Dagblad voor Leiden en Omstreken.
I OLIJFOLIE
„DE KDEKOP",
ABONNEMENTSPRJS
f* IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN 1
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
PER KWARTAAL 12.50
FER WEEK10.19
FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90
3de JAARGANG. - WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1922 - No. 718
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
ADVERTENTIE-PRIJS.
PER GEWONE REGEL B 10.221
DES ZATERDAGS 10.30
INGEZONDEN RECLAMES DEP.?»' TARIEfl
KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens
30 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent j
bij voornitbetaling. :-ï t i
Dit nummer bestaat uit twee bladen
V Volksopvoeding.
Onlangs werd in een der bladen de
vraag gesteld of de mentaliteit van de be
volking wel zoodanig is, dat krachtige
bezuinigingsmaatregelen kans van slagen
hebben.
De regeering kan maatregelen nemen
zooveel zij wil, maar als zij daarbij geen
steun vindt bij de volksmassa, dan zal
haar pogen met onvruchtbaarheid zijn ge-
Voor alios is noodig, dat ons volk zelf
de noodzakelijkheid van bezuiniging en
versobering inziet.
Naast verschijnselen die er op wijzen,
dat dit wél het geval is, zijn er ook ver
schijnselen die op het tegendeel schijnen
te wijzen.
Zoo verklaarde dezer dagen op een ver
gadering van spoorwegpersoneel een der
„Er is thans een finantieele impasse
in ons land, veroorzaakt door den oor
log. Doch wij ambtenaren hebben dezen
oorlog niet helpen ontketenen, wij be
hoeven er dus ook niet voor te boeten".
"VVie nadenkt gevoelt het dwaze en ge
vaarlijke van deze redeneering.
Immers, wat hier van de ambtenaren
gezegd wordt, geldt van alle groepen der
bevolking.
D© Regeering heeft den oorlog niet hel
pen ontketenen, en evenmin de Midden
standers, de boeren en tuinders, de arbei
ders en huisvrouwen.
On? geheel© volk kan zeggen: wij heb
ben £en oorlog niet helpen ontketenen en
dus behoeven wij er ook niet voor te boe
ten.
Zoo kunnen we spreken, maar dit ver
andert niets aan de werkelijkheid
dat we onder de droeve gevolgen van den
oorlog gebukt gaan.
Wij kunnen ons nu eenmaal niet aan
den algemeenen nood onttrekken.
Als met praatjes de crisis kan worden
opgelost, ja, dan was de zaak spoedig in
vide.
Maar zoo gemakkelijk gaat het niet.
Misdadig handelt dan ook, wie het
voorstelt zooals de hierboven genoemde
Haagsche demagoog deed.
Dat. /js volksopvoeding in «Ie verkoolde
richtirfc.
Het is volksmisleiding.
V Vakbeweging.
Heel het raderwerk staat stil, als mijn
machtige arm het wil
Zoo s ch e e n het in 1903. Maar het
was niet zoo.
En zon scheen het weer in 1921 en
weer was het mis.
D© roode vakorganisaties zijn gewoon
met de Christelijke bonden niet te reke
nen. Dat zijn immers „verraders", „zwak
kelingen", menschen „zonder ruggegraat"
en wat dies meer zij.
Hot sprak voor die hoeren dan ook van
zelf dat de heer Oudogeest, de man van
Socialistisch Internationaal Verbond van
Vakverenigingen, werd aangewezen om
ons Hnd te vertegenwoordigen op de in-
•terf ion al© arbeidsconferentiie, die in
1920 te Washington gehouden werd.
En niet minder vanzelfsprekend scheeti
het hun, dat hij op de conferentie te Ge
neve de Nederiandsche arbeiders zou ver
tegenwoordigen.
Maar dat viel niet mee.
De Nederiandsche regeering meende
dat ditmaal een man van de Christe
lijke Vakbeweging moest worden afge
vaardigd.
Dat gaf een opschudding in het kamp
van de roodo organisatie».
En aan de Nederiandsche regeering
werd dan ook te verstaan gegeven, dat
men daar geen genoegen mee kon nemen.
Als de heer Serrarens niet werd terug
geroepen, wel, dan zou men welen te be
werken, dat de conferentie niet door kon
gaan.
Immers, heel het raderwerk staat stdL
Nationaal en internationaal.
J Ja, zoover hoopt, men het te brengen.
Maar zoover is het nog niet.
De Regeering hield voet bij stuk, de
Serrarens bleef te Genève en nu heeft
onlangs het Permanente Hof vam Arbi
trage de Socialistische Vakbonden in het
ongelijk gesteld.
Ondanks hunne dreigementen stond het
raderwerk niet stil, maar bleef het rustig
doordraaien.
De socialistische vakbeweging is in ons
land nog niet oppermachtig.
Maar daarom is het ook zoo noodig,
dat onze Christelijke Vakbeweging wordt
versterkt, opdat zij hare positie kan hand
haven.
Ook hier geldt, dat alleen met ons
wordt gerekend indien en voorzoover wij
met onszelf rekenen.
OM DE VRIJHEID DER SCHOOL.
In een vorig nummer hebben wij enkele
aanhalingen gedaan uit een artikelenreeks
die de Standaard over bovengenoemd
onderwerp gaf.
k .Betoogd werd, dat de Overheid alleen
het minimum van wat eenvoudig inge
richte scholen geacht mogen worden, te
kosten, zou bet-alen.
Het 6ubsidierecht kan niet onbe
perkt zijn.
Ditzelfde, zoo wordt in een volgend
artikel betoogt, geldt ook voor het voort
gezet en het middelbaar onderwijs.
In onze vorige artikelen hebben we
tegenover 't gaan in de richting der
„Staatsschool" het beginsel der vrije
school nader trachten te ontwikkelen.
We hadden 't echter tot nu toe alleen
over de lagere school, met name dè volks
school.
We behooren thans enkele toepassingen
te maken met het oog op 'het U. L. O.-
onderwijs, de H. B. Scholen, de Gymna
sia, de Lycea, de' Handelsscholen, enz.,
kortom alles, wat we onder Middelbaar
Onderwijs zouden kunnen rangschikken
('t Lijkt ons, voor het onderwerp dat we
hier behandelen, onnoodig, om bijv. 't
Gymnasium onder Hooger Onderwijs te
rekenen, 't Gymnasium is wol anders,
maar voor zooveel deze artikelen aangaat,
niet hooger dan de H. B. S.)
't Spreekt vanzelf, dat de beginselen in
vorige artikelen beleden, ook beteekenis
hebben voor 't geheele „middelbare" ter
rein.
Mutatis, mutandis, dat is, met omzetting
van al het gezegde naar de verhoudingen
op 't middelbare terrein, geldt daar pre
cies hetzelfde als aangaande het Lager
Onderwijs is gezegd. Slechts het Hooger
Onderwijs, de Universiteiten, laten we er
voorloopig buiten.
Ook op 't middelbaar terrein geldt, dat
de Overheid met haar geldmiddelen niet
verder moet gaan in 'het betalen, dan d.e
naar vastgestelde regelen geldende mini
ma. Wat de menschen en richtingen meer
willen doen, moeten en mogen ze zelf
doen.
Bij het eenvoudigste lager onderwijs
het Volksonderwijs in engeren zin
heeft me-n te doen met iets dat er zijn
moot. Nog geheel afgezien van de wette
lijke verplichting tot schoolbezoek, geeft
ieder toe dat het volksonderwijs algemeen
moet zijn en dat dit onderwijs ook niet
beneden een zeker peil dalen mag.
Althans geldt dit voor Nederland. In
primitieve landen staat de zaak weer
anders.
„Ondanks allen geldelijke®, nood moet
er overal eenvoudig volksonderwijs zijn,
maar de geldelijke toestand eischt wel be
perking voor zooveel de publieke k^s
aangaat op het terrein van het voort
gezet onderwijs.
Een onbeperkt recht tot stichting van
H. B. S. of Gymnasia kan niet worden
toegestaan. De Staat zou er zelf nooit aan
denken op elk dorp een H. B. S. in het
leven te roepen, maar dan kan evenmin
worden toegelaten, dat particulieren, op
koeten der Staatskas, dit wél zouden kun
nen doen.
Nu zal wel niemand bezwaar hebben die
beperking te erkenen voot zon veel de
Gymnasia en de H. B. S. betreft, maar
moeielijker wordt bet geval met het U.
L. Onderwijs.
In een dorp, zooals wij ter verduidelij
king van de redeneering reeds eerder
stelden, zijn genoeg kinderen om er een
neutrale, oen Roomsche en een Protes-
fcantsdh-Christelijke volksschool te heb
ben. Men kon <er met de differentiatie on
der de bevolking rekenen. Maar nu komen
alle drie en wenschen ook een U. L. O.-
inrichfcmg. Hier begint de moeilijkheid.
Op het oogenblik zijn de eischen nog zoo
laag dat men bijna overal, op 's Lande
kosten, aan de gestelde voorwaarden vol
doen kan. Dat is ruïneus. Dat is een grij
pen boven de macht. En daarin moet ver
andering komen. Zelfs meer ingrijpende
verandering dan nu in overweging is ge
nomen.
Men zal hier het criterium van be
hoefte niet. kunnen missen en een kringen-
stelsel in het leven moeten roepen, waar
binnen de differentiatie van de hoofdrich-
tigen onder de bevolking tot haar recht
kan komen, zonder tot uitzinnige uil gar
ven te vervallen, die ons geheele volks
leven bedreigen. Op het platteland moe
ten kinderen dikwerf heele afstanden af
leggen om een nabijgelegen H. B. S. te
bezoeken. Waarom zou dat niet kunnen
waar het geldt de U. L. O. Scholen?
Onverkort, moet natuurlijk blijven het
recht voor iedere richting om op eigen
kosten aanvullend op te treden, d.w.z.,
naast de op kosten der gemeenschap be
staande U. L. O. Scholen van verschillende
richting eigen inrichtingen van dien aard
in het loven te roepen. Maas* dan ook zelf
betalen
En zoo doe men op het gansche terrein
van het voortgezet onderwijs; iedereen
verder de vrijheid latende naar zijn indi
vidueel maximum te streven.
Dat, naar deze beginselen gedacht, niet
ieder van Staatswege zijn zin zal kunnen
krijgen, is ons volmaakt duidelijk. Maar
we 'herhalen, dat een Staat, waarin ieder
een van Staatswege wel zijn zin zou krij
gen, ons allerminst, een heilstaat toelijkt.
We vermoeden, dat- een Staat waarin
iedereen van Staatswege zijn zin. zou hee-
ten te krijgen, zeer dicht tot de slavernij
naderen en op de ondragelijkste tirannie
uitloopon zou. 't Zal ons om des begin
sels wil zeer verheugen, wanneer niet
ieder va® Staatswege zijn zin krijgt, doch
j| van TARRAZI Co. - Marseille
verkrijgbaar in verze-
S gelde één-liter-blikken
en in origineele fusten.
Leiden.
een zeer ruime ruimte worde gemaakt,
waarin 't particulier initiatief, naar soe
vereiniteit in eigen kring, eigen energie
ontplooien kan. Op de basis der door on6
verdedigde gelijkstelling zal zulks aan
iedere richting onder gelijke voorwaarden
en mot gelijke Staatshulp vrij-uit moge
lijk zijn.
't Spreekt vanzelf, dat. op 't. gebied van
het middelbare onderwijs, in 't bovenge
schetst schema overal „Schoolbesturen"
zijn ondersteld. Er is niet te beginnen,
zoolang niet elke school op 't Middelbaar
gebied een eigen reëel Bestuur heeft. Dat
instituut moet er in gebracht op 't gan
sche terrein van 't openbaar onderwijs. En
dat instituut moet versterkt op 't gansche
terrein van 't bijzondere onderwijs.
Na de financieele gelijkstelling moet
deze geestelijke en zedelijke gelijkstelling
gepropageerd en gewonnen worden.
Lukt dat niet, dan is er voor 't ideaal
der Vrije school niets te beginnen en zak
ken we hoe langer "hoe verder af.
Lulct dat niet, dan wordt onder ötaats-
albernoeiïng onze eigen bijzonder© school
een mislukking, gaat ons gansche school
wezen, zoo God het niet verhoedt, een to
tale inzinking tegemoet, en is de school
strijd geheel en al verloren.
En deze nederlaag ware dan begonnen
met onze glorierijke overwinning in de
financieele gelijkstelling behaald.
Zoo bewaarheidt zich ook hier, dat *t
winnen van den vrede moeilijker zal zijn.
dan 't winnen van den oorlog en de
naaste toekomst op schoolgebied een zeer
zware taak voot al onze mannen heeft ge
reed gelegd.
STADSNIEUWS.
Tentzending.
Ook gisteravond word weer een druk bezochte
bijeenkomst gehouden.
Ds. ten Broek die deze week de leiding
hooft, opende met het laten zingen van Ps. 68:
2 en 10.
Maar 't vrome volk in U verheugd
Zal huppelen van zielevrengd, en
Geloofd zij God met diepst ontzag
Hij overlaadt ons dag aan dag
Met zijne gunstbewijzen.
Nadat Ds. Punsolie in gebed was voorgegaan
en Ds. ten Broek een gedeelte uit Gods Woord'
bad gelezen, trad als spreker op de lieer van
Kempen van Bloemendaal die het geloof schetste
als een kracht Gods tot zaligheid.
Mevr. v. d. Horst zong nu oen solo cn daarna
6prak Ds. ten Broek over Zacheus die Jezus
wilde zien. Ernstig w^kte spr. op, om zijn voon
beeld te volgen en gebruik to maken van hei
aanbod' der genade.
Sinds Jezus nu woont in mijn hart,
Is er blijdschap en vree
Als de volhoid der zee
zoo zong nu het koor. Dat lied, aldus Ds. ten
Broek werd ook gezongen door Schotsche vis*
sellers, toen ze niet ver,van dip kust hunne net
ten uitwierpen, welk lied werd overgenomen
door hen die aan de kust stonden. En zoo zul=
lun ook de engelen aan de eeuwige haven mee
zingen met ons als wij getuigen dat Jezus voont
in ons hart.
Met dankgebed waarbij de heer v. Kompen
voorging, werd ook deze bijeenkomst geëindigd.
Bijbeltent.
De j.l. Zondag gehouden extra collecte in de
G'erof. Kork alhier, voor de Bijbeltent heeft op*
gebracht, de som van f 234.01. Aan losse gif*
ten van diverse personen ontving de Comm. voor
Stadsevangelisatie een bedrag van f 56.90.
In totaal ie du6 bijna f 300 voor de Bijbcltent
bijeengebracht.
„JAHN."
De Clir. Gymnastiek- en Schennvereeniging
,Jahn" hield gisteravond in gebouw ..Prediker"
haar zesde jaarvergadering. De zaal die door
smaakvolle versiering een Peestelijken aanblik
bood, was voor een groot deel gevuld met leden
der vereeniging, benevens" andere genoodigden.
Nadat de vergadering staande het vereeni*
gingsli'ed had aangehoord, opende do Voorzit
ter, de heer K. C e b o 11 de vergadering met
gebed en het lezen van Psalm 33, waarna eoa
kort openingswoord volgde.
Hoewel wo, aldus 6pr. met dankbaarheid leL
ten* op hetgeen „Jahn" ook dit jaar op liet ge
bied van dp gymnastiek gepresteerd heeft, wil
len we in dit oogenblik toch even met onze ge*
dachten teruggaan naar den tijd, dat we als
vereeniging nog met verschillende moeilijkhodea
hadden te worstelon. En dit vooral, omdat we
ook onder gunstige omstandigheden, de noodige
aandacht moeten schenken aan de innerlijke
kracht der vereeniging. Spr. bracht dank aan do
stoere werkers, die dit jaar hun krachten aan
die vereeniging hebben gegeven, en wekte alle
leden op, in de toekomst hetzelfde te doen, niet
alleen om de vereeniging voor inzinking te be
waren, maar vooral om het beginefl dat aan
den arbeid der vereeniging ten grondslag ligt,
steeds meer in bet werk te laten uitkomen.
Spr. bracht dank aan den heer C. A. de Bruin,
die ook dit jaar als hoofdleider den naam der
vereeniging lieeft weten hoog te houden, als ook
aan den heer Verschoor die thans .de leiding in
handen heeft van een gedeelte der mannelijke
adspirintleden. Spr. heette voorts allo aanwezi
gen hartelijk welkom, in hc-t bijzonder het mu
ziekgezelschap dat zicli uit het midden der ver
eeniging heeft gevormd onder leiding van den
ljeer A. Brinks.
Vervolgens bracht de Secretaris, de heer
Went verslag uit over don arbeid dor vereeni
ging, waaruit o.a. block dat do functlo van
voorzitter dit jaar overging van den heer de
Bruin cp den hoer Cobolt, zoodat de heer do
Bruin thans do sportieve leiding in banden heeft.
Ten slotte werden in 't kort verschillende presta
ties gememoreerd dio de vereeniging dit jaar te
zien gaf. Spr. eindigde met een oproep, om ge
trouw te zijn, om „Jahn" vooral op het peil te
houden waarop zij zich thans bevindt, en te wa^
ken tegen inzinking,' dio het verecnigingslevca
van onzen tijd. kenmerkt.
Daarna verkregen verschillende afgevaardigden
het woord o.a. van de Jong. Vereen. „Dient den
Heer", en D. O. S. to Sassenheim niet to vergeten.
Immers, dat deze jong© vereeniging een Christe
lijk karakter draagt en thans wordt klaarge
maakt voor het lidmaatschap van den Bond van
Clir. Gymn. vereen, is een gevolg van de activi
teit van eenige leden van „Jahn", die daar ais
voor-turners" naast den leeraar, do leiding hein
ben.
Daarna werd de vergadering vorgast op een
prachtig© beschouwing van den heer do Bruin
ovor het leven en den arbeid van vader Jahn.
Op voortreffelijke wijzo werd het boeld gcteckcnd
van den grooten voortrekker niet alleen op het
gebied van de lichamelijke oefening maar ook
als een echten Vaderlander wiens ideaal het was,
langs den weg van krachtige diciplioe de mili
taire macht van zijn Vaderland zoo hoog moge-
b'jk op te voeren tegenover do „roovers" zooals
hij do Franschen 6toeds noemde.
De Voorzitter dankt© daarop den hoer de Bruin
voor hetgeen deze in liot®algemoen voor de Chr.
gymnastiek verricht, de heer di© Bruin is n.l.
Voorzitter Aan Let gewest „Holland" ondorafd.
van den Chr. Bond, hetwelk ook Utrecht en
Zeeland omvat.
De Voorz. overhandigde hem daarop namens
de vereeniging een schilderij, borokking bobben
de op den naam en het work van „Jahn."
De heer Verschoor daarop het woord ver
krijgende, wees vooral op het principo van d©
Chr. Gymnastiek, op haar nationale boteekenis,
zoowel voor landsverdediging als voor do indu^
etrie.
Na d© pauze, dio daarna gehouden werd. tradt
do piano-, viool- en mandolinemuzlek. dio
6teeds voor aangename afwisseling tusschen do
verschillende sprekers had gezorgd, moer op
den voorgrond.
In een zeer opgewokte stemming werd het
verdore gedeelte van den avond doorgebracht.
Uit alles bleek dat de leiding van „Jahn" in
goede banden is.
De vergadering werd to ruim 2 ure door den
Voorzitter met dankgebed gesloten, waarna do
vergadering zeer voldaan uiteen ging.
Prof. De Vries.
Het -gisteren door ons geplant ale bericht om
trent Prof. de Vries eischt verbetering.
Onjuist is, dat de professor zijn arbeid als
directeur der Universiteitsbibliotheek reeds lan
ger dan een jaar niet heeft kunnen verrichten,
daar hij. naar ons werd medegedeeld in het be
gin van dit jaar ongesteld is geworden.
Ook heeft Prof. De Vries helaas, nog niet het
Diaconessenhuis kunnen verlaten.
Tram Den Haag-Leiden.
Hel maken van grond- en kunstwerken, liet
leggen van sporen en het uitvoeren van ccnlge
andore werken ten bchoovo van do electrisc'ue
tramlijn van Den Haag naar Leiden in do ge
meenten Veur, Voorschoten en Leidon is door
de Mij tot exploitatie van tramwegen to Hnar-
lemg opgodragen aan den heer J. P. Hüncr t©
Wassenaar.
Do aanbesteding had plaats op 28 Juli j.l.
Op 15 dezer zal met de werken een aanvang
worden gemaakt.
Het geïllustreerd weekblad „Panorama''
bevat deze week o. a. een tweetal foto's van stad-
genooien. De cone foto is van wijion den heer
W J. Bruins, die gedurende een halve eeuw
chef was ter drukkerij en zetterij van Sijthoff's
Uitgeversmaatschappij (Doezaslraat) en de an
dere van den heer P. Spaa Sr., die op 6 Aug.
jl. zijn 50-jarige dienstvervulling bij de firma
Clos en Leembrugge mocht herdenken Beide
folo's zijn zeer duidelijk.
Verder geeft het blad een tweetal kicken van
de Evangelisatietent aan do La mm eren markt.
De Algom. Synode der Ned. Herv. Kerk,
heeft uit de gemeentekas aan de Gemeente Lei
den voor den arbeid onder de gein eng do gezinnen
en het godsdienstonderwijs in 't algemeen, een
toelage verleend van f 400.
In de vroegere z-g. armenbakkorij aan do
Oude Rijn hebben de Gebr. Dogonaars zich ge
vestigd als brood cn banketbakkers.
Men zie de advertentie in dit nummer.
Den laatsten lijd ondervond mon alhier nogal
hinder bij het opnemen van draadiooze beurs
berichten. De politie te Leidon ia er thans ia
geslaagd de oorzaak hiervan op te sporen; za
beeft gisterenmorgen, in samenwerking met de
rijkstelegraaf, beslag gelegd op een verzendsta
lion voor draadiooze telegrafie, dat eenige jon
gens boven op een. perceel aan de Hooglandsche
Keckgracht alhier hadden ingericht.
Aan deze gemeente zijn. voorschotten van
11,088 en 20,458,25 voor premiebouw ver
leend.
EEN GEZOND FINANCIEEL BEI EID.
Aan het artikel van Mr. R. J. H. Par
t ij n, in de N. R. Crt. over het regeo-
rings program, ontleenen wij neg hot vol
gende:
Hoofdzaak is niet, wie achter de Minis
ters taf el zullen plaats nemen, doch wat de
mannen, die daar zitting zullen hebben,
tot stand brengen. In dit opzicht zou, als
het juist mocht blijken, hoopgevend zijn
het bericht, dat men onderhandelt niet
over een vage bezuinigingsleuze in het
algemeen doch over ©en volledig en in bij
zonderheden uitgewerkt program ton aan
zien van de maatregelen, noodig om tot
krachtige inperking van uitgaven te ge
raken. Want t© ontkennen valt niet, dat
het verbazend moeilijk zal zijn, op de
Staatsbegroting de 120 a 150 millioen te
schrappon, die daarop thans te veel voor
komen.
Wie de begrooting voor zich neemt,
komt aanstonds tot de slotsom, dat men
er niet kan komen door ieder hoofdstuk
met 20 a 25 pCt. te verlagen. Er zijn uit
gaven, waaraan niet getornd kan worden-
Zoo moet, om slechts één zeer belangrijke
categorie te noemen, do rente en de aflos
singen dor Staatsschuld, waarto9 do Staat
tegenover zijn crediteuren verplicht is,
worden opgebracht, hoo bezwaarlijk dit
ook moge vallen. Evenmin kan worden
afgodengen op gesloten contracten voor
publieke werken, di© in uitvoering zijn.
Onze zeeweringen cn dijken moeten in
goeden staat blijven verkceren, willen wij
niet gevaar loepen te verdrinken. Sommi
ge uitgaven van boteckenis bijv. de juist
verhoogde vergoeding voor de Kamerle
den, zijn in do Grondwet vastgelegd en
kunnen niet bij de wet worden vermin
derd. Er vallen dus een groot, aantal pos
ten der begroting af, die voor verlaging
niet vatbaar zijn. Hieruit volgt, dat op
de overige poelen moet worden bezuinigd
in veel belangrijker mate dan het gemid
deld percentage van de besparing die op
het totaal der uitgaven noodig is. Het be
hoeft geen betoog, dat dit gemakkelijker
gezegd dan gedaan ie. Voor oen goed deel
is onze Staatsbegrooting slecht© het in
rijfer gebracht© boeld van onze wetgeving
cn er zal dus oen zoer omvangrijke wet
gevende arbeid noodig zijn, wil men het
eindcijfer der Staatsbegrooting in voldoen
de mate on dan vermoedelijk nog
slechts in een reeks van jaren omlaag
brengen.
Daarbij zal een ware hekatombe moeten
worden aangericht onder de lievelings
denkbeelden dor verschillend© politieke
partijen. Gelukkig ziet men tegenwoordig
eek ter rechterzijde in, dat ons volk do
geldende onderwijswet eenvoudig niet kan
betalen; maar wi9 durft zich vleien mot
de hoop. dat do drie fracties het daarom
gemakkelijk eens zullen worden over cenig
nieuw stolsel, dat wel binnon do perken
van onzo financieele draagkracht blijft?
Do legerv.'ot van Minister van Dijk moge
bel rekkelijk niet duur zijn in verhouding
tot hot aantal geoefende menschappen,
die zij oplevert, in absoluut cijfer zijn do
kosten hoog on zij dwingt tot oen verdere
aanschaffing van geschut cn ammunitie,
waarvan de zeker zeer aanmerkelijk©
kosten nog niet bekend zijn; zal het Kabi-
net-Ruvs er toe kunnen bosluiten binnen:
enkel© jaron met con derdo lcgerwot voor
den dag to komen? Do buitensporig uitge
zet ie uitgaven voor het Hoofdstuk Arbeid
zullon het stellig mede moeien ontgelden:
maar gesteld al Minister Aalberso kwijt
zich dapper van zijne nieuwe taak als be
zuiniger. zal hij dan bij zijn geestverwan
ten den noodigen eleun vinden voor de
offers, dio het Landsbelang van do arbei
ders eischt? Zonder oon korting op de
tractemenlen van ambtenaren en onder
wijzers, hetzij in den vorm van wederin
voering van d© pensioenbijdrage, hetzij in
dien van een speciale crieisheffing. zal
men er niet kooien; maar is vooral ook in
verband met de houding der Regeer in g bij
de laatste herziening van d© Ponsioonwet-
ten, aan te nemen, dat een voorstol in
dien geest vlotweg zal wordon geratifi
ceerd?
Het is waarlijk geen overbodige woelde
voor het kabinet om or zich vooraf van
te vergewissen, dat hot bij zijn nieuw0
program ook indordaad op de modewer
king der meerderheid kan rekenen. Dood
men dit niet, dan zou vermoedelijk roods
het eerste ingrijpende veisontwerp als
een knuppel in het hoenderhok worker on
liep-het. naarmate mot verder kwaï* ze- i
ker spaak.
Zal de regeoring slagen bij den nieuwen
koers, dien zij nu blijkbaar wonscht uit
to gaan? Men kan het van" hart© hopen
en toch bezorgd zijn, wanneer men zich!
rekenschap geeft van do moeilijkheden,-
die te overwinnen vallen. Eon bedenkelijk'
clement in den toestand' is, dat bij da
jongste verkiezingen weliswaar door alls