Dagblad voor Leiden en Omstreken.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
PER KWARTAAL L2.50
PER WEEK ..i.» 10.19
FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90
3de JAARGANG. - MAANDAG 14 AUGUSTUS 1922 - No. 716
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
ADVERTENTIE-PRIJS.
TER GEWONE REGEL s 0.221
DES ZATERDAGS f 0.30
INGEZONDEN RECLAMES DUB?" TARIE0
KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens
30 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent
hij vooruitbetaling. :-r 1, t
V De Minister is van oordeel....
Dien kant gaat het nu langzamerhand
uit.
Een schoolbestuur dat het beste zoekt
veer het onderwijs wil een school bou
wen, waarin in elk geval de klaseen af
zonderlijk geplaatst kunnen worden.
Maar dan komt de Minister, wat in de
practijk befceokent een of ander hoogge
plaatst ambtenaar, 'hij is van oordeel dat
bet evengoed anders kan, en daarmee ifi
de zaak afgeloopen.
Zoover zijn we langzamerhand geko
men met de gelijkstelling en de vrijheid
yan onze 6cholen.
Waddinxveen geeft van deze vrijheid
weer een voorbeeld.
Het Bestuur der Bijzondere Profces-
tantscbe School verzocht onlange aaji
den gemeenteraad medewerking tot den
bouw van een nieuwe School, wijl de
oude School in een slechten toestand
verkeert..
Deze medewerking werd verleend en
op voorstel van B. en W. werd door
den Gemeenteraad besloten de noodige
gelden toe te staan voor den bouw van
een nieuwe School. Het aantal leerlin
gen bedraagt ongeveer 160 en aange
nomen werd, dat dit binnen niet al te
langen tijd wel kon stijgen bot onge
veer 200.
Hot Schoolbestuur kwam met de uit
gewerkte plannen bii Burgemeester en
Wethouders, n.l. een School met 7 loka
len. B. en W. maakten bezwaar tegen
den grooten opzet en op grond van het
„Stop wet je" achtten zij een schoo-l van
5 of 6 lokalen voldoende.
Het Schoolbestuur bleef bij zijn oor
spronkelijk plan van 7 lokalen.
De Minister van Onderwijs kreeg in
deze zaalc te beslissen en stelde het
Dagelijksch Bestuur van Waddinxveen
en de 0nderwij6-Inspectie te Gouda in
het gelijk.
„De Minister ie van oordeel, dat met
een schoolgebouw van 5 lokalen ieder
van 4fj leerlingen door het Schoolbe
stuur genoegen dient genomen te wor
den".
Nu behoeft men toch geen „deskundige"
ie zijn om te gevoelen dat hier iets niet
in deu haak i^.
De raak zou kloppen, indien fcH aan*
tal leerlingen over de verschillende klas
sen gelijkelijk kan worden verdeeld.
Maar da' is niet het geval.
Soms zullen b.v. de laagste klassen
door groote aangifte en het blijven zit
ten van leerlingen overvol zijn, terwijl
de hoogste klassen betrekkelijk weinig
leerlingen tellen, zoodat voor uien goeden
gang van het. onderwijs parallel-klassen
noodzakelijk worden.
Hierbij kon natuurlijk met het noodige
overleg te worlc worden gegaan, zoodat
in be paalde gevallen niet alleen kan wor
den gesplitst maar ook gecombi
neerd.
Maar een algemeene regel is
hier niet te stellen.
Zoowel met het getal als met den aan
leg der leerlingen zal rekening moeten
worden gehouden.
En dan is een school met zes lokalen
voor pl.m. 200 leerlingen, zeker geen
overdreven eisch.
Dc Minister en zijne hoofdambtenaren
zijn ongetwijfeld knappe mannen.
Maar het schijnt ons toch niiet gie-
wenscht, dat alle schoolbesturen eenvou
dig onder hunne curateele staan.
OM DE VRIJHEID DER SCHOOL.
Over dit onderwerp gaf de Stan
daard een zevental belangrijk artike
len, waarin een oplossing van het school-
vraagstuk bepleit wordt in den geest van
de derde conclusie van het Unie-rapport.
In het eerste artikel werd 'betoogd, dat
het niet moet gaan in do richting der
„Staatsschool".
In het tweede en derde artikel voerde
het blad het pleit voor reëele S ch oo 1-
besturen, bij de openbare en bij
de bijzondere 6cholen, als één der beste
en meest voor de hand liggende midde
len om 't beginsel der „vrije" school voor
heel de natie te kunnen doorzetten.
In het vierde artikel wordt hot
finantieele vraagstuk onder de
oogen gezien, waarbij het volgende wordt
opgemerkt:
We willen dat doen in nauw verband
met de door ons voorgestane versterkte
positie der Schoolbesturen, en zeggen dan,
dat de Schoolbesturen zelve financi
eels zeggenschap moeten verwerven, en
dit bij alle soorten scholen, ongeacht de
richting.
Onzos inziens moet het zoo, dat de
Overheid aan de Besturen der Scholen
alleen botale het minimum van wat
eenvoudig ingerichte scholen geacht wor
den te mogen kosten en gjeen cent
meer.
Dit minimum zal landelijk bij algemee-
nen maatregel van bestuur moeten wor
den vastgesteld (of er nog stadsscholen,
dorpsscholen, enz. moeten onderhouden
worden, is een ondergeschikte kwestie)
en zal in overeenstemming moeten zijn
met het minimum-peil van volksontwikke
ling, waarvoor de school geacht kan wor
den te moeben zorgen.
Stellen we on6 bijvoorbeeld een dorp
voer, waar redelijkerwijs drie scholen
kunnen bestaan, een neutrale, een Room-
sche en oen Christelijke School.
Dan dienen daar dus eerst drie School
besturen te zijn, die zich bij de Overheid
hebben te legimiteeren met naar vaste
regelen goed te keuren statuten.
Nu* bouwe de Overheid niet zelf, noch
voor do neutrale, noch voor de Room-
sche, noch voor de Christelijke school.
Maar ze stelle aan het behoorlijk gelegi-
miteerde bestuur onder vaste en algemeen
geldende waarborgen de minimum-bouw
som ter beschikking, welke de eenvoudig
ingerichte zes-klassige volksschool kost.
Beze bouwsom worde naar vaste regelen
voor 't geheele land bepaald.
Wil nu één der genoemde besturen méér
geld aan de te bouwon school spandeeren
wil het mooier bouwen dan 't strikt
eenvoudige, ruimer bouwen, zeven- of
acht-jklassig bouwen, enz., -het sta zulk
een bestuur volmaakt vrij, ja meer dan
dat, het wonde luide toegejuicht. Maar
zulk een bestuur betale het zelf. De Over
heid beperke zich strikt tot het landelijk
overeen gekomen minimum en late ver
der de besturen zelve hun kra/hten ont
plooien.
Eén opmerking voegen we h'er als
tusschen haakjes bij. We spraken orer
„zes-klassige" en „zeven-klass'ge"' en cat
niet zonder opzet. Niet om daarin >o pt -
sici9 i kiezen tegen een inr«.Ai'""ig it 12
halfjaarlijksche of 9 achtmaand dijker!io
klassen. Dat niet. Die kwestie is vol
maakt ondergeschikt.
Maar we doelen op de kwestie: 6 of 7
of 8 leerjaren. En dienaangaande willen
we zeggen, dat onzes inziens het mini
mum-peil van volksontwikkeling, waar
voor de Overheid, rechtstreeks zorg
draagt, t/hans niet hooger reikt dan 6
leerjaren. Dientengevolge moet naar onze
opinie de wettelijke verplichting van een
zevende leerjaar worden opgeheven, of al
thans opgeschort. En dit niet uitsluitend
op financieele gronden, hoe zwaar die
than6 ook w^gen.
't Zevende leerjaar is ietwat „van bo
ven af" opgelegd. En daarmee komt men
er nooit. Dat drukt veeleer, dan dat het
opheft 't Worde dus als w e 11 e 1 ij k e
verplichting ingetrokken, of op
geschort.
Wil echter eenigorlei schoolbestuur
uit eigener beweging een zevende leer
jaar stichten en instandhouden het zij
uitstekend. Hot zal edel en voortreffelijk
pionierswerk zijn, indien vele besturen op
die manier probeeren het peil der volks
ontwikkeling te verheffen. Maar de bestu
ren en dus de bot/rokken ouders
moeten 't dan zelf betalen.
Stijgt op den duur het minimum-peil der
volksontwikkeling in die mate, dat vrij
algemeen komt vast te staan, dat „zeven
of acht leerjaren" regel moet zijn en
treedt een voldoende verbetering van den
financieelen toestand in, dan volge de
Overheid en verhooge dientengevolge en
daarna haar minimum-zorg met een des
betreffende 6om.
't Zal ons een groote vreugde zijn als
ons volk zoover komt. Een stijgen van
het algemeen peil der ontwikkeling moet
elk rechtgeaard mensch verblijden. MaaT
voorshands zijn we onzes inziens zoover
nog niet. En dwingen alleen „van boven
af" mislukt altijd.
Wat de bezoldiging der leerkrachten
betreft we hebben geen bezwaar dat
van Staatswege tra riemen ten worden
vastgesteld en aan de besturen
mits onder vaste waarborgen, dat ze de
trariementen goed en regelmatig uiïkee-
ren - woidcr uitbetaald. Maar we wil
len met nadruk zeggen, dat de Overheid
haar wettelijke tractementen moet aan
dienen als de m i n i m u m-tractemonten,
als die tractementen, die de onderwijzers
minstens beboeren te hebben.
Het blad besluit aldus:
Wordt de financieele band tusschen
Overheid en schoolbestuur gelijk als bo
ven geschetst, dan krijgen de besturen die
positie, die ze onzes inziens behooren
te hebben, geestelijk, zedelijk en ook fi
nancieel.
Mede wordt op bovenstaande wijze een
zeer belangrijk stuk „bezuinijginswerk"
gedaan. De publieke kas zal aanmerkelijk
worden ontlast. En- dat 16 dringend tk>o-
dig.
En nu doet zich 't blijde geval voor,
dat we dit deel van de bezuinigingstaak
der naaste toekomst kunnen aanvatten
met de ware blijdschap van onze princi
pieel liefde voer 't ideaal van de vrije
school.
STADSNIEUWS.
Do plannen die doer de commissie voor
Stads-Evangeliesatie der Geref. Kerk al
hier j.L Vrijdag aan het strand te Kat
wijk an Zee zouden worden ten uitvoer
gebracht, zijn eenerzijds mislukt, doch
anderzijds schitterend geslaagd.
Het voornemen was, eenige liederen te
zingen en het Evangelisatieblad „De
Goede Weg" te verspreiden. Op het ge
stelde uur kwamen de zangers echter niet
opdagen.
Er hadden zich evenwel aan het strand
nabij de Voorstraat een paar honderd
menschen bijeenverzameld, die vain de
komst van het zangkooT hadden gehoerd.
Onder hen waren ook eenige bestuurs
leden van de Evangelisatie-commissie, n.l.
de hoeren Ds. Kouwenhoven, Verschoor,
van den Bos e.a. Toen de zangers en
zangeressen, doer misverstand op zich
lieten wachten, begon men „De Goede
Weg" te verspreiden, waarna D s. Kou
wenhoven het woord richtte tot de
s aam geko menen en, zinspelend op de
naam van het Evangelisatie-blad, op den
eenigen goeden weg die ten Leven leidt,
wees.
Na Ds. Kouwenhoven voerde de heer
Verschoor het woord en daarna de
heer Tersteegh, een bekende Kat-
wijksch persoonlijkheid, thans oefenaar te
Ouddorp.
Het is te begrijpen dat onder dit spre
ken vele belangslellendon swamen toege
stroomd, zoodat do menigte in minder dan
geen tijd bot een zes a zevenhonderd men-
schen was aangegroeid.
Hot spreken werd afgewisseld door het
zingen van Psalm 118:11, „De stem die
door de Tcmpelbouwens, en „Ga niet
alleen door 't leven".
Aan bet slot werd gezongen Psalm 72
het laatst^ vers: „Zijn naam moet eeuwig
eer ontvangen".
Op 't onverwachts is men dus gekomen
tot s t r a n d p r e d i k i n g, wat een
diepe indruk op do aanwezigen maakte.
Negatieve bezuiniging.
„In afwachting van de positieve
bezuiniging", schrijft E(mous) in De
school men den Bijbel, „gaat de nega
tieve bezuiniging ongestoord haren
gang.
Te Leiden staan elf onderwijzers op de
voordracht to benoeming (intusschen be
noemd) van even zoovele beefden, wegens
do splitsing van een even groot aantal
twaalfklassige openbare scholen in het
dubbel aantal zesklaesige scholen.
Voor elke school, die gesplitst wordt,
komen nu twee hoofden inplaats van een.
Noodzakelijk gevolg: zeer verhoogde
jaarwedden voor elf nieuwe hoofden.
Ander gevolg: een twaalfklassige
school, waarin do nadoelen van het klas
sikaal onderwijs veel geringer zijn dan
in een zesklassige, verdwjjnt, cm door
twee duurdere, doch minder 'tdeugdelijke
zesklassige inrichtingen vervangen te
worden.
Verdere gevolgen: voor elf nieuwe scho
len nieuwe stellen klassikale leermiddelen
en voorts min of meer kostbare verbou
wingen.
En dat alles, terwijl het geroep om
inderdaad noodzakelijke bezuiniging groot
is.
Ken er niet. gewacht worden op de be
slissingen, die bij de behandeling van de
voorgestelde technische bezuiniging ge
nomen kunnen worden".
Zooals men zich herinnert, werd in de
Raadsvergadering van 19 Juni door deu
heer v. Hamel overeenkomstig den
wcns.h van o« Plaatselijke schoolcom
missie. voorgesteld de behandeling dor
reorganisatie-voorstellen uit to stellen, in
verband met de door de Regeer ng toege
zegde wetswijziging.
Docr den "Wethouder van Onderwijs
word hiertegen echter bezwaar gewaakt,
omdar, bij zich niet kon voors.'eilen, «"at
do Minister zou komen met de wijzigings
voorstellen als nu inderdaad zijn inge
diend.
Al1 een verklaarde de Wrihouder zich
bereid nvet de verbouwing van do 6( holen
voorloopig te wachten, waarbij er tevens
op gewezen werd dat de meer aan te stel
len hoofden altijd weer op wachtgeld kun
nen worden gesteld of als gewone onder
wijzers worden benoemd.
Hot voorstel van den lieer van Hamel
werd daarna met op één na algemeene
stemmen verworpen.
Tentzending.
De bijeenkomsten in de Evangelisatietent wer
den ook Zaterdag- en Zondagavond weer gehou
den.
Zaterdagmiddag had de aangekondigde kinder
samenkomst plaats, die zeer druk bezocht was on
door den heer v. d. Horst geleid werd.
's Avonds traden als sprekers op Dr. P1 o o ij
die de zoekende liefd© Gods teekendo en er op
wees, dat het afgedwaalde schaap en do verloren
penning niet van mindere waarde zijn in het
oog van God.
De heer v. d. H o r s t, de tweede spreker
toonde aan dat Joota Christus „Wonderlijk" is,
wonderlijk ook in het redden van zondaren.
Door een mannenkoortje uit Haarlem werden-
enkele liedoren gezongen.
Zondagavond was de groote tent overvol. D
M. ten Broek van Westerembden had nu do
leiding. Verder werd nog het woord gevoerd,
door Ds. Lindhout van Dordrecht, en Ds.
Ruys van Oegsfgeest.
Ook deze week worden nog geregeld 's middags
en 'a avonds samenkomsten gehouden. Zaterdag
middag zal weer een special© bijeenkomst voor
de kindoren worden georganiseerd.
Aanbesteding.
Bij do heden gehouden aanbesteding van d©B
\orbouw en do uitbreiding van do School voor
M. U. L. O. aan do Hooglandscho Korkgracht,
tot school voor L. O. en U. L. O. werd ingsa
schreven als volgt:
Jac. Warnaar, Leidon f 78880; J«vc. v. Ricti^
Leiden f 73700; D. Smit en P. v. Rooijen, Lei*
den f 68500; M. v. d. Velde en P. G. do Jong,
Leiderdorp en Leiden f 65000; A. Harteveld en
A. d© Vriend. Leiden f 64300; G. Gesman en C4
Zoefcemeijer, Alphen aan den Rijn f 60390; Gebr^
Proper, Moerdijk f 59980; Gebr. A. en J. den
Ouden, Alphen-Oegstgeest f 59200; A. A.
Tienhoven, Oegstgeest f 5->tS4B. BoerrichtCr en
G. Houtkamp, Haarlem f 55300; Gebr. Vlaardim
gerbroek, Leiden f 52900; Joh. Dietz, Leiden
f 49796.
De Winkelweek.
Wij yestigene gaarne de aandacht op
een in ons blad voorkomende advertentie
oer Winkelweek-Commissie, waarin me-«
dedeelir.gen worden gedaan aan deelne-«
rners. Voorts werd ons verzocht mede te
deelen, dat pogingen zullen worden aan-<
gewend om opheffing le verkrijgen van
de sluitingsvernrdening en B. en W. to
verzoeken, dat de winkels geopend mogen
blijven lot 's avonds 10 uur gedurende de
Winkelweek.
Onzo stadgenoot do hoer A. van W o o rp,tt
Pzn., slaagde to Utrecht voor het diploma al«
gezel in het Meubelmakcrsvak, afgenomen joor
do vereeniging ter veredeling van het ambacht.
Dit diploma geoft o.a. bevoegdheid voor loeraa*!
aan do Ambachtschool.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
in de weok van 612 Augustus -opgeno
men 138 volwassen personen en 19 kindo
ren, totaal 157.
Niet naar Indië.
De Indische regeering heeft den minis
ter van koloniën in overweging gegeven,
aan de directie*? van employe's, uitzen
dende maatschappijen te verzoeken, voor
loopig uitzending zooveel mogelijk te eta-
ken in het belang van de bestrijding van
de werkloosheid en hun vertegenwoordi
gers op te dragen te trachten het benoo-
digde personeel in Indiö te ngageoren. De
regeering verzocht voort6 in de groote
dagbladen in Nederland waarschuwingen
te plaatsen, dat Indië op het oogenblik
overcompleet heeft aan werkkrachten op
verschillend gebied.
De Kabi nets-crisis.
„D e T ij d" schrijft over de vermelde
mededeelingen van den Haagschen redac
teur van het Hbld.:
„De heer Colijn zelf, die in het buiten
land vertoeft, zal lichtelijk glimlachen,
als hij deze perseend ziet opvliegen Uiter
aard zal een ernstig bezuinigingsplan de
grondslag van het program vormen, waar
over op het oogenblik tusschen den Kabi
netsformateur on de drie rechtscbe politie
ke partijen wordt onderhandeld, maar dat
die grondslag door den beer Colijn zou
zijn gelegd, zal deze zelf wel niet. bevesti
gen. In de bekende bezuinigingsrede, door
Minister de Geer in de Kamer uitgespro
ken, vindt do Hbl.-correspondent. reeda
eenige aanwijzing van de richting, welke
de toekomstige Kabinetsformateur te ne
men heeft. Dat. laatstgenoemde met het
geen ook in do verkiezingsprogramma's
der drie chrislelijke fracties staat
welke geenszins eensluidend zijn had
rekening te houden ligt evenzeer voor de
hand, als dat onder vooraanst. politici
over een en ander van gedachten zal zijn
gewisseld. Maar het regeerlngsprograrama
den 2en Augustus j.l. aan de drie recht-
6che Tweede Kamerfracties toegezonden,
behelsde slechts 't bezuiniginsplan waar
op eerst thans de mededeelingen der onli-
FÊUILLE TON.
De Germaansche gevangene
Een verhaal uit de eerste eeuw onzer
jaartelling.
80)
Zou dat waar zijn?
Dan moesten de woorden van dezen ge
storvene wèl machtig geweest zijn, indien
ze na zijn ongewroken dood nog zooveel
invloed hadden!
Was er mogelijk, na alios, ook nt nog
hoop? Was 't gerucht op andero wijze
waar? Mochten zij, die hem liefhadden, ho
pen?
Nog eens, met die flauwe schemering
van hoop, onder tranen en gebed opende
de Jodin de heilige boeken haars volks,
die haar gedurende de laatste weken ge
weest waren als dat Sinaï, dat niemand
aanraken mocht, opdat niet de bliksemen
der gekrenkte gerechtigheid zouden los
barsten.
En terwijl zij zocht, opende zich voor
haar blik een geheel nieuwe wereld, waar
van ze 't bestaan niet vermoed had.
Nog eens kwamen nu de beide vrouwen
samen om te lezen en te zoeken. Nu was
Esther de hart-stochtelijk-hijgeude naar
■leer licht, en Diodora de hopende kalme.
- Nieuwe gestalten doemden yoor. ha^r
blik op uit de oude rol, nog vaag en
schimachtig, bedolven onder veel vreemds,
duister wordend op 't oogenblik da^het
licht scheen door te breken. Maar ze za
gen toch Een, vol majesteit en vol smart,
don onwaardigste onder de menschen ge
noemd, maar geëerd met een eere boven
allen; als een worm vertrapt, maar door
God geliefd; van God verlaten, verschopt
door den vijand, en toch den vijand ver
nietigende; overwonnen, maar overwin
naar. Eén eenige Belofte straalde door al
le beloften heen, één Verwachting rees bo
ven alle verwachtingen.
Een zaad Abrahams werd verwacht ook
na de geboorte van Izaak; een Wetgever
werd af geschaduwd door den grooten wet
gever zelf; een Overwinnaar zou beter
rust geven dan Jozua deed; een Herder
zou David overtreffen; een Koning zou in
Salomo slechts een zwakke afbeelding
hebben. En temidden van al die zegozan-
gn ving Esther's oor thans t.oonen op van
den hittereten zielsangst, van onovertrof
fen droefheid; bovenmenschelijk cok in
majesteit; van leed dat niet toevallig er
bij kwam, maar een noodzakelijk bestand
deel van dat leven was; leed, gewillig ge-
dragon; den lijder in 't 6tof dos doods leg
gend; angst aan de overwinning vooraf
gaand, even werkelijk al6 de overwinning
zelve en de door haar gewrochte verzoe
nd- -• -- -■ -
Zoo wonderlijke vereeniging van macht
en zwakheid, van majesteit en bespotting
van lijden en zegepraal, dat sommige oude
uitleggers twee Messiassan verwachtten:
een lijdenden en een regeerenden. Kon hot
mogelijk zijn dat al die duistere voorspel
lingen vervuld waren in Hem, die de doo-
den opgewokt had in Galilea, en zelf zon
der tegenstand den dood ingegaan was te
Jeruzalem?
Dan waren Joodsche behendigheid en
Romeinsche waakzaamheid indordaad ver-
geefsch! Geen macht op aarde of in de
hel kon dan zijn opstanding beletten!
Maar indien hij verrezen was, hoe zou
den dan zijn -oogen gebliksemd hebben;
welke glans zou dan van zijn gemarteld
lichaam uitgestraald zijol
De vuurkolom, waardoor de God Is
raels het leger van Pliarao verschrikte,
toen het in de terugstro tanende golven
verdronk, moest een kleinigheid zijn bij
het gelaat, dat. zij bespot hadden, toen 't
aan het kruis verbleekte: 't gelaat van den
Koning, dio hun Koning had kunnen zijn
en nu de Koning der wereld en hun rech
ter geworden was!
En naar 't schoen had hij gezegd dat
hij opstaan zou. Zijn discipelen geloofden
het, zijn vijanden vreesden het.
Iets was er in elk geval gebeurd, dat
zijn moordenaars wegredeneerden door te
xertellen dat de, Romeinsche soldaten op
hun post geslapen hadden.
Bij Diodora ging onder het lezen op
nieuw de ploegschaar door de ziel en door
de oude voer. Nogmaals werd al baar
aandacht ingenomen door de twee groote
bijzonderheden van 't oude Boek. Ze aan
schouwde -opnieuw den heiligen, oneindi-
gen, onveranderlijken God in al zijn maje
steit en de zonde in al haar diepte yan
ontaarding.
Wanneer het leven en de dood van dien
gezegenden geduldigen lijder onsterflijk
heid voor hem tot zekerheid maakten,
wanneer door hem do klove tusschen God
en den mensch ophield te bestaan, was
er dan nog niet een onoverkomelijke
scheiding tusschen hem en overige men
schen? Indien hij zonder zonde en dus
zonder eeheiding van God was, werd hij
dan door die zondeloosheid even ver ais
God zelf van de menschen gescheiden? In
dien zijn dood hem tot God teruggebracht
had voor eeuwig, hoe kon men dan weten
dat de dool dat ook nog anderen deed?
De menschheid, die hem en zijn moorde
naars omvatte, moest tweeërlei bestem
ming hebben! 't Zelfde vaderhuis was ze
ker niet voor hem èn voor Tiberius
open! Waar begon de scheiding tusschen
hem en de overigen? Waar de vereeni
ging van God en mensch?
Zoo de vraag aangaande de onsterflijk
heid in hem opgelost was, wat werd er
van de vragen omtrent zonde en verge
ving? Was de band tusschen hem en God
niet verbroken, waar wa6 de band tus
schen hem en do menschheid?
Zoo doorploegde het oude Boe'/.' °P*
nieuw met zijn raadselen 't zoekende bait)
en de oplossing was nog niet volkomen!
XXXIV.
Eindelijk kwamen er "berichten te An-
tiochië, dat er werkelijk iets geheel nieuws
te Jeruzalem gebeurd was; iets bovenmate
verrassends, dat do oplossing van alle
raadsels moest zijn, de-oude woreldordd
tot den chaos terugvoerde, en zoodoende
den aanvang van een nieuwe wereldorde
W06.
Men verhaalde dat de kleine groep leer
lingen, meest Galileërs, die den Nazarenec f
gevolgd hadden iDplaats van door zijn
dood verét.rooid te zijn, één lichaam ge- i
worden was, vast aaneengesloten meer
dan 't ooit geweest was v o o r 't van zijg 1
Hoofd borcofd werd.
rc
