Dagblad voor Leiden en Omstreken.
ABONNEMENTSPRIJS
IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
PER KWARTAAL 12.50
TER WEEK 10.19
FRANCO l'ER POST PER KWARTAAL 12.90
3de JAARGANG. - ZATERDAG 1 JULI 192Z - No. 679
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
ADVERTENTIE-PRIJS.
PER GEWONE REGEL 5 f 0.225
DES ZATERDAGS s 10.30
INGEZONDEN RECLAMES Dl Rn? TARIEF
KLEINE ADVERTENTIES van hoogster
30 voorden 50 cent; Zaterdags 75 cent
bij voornitbetaling.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Voor onzen Koning,
Op de negatieve zijde van cmzen
taak hebben wij in een vorig artikel de
(aandacht gevestigd.
Maar wij hebben, en dat wel in de al
lereerste plaats, ook een positieve
taak.
Het i6 niet voldoende dat we ons er
gens tegen verklaren. Dat wij strijden
tegen de revolutiebeginselen en vooral te
gen de vruchten van die beginselen,
tegen de uitwassen.
Dat is al heel gemakkelijk.
Maar het zal weinig baten, weinig in
vloed hebben en van weinig beteekenis
zijn voor den welstand van land en volk
als wij niet hebben een vasten positie
ven basis, als we geen stevige begin
selen onder de voeten hebben.
Wie alleen.weet af te breken zal het
niet ver brengen. Hoofdzaak is, dat er ge
bouw d wordt, gebouwd op vaste funda
menten, die de stormen van den tijd kun
nen doorstaan.
Zulk een fundament hebben wij.
Gods Woord geeft het ons aan.
Wij belijden dat God de Vader, de
Schepper is van hemel en aarde; dat Hij
ze ook door Zijnen eeuwigen raad en
voorzienigheid onderhoudt en regeert., en
dat dus ook alles van Hem afhankelijk
is en naar Zijne wetten heeft te luisteren
En nu kon de Zoon des Vaders, Jezus
Christus, nadat Hij den raad Gods had
volbracht, getuigen: Mij is gegeven alle
macht, in Hemel en op aarde.
Alle macht.
Op elk levensterrein.
Niets is daarvan uitgezonderd.
In ons persoonlijk leven allereerst
hebben wij ons te buigen voor dezen van
God gezalfden Koning.
Maar ook in ons gezinsleven.
Het huwelijk is een goddelijke instel
ling. die moet dienen om de schepping te
beter aan haar doel te doen beantwoor
den.
Het is niet-, zoals de Socialisten leeren,
een uitvloeisel van de sociale omstandig
heden. dat bij een verandering van die
omstandigheden dan ook weer kan en
moet verdwijnen, maar ©en instelling
door God zelf daargesteld.
Maar ook over het maatschappe-
1 ij k leven strekt zich het goddelijk regi
ment uit.
Er is veel maatschappelijken nood. Er
zijn tal van sociale misstanden.
Maar hoe kan het ook anders, waai?
Gods Woord is verlaten en met zijn wet
niet- wordt gerekend.
Men heeft uit het oog verloren, dat de
vele maatschappelijke groepen toch allen
tot één lichaam behooren, dat er is een
maatschappelijk organisme.
Inplaats echter van dat te erkennen en
Tekening te houden met wat Gods Woord
zegt. dat het gansche menschelijk ge
slacht uit éénen bloede geschapen ie, heeft'
men de deelen van elkaar losgemaakt
met het gevolg, dat al die deelen wer
den geschaad.
Tegen die individualistische opvatting
is verzet gekomen.
Maar weer ging het in de verkeerde
lijn.
Men verviel in een ander uiterste.
Werd eerst mot de gemeenschap niet
gerekend en de eenheid uit het oog ver
loren. daarna is een streven opgekomen
om alleen mét de gemeenschap te rekenen,
zonder te letten op de behoeften van de
afzonderlijke deelen.
Wie zich laat leiden door Gods Woord,
weet, dat beide' beschouwingen eenzijdig
zijn en daarom verkeerd.
Wanneer we de maatschappij zien als
een levend organisme, met vele leden
waarvan er niet één kan lijden zonder de
anderen te schaden, dan zullen we niet
met een slag alle misstanden wegnemen
en alle nooden lenigen, maar dan komen
W© toch op den goeden weg.
Dan zullen we voorgoed den rug toe-
ild rarciu aa»1 den klassenstrijd die ook
in onze kringen gevonden wordt.
Als we dat zeggen, dan bedoelen we
niet alleen de arbeiders, of de boeren of
de middenstanders, maar dan hebben we
op 't. oog allen die eenzijdig him klas-
sebelang op den voorgrond stellen.
Daarom moeten we ook iu verband -met
'de Sociale vragen niet nalaten ons volk
terug te roepen tot de wet en de getuige
nis.
In nauw verband met de maatschappij
staat de S t a a t.
Er is onderscheid.
Staat en maatschappij zijn twee begrip
pen die elkaar niet dekken.
Daarom gaan we niet mee met hc-n die
de maatschappij door den Staat willen
overheerschen, wat er toe kan leiden dat
het maatschappelijk leven verstikt wordt.
De Overheid hcoft een uitgebreide taak.
maar daaruit yol*t niet, dat zij het recht
heeft het maatschappelijk leven te knech
ten en aan banden te leggen.
Ook hier moet weer gevraagd worden
wat met den geopenbaarden wil Gods be
staanbaar is.
En nu leert ons Gods Woord, dat de
Overheid is Gods dienaresse, die heeft te
straffen en te beschermen en die heb recht
heeft te handhaven.
Daaruit volgt al dadelijk, dat de libe
rale onthoudingspolitiek ons niet kan be
vredigen.
Als daar onrecht gepleegd wordt-, als
het zwakke wordt verdrukt, als macht
gaat beven recht, dan mag de Overheid
niet een koud en onaandoenlijk toe
schouwster zijn, maar heeft zij in den
naam Gods het recht te bestellen en het
zwakke te schragen.
Maar wanneer die Overheid dan weer
in een ander uiterste vervalt, en tracht
heel het leven aan banden te leggen en
allen groei onmogelijk te maken, dan
moet ook d&t streven, als niet in de lijn
van de Christelijke beginselen worden af
gewezen.
Het. nationale leven is door God
gewild, zooals Bijbel en historie ons lee
ren.
Maar nu is er, niet voor het eerst, een
streven om de nationale grenzen uit te
wisschen.
Reeds in de vroegste tijden bouwden
de menschen zich een stad en een toren,
welks opperste in den hemel zou reiken
om zich een naam te maken.
Dat was het zondige.
Niet den naam van God groot te ma
ken, maar zichzelf een naam te ma
ken.
En altijd weer vinden we dit pogen in
de geschiedenis terug.
Nu eens wordt getracht oen Impe
rium te stichten en in onze dagen is
het de Internationale die de zin
nen bekoort, om zich oen naam te ma
ken.
Er is een geest van verzet.
Een revolutionair streven op elk ge
bied.
De touwen moeten verbroken, de ban
den verscheurd.
Als in Jezus' dagen weerklinkt ook nu
de roepW ij willen niet dat de
ze over ons Koning zal zijn.
Er is geen plaats voor den Koning der
Eeuwen.
Geen plaats in het maatschappelijk le
ven, geen plaats in de politiek.
En toch, Hem is gegeven alle macht,
ook op aarde en ook tot ons komt de
waarschuwing Zijne getuigen te
zijn, Zijn eer uit te roepen, Zijn naam
groot te maken.
Daarom wijzen wij terug naar Gods
Woord.
Neen, de Bijbel is geen staatkundig
woordenboek, waarin op elke vraag het
antwoord gereed ligt.
Maar in dat Woord liggen beginselen,
in dat Woord zijn ons richtlijnen gegeven
en heel dat Woord predikt ons de Maje
steit en de heerlijkheid van onzen Koning.
En daarom gaan wij den stembusstrijd
tegemoet, onder de leuze: Voor on
zen Koning!
V Onze vrouwen.
Do S. D. A. P. laat geen middel onge
bruikt om onze vrouwen te bewegen
rood te stemmen.
Men stelt, bot voor alsof de S. D .A. P.
inzonderheid voor de vrouwen, de moe
ders, den heilstaat zal brengen.
En dan wijst men er de vrouwen op,
dat ze vaak hebben te tobben en rond te
komen, dat haar leven vaak zoo somber
is en zoo donker, om ze dan, mits ze
6lec.hts stemmen op de roode candidaten,
een lichtende toekomst voor te spiegelen.
Zorgvuldig wordt er voor gewaakt,
onze vrouwen te kwetsen.
Men heeft hare stemmen noodig eii
daarbij is men gedachtig dat nog altijd
meer vliegen worden gevangen met stroop
dan met azijn.
Maar, laten onze vrouwen zich dit ge
zegd houden, als de S. D. A. P. zoo vrien
delijk tegen haar optreedt en haar lokt
en vleit, dan toont zij zich niet in hare
ware gedaante.
Wil men weten hoe de Soc. Dem. over
onze vrouwen denken, laten zij dan lezen,
wat Het V o lk van '8 Januari vau het
vorige jaar schreef, ter verdediging van
de Socialisatie:
Dan barst de bende los der chaos-
scheppers, die de wereld, zichzelf, ons
allen hebben te gronde gericht-. Zij ho
nen en smalen en krijten, Geen ge
vaarlijke proefnemingen, geen onbezon
nen stelsels^ zonder ervaring, neen,
rust.... orde.
En mocht .het moegetorgde volk bal
sturig worden, de Burgerwacht, Vrij
willige Landstorm, Anti-Revol.rechts
pleging. En op de achterhand de „de
mocratie", met. haar nieuwe
priesteressen, de domgehou-
den vrouwen uit de bewalmdo
keukentjes de r kleine h u i s-
jes, die Gode getrouw blij
ven, ook als de man vervalt
a a n d o n socialistisch en Sa tan
di« in de hel hiernamaals
de roode-vlammen stookt...
Zoo worden onze vrouwen in het Soci
alistische hoofdorgaan gehoond en bespot
En nu bedelt men om hare stemmen.
Welnu, domgdhouden vrouwen uit de
bewalmde keukentjes der kleine huisjes,
toont a.s. Woensdag dat gij kunt stem
men en goed stemmen ook, en maakt
rood het blokje voor den naam van
M. V. H. RUTGERS.
V De Vrijheidshond
De Vrijheidsbond is tot nu toe weinig
gelukkig in zijn verkiezingsactie.
In hun pogen om de kiezers te behagen
en op die wijze stemmen te winnen komen
de volgelingen van Mr. Dresselhuy6 tot
de meest dwaze dingen.
Het ontactisch en onhandig optreden
bij de Eerste Kamerverkiezingen was er
een staaltje van.
Maar duidelijker nog blijkt dit uit een
dezer dagen verspreid verkiezingsblad.
In dat- blad komt een plaat voor, voor
stellend een tweekoppige draak en op dien
draak staat geschreven: Tabaksbelasting,
verhoogde Grondbelasting, Hooge Inkom
stenbelasting.
Dat zijn dus de gevaren die ons volk
bedreigen.
Maar gelukkig er daagt redding.
Voor het drakenmonster staat de leider
van don Vrijheidsbond, Mr. Dresselhuys,
met een machtig zwaard, om als een twee
de St. Georges den draak te bevestigen.
Aardig gevonden.
Maar toch, een heel ongelukkige combi
natie.
Want die Tabaksbelasting, die
door den Vrijheidsbond zoo dapper wordt
bestreden, werd door den Vader van den
Vrijheidsbond, Mr. Treub, voorbereid, en
met de negatieve hulp van de Vrijheids-
bondsche Kamerleden aangenomen.
De verhoogde Grondbelasting, waarte
gen met heet te strijden, is door Mr
Treub ingediend. Minister do Vrios wij
zigde het ontwerep zoodat de opbrengst
minder groot werd. Een voorstel van Soc.
Dem. zijde om de weinig-draagkrachtigen
te ontheffen werd verworpen, met behulp
van de Vrijheidsbonders,* - terwijl kort
daarop de behandeling - van het ontwerp
gestaakt werd.
Blijft nog over, de Inkomstenbelasting.
Deze belasting werd gelijk men weet
ingediend door oud-Minister van Gijn,
een der eerst© candidaten van den Vrij
heidsbond.
De plaat is duidelijk.
De misleiding ligt er bovenop.
V Pure demagogie
Zoo mogen, zoo moeten w© noemen de
ontwapeningsleuze, door de 3. D. A. P.
aangeheven.
Enkele jaren geleden constateerde Mr.
Troelstra dat ontwapening slechts
internationaal kan plaate hebben.
Deze stelling werd vólgenderwijs toe
gelicht:
„Pogingen, om de ontwapening na
tionaal, met verwaarloozing van de
internationale beteekenis, ligging,
plichten en verhoudingen van het
land te doen plaats hebben, zullen
hoogstens aan de Partij een mooi-
lijkend programpunt, waar
mee in zekere kringen te paradeeren
valt, verschaffen, maar de natie daarom
nog niet verlossen van het militairis-
me". „Staten kunnen zich evenmin wil
lekeurig onttrekken aan de internatio
nale systemen van hun tijd, als indivi-
I du-en aan het staatkundig en maat
schappelijk systeem, waarin zij leven.
En partijen, die niet Gorter's eisch:
geen enkele verantwoordelijke taak
aanvaarden, op hun program hebben,
kunnen geen eisrhen stellen aan de
bourgeoisie, die zij zelve meerderheid,
niet. zouden kunnen vervullen. Daarom
loopt de beweging voor het „geen man
en geen cent" uit. op pure demago
gie en moet de stroom voor de ontwa
pening die zich in haar uit, in inter
nationale richting worden geleid."
Als de beweging voor ontwapening
niet internationaal is, dan is het
dus volgens Mr. Troelst.ra niets anders
dan pure demagogie.
Thans roept de S. D. A. P. om ontwa
pening.
Hoe staat het daar nu mee?
Het Volk erkent het ronduit, dat de
Internationale voor ontwapening voorals
nog niet is te vindon.
Voorop ga de erkenning, dat in dit
opzicht (de ontwapening) de sociaal-de-
landen nog niet gelijk denkon.
landen nog niet gelijk denken.
Dit was bekend.
We hebben slechts te wijzen op België
en Zweden, waar de Soc. Democraten niet
alleen niet ont wapenen, maar zelfs een
sterk leger noodig achten.
En dus: Mr. Troelstra trekt voor
ons de conclusie dus is het roepen om
ontwapening niets anders dan pure de
magogie.
STADSNIEUWS.
Acad. Ziekenhuis.
In de deze wêek gehouden vergadering
van deh'Ivov!--der Gercf. Kerk, deal
de Ds. T' g ns de L. Kerkb.
mede een schrijven te hebben ontvangen
van de directrice van het Academisch
Ziekenhuis, waarin deze mededeelde, dat
de Minister van Onderwijs enz. geschre-
had, dat er des Zondags om half elf gele
genheid gegeven zou worden om in de
collegezaal van prof. Nolen godsdienst
oefening te houden en dat daartoe waren
uitgenoodigd Dr. Plooij, Ds. Thomas en Ds
Nauta, legerpredikant.
Straatpmliking.
De Comm. voor Evangelisatie werd
door den Kerkeraad der Geref. Kerk ge
machtigd om den heer v. Elk, straatpre
diker in Den Haag ook liier ter stede op
de Zaterdagen in "de maand Juli of Aug. te
lateii optreden.
Voor den Godsdienst en de Vrijheid.
Onder het verkiezingsmateriaal dat de
zer dagen de kiezers en kiezeressen wordt
toegezonden, neemt de speciale verkie
zing scourant „Voor den Godsdienst en de
Vrijheid", uitgave van De Nieuwe Leid-
sche Courant-, zeker niet de mniste plaats
in.
Behalve de verschillende kernachtige ar
tikelen, vaai mannen als Colijn, Beeken
kamp, Rutgers, v. d. Heuvel e-n Warn aar,
bevat de courajxt de goed uitgevoerde fo
to's van onze oandidafen met korte le
vensbeschrijving. Interessante lectuur.
Voorts technische wenken voor de kie
zers enz.
Een inleg blad met geestige teekenin en
opschrift „Rechts-houdentrekt buiten
gewoon de aandacht.
Dé teekenaar van deze plaat, verdient
ongetwijfeld lof voor zijn duidelijke en pak
kende voorstelling, terwijl de uitgeefster
die met de samenstelling der courant be
last was, een woord van warme hulde toe
komt voor de keurige uitvoering.
Excursie der Haagsche Conferentie.
Heden doen verschillende leden der de
legatie ter Haagsche conferentie een uit
stapje, georganiseerd door het Haagsche
Gcm.bestuur.
Vanmorgen te 11.22 kwamen de gede
legeerde, omzwermd door oen schare in
ternationale perslui per extratrein aan
het station aan en begaven zich naar de
Oude Vest, waar 16 motorjachten en -boo
ten, gereed lagen voor een tocht naar Al
phen a. d. Rijn, waar door de Alphen-
sche Gemeente in „Villa Nuova" een
lunch zal worden aangeboden.
De deelnemers begeven zich dan weer
aan booTd en gaan langs de Kager- en
Bra/semermeeren naar Warmond, van
waar men zich per trein weer na-ar den
Haag begeeft.
De to.cht. van station naar de aanleg
plaats ging langs een dichte haag van
nieuwsgierige Leidenaars, doch de politie
had goede maalregelen getroffen en de
verschillende straten geheel afgezet, zoo-
dat. de inscheping een ordelijk verloop
had.
Nadat allen aan boord waren geklou-
terd tuften en stoomden de vaartuigen
statig door Leiden's gracht den Rijn op,
Voorop de „Pauline"; op de plecht
stond -de Russische gedelegeerde Litwi-
noff, die van zijn hoogen standplaats aan
de reporters der drie Leidsche bourgeois
bladen een vriendelijken groet toewierp.
Een en ander had heel wat bekijks.
Naar „Prediker".
De A. R. partij te dezer stede zal
hare verkiezingsactie besluiten niet oen
vergadering op a.s. Dinsdagavond.
De eerste candidaten op onzo lijst, Mr.
V. H. Rutgers en do heer F. H. de Monte
ver Loren, hopen dan het woord te voe
ren, waarna Ds. Thomas een kort slot-
woord hoopt te 6preken.
Door hot Centraal Comité zijn de Kies
verenigingen door het gebeele land uit
genoodigd, aan den vooravond van den
stemmingsdag een bidstond te houden.
Vandaar dat deze vergadering is aange
kondigd als een opwokkings- en wijdings
avond.
Laten Dinsdagavond zooveel mogelijk
al onze A. R. mannen en vrouwen aanwe
zig zijn en laat ieder in zijn kring geest
verwanten, die ook wolkom zijn, opwek
ken mee naar Prediker te gaan.
Onze plaatsgenoot de heer J. J. Ver-
sluys, leerling aan het Geref. Gymnasium
te Kampen, slaagde aldaar voor zijn eind
examen.
Naar de L. Kerk b. meldt hebben
de heeren J. H. Wattez, die tot ouderling
benoemd werd en de heeren A. Anes. H.
J. Larners en J. Mulder, die tot diaken
werden gekozen, voor hunne benoeming
bedankt.
Alleen de heer M. Vallenlgoed, mede lot
diaken gekozen, heeft deze benoeming
aangenomen.
Op verzoek van de burgemeester van
Veur is alhier gearresteerd zekeren H,
die-aldaar groenten gestolen had.
De Secretaris van de afd. Leiden
der Chr. Hist. Unie verzoekt ons te mel
den. dat het Inlichtingen-bureau dor .af-
deeling niet Maandagavond zitting' zal
houden, zooals gepubliceerd werd, maar
Din? d a c avond van 7—9 uur.
Aan het Zoeklicht.
Leidon, 1 Juli 1922.
Nu kan ik toch mijn oogen niet geloo»
ven.
We zitten midden in de verkiezing®»
drukte en komen handen tekort.
En naarmate de stemmingsdag nadert*
wordt de spanning grooter.
En nu krijg ik daar in handen oen op
roep tot een ledenvergadering van „Pa
trimonium".
De agenda van de Bondsvergadering
moet worden behandeld, en een afgevaar
digde moet worden aangewezen.
Belangrijke werkzaamheden ongetwij
feld.
Maar ik keek toch mijn oogen uit, toen
ik zag dat die vergadering zal worden ge
houden op Maandag 3 Juli.
Dat begrijp ik niet.
Want hot is toch niet teveel verwacht
dunkt me, als ik veronderstel dat alle
Patrimonium-mannen hun tijd en hun
krachten geven aan de verkiezingen.
En nu wil het .bestuur ze halen u i t
dat werk.
Ik heb Patrimonium lief. Ik wensch het
alles goeds toe en ik hoop ook dat de Leid
sche afdeeling tot grooten bloei zal ko
men.
Maar nog vuriger is mijn hoop, dat de
tegen Maandagavond) uitgeschreven ver
gadering finaal zal mislukken*
Althanswanneer de leden getrouw
aan de tradition van de oprichters en de
leiders van het Verbond, uit alle macht
werken en ijveren voor de versterking
van de Christelijke partijen.
OBSERVATOR.
Gistermiddag te 3 uur had op den
Bijnsburgerweg een motorongeval plaat3.
De heer C. v. H uit Hillegom, die met de
heer A. K. als pasagier naarLeiden reed,
kwam door de beruchte gaten in dit be
faamde meesterstukje van Holla ndsche
weg-architectuur te vallen. Hij zelf kwam
ér goed af, doch zijn passagier bekwam
een ontwrichte linkerschouder.
Bij de Leidsche Spaarbank is in de
maand Juni ingelegd /286.5!5/i0 en terug
betaald 181.824Al, terwijl 86 nieuwe In
leggers zijn ingeschreven en 75 boekjes
geheel werden uitbetaald.
Het tegoed der 15931 inleggers bedroeg
einde Juni 1.901.652.79.
.Benoemd is tot commandant van het 6e
reg. veld-artillerie luit.-kolonel W. de
Reus, van liet 2do reg., alhier in garnizoen
De heer J. G. Valkenburgh, alhier, in
de te Haarlem gehouden algemeene \er-
gadering van den Ned. Grafischen Bi nd
gekozen tot lid van het hooMbe«i"n-
In de gisteren gehouden vergadering van
aandeelhouders van de Leidsche Bouw
maatschappij werden balans- en winst
en verliesrekening over 1921 goedgekeurd
en het dividend vastgesteld op 7 pet. even
als het vorige jaar.
Tot commissaris werd herbenoemd de
heer P. Couvpe Jzn. te Leiden.
Naar oe directie van de tricolagefabriek
der firma Bloot aan den Maredijk ons me
dedeelt, kan de staking als geëindigd wor
den beschouwd.
De stakende meisje* waren wel is waar
niet georganiseerd, maar zij hebben >ictï
toch tot het bestuur van den Modernen
Bond ,,De Eendracht" gewend, met al ge-
vnir*. dat ganoemd beslnnr een oude:1-Md
aanvroeg met de directie, hetgeen werd
toegestaan. Bij die br—^dslagingen heeft
genoemd bestuur getracht de directie te
bewegen van de aangekondigde loonsver
laging af te zien, doch deze hield voet bij
stuk, zoodat het onderhoud geen resul
taat opleverde. De staking zou dus wor
den voortgezet. Thans hebben de meisjes
zich echter, op enkelen na, bereid ver
klaard. de gestelde condities te aanvaar
den. Het werk is zoo goed als hervn'
BINNENLAND.
Do reis der Koningin.
Do „Batavier" met do Koninklijke Fa
milie aan boord wordt hedenavond te
Rotterdam verwacht. Den volgenden dag
wordt de reis voortgezet naar Den Haag,
om Dinsdag 4 Juli naar Het Loo to ver-
t rekken. Ook Hertog Adolf zal eenige da
gen op Het Loo vertoeven.
De Kamerverkiezingen.
Mr. A. Haex bericht aan het H d b l.«
dat hij zich genoopt heeft, gezien, om re
denen van persoonlijke aard zijn candida-
tuur in te trekken, en de kiezers te ver
zoeken, op 5 Juli a.s. niet. op
6temmen. Reeds den I6den Juni is
van door den voorzitter der afdeeling
Heerlen konnis gegeven, aart den voorzit
ter van het hoofdbestuur van den N rii-
hcidsbond.
Ontslag aan ambtenaren.
De Bond van Ambtenaren bij departe
menten van algemeen bestuur enz. heelt
