Waarom Dagblad voor Leiden en Omstreken. BINNENLAND. 3de JAARGANG. - WOENSDAG 21 JUNI 1922 No. 669 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 589 6 ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL 12.50 PER WEEK 10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90 V linksche Concentratie. Naar aanleiding van de samenwerking tusschen den Vrijheidsbond, de S. D. A. P. en de Vrijz. Democraten in de Provin ciale Staten van Noord-Holland, waarbij de Vrijheidsbond -twee libera le zetels in handen speelt van de S. D. A. P., schrijft de liberale N. R. Crt.: Wij behoeven, na hetgeen wij nog kort geleden schreven over Kamerver kiezing bij partij overeenkomst., niet te zeggen, hoezeer ons deze „samenwer king" grieft en hoezeer wij haar afkeu ren. Liever hadden wij gezien, dat de bij den Vrijheidsbond aangesloten Sta- tenleden eindelijk zich den moed hadden verworven van minderheid te zijn in de Statan, en dit te erkennen door bij de verkiezing hun candidaten in eerlijken Btrijd te zien vallen, dan dat zij met de Bociaal-democraten kongsi maken en eociaal-democratische candidaten hel pen verkiezen. Deze overeenkomst is te meer te be jammeren, omdat zij vlak voor de alge- meene verkiezing er niet weinig toe bij dragen zal, om de kiezers op een dwaal spoor te brengen. Wij weten wel, dat de Vrijheidsbonders in de Noordhol- landsche Staten een eigenzinnig troepje zijn, dat zijn eigen weg gaat, zonder zich aan anderer inzicht veel te storen. Doch de massa wèet dit niet, en het vaU te voorzien, dat deze allerongeluk kigste „samenwerking" bij de verkie zing van Juli aan den Vrijheidsbond verre van goed zal doen. Is het hoofdbestuur van den bond niet gerechtigd tusschen'beide te treden? Kan het althans niet eene poging doen, om de „samenwerking", die voor zoo veel den Vrijheidsbond aangaat veel ge lijkt op een zelfmoord, alsnog te voor komen? En anders in ieder geval open lijk en beslist te desavoueeren? Wij prijzen het in het liberale orgaan, dat het zich over de houding van de Noord-Hollandsche liberalen schaamt. Maar aan den anderen kant. begrijpen wij toch ook weer niet de verwondering Fan het Rotterdamsche blad. Immers wat in Noord-Holland gebeur de i6 heel natuurlijk. De liberalen hebben tegenover hiinne geesteskinderen nog nooit ruggegraat ge toond. Men spreekt wel van het verderfe lijke van de antithese, maar men verzuimt zelf geen gelegenheid om de antithese te bevestigen. Als het gaat tusschen rechts en rood dan k>zen de politieke liberalen al tijd rood. Ook al moeten ze dan als nu weer in de Noord-Hollandsche Staten. politieleen zelfmoord plegen. De Vrijheidsbonders in de Noord-Hol landsche Staten zijn, volgens de N. R. Crt., een eigenzinnig troepje. Het kan zijn. Maar we twijfelen geen oogenblik of in Friesland en andere provinciën zal het voorbeeld van Noord-Holland worden ge volgd. V Geen dwaalspoor. De N. R. Crt. is bevreesd dat de sa- (menwerking tusschien den Vrijheidsbond en de S. D. A. P. er toe zal bijdragen de kiezers op een dwaalspoor te brengen, daar *en zal gaan meenen dat wie de can didaten. van den Vrijheidsbond stemt, daardoor tevens de S. D. A. P. st'eunt.- Wie zoo denkt bevindt zich echter niet op een dwaalspoor, maar ziet integendeel heel duidelijk den weg voor zich. Wat in Noord-Holland gebeurde staat niet op zichzelf. Reeds jarenlang hebben de liberalen meegewerkt om de S. D. A. P. te paard te helpen. Ook nog in den allerlaatsten tijd. FEUILLETON. De Germaansche gevangene Een verhaal uit de eerste eeuw onzer jaartelling. 41) Want daar stond in het heilige der heili gen de arke des verbonds, en overscha duwden de cherubims het verzoendeksel, en troonde de Schechinah daarop. Wanneer zal de Schechinah wederkeeren?" „Onze taak is het offeranden te brengen en de heilige vaten rein te houden," ant woordde Onias. „God alleen kan de vaten vullen en de Schechinah wederzenden." „Maar o, welke offeranden, Onias?" „Oude woorden, die mijn vader dikwijls las, grepen mij diep in 't hart: „Waartoe zal mij de veelheid uwer offeranden zijn. Breng niet meer vergeefsch offer! Het reukwerk is mij een gruwel. Uwe gezette hoogtijden haat mijne ziel; ik heb er een afkeer van; ik ben moede ze te dragen." Moede ze te dragen, Onias, reeds zooveel jaren vroeger. En wat dan nu? Brengen wij Hem inderdaad wat Hij van ons vraagt, wat Hem aangenaam is? Geweld en krijg zijn in de stad! Marmeren paloi- zen, vergul de daken, feesten en weelde, en daartussehen het geroep van de armen •n de verdrukten. Dat weegt als lood mij 5 Bij de Raadsverkiezing te Amsterdam het vorig jaar stonden de mannen van den Vrijheidsbond scherp tegenover de S. D. A. P. Door do Soc. Democraten te stemmen, zoo beweerde de Vrijheidsbond, hielp men Amsterdam naar den kelder. Maar nauwelijks waren de verkiezingen achter den rug of diezelfde Vrijheidsbond bracht drie Sociaal-democraten in het collego van B. en W. Zoo is het altijd gegaan. En zoo z a 1 hot gaan ook in de toe komst. Wie vreest den invloed van de S. D. A. P. mag daarom niet stemmen op de liberale candidaten. En wie stemt op de candidaten van den Vrijheidsbond steunt daardoor de S. D. A. P. STADSNIEUWS. Particuliere Synode der Geref. Kerken in Zuid-Holland (Noord). In de voortgezette vergadering der Part. Synode kwam, na de behandeling van verschillende rapporten, aan de ordo een verzoek van den heer G. van Heinin gen te Gouda inzake toelating tot het predikambt volgens art. 8 D. K. De Classis Gouda had den heer v. H. een attest gegeven dat hij naar hare mea ning op grond van do singuliere gaven in de K. O. aangegeven zou kunnen worden toegelaten. In die middagvergadering werd, nadat do heer v. Heiningon eem korte preek had gehouden, door Ds. Gunst een onderzoek ingesteld, naar de beweegredenen voor 'het staan naar het ambt. Ds. Brouwer onderzocht- de kennis der Goddelijke Waarheden, Ds. Gispen verklaring O. T. en Ds. Meyering verklaring N. T. Na dit Onderzoek werd met aJgomeene stemmen besloten do gevraagde toestem ming te "géven, zoodat de beer v. H. te zij ner tijd door de classis preaperatoir kan worden geëxamineerd. Verder kwam aan de orde een vraag van de Classis Leiden of het ook wen- scholijk is, dat de zaak dor Zending meer dan tot dusver in den gewonen kerkdij ken weg worde geleid, met dien verstan de, dat de eindbeslissing van de Zendingsaangelegenhedenvoorzoovor tze de met de zendende Kerk samenwerkende Kerken betreffen, bij de Particuliere Sy node beruste. Tot nu toe moeien de classes ieder op eigen gelegenheid beslissen, wat tot moeilijkheden en stagnatie aanleiding kan geven. De Synode ^besloot een commissie van 7 leden te benoemen, om de volgende Sy node hieromtrent van advies te dienen. Tot leden dezer Commissie werden be noemd Ds. Bouwman te Leiden, Ds. v. Minnen te 's-Gravenzande, Ds. Gunst te Woerden, Ds. van Anken te Delft, Ds. Gispen te Scheven in gen, Ds. Wielinga te Waddinxveen en do heer de Bruyn te Ha- zerswoude. Omtrent de Theologische School te Kampen werd nog medegedeeld, dat van het voor de verbouwing benoodigde be drag van f 150.000.ruim een ton bij een is. Demonstratie Brandweer. Onze Brandweermannen hadden niet te klagen over gebrek aan belangstelling gisteren, toen de in de bladen aangekon digde demonstratie plaaits vond. De Hoogstraat stond al voor drieën zwart van de menschén, menschen ston den er op den Stillen Rijnkant, hingen uit de ramen, 'n paar kijklustigen waren zelfs in een bootje komen aanzetten. Door de politie was de Aalmarkt en de 6teegjes, die daarop „uitmonden" gestren- gelijk afgezet, zoodab gedrang e.d. voor komen werd. Tal van autoriteiten waren voor het i op 't hart. Het is me alsof de gebeden tot aan de vergulde daken reiken, maar de noodkreten voor den troon in den hemel komen." „Ik kaïn dat niet veranderen," antwoord de Onias ongeduldig. „Ik heb tenminste geen kosten gespaard. Ik heb aalmoezen genoeg in den tempelsschat gegeven om een groot aantal arme gezinnen Paasch- feest te beréiden. 'lc Zou nog meer gegeven hebben, maar 'k was bang, dat het volk zou gaan denken dat de oude arme Onias rijker is dan hij werkelijk is. We moeten na het feest nóg verder reizen, en niet al len komen naar 't Paaschfeest om te offe ren en te aanbidden." Do geheele week was de stad vol van feestelijkheid. De groote nationale feest- week. Oudtijds hadden de voorvaderen het lam gegeten met de bittere saus, staande, haastig, met gegorde lenden, als nog-niet-bevrijde slaven. Nu lag de arm ste Jood aan ale koning en vrij-man. De straten waren vol pelgrims, meest mannen. Steods zagen de Romeinen dit feest met bezorgdheid tegemoet, maar ze durfden het in geen enkel opzicht verhin- doren. We weten dat ze zelfs op het feest één gevangene loslieten, wien zij begeer den. Onder de feestvierende menigte was geen enkel Romeinsch soldaat te vinden. Oude Laon bestudeerde do bonte menig te, die de nauwe straten vulde en in de Waaggebouw present, wij merkten o.m. op: den waarnemenden burgemeester, den heer J. C. v. d. Lip, de weth. Mulder, Pe- Ta en Bots, de directeur van het waterlei dingbedrijf, den heer C. EL van Spall, den directeur van den Gem. Reinigingsdienst, den heer C. de Koning Gzn., den Com missaris van politie, de heer P. Stapel, den Gom. secretaris, de heer v. Strijen, "vfordor verschillende brandweer-autoritei-' ten uit Katwijk, Wassenaar, Oegstgeest en Voorschoten en vole manschappen van het Kader v. d. Vrijwillige Brand weer. Even over drieën klonk uit de verte een gierende claxon en de welbekende klingelende brandbel, en even later suisde de roode wagen den hoek om, remde krachtig en stond motortrillend aan den waterkant te ronken. Vliegensvlug ging allee in z'n werk, de manschappen sprongen van de zitplaatsen af en binnen 2 minuten na de aankomst begon de spuit water te geven met een eerste hulpstraal, gevoed door het reser voir, onder den druk der pomp. Op de brandkraan en op het epen wa^ ter werden nu verschillende slangen ge koppeld en eenige oogenblikken later boorden zich zeven blanke waterstralea omhoog naar den blauwen hemel, glinste rend in de heldere middagzon. Op een hoogte van ongeveer 50 M. ver deelden de stralen zich in zilveren schuim, dat, door don wind meegevoerd, als een bruischende regen neerkletterde op de Hoogstraat en een ware paniek veroor zaakte onder de vluchtende Leidenaars. Ook de Roudon-straalpijp, die, voor verdrijving van rook en gas, een groote krans van fijne waterdeeltjes van zich spuit had veler aandacht; de beide spuit gasten, die het toestel bediende verdwe nen nagenoeg in den mist. Nadat aan de hand van een onder de aanwezigen rondgedeeld programma een aantal verschillende spuitexercitios waren gedemonstreerd werd, eveneens weer vlie gensvlug alles opgepakt en opgerold en voort stoof de groote Daimler-auto, die nu na een rondritje post vatte op den Stille Rijn. Met twee stralen, van 28 en 32 m.M. wijdte werd nu- de Hartebrugkerk onder „water" genomen. De beide stralen bereikten hier maar even een hoogte van 65 M., niettegen staande den vrij sterken wind. Met voldoening kan de brandweercom mandant op deze mooie praestatie terug zien. Gedenk te sterven. Gisteravond had alhier een droevig on geval plaats. De gebr. Petrus en Cornelig de Kruyff, resp. 18 en 23 jaar oud en de 23-jarige Piet Stijn bevonden zich gister in 'n roei bootje op het kruispunt van Rijn- en Schiekanaal en Nieuwen Rijn, terwijl drie motorbooten, die door een sleeptros ver bonden waren uit het Rijn- en Schieka- naal in de richting Spanjaardöbmg kwa men aanvaren. Daar geen van de drie jongens bijzon der goed op het water vertrouwd was, raakte de roeiboot al spoedig te dicht in de nabijheid van den tweeden motorboot. Een der gebroeders Kruiff greep deze boot beet om het roeischuitje te kunnen afduwen, doch greep mis met het ongeluk kige gevolg, dat de roeiboot door de zui ging van den motorboot werd meegetrok ken en even later door den derden motor overvaren. Piet Stijn wi6t zich zwemmende te red den, doch de gebroeders Kruyft zonken onmiddellijk en werden eerst na 10 minu ten met dreggen opgehaald. Terwijl de politie onmiddellijk het ter rein afzette, verleende Dr. Persant Snoep uit Leiderdorp de eerste hulp, de Genees kundige Dienst was ook weldra met eeni ge zuurstof-apparaten aanwezig en met do assistentie der inmiddels gearriveerde doctoren Mulder en Bijtel werd gedurende zuilengangen en jp de pleinen zich ver drong, met gtoote belangstelling. Alle verkeer tusschen hem en zijn nieuwe Jood- sche bekenden was gedurende die week ge staakt. Onias vreesde ceremonieele ontreiniging met al haar lastigen, kostbaren nasleep, en Esther ging geheel op in de plechtighe den en de herinneringen van 't 'heilige feest; en zorgde zooveel in haar vermo gen was dat het ook blijde gevierd worden kon door menig arm gezin, dat uit de boschrijke streken van Galilea en van de bergen uit het Zuiden gekomen was. Eiken ochtend wandelde Laon op en neer langs het koninklijk portaal van den tempel, door de drie heerlijke vleugels van Corintische zuilen, die de schoonste kathedralen van later tijd in schoonheid en fierheid overtroffen. ,,'t Mag een tempel zijn," zeide hij; „voor ons is t alleen een zuilengang, want wij mogen er niet in." Want verder mocht geen heidensche voet treden. Daar stond de rijk-gebeeld houwde steen, die iederen onbevoegde waarschuwde. Laon zag meermalen Onias n Esther binnengaan, hij naar het voorhof der mannen en zij naar dat der vrouwen, die gescheiden waren door do marmeren, trappen en de Schoone poort, van het bin nenhof. „Een vreemd volk!" zei Laon tot Cal- ruim een uur kunstmatige ademhaling toegepast. Alle pogingen om de levensgeesten op te wekken bleven echter vruchteloos, zelfs op eenige injecties op 't hart reageer den de ongelukkigen niet. De beide lijken worden vervolgens in een naburig perceel binnengedragen, waar men nogmaals een uur lang allo pogingen inspande, eveneens echter zonder resul taat. Bet ongeval doet nog te tragischer aan, wanneer men weet, dat beide overledenen, die door hun oppassend gedrag" bekend stonden, de kostwinners waren hunner moeder, een weduwe, wie nu nog slechts één zoon overgebleven is. Aangifte is gedaan door L. N., dat een partij oud-roest van 20.000 K.G. ter waarde van f 500 is verduisterd van een land nabij de Pieter v. Twisklaan. Gistermiddag half 12 werd door een militaire bespanning: een hardsteenen paal voor een perceel aan den hoek Oude Vest en Mare omgereden. In de tuin van Dr. Kerhof, aan den Rijnsburgerweg is gisteren een rijwiel on beheerd aangetroffen. D 8. W. den Hengst, pred. bij de Geref. Gemeente alhier, ontving voor de tweede maal een beroep naar Moer- capelle. J.l. Zondag nam D 6. J. G. H. Goedhard te Windesheim, beroepen predikant bij de Ned. Herv. Kerk alhier, afscheid van de Ned. Herv. gem. aldaar, sprekende naar aanleiding van 1 Petr, 5:10 on 11: „De God nu aller genade, dié ons geroepen heeft tot Zijne eeuwige heerlijkheid in Christus Jezus, nadat wij een weinig tijds zullen geloden hebben, die volmake, bevestige, versterko en fundee- re ulieden. Hem zij do heerlijkheid en de kracht in alle eeuwigheid. Amen." De naar hier vertrekkende leeraar werd toegesproken door den consulent Ds. Mat- zer van Wijhe die wees op het vele goede dat hij in Windesheim en omgeving ge durende zijn bijna 10-jarig verblijf aldaar mocht verrichten. De burgemeester, de hoer M. P. Caval- jé, veel ringbroeders on Zwolsche vrien den waren aanwezig. Gelijk men weet hoopt. Ds. Goedhard a.s. Zondagavond zijn intrede te doen, na des morgens bevestigd te zijn door Prof. van Nes. Onze Pers. In de vergad. van de Utrechtsche Anti- rev. Persvereeniging word medegedeeld, dat het bedrag, noodig om de uitgave van het Stichtsche Dagblad weer voor een jaar mogelijk te maken bijeen was. De tabaksbelasting. In de kringen der sigarenfabrikanten ziet men, zegt het HdbL, met groote on gerustheid de naaste toekomst tegemoet. Doordien de regeering, die naar wij vernemen ep haar beurt weer gedupeerd wordt door den drukker, don fabrikanten niet van sigarenringen kan voorzien, staat een groote stagnatie in het. bedrijf te wachten. Hier en daar heeft men zich atf t's genoodzaakt gezien werklieden te. ontslaan, en indien de toestand niet spoe dig verandert,'' zullen vele fabrikanten dit voorbeeld moeten volgen. De minister heeft verklaard, dat bij ge brek aan ringen, de sigaren zonder ban derolles kunnen worden afgeleverd, mits aan de zending een accijnskwitantie wordt toegevoegd. De winkeliers weigeren echter die on- geringdo sigaren in ontvangst te nemen; lias en Siward. „Let op hoe ze ons ver achten 6a hoe de Romeinen hen ontzien. Elke tempel in de wereld zou vereerd wor den door de komst van een van 's keizers gezanten. Deze tempel zou door zijn eigen 'tegenwoordigheid ten hoogsto ontheiligd worden. De armste van deze echadherende Joden mag vrij binnentreden; de keizer moet eerbiedig op een afstand bljiven, En de Romeinen schikken er zich naar." „Zijn ze wel één volk?" vroeg Gallias, „men ziet allerlei kleeding, hoort allerlei taal en vindt de meest uiteenloopende ty pen. Beschaafde Alexandrijnen, die zoo goed Grieksch spreken als do beste Athe- ners; gebruinde bewoners van Afrika, bij zwart af; Oosterscho kooplieden uit. Baby- Ion en Perzië, en daartusschon door die half-uitgehongerde wilde dwepers uit de buurt van de Doode Zee. Dan dié Fari- zeën, die bang zijn dat we den zoom van hun tabbaarden aanraken; en die slecht- gekleede landlieden met. hun vereelte han den. Visschors uit Galilea, schaapherders uit hot Oosten; landlioden uit het Zuiden. Alles gaat naar binnen door do poort, die wij niet doorgaan mogen, 't Is een vermen ging van volken, denk ik, maar niet één volle. Wat hebben ze gemeen?" „Dit hebben ze gemeen," antwoordde Laon: „verspreid als ze zijn over de ge heele wereld, vrijwillig inwoners van elke 6tad waar slechts eenigo handel is, zijn ze ADVERTENTIE-PRIJS. PER GEWONE REGEL 10.221 DES ZATERDAGS 10.30 INGEZONDEN RECLAMES Dl BBP« TARIEF KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 30 voorden 50 cent; Zaterdags 75 cent bij vooruitbetaling. stemmen wij op 5 Juli op Mr. V. H. RUTGERS, No 1 van Lijst No. 6 op het Stembiljet? de A.-R. Partij de striktste zuinigheid in het Staats beheer nastreeft. eensdeels omdat zij den rompslomp van de ac'cijskwi tan ties niet. wensehen, maar meer nog omdat de clientèle bezwaar- maakt voor sigaren, zonder banderolles, den verhoogden prijs te betalen. Zooals wij reeds zeiden, zien de siga renfabrikanten de naaste toekomst duister in, tenzij de regeering of hare drukker voor een spoedige eu geregelde aflevering van de door de wet voorgeschreven ken merken zorgt. Dure groente. Uit een praatje in het Hand. over de duro groente: Ten gevolge van de steeds wisselende prijzen is het zoo goed ale onmogelijk het prijsverschil met den tijd van voor den o.orlog precies in cijfers uit te druk ken. Er zijn ook toen dure en goedkoopo ja ren geweest. Vele groenten zijn thans drie maal zoo duur als in de jaren voor 1914; Neemt men echter de doorsneeprij- zen van een aantal jaren van voor dien tijd dan zou naar eenige groentenhande- laars ons verklaarden, de prijs van thans slechts het. tweevoudige zijn. Uitteraard kan men een dergelijke uit spraak moeilijk controlceren, evenmin als men kan nagaan of de huidige con junctuur een dergelijk prijsverschil wet tigt. Wol kan echter geconstateerd wor den, dat, ondanks do droogte on de stren ge vorst van dezen winter, de aanvoer van groente op dit oogenblik zoor overvloedig is. Neomt men daarbij in aanmerking, dat dn export naar het buitenland lang zoo groot niet is als vroeger, dan zou men zeggen dat ook het groentebedrijf lang zamerhand wel eens met zijn prijzen naar benoden mocht gaan. De nieuwe zilverbons. De minister van financiën brengt ter algemeene kennis, dat, vermoedelijk reeds in den loop dezer maand, zilverbons van f2.50 in omloop zullen worden gebracht, welkte eenige afwijkingen vertoonen van do thans in omloop zijnde bons. De voorzijde van het. nieuwe model is onveranderd gebleven, doch aan de ach terzijde zijn de ip het middenvak, aan bei de zijden van het medaillon aangebrachte versieringen achterwege gebleven, waar door de in verticale richting staatJe cij fers „2.50" voorkomen op het blanco pa pier. Hierdoor wordt de roode en blau we vezel, welke in het papior is verwerkt, goed zichtbaar. Wintcrsclie zomermaand. In den nacht van Zaterdag op Zondag heeft het in de greidstreek van Friesland zoo gevroren, dat de melkers des mor gens, zelfs toen de zon al een uur had ge schenen, in de kanten der greppels nog ijs in het gras aantroffen. Werkloozenkasscn. Do minister van. binnenlandsehe zaken heeft God. Staten verzocht, hem en den minister van arbeid voortaan terstond mededeeling te doen van alle besluiten aan elkander verbonden door een band zoo sterk als geen volk ter wereld kent; ja sterker dan die van eenigen afgezonderden stam in de bergen, waar nooit vreemd bloed in de aderen kwam. Elastisch loopt die band en rekt zich tot de einden der aarde, en bind ieder hunner aan deze stad en aan dit heiligdom, en allen aan elkan der." „Welke band?" vraagde Gallias. „Gemeenschappelijke verachting van al le andere volken, gemeenscha ppr)ijk«_ geestdrift voor hun eigen geslacnt; gs< meenschappelijke geschiedenis in een boel», dat zij voor goddelijk houden; gemeen schappelijke feesten, die nationale verlos singen herdenken in den éénen tempel; en gemeenschappelijke verwachting van iota dat zo als goddelijk-beloofd beschouwen. Die Mozes, hun wetgever, moet eon groot vaderlander en staatsman geweest zijn. 'k Heb hen altijd voor een wonderlijk en onbegrijpelijk volk gehouden; maar hier in Joruzalem begin ik zo te verstaan.'' Maar Siward, die zwijgend naast Laon on Cal-lias voortging, had door hot ge loof van Esther een boteren kijk gekregen op den. band, dj© de Joodsche natie één ge- koel maakte. (Wordt vervólgd)'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1