Dagblad voor Lelden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL 12.50 PER WEEK f 0.19 FRANCO PER ?OST PER KWARTAAL 12.90 3de JAARGANG. - WOENSDAG 7 JUNI 1922 - No. 657 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel.lnt.i278 - Postrekening 58936 ADVERTENTIE-PRIJS! PER GEWONE REGEL I0.22Ï DES ZATERDAGS s 10.30 INGEZONDEN RECLAMES BUP~' TARIEF KLEINE ADVERTENTIES ran hoogstens 30 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent bij vooraitbetaling. □it nummer bestaat uit twee bladen V Oe inzet. Op gelukkige wijze is voor dezen Kies kring de stembusstrijd ingezet. Uit wijden omtrek waren Maandag de A. R. mannen en vrouwen bijeengekomen om gesterkt en bezield te worden en zelfs do moest verstokte zwartkijker zal moeten toegeven, dat de bijeenkomst heerlijk ie geslaagd. We hebben weer gehoord waarom het eigenlijk gaat, welke groote "belangen op het spel etaan cm hoe noodzakelijk het is, dat we oas met volle kracht werpen in den strijd. Maar die vergadering, hoe mooi ook en goed geslaagd, is Piet genoeg. Het was een kostelijke inzet, maar ook niet meer dan een inzet. Het eigenlijke werk moet nu nog be ginnen. De wapenschouw is achter den rug, maar nu moet dan ook overal de wacht worden betrokken. Er moet huisbezoek worden ver richt om de trouwe kizers voor te lichten, om de weifelenden te overtuigen en de te genstanders zoo mogelijk tot beter inzicht te brengen. Lectuurverspreiding. is noo- dig. Het Centraal Comité heeft een ruimen overvloed van propagandalectuur beschik baar gesteld. Die blaadjes mogen niet blijven liggen maar ze moeten worden verspreid en met zorg verspreid, opdat ze aan het doel beantwoorden. Met onze bladen, die dag aan dag voor lichting geven moet worden gewerkt. En om dat alles te kunnen doen, moeten de kassen van de penningmeesters worden gevuld. Elke wakkere kiesvereeniging ziet zich gesteld voor uitgaven, waarvoor thans de noodige gelden moeten wrorden bijeengebracht. De harten van alle goede antirevolutio nairen worden nu warm en dan gaan ook de beurzen open. Ook vergaderingen zijn onmisbaar. We moeten er niet teveel van verwach ten, maar het is toch niet in don haak, als men van een kiesvereeniging uit den naasten omtrek verneemt dat aan het ver- kiezingswerk nog niets is gedaan, en dat nog geen enkele vergadering werd gehou den. We zijn er Maandag weer aan herin nerd, dat het hior gaat om groote belan- gen. Dat het in den grond der zaak gaat om de vraag of Jezus Koning zal zijn en om de vraag of wij aan het bevel om van Hem te getuigen ook in het staatkundige leven willen gehoorzamen. Wie dat inziet, die zal zich geven met liefde en geestdrift, voor den komenden strijd. Die zal zichzelf geven in de eerste plaats, maar ook het zijne, of liever, dat gene waarover hij tot rentmeester werdgesteld. De inzet was kostelijk. Laat op 5 Juli blijken dat wat verder gedaan wordt met dezen inzet in overeen stemming is. V Vaccinedwang. Over de vaccinatie wordt ook in onze kringen verschillend geoordeeld. Tegenover de deskundigen die de inen ting als een heilzaam voorbehoedmiddel beschouwen, staan anderen, even deskun dig, die de waarde van de vaccinatie ia twijfel trekken en die de gevaren grooter achten dan de voordeelen. Tegenover hen, die tegen het aanwen den van dit voorbehoedmiddel geen be zwaar hebben, staan anderen, die in ge- moede overtuigd zijn, dat zij- van dergelij ke middelen geen gebruik mogen maken. Laten we een oogenblik aannemen, dat de vaccinatie inderdaad een heilzaam mid del is om een vreeselijke ziekte die vroe ger ons volk teisterde, te voorkomen. Maar dan kan het toch geen reden zijn om, zooals thans hot geval is, zonder met do bezwaren van de betrokkenen rekening te houden, een ieder eenvoudig te verplich ten zijne kinderen te laten vaccineeren? Er zijn tal van menschen die togen deze opcratio zeer ernstige bezwaren hebben. De Nederlandsche wet. rekent daarmee echter niet. De kinderen moeten naar school en om op school te werden toegelaten moeten ze zich aan de koepokinenting onderwerpen. Slechts in zeer bijzondere gevallen is het. mogelijk vrijstelling te verkrijgen. Dezen dwazen, door niets gemotiveerden dwang, keurt de A. R. partij af. En daarom vraagt zij in haar program van actie: afschaffing van den vaccinedwang. V De stemplicht. De vaccinedwang heeft mem weten door te voeren. Niemand die daaraan ontsnapt. Ook de verzekeringsplicht wordt ge handhaafd, evenals de militieplicht en zoo vele andere plichten. Wie aan deze wettelijke verplichtingen niet voldoet, ontglipt niet aan de handen van den rechter. Dit geldt echter niet van den stem plicht. Men heeft in de wet de bepaling opgeno men, dat alle kiesgerechtigden zich op de stemmingsdagen aan hot stembureau moe ten vervoegen, maar deze bepaling wordt nergens gehandhaafd. Het is een doode letter. Duizende, tienduizendo kiezers weige ren aan deze verplichting te .voldoen, en men denkt er zelfs niet aan de wergeraoh- tigen te vervolgen. Men kan er ook niet aan denken. Dit voorschrift is niet uitvoerbaar. Dat is opzichzelf al oen reden om deze bepaling te schrappen. Daarbij komt nog dat do stemplicht niet past in het parlementaire stelsel. Hier is een zedelijke verplichting, maar oen wettelijke plicht is hier onge past. Terecht vraagt dan ook ons program van actie: afschaffing van den stemplicht. V Uiïerlijk 20 dezer. Wij hebben er reeds eerder op gewezen dat zij die verhuisden of die zeker weten dat zij op den dag der stemming voor leden van de Tweede Kamer afwezig zul len zijn, in hunine nieuwe woonplaats of op de plaats waar zij dan vertoeven, hun stem kunnen uitbrengen. Dit is echter alleen mogelijk indien ze tijdig n.l. voor 20 dezer ter secretarie hun ner woonplaats een indentiteitskaart aan vragen. Hierbij dient men er echter mee te relce- nn, dat wie zulk een kaart ontving alleen in de aangegeven plaats kan stemmen. Wie dus niet zeker is van zijn (haar) zaak doet verstandig geen kaart aan te' vragen. De Propagandameeting. Zooals wij gisteren reeds in een kort overzicht meedeelden is de Maandag ge hóuden propagandameeting, georganiseerd door de Organisatie uit de A. R. Kiesver eeniging schitterend geslaagd. De rede van den heer Colijn hebben we reeds gisteren weergegeven. Hier volgt thans nog een kort verslag van wat door de overige sprekers gezegd werd. De heer J. Karstens opende de ver gadering-met het laten zingen van Psalm 138:1, het lezen van denzelfden Psalm en gebed. Vervolgens sprak hij een openings woord, waarin hij zijn blijdschap uitsprak over de groote opkomst, wat een bemoedi gend toeken is, nu we staan aan het begin van den electoralen strijd. We zijn hier bijeengekomen om te wor den bezield en begeesterd voor ons aloude ideaal: op te komen voor de Souvereini- teit Gods op alle levensterrein. Het is ons eon oorzaak van groote vreugde in dien strijd te worden geleid door een man die in eigenlijken en figuur lijken zin getoond 'heeft een strijdbaar held te zijn. Gij hebt, zegt Spr., tot den heer Colijn uw hoogo positie willen prijsgeven om u te stellen aan het hoofd van de partij der kleine luyden. Gij gaaft u aan ons, en wij geven ons aan u, en begroeten u als onzen van God gegeven leider. Vervolgens heette de voorzitter welkom den heer Bijleveld, die zoo vriendelijk was do plaats van den heer Rutgors in te ne men, en den heer v. d. Heuvel, dien we met den hoer Wamaar gaarne op onze candi- datenlijst zien. Spr. maakte een geestige vergelijking tusschen de heeren Schouten en v. d. Heuvel. Wat de eerste is voor de burgers, dat is de heer v. d. Heuvel voor do boeren en buitenlui. Tenslotte richtte Spr. zich tot Ds. Bee- konkamp, die op zoo kloeke wijze voor onze A. R. beginselen opkomt en wien. we dan ook zeer erkentelijk zijn voor zijn ar beid. Mot den wensch dat dit samenzijn geze gende vruchten mag afwerpen, eindigde Spr. zijn openingswoord, dat meermalen door een hartelijk applaus was onderbro ken. Hierna werd het woord gegeven aan den hoer C o 1 ij n die met een daverend ap plaus werd begroet en van wiens rede wij reeds gisteren een overzicht gaven. Nadat de heer Colijn de vergadering had verlaten, werd het woord gegeven aan Mr. H. B ij 1 e ve 1 d, die als onderwerp had gekozen Wapenschouw. Wij zitten nu, aldus Spr. midden in den verkiezingsstrijd. Binnen enkele weken is de kamp beslist. Zooeven zijn we door den heer Colijn in- geloid in het eigen tuighuis on zijn we weer beizield toen we zagen do schatten die God ons gaf. Er is in ons hart weor iets ontvonkt van de zich gevende liefde van Jeans Christus, Wiens liefde ons groep, en zoo gaan we straks bezield den strijd in. Toch past hier nuchterheid. Aan Gode zegen 'is het al gelegen, maar we moeten, ook de middelen gebruiken, Eerst moeten we onderzoeken of ons eigen vaandel ongerept bleef en of onze wapenen gewet zijn, maar dan moeten we ook nagaan de positie en de wapenen van den vijand. Spr. kan niet alle groepen nagaan en wil zich dus beperken tot de groote legers van het liberalisme en de Soc. Democraten, die vaak in een misleidend kleed en een verblindende tooi optrekken. Het liberalisme wil evenals wij bezuini gen. Maar kan deze leuze uit dien mond eenig effect hebben? Men heeft immers het volk opgevoed mot de gedachte dat het ma- terieele het een en hot al is. En daarnaast was men van oordeel dat de Overheid in den maatschappelijken strijd met het zwaard der gerechtigheid niet mocht in grijpen. Hier moest gelden de macht en de kracht van de vrije concurrentie. En het volk bemerkte dat wie de macht bezat en het geld had, vooruit kwam, ter wijl do zwakke gedoemd was om vertrapt te worden. En nu komt datzelfde liberalisme met den roep om bezuiniging en eischt het, dat de Overheid zal ingrijpen. Is het wonder, dat de massa, inzonder heid van do arbeiders, zich van dat libera lisme afkeert, zoodat er zelfs geen liberale arbeiders meer bestaan, ondanks het feit dat het bezuinigende liberalisme een pre mie-vrij ouderdomspensioen voorspiegelt, waarvoor het geld niet aanwezig is. Maar zo hebben nog andere eischen. De overmatige scholenbouw, zoo heot het, moet worden tegengegaan. Als we dat hooren, dan denken we aan de historio en dan her inneren we ons hoe er vroeger in den bloeitijd van het liberalisme voor ons op school gebied geen vrijheid was. En thans moet de scholenbouw worden tegenge gaan! Als Christenen keuren wij het af- in dien van de verkregen vrijheid misbruik mocht worden gemaald. Maar we vergeten niet, dat vooruit be kend was, dat de passificatie vele mil- lioenen zou kosten. Inplaa.ts echter dat het liberalisme nu oog krijgt voor 't effect van de vrijmaking en vol schaamte het hoofd afwendt, komt men weer dadelijk met den eisch om den scholenbouw tegen to gaan. De oude vrijheidsgedaohte zit hen nog altijd dwars. Wij zullen den truffel hanteeren. Er moeten nog veel meer 6cholen verrijzen, waar de kinderen naar Gods Woord wor den onderwezen. Maar als het liberalisme pogingen aanwendt om den eisch van ge rechtigheid tegen te houden, dan zullen we het zwaard grijpen en staan we gereed den kamp voor de vrijheid opnieuw te aan vaarden. In het program van den Vrijheidsbond wordt ook iets gezegd dat op het eerste gezicht aantrekt. De betoekenis van den godsdienst voor het publieke leven wordt nu erkend. De vraag is echter wat men daarmee bedoelt. En dan is het zeker een eigenaar dig verschijnsel, dat onlangs een liberaal voorman verklaarde, dat er, naar hij meende, 160 godsdiensten in ons land zijn. die hem alle even lief waren, maar dat toch aan het toekennen van invloed aam dengodsdienst niet gedacht kan worden. Als we zooiets hooren, gaan we met een dergelijke groep niet in zee. Naast het liberale leger trekt de aan dacht oen leger dat onder zwellende krijgs zangen optrekt, achter een vaandel dat vertoont de kleuren van den haat. 't Zijn de kinderen van het liberalisme, de Soc. Democraten. Groot is hun aantal en krachtig dreunt de zang en toch is de trod traag, het oog dof en staan de gezichten wrevelig. Door nieuwe leuzen, tracht men vuur in de gelederen te brengen: ml. Socialisatie en ontwapening. Leuzen, die een klank hebben, die ons tot op zekere hoogte aantrekt, maar die in den mond van Soc. Dem. misleidend zijn on leugenachtig. In den breede werd dit nader aange toond, en duidelijk gemaakt, dat we hier te doen hebben met leuzen aan de toepas sing waarvan door de Soc. Dem. in de lan den waar zij macht en invloed hebben, zelfs niet wordt gedacht. Onwaarachtig en misleidend zijn deze leuzen. En onze arbeiders zouden zich schamen zich op die wijze te laten misleiden. Men heeft dat zelf gevoeld, en daarom heeft men het wapen van laster gericht te gen het hart van onzen leider Colijn. Men hoeft gepoogd de zenuw onzer kracht door te snijden, door Colijn als een mammondienaar voor to stellen, en dat word gedaan niet door een bezitloozen ar beider maar door een man met een reus achtig arbeidloos inkomen. De partij der „vergissingen" blijkt meer personen te hebben die zich vergissen, zoo als door Idenburg in de Eerste Kamer werd duidelijk gemaakt. Hot doel dat men had met dezen laster wordt niet bereikt, In ons hart trilt iets van dankbaarheid dat er. bij ons weer gevonden worden man nen, die hunne positie prijsgeven om ons eon positie le geven. Wij hebben gesproken van de wapenen van onze tegenstanders. Maar wat geven -wij? Wij bobben een belijdenis. Wij belijden Gods Souvereiniteit en Gods voorzienigheid. En in die belijdenis hebben we goede richtlijnen. Met die belijdenis staan we sterk en kun nen we alles afwachten, nederlaag en over winning, het gaan naar omhoog en het gaan in de diepte. Mot den wensch, dat we zoo den verkie zingsstrijd mogen tegengaan, eindigde de heef Bijleveld zijne schitterende rede, die door een langdurig applaus werd gevolgd. Na oen korte pauze, was het woord aan den heor C h r. v. d. Heuvel over het onderwerp De hand aan den ploeg. iSpr. ziet het doel van deze vergadering als het aanvoeren van wapenen en het brengen van bezieling voor den strijd. Die strijd zal een zéér zware zijn. Wij zijn regeeringspartij en de historie heeft geleerd, dat we dan niet in de meest gunstige conditie zijn. Elke regeering moet nu eenmaal ontevredenen maken. Hierbij komt nog, den slechten economi- 6c-hen toestand, die als vanzelf tot beper king dwingt. We zullen dus duidelijk moe ten maken hoe verkeerd het is de schuld van dezen toestand te geven aan de re geering. Zeker, zij zal ook fouten hebben gemaakt, maar we moeten erken nen, dat we allen boven onzen 6tand hebbon geleefd. Er is geen enkele partij die het recht heeft hier verwijten te maken en al lerminst de Vrijheidsbond, wier lei der, de heer Dresselhuys, voorstellen in de Kamer verdedigde, die een uit gaaf van vele millioenen noodig zouden maken. Er etaan bij deze stembus grooto belan gen op het spel. Belangrijke vraagpunten komen op ons program voor. Spr. vostigt. allereerst de aandacht op de meer idieele dingen als doodstraf en vac cinedwang. We moeten voorts behouden wat reeds verkregen, werd. Onze Staat is nog altijd een C h r i s t e 1 ij k o 6laat.. Tot het behouden van die grondslagen hebben we wel_ allereerst te ijveren. Van groote beteekenis is ook de Over heidsbemoeiing met het maatschappelijk leven. De laatste jaren is de wet op den voorgrond getreden, maar thans is het de tijd het maatschappelijk initiatief naar vo ren te brengen. En da,n, we hebben den strijd te voeren als anti-revolutionaire partij. We moeten er voor waken dat we niet worden een anti-s o c.ialistische partij. De den we dat, dan zouden we ontrouw wor den aan onze beginselen, die tegen elk staatsbeleid op revolutionairen grondslag het Evangelie plaatsen. Wo moeten niet alleen het Socialisme, maar ook het liberalis me bestrijden De Vrijheidsbond roept om vrijheid. En dat is een mooie, maar ook een gevaarlijke leuze. Immers, de liberalen hebben altijd om vrijheid geroepen. Ze deden het, toen de mindorhedon onderdrukt werden, toen men onaandoenlijk stond tegenover de sociale no o don en ook tegenover de behoeften van den boerenstand. De Vrijheidsbond die zelf op revolutio nairen grondslag etaat, kan de beloofde vrijheid niet brengen. Spr. vestigt er voorts de aandacht op, dat we hebben op te treden als politie- k e partij. In deze dagen treden vooral de belangon op den voorgrond, en daar om werden allerlei belangen-groepen ge vormd. Op die wijze zal echter niets te bereiken zijn. En w a s het mogelijk, dan zouden we toch dat streven niet mogen 6teunen, om dat het uitgaat van een verkeerde en een zijdige maatschappij-opvatting. Het is in den grond niet anders dan het voeren van een klassenstrijd. Bovendien zouden we, door dien weg óp te gaan, de grondslagen van ons volkslo ven in gevaar brengen. We hebben altijd gevoerd eene p r i n- c i p i o o 1 e staatkunde en hebben daar door grooten invloed kunnen uitoefenen. Daarom zou het wel zeer ondankbaar zijn, indien met name onze plattelanders zich lieten verleiden van den weg der beginse len af te wijken. Iedereen trekt een agrariërspakjo aan. Zelfs do heer Duys heeft over zijn roode jasje reeds een blauwe kiel aangetrokken Spr. behandelt verder het verderfelijk streven van den heer Braat en zijn volge lingen, die toonde in den grond dor zaak op hetzelfde standpunt te staan als Wijn koop. Maar dan die anderen, die rechtsche plat telanders? Dat is, zegt Spr.. niets andere dan boeronbodrog. Immers zoowel de rechtsche als de linkscho plattelanders tredon met één program op, waarin geen enlcel geestelijk spoor te vinden is. Het. eenige wat door die plattelanders- actie bereikt kan worden is, dat oen radi cale rcgecring optreedt, waarvan voor de boeren niets is te verwachten. Wil men iets bereiken, dan zich Christe lijk georganiseerd en dan contact gezocht met de Christelijke partijen. Do toekomst is ook voor de boeren don ker, maar we zullen zeker do gevaren niet afv,-enden, door onze Christelijke be ginselen te verzaken. Trouw, aan het beginsel ie noodzaak en eisch. En dan, zal de politieke strijd goed ge streden worden, dan moeten wo dat dien, zooals een goed ploeger doet. We moeten gaan langs rechte lijnen ein allo verkeerde middelen schuwen. Niet het zoeken van eigen eer en voordeel moot het doel zijn, maar het moet bij ons gaan om do eoro van onzen God. Spr. eindigt met een woord to richten tot de vrouwen. We leven in bijzondere omstandigheden. Tegen den wil van onze vrouwen hebben zij gekregen het stembil jet en daarom wekt Spr. haar zoowel a's de mannon op, te strijden met alle macht, vast te houden aan ons vaandel cn met geestdrift en bezieling te arbeiden, opdat God daarop Zijnen zegen kan schenken. Een geestdriftig applaus loonde ook de zen spreker. Daarna wordt het woerd gegeven aan D s. G. H. Beekenk amp tot het spre ken van een Slotwoord. Spr. heeft aan het gehoorde slechts wei nig toe te voegen. Hier is zooveel gezegd en het is zoo goed gezegd, dat. wie nu nog niet weet wat de A. R. partij wil. haast te dom is om anti-revolutionair te zijn. De heeren Col ij n en Bijleveld hebben schotels met kostelijk voedsel op gediend waarop we kunnen teren tot. aan 5 Juli. En de laatste spreker heeft er nog boerenkool met spek aan toegevoegd. Toch wil Spr. nog oen enkelo opmer king maken. Hij heeft den laatsten tijd telkens gedacht aan Psalm 20: Dezen vermelden van wagens en die van paarden, Maar wij zullen vermeiden van den Naam des Heeren onzes Gi>ds Zou, vroeg Spr. zich af, die dichter ook al aan de antithese gedacht hebben? Wo hooron in onze dagen op onze politieke vergaderingen veel van paarden cn wa gens. 't Is, zeggen ze, alles om do belan gen,^ om do welvaart en de luxe. Wij echter hebben een ander beginsel 't .Gaat or bij ons om te vermelden van den Naam des Heeren onzes Gods. In dat woord ligt de beteekenis van heel ons streven. Onze partij is langen tijd zoo ongeveer do eenige partij geweest, van c7 strakke beginselen. Thans is er echicr ee-n concurrente gekomen in de Hcrv. (Geref.) Staatspartij. Spr. werd Zaterdagmorgen nog verrast, met een briefje waarin een uitknipsel uit het orgaan van die partij, waarin gezegd werd, waarom wo nmt A R. moeten zijn. Spr. hoopt dezer dagen gek geni-:i& te hebben voor de plaatselijke /ceni- ging uiteen te zotten waarom wo wM A. R moeten stemmen. We voeren een beginsolpolitkk we zullen de vaandelen opsteken in den naam onzes Gods. Op het laatste moet den nadruk va len. Wij moeten strijden op bevel van on zen God, zooals de eerste Spreker zoo dui delijk aantoonde. Maar wij moeten ook strijden in Gods kracht, waardorr ook onze krachten worden gestaald. En dan eindelijk, als wo het vaandel op steken, waarin geschreven staat. „God, Ne derland en Oranje", dan gaat het niet om particuliere belangen, maar om 't belang van ons volk in den Naam des Heeren. Het verheugt Spr. dat hier vanmiddag ook aan de vrouwen is gedacht, die een fijn schoteltje hebbon gekregen. Zij moeten stemmen, anders doet een ander het voor haar. De tijd van strijd is een m-oie tijd. Strijd geeft leven. Met. een krachtige op wekking om te strijden en te blijven strij den voor do anti-revolutionaire beginselen, eindigde Spr. ziin geestdriftig woord dat op even geestdriftige wijze door de verga dering werd beantwoord. Nadat nog gezongen was Ps. 89:7 en 8 ging Ds. Bookenkamp in dankzeg ging voor. Politieke actie. Er begint levon te komen in den 4- tioken winkel. Do Organisatie uit do A. R. K/w eeniging hoeft Maandag haren arbeid op schitterende wijzo ingezet en zal blijkens een in dit nummer voorkomende adverten tie Vrijdagavond een vergadering houden om de verdere werkzaamheden voor to be reiden. Is het nog noodig, dat wo onze propa gandisten opwekken deze vergadering bij to wonen en zich met evenveel vuur cn liefde aan den arbeid te geven als voor- hoon? Wij gclooven het niet. Verder zal onze Kiesvereeniging a.s. Woensdagavond oen vergadering houden, waarin als spreker hoopt op te treden Ds. G. H. Be e k e n k a m p, om duidelijk te maken waarom wij wel Anti-Revoluti onair moeten zijn. Laat men dezen datum alvast noteeren en dezen avond vrij houden. Zondag 11 Juni, a.s. hoopt <?nze stadgenoot, do heer- J. Jonk, wonendf Bakkers teeg 5 a, den dag te herdenken, waarop hij voor 40 jaren in dienst trad bij de firma D. Sala on Zonen, aan dö Breostraat alhier. Tot direct rice van het Herstellings oord, do Leidsche Buitenschool is be noemd Mej. A. A. van der Endt te Maas sluis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1