Ingezonden.
Land- en Tuinbouw.
Ncderlaudschc Tuinbowvraad.
Woensdag 5 April a.s. houdt dc Noder-
landscho Tuinbouwraad to Utrecht zijne
14o algcmecne vergadering.
Op do agenda komen o.a. voorstellen
voor om actio to blijven voeren tot af
schaffing van het Yi procent registratie
recht geheven van de veilingen en tot af
schaffing van den zomertijd.
In den namiddag zal de hoer Mr. H. van
Haastort, secretaris van den Alg. It. K.
Landbouw-Bedrijfsraad eene inleiding hou
den over .,Bedrijfsradenstelsel en Tuin
bouwbedrijf", terwijl mej. Prof. Dr. Joha.
Wostérdijk. Hoogïeerares aan de Rijks
universiteit to Utrecht en Directrice van
het Phytopathologisch Laboratorium Wil
lie Commelin Scholten te Baarn zal spre
ken over „Tuinbouw en Plantenziekten in
Amerika".
Bloembollen naar Amerika.
Do directeur der Posterijen en Telegrafie
maakt bekend, dat de invoer van bloembollen,
enz., in de Ver. St. van Noord-Amerika per
pakketpost is toegelaten, indien daartoe voor elk
afzonderlijk goval door de Federal Horticultural
Board" to Washington D. C. aan de importeurs
daar te lando vergunning is verleend.
In dat geval wordt aan dengene, aan wien
vergunning tot invoer van een bepaalde hoeveel
heid bloembollen enz., is verleend, een genum
merde label verstrekt, voorzien van het adres:
„U. S. Bepartoment of Agriculture Federal Hor
ticulture Board (Inspection House) Washington
D. C.
Do labels moeten door de importeurs in Ame=
rjka aan do afzenders bier te lande worden toe
gezonden en door dezen aan do te verzonden
pakketten worden gehecht om de zendingen te
vergezellen tot Washington. De pakketten wor=
den aan bovengenoemd adres afgeleverd en na
onderzoek aan do geadresoerden doorgezonden.
Gemengd Nieuws
Branden te Petersburg.
Het „Journal" verneemt uit Helsiugfors, dat
op 20 Maart groote branden zijn uitgebroken op
verschillende punten van Petersburg. Een elec-
trtsdhe centrale, toebehoor end aan een Belgd
edhe maatschappij, en een gedeelte ran bet
etatifon Nicolaas zijn verwoest.
Het oude gebouw van de staatsbank en an-
idere gebouwen bobben zeer aanzienlijke escihado
geïcdem. De olectriscbe centrale ^Helios" is den
volgenden dag afgebrand.
De „Krasnaja Gazctta" wijt do branden aam
I w aa d w iTUgb-ei d
Een spoorwegramp in Br'rtsch-lndië.
De mailtrciifn van Calcutta naar don Punjab
ontspoorde Maandagmorgen vroeg nabij Moe-
Idioepoer. Dc locomotief en zes wagens kantefl
dtcn van den 150 voet hoogen spoor dijk en wer
den verpletterd. Hot overige deel van den tredn
derailleerde op den weg. Al bet ma Mn ©perso
nal, twee Indisdhe passagiers en een treinbe
Idliondc worden gedood. Ve e passagiers, waar
onder een Europeaan, werden ernstig gewond.
De ramp wordt toogesobxevom aan sabotage
door het slakende Indische spoorwegpersoneel.
„Tel."
Bandieten ie New York.
Vier bandieten drongen binnen in de woning
Van den millionaiT A. R. Shattucfc, gelegen aan
het deftige Washingtonplein. Zij borgen mijn
heer, mevrouw on ale dienstboden na bon
stevig gekneveld te hebben op in don kelder,
en gingen daarna op hun gemak het huis on
derzoek <m. Met eon buit van 500,000 dollar aan
juweolon en andere kostbaarheden, verdwenen
zij. Inmiddels had ceu der bedienden kans ge
zien zich los tc werktal, uit den kelder lo komen
er. de politie te waarschuwen. Deze bevond
zich in de woning toon eon der vier boeven
tc—ugkwam om zijn overjas te halen, dien bij
had laten hangen. De man werd ingerekend.
Doodelijk ongeluk.
De 15-jarige fietser J Klok te Nijk'erk Het'
zich op sleeptouw neoneoi door een motor rijdier.
Onverwacht liet K. Ids en vloog in vaart tegen
een boom, waarbij haj inwendig zoo ernstig ge
wond werd, dat hij iö overleden.
Fabriek ingestort.
Te Joure is de bijna voltooide, in gewapend
beton opgetrokken meubelfabriek van don heer
Zijistra, voor een groot deel ingestort. De
schade is aanzienlijk. „Hbld."
Kapitaalsmokkelarij uit Duitschlalnd.
Do Duilscbe douane is, na/ar men aan de
Tel. mededeelt, aan do NedcrlandschDuit&che
grens bij Beek een stelselmatige kapitaalsmok-
kelarij op het spoor gekomen. Zij heeft te
Wijler een achttienjarig meisje met 184,000
mark in papier en 'haar vader mot 24,000 mark
en twee verzegelde brieven van een bank te
Kleef gearresteerd. Het nu'rje verklaarde in
den loop van één jaar zes a zeven maal kapi
talen naar Nederland te hebben overgebracht.
Et is een gerechtelijk onderzoek ingesteld.
Geheimzinnig starfvevak
De justitie heeft besflag gelegd op het lijk
van de bejaarde vrouw J. Kok te Sloenwijk,
die aldaar plotseling overleed. Op het lijk zal
6ectie verricht worden. Doze vrouw werd Vrij
dag jl. ter lerechtaiiUiDg als getuige gehoord
tegen H. H en idjm vrouw aldaar, bij wie ze
inwoonde
H. en zijn vrouw stonden terecht wegens
oplichting van gelden toebehoorende aan vtouw
K. en in ges c/hr even op haar Tijkspo9tspaar-
bankboekjo. De vrouw legdo loen voor het echt
paar H. zeer bezwarende verklaringen ai H.
heeft toen aan de rechtbank een schrijven
overlegd, onderteekend dloor vrouw K. waarin
deze H. tot haar eenigem erfgenaam benoem
de. De vrouw zeide van zoo iets niets af te we
ten en de rechtbank besloot in verband met
event/ueel e valschhead in geschrifte een na
dere instructie te gelasten. Thans is de vrouw
plotseling overleden. »,Tel."
Een woesteling.
Een 23-jarig jongmenscli bevond zich Maan
dagavond in beschonken toestand voor den af
gesloten spoorweg-overweg aan de Nassaulaan
te Bussum. Juist bij het naderen van den trein
klom hij over de hoornen en liep met levensge
vaar naar d'e andere zijde. Een agent van
politie wilde hefft, om erger te voorkomen,
arrosteeren, doch de -beschonken© wierp zich op
hem, een hevig gevecht begon, waarbij het
jongimensch ernstig met do sabel op den rug
werd geslagen. Desniettemin wist bij te ont
komen. Na een achtervolging werd de wocsl-
aard opnieuw gegrepen en onder hevig verzet
en bijzondere belangstelling van het steeds aan
groeiend publiek aali het politiebureau in
arrest gestelds j.Hbld."
De gemoedelijke koning Alfons.
Een typisch staaltje van de bekende ge
moedelijkheid vam koning Alfons van Spanje
wordt door een der Fransche bladen gemeld.
ïn de mdlitiaire club te Madrid word de te-
lefoonjongen opgebeld d:oor iemand, die hem
vroeg: „Wilt u do goedheid hebben om den
secretarie aan de telefoon te roepen."
De telefoon jongen, niet gewoon om zoo be
leefd aangesproken te worden, meende, dat
een „collega" een grap met hem wilde uit
halen en -antwoordde:
„Waöbt even, ouwo jongen, ik aal hem gaan
lial on". Het geschiedde.
Maar wie schetst dc ontsteltenis van den
knaap, toen bij hoorde dat de secretaris den
persoon, die opgeheld bad, met ..Uwe
MajesSrii" aansprak. In rijn élngsfc maakte
•hij bekend, boe oneerbiedig bij don koning
had aangesproken. En toon hij kort daarop
een boodschap ontving ooi ten paloize to ver
schijnen, kroop (hem het hart in do keel.
Maar de koning, dio hem had -doen. ontbie
den, kwaim hem vriendelijk tegemoet en gtaf
hem een (biljet van 100 peseta's, terwijl hij
lachend zcide: JDiat is voor jou, ouwe jon
gen." -De jongen mocht verder den mMd-ag fn
het paleis bij de kinderen des konings door
brengen.
De alleenwonende A. V. te
Sommelsdijk, as Ma-amdag-avond dood iii zijne
woning gevonden. De buren, opmerkzaam ge
worden op het lang gesloten blijven van de wo
ning, hebben hulp bij de familie wezesn halen,
en gezamenlijk ie toen de woning opengebroken
waar zij den ongelukkige dood op bed vonden.
Volgens verklaring van den dokter, beeft de
man daar vermoedelijk reeds 24 uur gelegen.
Te Netterden qom. Gendirin
gen is bij den landbouwer A. H. die mét rijn
zoon in Pruisen wegens smokkelarij gevangen
zit, ingebroken en alle linnengoed en klecren
ui't de kasten gestolen. Door de opmerkzaam
heid van een ambtenaar heeft men den inbxc
ker bij Emmerik opgespoord.
(Buiten verantwoordelijkheid der Rod.)
Leiden, 28 Maart 1922.
Geachte Redactie,
Uw driestar van Vrijdag 24 Maart over „Do
pensioenregeling" noopt ons lot een kort woord
van verweer.
TJiitt het feit dat wij tniet voldeden aan het
«neraoe-k van die Redactie rvam ,,do Christelijke
Ambtenaar" om eon. stuk in te zenden tegen
het door U Ingenomen standpunt inzake de
verwerping der pcnsiioenwots maakt u op dal
wij het dus misschim wé! meer met u eens zijn
Tot onzen spijt moeten we u echter .teleur
stellen. en u meededen dat wij de critiék van
,d« Christefijke Ambtenaar" geheel o-ncBcrschrij-
Gelukksg kunnen wij uw lezers me ede el en
dat die crili'ek niet zóó gegeven werd als u
voorstelde.
Het door U gespatieerde woord „ontoereken
baar3' hebben wij althans nergens in genoemd
orgaan kunnen vinden. Dat dit orgaan u als
zoodanig aan do lezers vo-orstdde is d-us een
vergissing uwerzijds, waarom wij u zeker wel
mogen verzoeken uw driestar in dit opricht al
thans nader tc corrigoeren.
Wat Uw toejuichen van do verwerping der
pensioenwet betreft, niemand zal lock kunnen
volhouden dat de daarop uitgeoefende critiek
ongegrond was. Immers waar „Standaard" en
„Rotterdammer", wier Redacteuren leden der
Stalen Gone raai zijn (die dus do wet hebben
bestudeerd en getoetst aan hot Staatsbelang),
de verwerping zeer ernstig betreurden, daar is.
hot -toch niet onbegrijpelijk dat „de Christ.
Amk." rich, a-aai de zijd-e van genoemde Redac
teuren schaarde en uw houding laakte.
Ons orgaan telt u bij ,,dc oruioozelen", maar
gaf u daar niet aanleiding toe?
U schreef toch, na de aandacht gevestigd tc
hebben op de algcuiccne malaise: „Welnu, waar
-do zaken zoo slaan is het dan gowenscht, is
liet verantwoord om dan dc ambtenaarssala
rissen, want dit is toch eigen-
lijfc de beteckenis van het ont
werp 1) mot zejvén mdLü'oeai per jaar tc ve*-
hoogen?"
Erkent U bij nadere beschouwing zelf niet
dat U met deze voorstelling van zaken niet al
leen 'onjuist is maar ook de bedoeling van d*en
wetgever én billijk voorstelt?
Hebt U dan nooit gehoord van. den ohaos die
er ioi ons land i-s ton opzichte van de pensioen-
votgesving? Weet U niet dat niet alleen oud-
amibtcnaéen maar ook weduwen en weeeetfi
li erv an de dupe werden en nog zijn? Is het U
onbekend dat de strijd oin deze onbillijkheden
weg te nemetn reeds jaren gestreden wordt?
Wiij veronderstellen dat u dit alles weot on
dat u dus-ook weot dat do beteckenis v-am dii
ontwerp is dat het de strijd be
ëindigt en d'e otnbill ijk h e d e n
wegneemt. Em wanneer u dan bewcer't dat
do beteakaniis van hot ontwerp is de salarissen
to verhoogen, is het dan tc verwonderen dat
men dit een „•onnoozelo" voorstelling noemt?
Ten slotte uw juichtoon dat u toch wel ge
lijk had, gezien dé «temming in do Tweede
Kamer over het gewijirigd ontwerp. Dit werd
inderdaad an gelukkig met bijna algo-
mecno stemmen aangenomen. Waarom dit
voetstoots acoeptéeren der wijzigingen door de
Tweede Kamer? Omdat alle led'cm plotseling de
grooto beteekomis daarvan voelden? Omdat
niets tegen daze wijzigingen kon worden inge
bracht? Ach kom! Zoo stelde u het voor doch
wij zouden het anders willen bezien. De Tweede
Kamer voélde onmiddellijk dat men om deze
wijzigingen deze hoogstbelaai.grijkc wet niet in
gevaar brengen mocht. Van zoo groote botee-
kenis waren ze niet dat men voelde daar zóó
voél niet voor te mogen wagen. Dit is dan ook
juist onze grief tegen de handelwijze der Eer
ste Kamer dat zij dit wél deed. Tharas kan
alles nog goed afléopon, dlank zij de activiteit
van don Minister en de ecn.igsl juiste hoarding
door de Tweede Kamer in dit geding aan ge
nomen. Maar het had ook anders kunnen zijn!
Het afwijzend votum der Eerste Kamer bad
heel wat ernstiger gevolg on kunnen hebben. Wij
betreuren hot dan ook nog «dal do Eerste Kar
in ca' ditmaal alleen lette op wat bezuinigd kon
worden en niet op wat óók had 'kunnen worden
verspeeld.
Tot onzen spijt is dus ook de afdecling Lel
den vail deal Alg. Ned Dhr. Ambt en a arsb oud
het -nog niet mét uw zienswijze eens.
Namens hel Bestuur,
G. RIETKERK, Secretaris.
1) Spalicoring van ons. I 1
R. 1 ZZÏ~:.
Het a-pijl ons niet voor onszelf maar
wc-1 voor de afd. Leiden van don Christelijkem
Ambteuaarsbond, dat getracht wordt het op
treden van „Do Christel, Ambtenaar" te ver
dedigen.
Het woord „ontoerekenbaar" is inderdaad
niet gebruikt. Maar als .gosproken wordt van
oen onnoozel optreden en daarachter tusschen
haakjes ..een sohadhiwzijdo van de drukpers
vrijheid^ dan as dat toch zoker wol een ver
klaring van ontoerekenbaarheid.
Wat overigens da zaak zelf betreft, Minister
de Geer ooi anderen met hom, hebben er her
haaldelijk oil gewezen, dat het hier1 meer een
salaris- dan een pensioeukwestie geldt.
En eindelijk weet de inzender evengoed als
de Chr. Ambtenaar, dat de bedoeling van do
Ecnstc Kamer allerminst was, do pensioenwet-
geving to saboleeren. Dit blijkt wel daaruit, dat
onmiddellijk eon wog weiJd gewezen om bij wij
ziging van enkele ondardealon, do regeling in
het Staatsblad te brengen.
RECHTZAKEN.
HAAGSCHE PECHTBANK.
Voor dc Haagsche Rechtbank- heeft terecht
gestaan B. Th. de W., terzake van belecdiging
van een gewezen R. K. geestelijke. Doze bekl.
zou nl. in een vergadering van eon vrijdenkers-
vcreeniging te Leiden, dozen persoon hebben
uitgemaakt voor eon Judas.
De beklaagde ontkende.
Drie getuigen werdén gehoord.
Hef O. M hoeft vorv-olgens, daar z. i. niet
wet'tig em o-vertuiigemd is komen vast te staan,
liélgeen don heikl. ten. laste was gelegd, vrij
spraak gevraagd.
Uitspraak 10 dezer.
Een berooving. 7 i
In den namiddag van den 20 Januari j.L j
kwam een veehandelaar uit V o o r- l
schoten in een Cafó aan het Noord-
einde te Leiden. Andere gasten
waren er op dat oogenblik niet en gezame- r
lijk niet den kastelein en diens vrouw,
dronk hij eenige borrels. Tevoren had hij i
reeds in een ander café eenige glaasjes
Mare gedronken. Plotseling werd nu do i
veehandelaar onwel, verloor het bewust- j
zijn en gleed van zijn stoel af. De cafó-
houder zou den man wol even per auto
naar Voorschoten brengen en legde hein
daar op de straat neer.
Bedoelde caféhouder, F. W., uit Lei
den, stond vandaag voor de Haagsche
Rechtbank terecht, beschuldigd van dief
stal (berooving) ten nadeele van den vee
handelaar. De bekl. ontkende dit echter.
De veehandelaar, als getuige gehoerd,
verklaarde zeker te weten, dat hij op het
oogenblik, dat hij in heb café aan het
Noordeinde kwam, nog in 't bezit was ge
weest van 785 (aan bankpapier), dat in
zijn portefeuille was en 300, eveneens
aan bankpapier, welk geld in de portemon-
naie was. Toen hij ©enigen tijd in heb oafé
was geweest en 4 of 5 borrels had gedron
ken, was hij onwel_ geworden. Naar zijn
meening was dit niet het gevolg geweesb
van het gebruik van te veel sterken drank.
Wat er -verder gebeurd was, wisb hij niet.
Den volgenden morgen waren echter por
tefeuille en portemonnaie leeg.
Twee getuigen, die er bij tegenwoordig
waren geweest, dat de bekl. te Voorscho
ten den len getuige uit den auto op straat'
had gelegd, vertelden, dat zij gewacht
hadden bij den veehandelaar totdat dal
politie was gekomen. Li dien tussehentijd1
was er niemand bij hem geweest, zoodat
hij toen niet beroofd is kunnen worden.
De behandeling van deze zaak werd ver
volgens verder aangehouden tot 1 Mei a-s.
Dan zullen nog als getuigen worden ge
hoord de chauffeur van den auto en een
ixditieagent, die den veehandelaar op
straat gevonden heeft.
De vcrgfftiglngskwcstic.
De Haagsche Rechtbank heelt vandaag
A. L. L., 23 jaar, dienstbode te Leiden,
gedetineerd, terzake van diefstal van geld,
twee maal gepleegd, ten nadeele van haar
patroon IJ. Sysma, veroordeeld tot 6 maan
den gevangenisstraf.
Niet bewezen verklaarde dc Rechtbank
dc eveneens aan deze bekl. ten laste ge'.eg
de poging lot doodslag, voorafgegaan door
een misdrijf, om zieli zoodoende straffe
loosheid tc verzekeren. Hiervan werd de
bekl. dan ook vrijgesproken^
Zooals men zich herinneren zal, zou de
ze bekl., door tot tweemaal loc zuring
zout in dc koffie van haar patroon (e
gooien, gclracht hebben dezen van het le
ven te berooven.
N. D. uit Noord wijk, bij verstek we
gens huisvredebreuk en eenvoudige be
lecdiging lot 2 maanden gevangenisstraf;
Geëischl werd vandaag legen:
A. V., koopman te Wou brugge, reci
divist cn gedetineerd, wegens diefstal van
3 kippen, ten nadeele van J. J. R. Luyben,
aldaar. 1 jaar gevangenisstraf.
D. G., reiziger, zonder vaste woon- etf
verblijfplaats, gedetineerd,wegens verduis
lering in dienstbetrekking, van enkele goe
deren. ten nadeele van den manufaclurier
J. F. Essers te Leiden, 9 maanden ge
vangenisstraf;
J. M. G., huisvrouw van v. W. uit Lei
den, bij verstek, wegens diefstal van geld
uit een muntgasmeter, tol 2 maanden ge
vangenisstraf voorwaardelijk, met een
proeftijd van 3 jaren en onder bijzondere
voorwaarden
G. D. 13., schilder te Leiden, wegens
diefstal van een portemonnaie, inhouden-
do ƒ27.50, tot 3 maanden gevangenisstraf.
Hongarije na den Oorlog.
(Slot).
Is de toestand van do Hongareei als volk
dioptrourig, dio van oen belangrijk deel
vam hen, do Gereformeerden, ie hot niet
minder. Voor ocm deel is dit ook ©en go-
volg van den oorlog, 'k Vertelde al, dat
do Hongaarsche Goref. Kerk voor Trianon
2086 gemeenten en ruim 2.6 millioen zie
len tellend, nu is teruggegaan op 1008 ge
meenten met. minder dan 1.6 millioen ledem.
De geestelijke verwildering, een gevolg
vam eiken oorlog, werkt vanzelf ook in op
do Gereformeerden. De ontzettende duur
te, die vooral de professoren, dominéee en
etudenten treft, richt ook geestelijke scha
de aan. De kerkelijke financiën zijn na
tuurlijk zeer ontredderd. Vele gemeenten
kunnen eenvoudig niet rondkomen. Daar
om is op de derde Synode, te Budapest in
1904—'07, op voorstel van Graaf Tisza
besloten, con nieuw belastingstelsel in te
voeren en het maximum van de te heffen
belasting is toen bepaald. En als deze
hoofdelijke omslag onvoldoende blijkt, dam
vult de Staat het ontbrekende aan.
Het noomen van den naam van Graaf
Tisza brengt me op een ontzaglijk verlies
idoor do Gcref. Kerk indirect tengevolge
van don oorlog geleden. Op den Hervor
mingsdag van 1918 viel deze groot© Cal
vinist als één dor allereerste slachtoffers
(diien dag brak de Revolutie uit) van de
.Communisten. Deze afstammeling van een
oud-Calvini6ti6ch geslacht, was niet alleen
ijairen MinisteriPresidont, maar ook een edel
en invloedrijk lid dor Geref. Kerk. Hoe
missen Land en Kerk dezen groote!
Op den eersten jaardag van dien moord
ïomg een Hongaar:
t,Gij rust, Geweldige, in de stille groeve,
„Gij die Uw volk, vaak zoo verdwaasd,
met 6terko hand besüerdet,
„Zijn lot bewaaktet al6 oen Vader,
„Vast bleef en trouw steeds Uwe ijz'ren
hand."
Maar het Ilongaarsche Zion zucht nog
onder een andoren last, niet door den Oor
log op zijn schouders geplaatst, doch door
eigen schuldige hand erop geladen. Toen
het Magyaarscho Israël niet moer zuchtte
onder de vervol gingen der Room6cho Fi
listijnen, ging het den centenaarslast van
een Farizeescho orthodoxie torsen. En het
draagt dien nog, omdat, 't nog steeds het
ideaal van het oude Israël tracht: to l>e-
nadc.cn: heel het („Gereformeerde") volk
in één kerk. En nu kromt zijn rug zich
onder zooveel, dat wel „Israël heet", maar
geen „Israël" is. Deze vracht belemmert
het op al zijn schreden.
Hongarije is eon Roomsch land; bijna
de helft der bevolking behoort tot de R.
K. Kerk. Toch behoorde in het voor-oor-
logsche Hongarije ruim 14 pet. en in het
tegenwoordige ruim 21 pet. van zijn inwo
ners tot de Geref. Kerk. In het overwe
gend "Protestantscho Nederland omvatten
de Geref. Kerken 6lechts ruim 7 pet. Waar
de Geref Kerk in dat land zooveel leden
telt, kan het ons niet verwonderen, dat
Dr. Szabo in het „Jaarboek ten dienste
van de Geref. Kerk in Nederland" (1922)
moet schrijven: „Maar zeer veel van deze
zoogenaamde Gereformeerden dragen wel
dien naam, maar zijn het bijna alleen in
nerlijk en zijn slechts mechanisch aan de
Kerk verbonden. Velen gaan niet meer ter
kerk en tal van kerkgangers beleven de
machtige Gereformeerde Christelijke waar;
heden in 't geheel niet meer." En een
vriend van me, die dezen zomer ook in
Hongarije was, vertelt in „De Nederlan
der": „Zoo telt b.v. de Geref. Kerk in Bu
dapest officieel pl.m. 80.000 leden, terwijl
hoogstens 9000 meeleven en ter kerk ko
men, en ook onder de meel evenden wordt
dikwijls meer „officieelChristendom"
dan „echt geloof" gevonden." En speciaal
van de dorpen vertelt hij: „Vele gemeen
ten, waar de predikant een geheelo boer
derij met land, koeien en paarden drijft,
worden absoluut verwaarloosd, terwijl
do andere de predikanten bijna alléén voor
het werk staan, daar diakenen ontbreken
cn de ouderlingen zich enkel geroepenge
voelen de kerkeraadsvergaderingen bij te
wonen."
Hoewel hier zeker elke vergelijking
mank gaat. en ik bovendien de Hongaar-
sche Geref. Kerk niet voldoende ken, om
haar toestand geheel te kunnen beoordee-
len, zie ik bij haar toch veel punten van
overeenkomst met do Noderlandsch Hor-
vormde Kerk. Beide zijn „Volkskerken",
beide zijn in haar officieele belijdenis
schriften nog Calvinistsch, in beide laat
men de verkondiging van andere dan Bij-
belsche waarheden too, maar vooral in bei
de wordt officieel een onchristelijk leven
geduld.
Het Christendom is or daar zoo ver van
af een hot heele levon doortrekkend zuur-
deesem to zijn. „Op alle terreinen des le
vens" ie daar zelfs geen leuze. In de opvat
tingen van do Hongaarsche Gereformeer
den over het vieren van den Zondag, het
al of niet geoorloofde van schouwburgbe
zoek, dansen c.d. spreekt, zoo weinig van
don geest van Calviin, dat men onze, wel
eens wat „wettische" voorschriften in de
zen, toch verre verkiest boven hun onchris
telijke vrijheid.
Zoker mon is in Hongarije o zoo „Calvi
nistisch". maar „de orthodoxie verstarde,
zoodat zij zich in het geheel niet meer om
de practische eischen van het Christendom
bekommerde." (Dr. Szabo).
Gelukkig men is het bedenkelijke van
de zé „versteening", die al meer met „ver
watering" en vooral met een „uitwisschen
der grenzen" gepaard ging, in gaan zien.
„Een nieuwe Reformatio'' zegt dr. Sza
bo „is noodzakelijk geworden, niet zoo
zeer een Reformatie wat de leer betreft,
maar wat het leven aangaat, en zij is ook
gekomen." En wel sedert het laatste deel
van de vorige eeuw.
Het bezielend hoofd dezer „jong-Gere
formeerde'' actie is Prof. Dr. J. Sebestyeo,
die o.a. door zijn studeèren te Utrecht het
Hollandsclie Geref. leven leerde kennen.
Ook voo-r het verkrijgen van hulpmiddelen
bij zijn r e-for mat oris chen arbeid wondt bij
zich telkens naar Holland.
In dit. opzicht, maakt de oorlog weer veel
goed, van wat hij in liet bovengeschetste
bedorven heeft. Juist door den oorlog is
het bijna geheel verbroken contact tus
schen het Hongaarsche en het Holland-
sche Calvinisme weer hersteldhet is
veel sterker geworden dan het vroeger
was en zonder den oorlog zeer waarschijn
lijk ooit zou geworden zijn. Na de pioniers-
stevs dc dames Kuyper zijn el heel wat
Hollandscho Geref. in Hongarije geweest
en omgekeerd heeft menig Hollandsch ge
zin een Hongaarsch kind geleerd
hoe een Gereformeerde behoort te leven.
Er is op 't oogenblik in Nederland een be
langstelling voor Hongarije, die bijna dc
dankbaarheid van dat land jegens het
onze evenaardt.
Yan deze reformatie heb ik niet veel te
vertellen. Uit „Do Standaard" en andere
Chr. bladen kan men er al veel van we
ten. Voor ecnigen tijd berichtten die cou
ranten de oprichting van een Chr. School
in Budapest, waar' met name het in Hol
land aangevangen onderwijs in dc Goref.
leer wordt voortgezet. Nog pas konden wo
lezen van de vorming van een „Ned. Hong-
Geref. Comité", dat de vertaling en ver
spreiding van geschriften van sommigen
onzer hoogleeraaren en predikanten be
oogt. Ook kan men welen, dat er reeds
menig boek in het Hongaarsch vertaald i3
of wordtde Stone lezingen van Dr. Kuy
per b.v. al in 1917. Van het bestaan der
jjié'lvinisha Szemle" (de Hongaarsche
„Heraut", een blad van zeer bescheiden af
metingen en met een nog tamelijk Mc in
lezer&tal) is een iueleevend Gereformeerde
ook wel op de hoogte. Niet onbekend is 't
ten slotte, dat er pogingen worden aange
wend, om Hongaarsche studenten aan dc
Vrije Universiteit te laten studeeren. Hoe
wel deze pogingen niet genoeg toege
juicht en bevorderd kunnen worden slagen
zo tot nu toe nog slechts zeer ten deele.
'k Sprak verschillende studenten, die. heel
graag aan de inrichting van „Kuyper
Abrahóm" zoud.cn komen. Van de op ini
tiatief van Prof. Scbe&tyen bijeengeroepen
theologenconferentie, dio ook voor dit
Geref. reveil moest dienen, vertelde ik
vroeger al.
Al deze middelen tot bereiking van liet
groote doeldc reformatie van de Hon
gaarsche Geref. Kerk zijn tijdens of na
den oorlog, op initiatief van Prof. Sebes-
tyen, en met steun van uit Holland in heb
werk gesteld.
Mej. Kuyper noemt e.v nog twee waar
mee dit alles miét of althans niet in die
mate het geval is: De Calvijnenbond be
legt conferenties, waarop lezingen ove.r of
in verband met het Calvinisme worden ge
houden. Deze bond is gesticht in 1908.
Nog ouder is de in 1892 opgerichte vereeni
ging van Geref. vrouwen in Hongarije,
waarvan o.a. Geref. Meisjcsvereenigingen
uitgaan.
Dit alles is „oud nieuws", 'k Gaf het
vooral, om dit artikel zoo volledig als mij
mogelijk is te maken. Daarom behoort er
ook nog deze mededeeling, die echter^ kers
ver sen is. bij. Een jonge Hongaar, die ge-
ruimen tijd lid eener Geref. Jongelingsver-
eeniging was en binnenkort naar Budapest
teruggaat, vertelde me dezer dagen van
plan te zijn daar ook zoo'n J.V. op te
richten, indien Prof. S. wat ontwijfel
baar is zijn pogingen wil steunen. Hij
neemt er zelfs Bondsleiddradon voor mee.
Elke actie wekt reactie, dus natuurlijk
ook die van Prof. Sebestyen. In de teere
zaak van de beoordeeling van den toe
stand der Hongaarsche Geref. Kerk ci
teerde ik met opzet veel. 'k Zei daardoor,
hetgeen ook wij opgemerkt hadden in de-
woorden van anderen, om te vermijden
niets dan eigen subjecticven en vooral zeer
beperkten kijk op dien toestand te geven.
Dc beo-orde cl ing van Prof. Sebestyen's
werk cn de beantwoording van de vraag:
zou hij slagen is nog teerder. En hier kan
ik geen deskundigen aanhalen om eigen
opvatting te staven. Daarom hierover hoe
genaamd niets.
Als bezwaren tegen zijn streven hoor dn
ik o.a. noomen, dat hij nog betrekkelijk
jong is: liij zat als student aan de voeten
van hen, die hij nu bestrijdt. Dan verwijt
men hem, de Hongaarsche kerk te veel
naar Hollandsoli model te willen reformee-
rne.. En ten slotte merkte ik in Debreczen,
dat men licrn daar niet al tc zeer vertrouwt.
Of heler men wantrouwt Budapest min of
meer. Imm-crs in die superintondentie
woeden telkens zoo beweerde men al
lerlei winden, okmeaule uit het na
bije Duilschland, terwijl in Debreczen, be
schut door zijn ligging in het binnenland,
de wind steeds uit éé>n hoek, die van het
zuivere Calvinisme, gewaaid had. Nu
weer zoo'n nieuwe storm, opgestoken in
Holland
In al deze bezwaren kan wel eenige
waarheid schuilen. Maar toch geloof ik,
dat de „Hongaarsche Kuyper" evengoed
als de, Hollandsche zal slagen. Of 't ook
bij liem op een Doleantie'' zal uitloopen,
dan wel of hij zijn doel met langzame Re
formatie zal bereiken 1 Prof. Sebestyen
wist 't zelf niet te zeggen. Maar dat h.j
iets, ja veel bereiken zal, gelooft een ieder
die met dezen energieken Magyaar heeft
kennis gemaakt en die bovendien de.
kracht van het Calvinisme kent. Hij tracht
't invloed te doen krijgenop „elk terrein
des levens". Ook op politiek gebied wil
Prof. S. bij de volgende verkiezingen een
eigen „Antirevolutionaire Partij" in den
strijd brengen. Gelukke hem dit en moge
hij met dit onderdeel zoowel als met lieel
zijn actie werken tot heil van zijn vader
land en zijn kerk, en, wat allereerst zijn
doel is Egyedül Istené Adisco(ter ee-ré
Godsf
Hiermede neem ik afscheid van mijn le
zeressen en lezers, 'k Dank hen voor hun
belangstelling, 't Was mij een groot ge
noegen met hen nogmaals in het land der
Magyaren te, mogen zijn.
iSc'gnc Gott das Ungarland
Reich mat Gut und frohem Muit,
Schütze es mit starker Hand
Steis in Kamp vor Feindeswut.
(Hong. Volkslied.) A. Sch. 1
