Dagblad voor Leiden en Omstreken.
BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ABONNEMENTSPRIJS
h i.KJUK^ EK BUSïI&K - m
T> SAAB ACBNÏËB GB¥S5TJ0D ZUS 1
K3B KWABÏAAIl f IUI
EKB WKKS I0J1
SBANCO PBR POST PBB KWABTAAI) tti»
2de JAARGANG. - VRIJDAG 30 DECEMBER 1921 - No. 525
ADVERTENTIE-PRIJS
PER GEWOXB BEGKL JOJB r
DES ZATERDAGS IOJ&
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL 1ARTT»
KLKINB ADVERTENTIE
60 cat: Zaterdags 76
Ui
V Bestrijding Werkloosheid.
De regeering doet niets, zoo heet het
van verschillende kanton.
1 De werkloosheid mag nog zoo groot
zijn' en de gevolgen nog zoo ernstig, de
regeering trekt zich geen van deze dingen
aan.
En de rechterzijde, inplaats van zich
/teweer te stellen, blijft onbewogen en weet
niet beter te doen, dan de regeering door
dik en dnn te steunen.
Hoe onjuist en onbillijk deze voorstel
ling is, kan blijken uit wat Minister De
'Geer de vorige week in de'Tweede KanieT
.verklaarde:
,,De malaise knaagt aan twee kanten
laan ons budget. In de eerste plaats ver
smalt zij de inkomsten; in de tweede
plaats dwingt zij tot groote werkloos-
ihcidsuitkeeringen van allerlei aard.
Beter dan zoodanige uitkeeringen
-liet valt volmondig too te gevén
is werkverschaffing en vooral
werkverruiming. Maar nu zal het zaak
zijn, niet het heel© versoberingsstre-
ivcn bij égn van de Departementen stop te
zetten door, onder de vlag van werkver
ruiming. allerlei dure werken te doen uit
voeren, die anders achterwege zouden zijn
gebleven en die tegen de werkloosheid re
latief weinig vermogen.
Er zijn vele voorbeelden aan te halen,
nok uit- vroeger tijd, van pogingen van
lichamen of personen, om op die wijze van
Ho werkloosheid misbruik te maken. Het is
[voorgekomen, dat onder den indruk van
werkloosheid subsidie aan een groot werk
Word toegezegd, waarna een jaar lang
onteigeningsprocedures liepen, terwijl
toen ten slofte aan het werk begonnen
kon worden, de werkloosheid verdwenen
Was.
Wil inderdaad van werkverruimming in
t oelaatbaren zin sprake zijn, dan zal m. i.
aan drie eischen moeten zijn voldaan: Ie.
dat het werk als het ware morgen begon
nen kan worden: 2e. dat een belangrijk
percentage van de uitgaven arbeidsloon
is: 3e. dat het niet een werk van zeer lan
den duur is, zoodat men zich voor vele
jaren tot uitgaven bindt, ook als do werk
loosheid voprbij mocht zijn.
1 1 ui f gaven moet arbeidsloon ziin.
Werken, waarbij een overwegend onkos-
lenpcrcentage heengaat aan dure onteige
ningen (zooals vaak bij kanalen het ge
val is) of aan materiaal (zooals bij hot
Zuiderzeewerk het geval is) kunnen niet
objecten van werkverruiming zijn in den
hier bedoelden zin.
Zij kunnen daarom om andere redenen
wel goed zijn, maar zij behooren niet on
der do vlag der werkloosheidsbestrijding
te worden doorgezet.
In aansluiting hieraan kan ik mededoe-
len, dat de Regeering voor tal van werken
subsidie heeft, toegezegd, omdat het inder
daad werken waren, die hier in aanmer
king kwamen.
Een liist daarvan is ter griffie neerge
legd. Ik noem bier nog dén weg: Banger
jCompaseuum, den weg langs den Borger
zijtak, den weg Emmer Compascuum, den
weg Gast,eren-Anderen, den weg Maten-
Ter Anel, den weg van OosterhesseleD
over de Klenke naar Sleen en de wegen
'Borger-Waldorp en Grolloo-Ansen.
Voorts kan ik er aan toevoegen, dat se-
dert dion ook besloten is, subsidie toe te
staan voor hot wegenplan in de gemeen
ten. F-mmen, Schoonebeek, Sleen en Ooster-
hesselari, een vrij groot werk, waarvoor
'de Minister van Waterstaat alsnog de
gelden on de suppletoïre begroot.ing voor
1921 zal brengen en waarvan hij zou wil
len aannemen, dat de .Kamer er geen be
zwaar tegen heeft, zoo hij in dit debat niet
hef tegendeel verneemt.
Bovendien is door do Regeering dozer
Eagen overeenstemming verkregen met
Gedeputeerde Staten van Friesland over
v de verbetering van de rivier de Linde, een
'groot tvövV. Tvaarrvver p-ftsnrnkeu is hii dfi
interpellatie-van den Tempel en dat zeker
als werkverruimingsobject in aanmerking
komt, doch dat tot dusver was afgestuit
op de, naar het aan de Regeering voor
kwam, te geringe bijdrage van do provin
cie. De provincie heeft nu meer toegezegd.
De rest zal worden gevonden uit het ge
wone percentage van Waterstaat, ver
meerderd met een crisisbijdrage van Ar
beid."
Het verwijt, dat de Regeering niets doet
en de zaken eenvoudig op zijn beloop
laat, is dus absoluut onjuist.
Het betreft hier echter een moeilijke
zaak.
Lang niet alle arbeid is voor productie
ve werkverschaffing geschikt en vooral
bij een omvangrijke en waarschijnlijk
langdurige werkloosheid als thans gezien
wordt, moet ook met den toestand van
's lands financiën worden rekening ge
houden.
V Felle critiek.
Op last van hooger hand, heeft gisteren
ook de Leidsche Bestuurdersbond de werk-
loozen laten demonstreeren en een wan
deling laten maken door een deel van de
stad, nadat te voren een vergadering was
gehouden om de betoogers in de rechte
stemming te brengen.
„Felle critiek, zoo lezen we in een van
de bladen, werd uitgeoefend op deze Chris
telijke Regeering, die geen geld heeft voor
werk vore chaff in g en steunveiieening aan
de werkloozen."
De Christelijke regeering heeft het dus
alweer gedaan.
Maar wat schrijft nu D e S t r ij d, het
orgaan van het N. V. V., waarvan de
Leidsche Bestuurdersbond een onderafdee-
ling vormt:
Het is waar, zooals vanwege de
Regeeriiig werd betoogd, dat in ons
land meer op dit gebied
wordt gedaan dan in ande
relanden.
En omtrent de werkverruiming, zegt
hot zelfde artikel, dat .wat op dit gebied
gedaan wordt van niet geringe b e-
teekenis.is.
Hier wordt dus volmondig toegegeven.
"dat. onzen Regeeriiig inzake den steun aan
werkloozen meer doet dan de Regeerin
gen in andere landen, waar de roede Ar
beidersbeweging grooten invloed heeft en
waar de socialisten zelfs in het. Kabinet
waren opgenomen, en dat ons land, wat
betreft de werkverruiming mee vooraan
staat.
En toch wordt zonder blikken of blozen
aan de Leidsche werkloozen voorgehou
den dat „de Christelijke regeering geen
gold heeft voor werkverschaffing en steun-
vorleoning" en deswege de houding van
die Regeering aan felle critiek onder
worpen.
Het is wel treurig dat op een dergelijke
wijze met de werkloozen wordt gesold.
Maar een verheugend verschijnsel is,
dat de felle critiek alleen mogelijk is, als
de waarheid wordt verzwegen en leugen
aohtige voorstellingen worden gegeven.
STADSNIEUWS.
Wcrkloozcmleraonstratie.
Daartoe opgeroepen door het bestuur van den
Leidschen Bestuurde«bond kwamen gistorna-
raiddag ongeveer 500 werkloozen van verschil
lende bedrijven in de Graanbours alhier bijeen
om te demonstreeren tegen de verlaagde werk-
loozcnuitkeering on de overlevering der werkloon
Do betoogers worden toegesproken door den
eocretaris van den Leidschen Bestuurdersbond,
den lieer J. J. van Stralen, en den heer van den
Heuvel, districtspropagandist van den Textiel-*
arbeidersbond.
Do volgende motie werd aangenomen:
De vergadering van werkloozen, bijeengoroepen
op Donderdag 29 December 1921 door den Leid-
schen Bestuurdersbond;
gehoord da besprekingen over de grooto werk
loosheid
overwegende dat do werklooze arbeiders tot
werken bereid zijn, doch buiten hun schuld geen
werk kunnen hekomen;
overwegende dat het den plicht der overheid
als vertegenwoordigster der gemeenschap is,
voor productief werk of anders voor behoorlijke
uitkeeringen te zorgen;
overwegende verder dat uit de jongste maat-*
regelen van den Minister is gebleken dat de Re
geering dezen plicht schromelijk verwaarloosd,
daarbij gesteund door de meerderheid der 2e
Kamer, die kapitalistische belangen stolt boven
arbeidersbelangen
van meening, dat ook het gemeentebestuur in
dezen niet vrijuit gaat;
dat immers aan de reeds zoolang verzochte
gemeentelijke werkverschaffing zelf6 nog geen
begin van uitvoering is gegeven;
dat voorts het gemeentebestuur do uitgetrok
ken werklooze arbeiders verwees naar het Arm
bestuur met haar ellendig lage ondersteuningen,
inplaats voor een behoorlijke gemeentelijke
steunregeling te zorgen;
spreekt haar sterk protest uit over do groote
nalatigheid der overheid;
w dringt er ten. sterkste bij het gemeentebestuur
van Leiden op aan:
lo. ten spoedigste over te gaan tot het vera
schaffen van productief werk aan werkloozen;
2e. indien de Regeering do voorgenomen ven
laging der uitkeeringen doorvoert., van gomoen-
tewege een bijslag op dezo uitkeeringen to ge
ven;
3e. bet ingediende voorstel betreffende de in-!
stelling van eene gemeentelijke Stouncommissie
onverwijld in behandeling te nemen en aan te
romen.
Draagt do leiding op de actie voor de belan
gen der werkloozen onverzwakt voort te zetten.
Besluit deze motie te publiceeren in de pers.
Na oen optocht door der verschillend© straten
werd, nadab voor het bureau van het Burgerlijk
Armbestuur was betoogd, voor hot stadhuis etil
gehouden waar het collego van B. en W. juist
bijeen was.
Een deputatie uit de betoogers overhandigde
do motie aan den burgemeester. Do motie zal
ook aan het gemeentebestuur worden gozonden,
ten einde in de raadsvergadering van Maandag
a.s. eon punt van debat te kunnen uitmaken. De
heeren lichtten de motie toe en B. en W. deden
de toezegging zooveel mogelijk voor productieve
werkverschaffing te zullen zorgen.
De betooging had een ordelijk verloop.
Posterijen.
De Directie van het Postkantoor verzoekt ons
het volgende te melden:
a. dat Zaterdag 31 Dec. 3 hestellingen zullen
plaats hebben nJ. 8 uur, 1.30 uur en 6.30 uur;
b. dat zoolang do nieuwjaarsdrukto duurt drie
bestellingen daags zullen plaats hebben als in
a omschreven;
c. Zondag 1 Jan. zal 1 hostelling plaats heb
ben n.l. 8.30 uur;
d. Zondag 1 Jan. zullen 3 lichtingen der bui
tenbussen plaats hobben n.L 11 uur, 3 uur cn 8
uur;
o. loketten-zogelverkoop zullen 31 Dec. tot
7.30 uur geopend zijn.
Wij herinneren nog even aan do openbare
vergadering van de Hoofdafdeeling der vereeni-
ging „Onésimus", welke hedenavond 8 uur
wordt gehouden in „P a t r i m o n i u m" cn
waar als 6prekor optreedt Ds. W. Bouwman met
het onderwerp:,, Stil zijn, niet stil zitten."
Gisteravond hield do Ondorafdeeling der
vereeniging „Onésimus", een gezellige bijeen-
komst in „Prediker."
Aan de uitnoodiging om doze vergadering bij
te wonen, hadden zeer velen gevolg gegeven,
zoodat do zaal geheel vol was.
Do voorzitter, de heer J. S. v. d. Bos, open-
do do vergadering met 't doen zingen van Pa.
25: 2 en gebed, waarna hij voorlas Ps. 96 en
vervolgens een kort openingswoord sprak, daarin
Uiteenzettend het doel dezer bijeenkomst n.L
om meerdere bekendheid te geven aan het werk
der vereeniging.
Daarna werd tot de afwerking der agenda
overgegaan.
Verschillende leden, leverden opstellen, voor
drachten enz. De heer M. v. Hooidonk, oen van
de ouders der leden, leverde, daartoe door het
bestuur aangezocht, een mooie en leerzame in
leiding over een Bijbelsch onderwerp.
Ten 6lotte werd 'door eenige vrienden oen leuke
samenspraak gedaan. 1
De voorz. dankte allen die hadden medoge-»
werkt tot het welslagen dezer bijeenkomst en
6loot daarna de vergadering met dankgebed.
Gisteren bedroeg het aantal bij de Gemeen
telijke Arbeidsbeurs ingeschreven werkloozen,
in totaal 577, waarvan 567 mannelijke, en 10
vrouwelijke.
Hierbij zijn onder meer:
14 letterzetters, 29 grondwerkers, 42 opperlie
den, 63 schilders, 24 timmerlieden, 11 meubel-1
makers, 43 bankwerkers, 28 burgersmeden, 8
boekbinders, 20 handdrukkere, 34 6igaremncw
kers, 10 broodbakkers, 11 warmooziere, 8S losso
werklieden, enz.
Naar wij uit goede bron vernemen, zal aan
eene binnenkort te houden algemcenc vergade
ring van aandeelhouders van Slavenburg en Co's
Commanditaire Bankveiv worden voorgesteld tot
commissaris der Vennootschap to bon oom en den
hoer Mr. H. M. Roolofsz, directeur der Incasso-
Bank te Amsterdam.
De benoeming van Mr. Roelofsz houdt vow
band met het belang, dat de Incasso-Bank bij
Slavenburg en Co.'s Bank zal krijgen.
r—De heer W. Veldhuizen alhier slaagdo te
Amsterdam voer het examen hulpkcurmcoster.
Voor het tijdvak van 1 Januari tot cn met
31 December 1922 ia benoemd, buiten bezwaar
van 'e Rijks schatkist, tot assistent voor de
sterrenkunde aan de Rijksuniversiteit de heer
J. Schilt, alhier.
Gisteravond omstreeks kwart voor elf, ge
raakte een motorboot, die do Kleine Havenbrug
zou passeeren, in de brugopening beklemd. Ges
ruimen tijd trachtte men vergeefs de boot los
te maken, eindelijk gelukte Iiot, tot niet geringe
blijdschap van de voor de brug wachtende por-*
sonen, wier geduld lang op proef was gosteld.
Gistermiddag, omstreeks 12.30 uur sprong
de 15-jarige v. d. H. achter op een vrachtauto.
Bij zijn huis Haarlemmerweg 64a sprong de
knaap van de auto af, waarbij hij dermate
kwam te vallen, dat een gapende wonde ont
stond boven zijn linkeroog.
Dr. Boonacker, die de eerst© genccskundïgo
hulp verleende, achtte overbrenging naar de
Boerhaave-kliniek gewenscht, alwaar do wond
gehecht werd.
BINNENLAND.
Landbouwcandidaten,
„Ho-Hamids Noorderfewia/rtier" de beleende
landlbiOuworganiLsaitie in West-Friesland
beeft in zijn algemeen© vergadering beslo
ten tot all© politieke partijen het verzoek
te ricihte.n-, 1 andbouwcandidaten op de lijs
ten voor de Twee/de Kamer te plaatsen en
iele landlboiiwers op te wekken daartoe mee
to werken.
Een nieuwe staatkundige partij.
Op initiatief van den heer L. die Bruin
te Leeuwarden is in de Kerstdagen beslo
ten tot oprichting eener nde.uwe staatkun
dige partij, die der Christen-C o mm un-is-
ten."
Bezuiniging.
De Minister van Waterstaat bericht, dab
bet ambt van Rijks-commissaris van
spoorwegen met beperkte snelheid, waarin
door heb aan den heer C. Groll op diens
verzoek verleende eervol ontslag met in
gang van 1 Januari 1922 een vacature zal
Aan het Zoeklicht.
Leiden, 30 December 1921.
Elke tijd heeffc zoo zijn eigenaardigho-<
don.
Vroeger tooide men zich als leeken vant
waardigheid met steek en degen.
Daarna hebben we gekregen de liooge. i
hoeden en de gckleede jassen.
En nu hebben we den tijd van de p o n
tefeuilles.
Ieder die maar iets beteekent 'of,
meent iets te beteekenen, is met ee4-
dikke portefeuille gewapend.
Zelfs bij de gisteren gehouden werkloon.'
zen-demonstratie.droegen de „leiders" alfri
onderscheidingsteeken zulk een voorwerp
•met zich mee.
Er is een tijd geweest dat ik voor der*
gelijke portefeuilles, vooral als ze een be*;
hoorlijken omvang hadden, machtig veel
respect had.
Sinds ik echter in den trein een niet on-
bekend advocaat ontmoette, die zijn por
tefeuille gevuld had met een flinken voor-* j
raad smakelijke visch, terwijl een andep t
liet was in den dislributietijd in zijn
actentasc-h een kluit boter meevoerde, is
mijn ontzag voor de gewichtig uitziende!
portefeuilles wel een weinig gedaald.
Het meedragen van zulk een voorwerp
heeft met geleerdheid of gewichtigheid
niets uitstaande.
Maar 't doet „gekleed".
En waar we leven in een tijd van' i
sch ij n, vree-s ik dat het geslacht der
„port^feuilledragenden" voorloopig wel
niet zal uitsterven.
OBSERVATOR. j
Voor Drentsch Rusland heb ik nogonU
vangen:
„Van ons beiden" Leiden
5.
E. S.
id.
0.50
v. d. B.
id.
1.—
L. B.
id.
2.50
„Krijgsman"
id.
2.—
J. B.
id.
1.—
N. N.
id.
1.—
X. IJ. Z. te V.
2.50
15.50
Vorige verantwoording
Totaal 597.07^
Nog een paar bijdragen en de tweede
ƒ300.is binnen.
Verder ontving ik nog van N. N. en N. N,
to Leiden twee paketton met goederen e»
van L. B. eveneens verschillende klce-
dingstukken.
OBSERVATOR.
ontstaan, voorloopig niet zal worden ver
vuld en dat de waarneming van dat ambt
is opgedragen aan een lid van den Raad
vaai Toezicht op de spoorwegdiensten,
meer in het bijzonder belast met de be
handeling van aangelegenheden, de spoor
wegen met beperkte snelheid betreffende..
Bestrijding der werkloosheid.
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering cn Arbeidsbo.
middeling bericht, dat het vooruitricht ojf
eene spoedige aanvattang van het werk
der verbetering van de Linde in Friesland
(zuiden der provincie) zeer is verbeterd»
Dit werk zal van groot belang zijn voor
de bestrijding der werkloosheid in dio
streekde kosten zullen ongeveei
1.500.000 bedragen, waarin het water»
schap, de provincie en de departementen
van Waterstaat en Arbeid zullen bij
dragen.
De provinciale Staten van Friesland
moeten in hunne aanstaande zitting nog
een beslissing nemen.
De totstandkoming van het wegen plan
„Borger-Westdorp" en „Sclioonloo-Grol! jo-
Annen" in Drenthe (kosten tc zomen pbm.
250.000) is thans zoover verzekerd, dab
FEUILLETON.
IN BANGE DAGEN.
Verhaal uit 1870.
5)
0- En dan Victor. Hij was zoo lichtzinnig
i: en onnadenkend. Hij studeerde in do rech
te Jten en zijn schitterende talenten deden een
schoon© toekomst verwachten. Hoewel hij
£|.«erst achttien jaren oud was, was hij reeds
0; velen zijner medestudenten voorbijgestreeft
en had hij reeds menig eerbewijs behaald.
V Hij miste echter alle regelmaat in zijne
te: studiën, en hield volstrekt niet het einddoel
au het oog. Het gebeurde wel eens, dat hij
U dagen, ja weken achtereen zijne 6tudion
geheel verzuimde en zijn tijd doorbracht
ji|in ledigheid en in allerlei vermakelijkhe
id en met jongelieden, even dwaas als hij
f.2:elf. Naderde dan de tijd, waarop de cx-
A-pmens moesten afgelegd worden, dan vatte
f zijn werk weer op met den grootsten
"ajver, sloot zich op in zijn kamer en werk
te fe dag on nacht door, zoodat hij ten slotte
if toch nog weer den voorrang behaalde bo-
A ven minder begaafde studenten, die gore-
0 'geld aan hunnen arbeid gebleven waren.
Dit stijfde hem natuurlijk in zijne slechte
'gewoonten; maar voor ons was en bleef
het verontrustend. Er stak nu nog wel
Koen bepaald kwaad in, want vooralsnog
waren het alleen maar de pret envroolijk
heid; maar de liefde ziet met zorg de slui
zen opengaan om de eerste droppels door
te laten, die de komst van den alles rnee-
sleependen stroom aankondigen. Wat ons
bezorgd maakt was onmogelijkheid om hem
bij welke zaak dan ook, eens ernstig zijne
aandacht te doen bepalen, was die, onbe
dwingbare lust tot gekheid maken, waar
door hi.i niots ontzag en niets in zijne ware
verhouding scheen te kunnen onderkennen
Daarbij was zijn vro olijkheid zoo aanste
kelijk. JEr was iets bekoorlijks in zijn bij
zijn; zijn jong, schoon gelaat straalde van
zoo blijden levenslust, zijne helderbruine
oogen tintelden van zooveel liefde, hoop,
genot, dat het onmogelijk was hem ba
beknorren, of hem ernstig over zijn ver
keerdheden te onderhouden, al waren wij
ook ontstemd door zijn lichtzinnige han
delwijze. Ach. lieve Victor! Ik vrees, dat
ik in die dagen dikwijls hard tegen u ge
weest ben, maar 't is moeilijk de dingen
helder en klaar te zien door de verblin
dende tranen heen.
Wat mij echter de meeste zorg inboe-
zemdo was wel mama's gezondheid. Jaren
lang was zij reeds zwak geweest, en had
den wi.i haar met. do grootste zorg en tee-
dero liefde omringd. Dezen winter nu was
zij meer dan gewoonlijk lijdend, en ik zag
met droefheid in het hart, dat zij lang
zaam maar zeker in krachten verminderde
en dat de tengere gestalte al moer en moer
verviel. En niet alleen ik merkte dat op,
do anderen zagen het ook. In het begin
schreven wij het aan de scherpe koude toe,
daarna aan het afmattende lenteweder.
De dokter schreef verandering van lucht
en omgeving voor. Daarom maakten wij
ons in de laatste dagen van April gereed,
om gedurende de zomermaanden do stad ie
verwisselen met de frissche, reine buiten
lucht.
De mensch wikt, God beschikt. In de
laatste week van April werd onze lieve
moeder op het ziekbed!- geworpen, en vrees
den wij maar al te zeer, dat zij er niet
meer van zou opkomen. Na lange, bange
weken keerde zij echter zeer langzaam tot
ons terug van uit de nevelen der akelige
doodsvallei. Sombereschaduwen van ge
heel anderen aard vielen toen reeds over
ons pad, voorboden van naderenden strijd
en scheiding; maar wij hielden alles zorg
vuldig voor haar verborgen. Hare krach
ten namen toe en do doktor zeide ons, dat
zij, met zorg behandeld en door overvloed
van versterkend voedsel, nog jaren lang
het middelpunt van ons huis zou kunnen
zijn. Wio zou in die hoopvolle, opwekken
de woorden een doodvonnis hebben kunnen
lozen?
Wie zou hebben kunnen vermoeden, dat
wij ze ons eenmaal met wanhopige smart
zouden moeten herinneren!
Voordat zij nog ook maar voor een ge
deelte haar gewone dagelijkscho bezighe
den kon hervatten, was de vraag betref-
cfndo het stellen van een candidaat v.oor
den Spaanschen troon opgeworpen, en in
de tegenstrijdige wenschen van Praiscns
en Frankriiks vorsten meende men den
grondtoon te hooren van den naderenden
strijd. Oom Louis kwam telkens uit de
stormachtige raadsvergaderingen terug
met bewolkt voorhoofd en driftige geba
ren, en luchtte zijne verontwaardiging te
gen Leo, dio hem met kalmte en onwrik
bare vastheid togentrad en ten slotte door
zijne bedaardheid toch altijd min of meer
invloed op onzen onstuimigen oom uit
oefende.
Oom was zeer bepaald voor den oorlog.
Frankrijk moest opstaan en zich roeren
als van ouds optrekken om zijne bcleedig-
de waardighoid te wreken op dio onbe
schaamde Duitsche boeren. Natuurlijk zou
do overwinning aan onzen kant zijn. Al
leen do onderstelling, dat het eons anders
uit mocht vallen, wa-s reeds genoeg om
hem in woede te doen ontstoken. Ik ge
loof, dat Frankrijk en zegepraal in zijne
schating hetzelfde beteekenden. Leo was
ernstiger en stiller dan anders. Hij -sprak
weinig, maar zijn ganeche gelaat getuig
de van diep gevoel, als hii oom Louis, Vic
tor on de opgewonden jongelieden, die in
ons huis samenkwamen, op luehtigen toon
den aanstaanden oorlog hoorde besproken.
Hoe verhieven zij zich op de straf, die zij
aan de verachte Pruisen zouden toedienen,
op de nieuwe lauweren, die het hooghar
tig Frankrijk zou behalen, op do nieuwe
slagvelden van Jena, op den triomftocht
naar de vernederde hoofdstad Berlijn om
vandaar terug te koeren over den machti
gen Rijn, dan niet langer de Duitscha
Rhein.
Misschien was alleen mijne gewoonte,
om in alles Leo's oordeel te vertrouwen,
oorzaak, dat de mood mij geheel ontzonk
onder het luisteren naar die gesprekken,
waaraan hij zoo weinig deel nam. Indien
hij er zich al in mengde, dan was het al-
leen om te protesteeren tegen elke gering-
schatting van des vijands macht en sterlc-7
te, of om op het gevaarlijko to wijzen van
eon lichtvaardig vertrouwen op de onveav
winlijkheid der Fransche wapenen. Iedera
opmerking echter in dezen geest werd be
antwoord met eon (stortvloed van spot en
smaadredenen, zoodat hij weder in zijn
gewoon stilzwijgen verviel.
(Wordt vervolgd.)
-