Dagblad voor Leiden en Omstreken. NIEUWE LEIDSCIE COURANT f ABONNEMENTSPRIJS ftï LBUJBH BH BUilBH LBUUUt VAAM A&BHXBH GSVBSTHH» all T f «'Kil BWAUtAAA lW t p£B WliKX !0"SS RR.SNCU I f.P TOST PER KWARTAAtl IlSS 2de JAARGANG. - DONDERDAG 22 DECEMBER 1921 - No. 519 BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS PEK OKffOHE BEGKL OJO lt DES ZATERDAGS Iftjfc Di GEZONDEN liKCLAXKS DER CEL TAMER KLKDTB ADV K Kfl'KM TUfa na hsefstm '60 «si: Zaterdags j bil VMnhtetafisic *S i V De Vrijheidsbond. Nu de verschillende liberale groepen zich in eene organisatie, den Vrijheids bond vereenigden, bestond er grond voor de verwachting dat de woordvoerder van dezen Bond nieuwe perspectieven zou ©penen en dat duidelijk zou worden uit eengezet, wat we van de eertijds zoo •machtige liberalen te verwachten hebben en hoe deze Bond staat tegenovèr de an dere partijen. In dit opzicht zijn we echter teleurge steld. Een groot deel van de rede van den hoer Dresselhuys was gewijd aan de be- zuiniging. Opzichzelf niet kwaad natuurlijk en wanneer iemand als do heer Dresselhuys :'in het ambtenaansleven doorkneed, de ambtenarij te lijf gaat, dan is er ook wel 'reden om te luisteren. 1 ;Terecht is er evenwel onlangs door den •heer Rutgers op gewezen, dat zoo licht ivrcemd vuur op het bezuinigingsaltaar wordt gebracht. En daarvoor moet ge- jyaakt worden. Wanneer toch, zooals de leider van den Vrijheidsbond deed, de# Regeering voort durend tot groote uitgaven en tot ingrij pende sociale maatregelen wordt geprik keld, en men treedt dan vlak voor de Verkiezingen op in de rol van zuinigheids- apostel, dan geeft dat te denken en is niet ongegrond het vermoeden dat de bezuini gingsactie vooral ten doel heeft, politieken .winst te behalen bij de stembus. Dit neemt niet weg dat de heer Dressel huys een goed werk deed, toen hij op be- - zuiniging en op terugkeer naar het stelsel van de sluitende begrootingen aandrong. Dien weg moet het op, en het stemde <ëan ook tot voldoening, dat Mr. de Geer ten dezen opzichte geen onzuiver geluid deed hooren. Het spreekt overigens vanzelf, dat de Vrijheidsbond met de vrijheidsvlag zwaaide. [y :t Was vrijheid voor en na. Maar erg duidelijk was do heer Dressel huys in dit opzicht toch niet. Wel wat betroft de geestelijke vrijheid. Dat op het stuk van benoemingen, van het oud-liberale stelsel, waarbij alleen vrijzinnigen „bekwaam en geschikt" wer den geacht werd afgeweken, scheen hem een gruwel, en in de voorgestelde wijzi ging van de Zondagswet zag hij een aanran ding van de vrijheid. Het was het echte oud-liberale geluid dat wij hier hoorden. Dit geldt eigenlijk ook van wat de heer Dresselhuys betoogde omtrent de econo mische vrijheid, al muntte dit deel van zijne rede niet uit door helderheid. Vrij heid wilde hij, geen inmenging van den staat, dan alleen om enkele uitwassen te gen te gaan, maar... reactie tegen de Ar beidswet wilde hij toch ook niet. Wat dit betreft, kan het dus bij de Vrij- heidsbonders vriezen en dooien, al naar het uitkomt. Over eventueele samenwerking met an dere partijen liet de heer Dresselhuys zich niet uit. Uit overmaat van bescheidenheid of in .Verband met de wetenschap dat de stroom van het politieke leven toch langs den .Vrijheidsbond heengaat? V füarchant. De leider van de Vrijz. Dem. fra'ctie, de heer Marchant oefende scherpe critiek op het beleid van het Kabinet inzake het defensie-vraagstuk. En al willen wij niet over het hoofd zien, de groote moeilijkheden die zich hierbij voordeden, dat er geen vaste mi litaire lijn te ontdekken viel, kan toch niet worden ontkend. De teekemng van den heer Marchant .was niet geheel onjuist toen hij zeide: wól groote schepen; blanco; afwachten wat de burger-Minister van Marine zal doen; geen kruisers; wèl kruisers; inter departementale commissie; het geheelo plan; het gehalveerde plan; Kabinetszaak, geen Kabinetszaak enz. Hoofdzaak in de rede van den heer Mar chant was echter de positie van het Ka binet. Het behoeft wel geen betoog dat hij de bestaande politieke antithese afwees en dat naar zijne meening op dien grondslag niet een levenskrachtig Kabinet kan wor den gevormd. Maar ook de door den heer Dresselhuys I gestelde antithese, dwang of vrijheid, kon hem niet bekoren. Do eenige mogelijke oplossing is voor tien heer Marchant een samengaan van alle democratische elementen om de ver overde positie te handhaven. Een Socialistisch-Katholiek-Vrijz. Dem. Kabinet zou zeker op den steun van den heer Marchant en zijn politieke vrienden f kunnen rekenen. Iets nieuws vermocht hij echter niet te 'ÖO Het was een oud liedje op een bekende wijs. Alleen heeft hij zich duidelijker dan bij vroegere gelegenheden uilgespro ken. De heer van Eek mag in den Leidschen Gemeenteraad uit den trcuro bctoogen dat het optreden van Soc. Dem. wethouders, betcckent een versterking van het kapi talisme, Mr. Troelstra is bereid in Hare Majesteits-ICabinet als minister zitting te nemen. De thans geldende antithese, aldus Mr. Troclstra, heeft haar beslaansrccht ver loren. Wij hebben noodig een andere togen- ste.ling, een andere gr oen-eer mg der par tijen, waai bij aan de eene zijde staan de sociaal-vceruitsrevenden en aan de an dere zijde de reactionairen. Er moet komen een Rcgcering waarin de arbeidersbeweging vertrouwen stelt. En op de vraag hoe zulk een constella tie ware tot stand te brengen luidt het antwoord: „De zaak is, meen ik, zeer eenvoudig. De twee grootste partijen in ons land, de R.-K. Staatspartij en do S.D.A.P. hebben beide achter zich de groote georganiseer de massa's van do arbeiders". En bij deze combinatie zouden zich dan nog mogen voegen de vrijzinnig-demo craten. De S.D.A.P. staat dus gereed de porte feuilles te aanvaarden, en met „burger lijke" partijen een coalitie aan te gaan. Maar zooals de heer Marchant te recht opmerkte 1 voor een coalitie zijn er twe e. noodig. Zien we in een volgend nummer hoe da R.-K. Staatspartij op dit huwelijksaanzoek reageerde. STADSNIEUWS. ||,7 Wat nu? Met die vraag kwam; ook nu weer de leider van de S.D.A.P., do heer .Troelstra, De Gouden Lichtstad. Met dit onderwerp trad Woensdagavond voor de Chr. Geref. Jong. Voreen. alhier op, De. G. Wisse van Arnhem. De kerk was dicht bezet. Na het zingen van Psalm 87:2 en gebed begon Ds. W. met te zeggen, dat hij een Bijbelsche lezing wenschtè te houden over wat Gods Woord ons in Openbaringen 21 zegt, van de toekomstige heerlijkheid. Als middelpuntsgedachte koos Spr. bet tweede vers: „ICn ik, Johannes zag de hei lige stad, het nieuwe Jerusalem, nederda lende van God uit den hemel, toebereid als eer. bruid die voor haren man versierd is." Dé lichtstad,, aldus 'Spris oen woord uit de moderne geestesworsteiing. Daar is een begeerte cm te hebben 3ea •er.irum, een stad, waar alle vezelen van het ware; het goede en het schoone zullen zi]u saam- gegroeid. Van zulk een gedachte zijn kun stenaars en dichters en denkers vervuld, de laatste jaren. Men heeft zelfs een ont werp gemaakt van zulk een praehtstad, met in het midden een tempel, waarin alle godsdiensten tot één godsdienstvorm zijn samengevloeid. Wij beluisteren in dat bogooren 'n helm weeklank van de menschelijke ziel, die zich diep ongelukkig voelt, we moeten er dade lijk aan toe voegen, dat voor zulk een ver wachting op het terrein van het ongeloof geen grond is aan te wijzen. Alleen op het terrein van het geloof is er voor zulk een heilstaat hoop en geloof te vinden. Wie niet gelooft in den S oh e p- per heeft ook geen grond op een hor schepping te hopen. 't Was op Padmos dat do Heere de toe komst der- heerlijkheid een weinig voor zijn bruidskerk heeft ontrold, en het heer lijke boek der Openbaringen bezit ook za lige troost voor do donkerheid onzer da gen. De ziener ziet hoe do triumf van den Heero Jezus meebrengt de heerlijke staat der verloste kerk; op de verloste aarde ziet hij een vast centrum, waar al de resul taten der schepping tot Gods heerlijkheid bijeengebracht zullen worden. Het beeld der toekomstige heerlijkheid wordt getoekend als een s t a d. Dat schijnt ©enigszins vreemd. Het begin was een lusthof en zal nu het einde zijn, dat de mensc.h in een stad wordt weggeborgen? Is dat. geen achteruitgang? En dan, kleeft aan het stadsleven niet allerlei gebrek en ongerechtigheid? En toch, hier wordt van een stad ge sproken om aan te geven een centraal rustpunt. Het volk Gods zal zeker wonen. Voorts, in het Paradijs begon de ge schiedenis. Maar de mensch had tot taak al de verborgenheden der wereld te voor schijn te roepen. Vandaar een stad, maar zonder wanklank en zonder smet. De stad daalde neder uit den Hemel en had een grooten omvang, ongeveer 600 uren gaans. Velen zullen binnen hare mu ren geborgen worden. De Kerk des Heercn moge hior schijnen een nachbhutje in den 4tomkonimerhof, hei einde is een werkelijk heid die aan den wil Gods beantwoordt. De stad lag vierkant gebouwd, symme trisch, harmonisch. De heilige goddelijke orde heerschte daar. Waarom? God zegt het op verschillende manieren, ook door het getal 12 de multiplex van drie ©n vier, 3 het getal van God en 4 het getal der wereld. God, die de wereld doorwerkt in harmonie. Er was, zegt Johannes in die stad goen temjyl. Dat klinkt wonderlijk. Een stad zonder tempel, dat lijkt wel het socialis tische ideaal; ©en groote cultuivrstaat, zonder religie. Maar de oplossing is een andere, want de Almachtige is haar tem pel en het Lam. Daar is alles de ééne groote, verloste, triumf©erende kerk: God alles in allen. En in die lichtstad kan de zon als afge daan worden beschouwd en de maan kan Verdwijnen, want de presentie Gods is in den meest absoluten zin het licht en het leven. 't Is een gouden lichtstad, waar alles het licht weerkaatst. De straten, het inte rieur, alles van goud. Daarmede wordt de edelheid van Gods volk in het licht ge steld. Hier is dio edelheid van Gods kin deren nog onder do as_ch en de bestuiving. maar daar blinkt do edelheid van Chris tus' gerechtigheid van de gemeente der heiligen en van het herstelde scheppings werk. Do muur was van jaspis, een van de edelst© eteenen van dien tijd, dio haar lichtglans in het donker verspreidt. En die heerlijkheid zal niet alleen in den K o- n i n g aanschouwd worden, maar die glans, zal van don Koning afstralen op zijn bruid. Dat is hier niet altijd zoo, maar daar zien we de glansen onverduisterd. Wie zou, daar niet. naar verlangen, als hij gelooft dat God een goed werk in hem heeft begonnen? De dood is oen lastig gé val, het sterven kan ook Gods kinderen beangstigen, maar die heerlijke toekomst kan hen verkwikken. Als hier alles donker wordt en het, oog zich sluit, dan breekt het volle licht door. Maar is er nu grond voor die ver wachting? In dit, verband wees spr. op don grond- of hoeksteen, waarop geschreven stonden de namen van do twaalf Apostelen. De stad is gebouwd op het woord dor genade, het is de realiseering van de groot© grondge dachte van het Evan eel ie der genade Gods. Wat het Christelijk geloof in zijn innigste kern bevat, is daar ten volle ge realiseerd. Die innigste kern is: de gemeenschap met. God door verzoening. -Dat is do cen trale, ideo der relegie. Op don bodem van alle dingon is dit de eigenlijke wereldkwestie: do mensch is God k w ij thij worstelt om levens vernieuwing. Hij is leeg, arm, zielloos, dood. En nooit vindt hij de rust terug dan in Gods gemeenschap. Do ronde wereld, heeft, ©en oud schrijver gezegd, kan ons driekante hart nooit vervullen. De wereld ontkent dit. Nietzsche, de groote dichter-denker van den modernen tijd schreef: God is dood, lovo dan nu de mensch. Maar nu zien we, dat het gods besef er bij den mensch zoo diep inzit, dat hij zichzelf tob God maakt. Schreef niet de socialistische dichter Adcrna van Seheltema: „Wij willen goden zijn op de aarcte?" De gemeenschap met God wordt slechts bereikt door verzoening. En daar wil men niet aan, want immers, verzoening spreekt van zonde, die men loochent. De mensch wil geen zondaar zijn, maar god. Maar als er geen zonde is, vanwaar dan alle kwalen van dezen tijd? Slechts één antwoord is mogelijk: 't behoort tot den eeuwigen ontwikkelingsgang van de stof Dit antwoord is echter een contradictie. Als de &tof eeuwig is, vervalt do ontwik keling. en als de wereld'zich oeuwig heeft ontwikkeld, clan is er reden om te wanho pen. Dan is de gebrokenheid van 't leven een stuk van haar bestaan. Maar zoo is het niet. Die gebrokenheid is het resultaat van den val, van een conflict, dat alleen door God kan wor den Weggenomen. Johannes zag vorder do fundamenten versierd met twaalf soorten edelgesteenten als het heerlijk resultaat van het werk des Lams. Het aardsche wordt niet vernie tigd, maar verheerlijkt. Paarlen poorten zag Johannes. Deze heerlijke ingang toekent ons, dat Gods kinderen niet door een achterdeur, maar als koningen en priesters, door eere poorten zullen binnengaan. De mensch krijgt zijn adel terug. De kroon die in 't. paradijs achterbleef is door Jezus Christus teruggehaald. En al de schatten, cn al het resultaat der. eeuwen- worsteling gaat mee. God krijgt het resul taat van zijn werk. De koningin der aarde, de kunstenaren, do geniën zij werken mee, willens of onwillens, aan het werk Gods. Al die gaven en schatten zijn voor het volk Gods. Zoo i s het nog niet. 't Wordt steeds donkerder op de wereld. Zoo is de weg Gods. Maar in al de donkerheid, hooren wij het ruischon van Gods voetstappen. Door de donkerheid heen zien w© do licht glansen van do gouden stad en daarom heffen we het hoofd omhoog en zingen: Maar 't vrome volk, in U verheugd,- Zal hu pp e 1 e n van zielevreugd. In de poorten van de stad, stonden En gelen Gods, die als een heilige controle hadden te oefenen, opdat niet iet-3_ zou binnenkomen wat die stad zou ontreinigen. Er zullen dus ook buiten zijn, die plaats ontvangen in den poel van vuur en sulfer. Die overwint zal alle6 beërven, maar buiten zullen zijn, de vreosachtigen, ongeloovigen, enz. 't Frappcerende hierbij is, dat Johannes Hit. toekent midden in de pracht van do Godsstad. Hij krijgt hier een blik op wat in het einde der dagen zal gebeuren, als in cl en boezem van hot Chris ten dom, de groote afval zal komen. Daarom is* het do groote vraag voor ons, of onze namen geschreven staan in het boek des levens, des Lams. Straks komt het groote onderzoek, of wo een gel dige pas hebben, zooals dat door Bunyan zoo schitterend is geleekend. Bevend stond Christen aan de doods- jordaan, waar hij alleen door kon gaan, door het geloof. Men zal in sommigo krin gen zeggen dat dit ziekelijk is en spr. ver nam clan ook dat Bunyan in sommige kringen ook al op den index staat, maar 't. is echte kerngezonde taal. Christen zag, dat het tot het laatste oogenblik gena de was. En toen kwamen de beloften des Heeren, die hem brachten naar de stranden waar de gouden lichtstad prijkte. Daar volgde het tweede onderzoek. Hij moest zijn pas toonen, en dan kwam de blijde boodschap, dat hij mocht binnengaan. God had Z ij n eigen werk herkend. Maar als Christen do gouden lichtstad binnengaat, dan zien we hoe Onkunde aan de poort verschijnt, maar zonder pas, en hoe hii, hoewel gekomen tot in de sfeer van de lichtstad, wordt weggevoerd naar het eeuwig verderf. De groote vraag is of wij waarlijk met God verzoend zijn. In eigen kracht kunnen wij niot de lichtstad bereiken, die we thans van verre hebben gezien, maar waar van ons toch het duizendste deel niet is aangezegd. De tijden zijn ernstig en donker de toe komst, maar voor het kind des Heeren is het ©inde toch licht. Na het zingen van Ps. 35 12 werd de vergadering door Ds. Wisse met dank zegging gesloten. Kerstfeestviering. Gisteravond werd vanwege de Commis sie voor Stads-Evangelisatio dor Geréf. kork alhier, een Kerstfoosivioring gehou den in „Prediker." De groote zaal was gehool gevuld met belangstellenden. De 2e voorzitter der comm., do heer A. W. Verschoor, opende deze bijeen komst met een woord van welkom tot de aanwezigen en degenen die hun medewer king aan deze samenkomst wilden verloe- nen. Een dameskoort.je, dat bij een vorigo ge legenheid zich ook reeds op verdienstelijke wijzo heeft laten hooren, bracht nu een schoon Kerstlied ten gehoore. Vervolgens was gelegenheid aan den heer J. Snoeck van 's-Gravonhage om zijn lichtbeelden te vertoonen. De heer Snoeck liet ons zien een reeks beelden uit do Kerstgeschiedenis en het geen daaraan vooraf ging, door hemzelf op duidelijke en boeiende wijze verklaard. W© zagen ©en beknopt overzicht van do reis, die Jczef ©n Maria moesten maken, om zich naar Bethlehem te begeven, inge volge Keizer Augustus' bevel, dat de gc- heele wereld beschreven zoude worden. De wegen en dorpen, welke zij moesten door trekken, de stad Jeruzalem en tenslotte Bethlehem. Verder de bekende en toch im mer zoo schoone Kerstgeschiedenis; de herders met hunne kudde in het veld vau Efrabha, de stal met het Kindeke en Zijn moeder, de' vlucht naar Egypte, den kin dermoord, enz. Daarna, werden ©enige beelden vertoond van het slot van hot aardsche leven van Christus., Treffend was vooral de plaat van do kruisen op Golgotha en do begrafe nis van Christus en vervolgens de Hemel vaart. Met aandacht werd dit alles gevolgd, terwijl de liederen die op 't doek versche nen door velen werden meegezongen. De heer Verschoor, sprak daarna over het verlossingswerk van Christus, wees door middel van een verhaal uit eigen er varing op de ruste die in Jezus Christus gevonden wordt, en spoorde allen aan Hem te zoeken, voor tijd en eeuwigheid beide. Ten slotte werd door hot zangkoor nog op schoono wijze een lied ten gehoore ge bracht, waarna Ds. Kouwenhoven de bij- eerkomst mot dankgebed eindigde. De collecte ter bestrijding van do onkos ten. aan don uitgang gehouden, bracht f 17.op. 't Was een schoone avond, dio het 'Kerstfeest voor velen zal geplaatst hebben in het ware licht, namelijk, de komst van den Middelaar Gods ©n der menschen, waarbii misschien teedere snaren zijn aan geroerd. Wij hopen, dat ook hierop Gods zegen moge rusten, zoodat Zijn koninkrijk ook hierdoor moge worden uitgebreid. Naar wij vernemen zal d© Kamerkies- kring „Leiden" bij de confercntio met hot Aan het Zoeklicht. Leiden, 29 Dec. 19211, Een mooi en moedgevend begin, zei ik' gisteren, toen ik do ontvangen bijdragen voor den nood in Dronte verant woordde, maar toch nog slechts een begin naar ik hoop en vertrouw. En dat vertrouwen is juist gebleken. Ik ontving nog do volgende bijdragen 5 A. v. A. Voorschoten f 2.50 N. v. A. id. 0.50 M. v. A. id. 1. v. d. St. Leiden 1. N. G. id. 2.50 Earn. J. K. id. 4.— C., Rijnsburg 1. L. L., Leiden 2.50 Een abonné id. 1. N. N. id. 3. N.N., Sassenheim 1. .T. de J. id. 1. Fain. L„ Leiderdorp 8. A. K., Leiden 5. Earn. K. id. 7.50 W. E. P. id. S. N.N. id. 1. Een werkman id. 2.— W. v. d. W. id. 2.50 L. v. H. id. 1.— N.N. id. 20.- H. M. S. id. 5.— H. v. d. L. id. 1.— A. v. d. L. id. 1. J. H. B. id. 2.50 v. d. M. id. 1.— Familie K. id. 5. W. S. id. 2.50 J. W. B. Voorschoten 1. Werklieden Eedclmetaalbe- clrijf, Voorschoten, lo stor ting 4.75 Earn. F. Leiden 4. D. H. v. d. Z. id. 5. B. Sr. Sassenheim 10. A. Fr. id. 2.50 Mej. G. W.? id.. 5.— f 121.75 Vorige verantwoording 56. Totaal f 177.75 Verder ontving ik nog van de fam. v. d. S. te L. en van B. Sr. té S., een groot pak met keurige ondergoedoren, die medo zeer welkom zijn. Van enkele zijden werd mij nog gevraagd of ik goederen zou kun nen laten afhalen. Tot mijn spijt ben ilc daartoe niet in de gelegenheid, maar wan neer men bijdragen van dezen aard aan hot Bureau van de „N. L. Crt." wil bezor- gon, dan zal daar voor een spoedige verzending worden zorg gedragen. Ik heb een stille hoop, dat ik het Drent» sche Comité met een kerstgave van f 250.— kan verblijden. Zou het mogelijk ziin? Of is dat t hoog gemikt? OBSERVATOR. Centraal Comité, welke op Woensdag 28 Dec. a.s. in hotel „Terminus" te 's-ïïage, des nam. te 2 uur gehouden wordt, worden vertegenwoordigt door de heeren: V/. W a r 11 a a r te Sassenheim,, 1ste Voorzit ter; P. D. Mu ijl wijk Gouda, 2d© Voor zitter en J. K a r is t 0 n s, Leiden, 1ste Se cretaris. Deze conferentie mot gedelegeerden van 't Kamerkring-bestuur, is zooals men weet, is hoofdzaak belegd voor bospreking der voorgestelde lijstgrocpoering, en om over leg te plegen omtrent de personen, welke eventueel voor candidaatstelling in aan merking komen en hunne verdecling over do verschillende groepen. Geslaagd voor het examen Boekhou den afgenomen door do federatie van Han dels- en Kantoorbedienden, do Heer J. van Bentum te Leiden. Met ingang van 1 Januari zal de be diening va nde brug aan den Haagwog* tot dusver door personeel van den Prov. Waterstaat bediend, nu vanwege de ge meente plaats hebben. Gisterenavond had onder groolo belangstel* ling de kerstfeostviering plaats der leerlingen van do Zondagschool „Zaai uw zaad in dom morgenstond" (Vestestraat) Daar de Voorzitter, do heer H. P. Kwaadgras, wegens on* gesteldheid afwezig was opende de hens C. van Oosterhout, nadat gezongen was Ps. 103: 1, deze feestviering met gebod. Na een woord van wolkom, bedankte liij in« zonderheid den Naaikrans „Bid en work" voon do vorvaardiging van ruim 130 kleecliugstukkoiï voor behoeftige leerlingen. Door de H.H. C. van Oosterhout, H. D. M, Knol en J. H. Kwaadgras werden aclitereenvoU gons de Profetiën, de Kerstgeschiedenis en 00a Vrijo vertelling behandeld. De Wcleerw. lieer Ds. W. Bouwman richtte oen ernstig woord tot hen, dio de Zondagschool I gingen vorlaten en do lieer H. J. Blommcndaaï eindigde mot dankzegging. Na liet zingen van Korstlioderon worden diert j avond herhaaldelijk versnaperingen rondgediend j dio met graagte door do jeugd worden ontvangen en verorberd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1