13* Dagblad voor Leiden en Omstreken. ALLES „DE BAZAT ABONNEMENTSPRIJS IA UU1J£B liiS BU11ÜA IBUiSiS r baas. aesmm gevbstiob zuu PKB EWAliïAAJè I Pm WEEK PEA NCO PEK POST PEB KW AST A All IS40 2de JAARGANG. - WOENSDAG 7 DECEMBER 1921 - No. 5G6 BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS PER GfiWOSE REGRLt 2012141; DES ZATERDAGS lOSCt INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TABUS^ KLEINE ADVERTENTIES 60 voordes 60 bi} Xi taums! koor* M ZONDAGSRUST. Het concept-program van actie gaat van Financiën naar Binnenlandsche Zaken, en vraagt dan allereerst wettelijke voorzie ning ter bevordering van de Zondags rust. Dit punt bad ook bij de Arbeidswetge ving ter sprake gebracht kunnen .worden, maar het Centraal Comité heeft, er de voor keur aan gegeven, de Zondagsrust reeds dadelijk in het algemeen op den voorgrond te stellen. Hierin steekt, een belijdenis en wordt aangegeven van hoe groot© beteekenis dit yraa.gst.uk wordt geacht. Tegen een wekelijksehen rustdag worden in onzen tijd weinig bezwaren ingebracht. De ondervinding heeft geleerd dat de men- 6cheliikc wijsheid, die meende, dat zulk een rustdag overbodig was, tot dwaasheid is geworden, en dat voor herstel van de li chaamskracht de rustdag niet kan worden gemist. Nu is het in stand houden van het li chaam als arbeidsinstrument een goede zaak, maar hooger moet voor ons toch staan het. eeren van God en het gehoorza men aan de goddelijke ordinantiën. Van de Overheid kan niet worden ge vraagd, dat zij hare onderdanen tot heili ging van den Zondag zal verplichten, maar wel heeft, zij als dienaresse Gods er toe mee te werken om de heiliging m o g e 1 ij k te maken, door zooveel mogelijk de Zon dagsrust te bevorderen. Een absolute rust voorschrijven, kan zij niet en wordt ook niet van haar gevraagd Gods Woord leert one dat de kranke op Zondag moet worden geholpen, dat. het. li chaam moet worden verzorgd, dat het dier dat hulp noodig heeft, niet mag worden verwaarloosd. Daarin ligt een vingerwijzing waarmede wij hebben te rekenen. Er ziin bijv. bedrijven die des Zondags niet geheel stop gezet kunnen worden, al h het waar dat met eenigen goeden wil de Zondagsarbeid veel kan worden beperkt. De ervaring heef' geleerd dat Zuivelfa brieken op Zondag kunnen stilstaan en dat aan Lichtfabrieken zoo goed als niet gear beid behoeft te worden. Niet anders staat het met de publieke vervoermiddelen. Een algeheele stopzetting moge niet mogeliik zijn, dat de Zondags dienst zonder bezwaar veel kan worden in gekrompen staat wel vast. Met voldoening werd indertijd in breede lcrineen vernomen, dat de tegenwoordige reeeering verklaarde het als haar taak te beschouwen, maatregelen te treffen, dat. de wijding van den door God verorden den rustdag buiten bepaalde noodzaak niet worde verstoord. En er is ook met name door de beper king van den Zondagsdienst voor treinen enz. wel een en ander in deze richting gedaan. Dankbaar zijn we daarvoor, maar voldaan allerminst. Er kon veel meer gedaan worden. Inzonderheid de wijze waarop de wijzi ging van de Zondagswet door dit Kabinet is voorbereid gaf aanleiding tot teleurstel ling. Men woof hoe het ging. Aanvankeh'ïk was voorgesteld dat open bare vermakelijkheden, wedstrijden togen betaling toegankelijk enz., des Zondag6 verboden zouden zijn. Deze bepaling werd naderhand in dien zin gewijzigd, dat het verbod alleen voor de morgenuren zou gelden, en dat boven dien op deze bepaling nog uitzonderingen kunnen worden toegestaan. Door de linksehe partijen en een deel van de rechterzijde werd de Regeering an- wege haar „liberale houding" geprezen. En dat behoeft niet te verwonderen. We hebben hier toca «eitelijk eea toepassing van het liberale vrijheidsbeginsel; van ©en pogen om de wijding van den door Godverordenden rustdag te bevorderoif, blijft hier zoo goed als niet over. Het trekt in verband hiermede de aan dacht, dat in het concept alleen gesproken wordt van bevordering van de Zondags rust o.m. door algemeen© regeling van de winkelsluiting. Dat is o o k een punt dat zeer zeker de aandacht verdient, maar voorop had o.i. behooren te gaan, wijziging van de Zondagswet. Wij zijn nog niet vergeten, hoe het vo rig jaar in de Tweede Kamer een motie werd aangenomen, waarin word uitgespro ken dat aU regel het houden van optoch ten en meetings, eventueel met muziek en banieren, ook op Zondag geoorloofd moet zijn. Deze motie werd aangenomen met de hulp van een dertiental Katholieke leden. Hier haperde op bedenkelijke wijze de samenwerking van de rechtsche groepen en het wil ons daarom voorkomen dat het aanbeveling verdient onze wenschen ten dezen opzichte scherp en duidelijk uit te spreken. Herziening van de Zondags wet dus, om daardoor te komen, zooveel mogelijk tot afschaffing van de openbare vermakelijkheden op Zondag en beperking van optochten, enz. Een algemeen© regeling van do win kelsluiting waaronder dan natuurlijk ook de vergunningen moeten worden gerekend is mede gewenscht. Meerdere beperking van den Zondags dienst voor openbare middelen van ver voer is, al evenmin een overbodige of on billijke eisch, terwijl er dan tenslotte nog de nadruk op gelegd zou kunnen worden, dat in de publieke diensten de Zondagsrust zooveel als maar ©enigszins mogelijk is, moet woiden bevorderd. Met groot© ingenomenheid zullen deze ©ischen door een groot deel van de kiezers zeker niet worden begroet. Men zal ons „onverdraagzaam" vinden men zal weer spreken van „pogingen om oen geheel volk te laten dansen naar de pij pen van een puriteinsche groep", van „een calvinistische poging om andersdenkenden in het eigen kerkelijk keurslijf te wringen", enz. Toch behoeft, dit. voor ons geen reden te zijn om deze wenschen niet met nadruk uit te spreken. Terecht schreef het vorig jaar een van onze organen: „Laat er in ons volk maar eens gekampt worden over het al of niet volgen van des Heeren geboden. Daar zal ons volk niet minder van worden als het beseft dat er gestreden moet worden om hooge geeste lijke waarden." STADSNIEUWS. Van Dr. J. H. Gunning J.Hzn., te Serooskerke ontvingen wij, naar aanlei ding van het artikel van „Sebna" in ons nummer van j.l. Zaterdag, een zeer waar- deerend schrijven, waaruit blijkt, dat. de Gemeente van Leiden nog een rgoote plaats in fcet hart van den jubileerenden predikant inneemt. Naar men ons mededeelt be»cidt de Hulpvereen. tot bevordering der Zendings zaak te Leiden weder een buitengewone en belangrijke Zeuding6bijeènkomst voor, Voorloopig volstaan wij met de inededee- op het gebied van &LEED!£4G en MEüBlLEEftSNG desverkiezend op gemakkelijke betalingswijze. 3222 Breesiraat 161. ling dat op Dinsdag 13 December des avonds to 8 uur in de Oosterkerk hopen op to treden: Zendingsdirector Ds. Joh. Rauws als inleider en de Zendelingen Ju lius Doxie, W. Bode en D. B. Starrenburg. Men zie nader bericht en advertentie in ons blad van Zaterdagavond en Maandag avond. Wij vestigen nogeens de aandacht op de openbare vergadering van den Leidschen Christ. Besturenbond, welke morgenavond wordt gehouden en waarin Dr. J. W. Gun ning, zendingsdirector zal spreken over de zending en den socialen toestand onder de heidenen in de buitengewesten. Qeze voordracht zal met lichtbeelden worden verduidelijkt, terwijl leerlingen der Zendingsschool vioolmuziek zullen geven. Het loont dus zeker, in de eerste plaats voor de leden van bij den Besturenbond aangesloten organisaties, maar ook voor anderen, wel de moeite, Donderdagavond in „Prediker" aanwezig te zijn. Wij herinneren onze lezers nog even aan de eerste cursusvergadering der Anti- Rev. propagandaelub, welke hedenavond te 8 uur in de Nutzaal (zaal 10) zal worden gehouden, en waarin do heer Rietkerk hot onderwerp zal inleiden: „Waarom Anti revolutionair!" Allen, die belang stellen in onze beginse len, en zich in de A.-R. staatkunde willen bekwamen, kunnen hedenavond, door aan wezig te zijn, blijk geven van die belang stelling. Binnenkort zal de kring „L o i d e n" worden opgericht, waardoor tusschen de verschillende clubs in de omgeving, meer dere en betere samenwerking wordt, moge lijk gemaakt.. Gisteravond omstreeks 6 uur, had aan den Rijnsburgerweg een aanrijding plaats met vrij ernstige gevolgen. Een met één paard bespannen steenkolenwagcn van de firma H. F. de Roodo aan de Oude Sin gel, kwam in botsing met een in de rich ting Oegstgeest rijdende electrïsche tram. Het paard werd vrij ernstig aan do borst verwond, terwijl de bestuurder, do 24-jarige W. K. v. R. van den wagen werd geslingerd en ernstige verwondingen bekwam aan net rechterbeen.. Dr. Timmermans van Oegstgeest, ver leende de eerste hulp, waarna de man per fietsbrancard naar het Academisch Zieken huis werd vervoerd. Het ongeluk is naar alle waarschijnlijk heid hieraan te wijten, dat de bestuurder van den steenkoleuwagen een stilstaande vrachtwagen wilde passeeren, toen de tram uit Leiden al zeer dicht genaderd was. Door do ingevallen dooi, is in ver schillende woningen de waterleiding ge sprongen. In de mees to gevallen moest de politie zich in do aangrenzende perceelen begeven om de buizen dicht te slaan. Hedenmorgen ongeveer half twaalf, kregen de twee gebroeders V. H. alhier hooggaande ruzie over een som gelds, door hun nog in leven zijnde moeder, aan één hunner vermaakt. De twist die binnenshuis begon, werd op straat aan de Haar lemmerstraat. voortgezet. Gelukkig kwam spoedig een agent van politie tusschenbeide en wist deze de twis tenden te scheiden, zoodat erger werd voor komen. BEN NE NL AND. Verkiezing Eerste Kamer. In de gisteren gehouden vergadering van de Provinciale. Staten van Gelderland is aan de orde gekomen de verkiezing van een lid van de Eerste Kamer, in de vacar turo-mr. P. C. 't Hooft. Bij da eerste stemming werden uitge bracht 52 stemmen, waarvan 4 blanco. Jhr. Beelaerts van Blokland, burgemeester van Oosterbeek, verkreeg 24 stemmen, mr. A. J. baron van Nagell van Amp sen (Vrijh. Bond) 7,. mr. C. O. Ph. baron Crouts Ohr.-Hist.) 6, F. M. Wibaut. (S.-D.) 10 stemmen on prof. Heeree (vrijz.) 1 stem. Bij de tweede vrije stemming werden ook uitgebracht 52 stemmen, waarvan 1 blan co. Van de 51 geldige stemmen verkregen jhr. J.Beelaerte van Blokland 24, mr. A. J. baron van Nagell van Ampsen 11, mr. C. O. Ph. baron Creutz, 6 en F. M. Wibaut 10 stemmen. Bij de daarna gevolgde herstemming verkreeg de heer jhr. J. Beelaerts van Blokland van de 52 stemmen, waarvan 1 blanco, 30 6temmen en mr. A. J. baron van Nagell 21 stemmen, zoodat jhr. J. Bee laerts van Blokland gekozen is. Vereenvoudiging en bezuiniging. Een_ wetsontwerp is bij de Tweede Ka mer ingediend, houdende wijziging in de wetgeving nopen3 de directe belastingen. In verschillende belastingwetten wordt ter toelichting gezegd komen be palingen voor, waarvan het practisch nut allengs zeer gering is gebleken, maar die. hetzij rechtstreeks, hetzij door den meer deren arbeid dien zij van de ambtenaren vragen, offers vergen van de schatkist. Het verdient aanbeveling zegt do. minister van Financiën deze franje af te knippen, waartoe het wetsontwerp strekt. De executoir-verklaring en afkondiging van de kohieren der directe belastingen acht de Minister een zuivere formaliteit, dio tot niets dan oponthoud aanleiding geeft. Eveneens kaïn de executoir-verklaring der dwangbevelen veilig worden gemist. Het vervallen van de wet van 15 Juli 1869 (Stbl. 133) zal het mogelijk maken hot uitvaardigen van de ordonnantiën tot ontheffing enz. aan een anderen ambtenaar dan den provincialen inspecteur (nu: di recteur) der directe belastingen op te dra gen, wat ter wille van den eenvoud wen- sohelijk kan zijn. Do colleges van tellers zijn, vooral nu zij alleen nog maar belast zijn met werk zaamheden voor de grondbelasting, een in stituut geworden, waarvan de kosten geens zins geëvenredigd zijn aan het nut. In voorkomende gevallen zal de ambtenaar der grondbelasting zich door een deskun dige kunnen doen voorlichten. Art. 8 der grondbelasting heeft tot ge volg, dat de werkzaamheden van de con troleurs in eenige maanden van het. jaar worden opgehoopt. Vervalt dat artikel, dan zal voor een meer regelmatige arbeidsver deling zorg kunnen worden gedragen. Ter bespoediging van do aanslagenrego- ling van do inkomstenbelasting wordt voorgesteld de ontvanger der dir. bel. van de bemoeiingen der beschrijving dier belas ting te ontslaan. Een andere wijziging strekt om de mede werking der schattingscommissien of dor commission van aanslag bij de vaststelling der aanslagen voor de inkomstenbelasting door don inspecteur, af te schaffen. Mocht een inspecteur behoefte gevoelen aan voor lichting van niet ambtelijke zijde, dan kan hij een of meer deskundigen raadplegeu. Ook vervalt de taak door de wet jp de oorlogswinst-belasting 1916 opgedragen aan de commissie van aanslag, bedoeld bijv art. 66 der wet op de inkomstenbelasting' 1914. Een andere wijziging 6trekt ot i een ein-., de te maken aan verkwisting van tijd bij1 de berekening van aanslagen in de inkom stenbelastingen op het stuk van kinderaf trek. De bevoegdheid tot het ambtshalve ver- leenen van verminderingen en ontheffingen in zake de pereoneele belasting wordt van den directeur op den inspecteur overge dragen. Kamerlid of Gedeputeerde. Naar wij vernemen heeft de heer Th. M. - Ketelaar zijn voornemen te kennen gegeven om, indien hij als Kamerlid wordt herko zen, na de periodieke Statenverkiezing .n j 1923 niet langer de beide functies van Ka- merlid en lid van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland te blijven bekleeden. N on-a etiviteits-tra kfcementen. Verscheidene Tweede Kamerleden zijn rijksambtenaar op non-activiteit en ont- vangen als zoodanig uitbetaald de helft van het salaris, dat zij in dienst van het Rijk genoten. t Het zal, dunkt ons, overweging verdie nen, zegt de N. H. C r t. om, mocht de Ka-~. mer besluiten de schadeloosstelling der Kamerleden om te zetten in een salaris van j f 5000, de vraag onder dé oogen te zien of 1 nog langer de bestaande non-activiveitsbe- I zoldiging dient te worden gehandhaafd. Daar wordt nu letterlijk niets voor gedaan. Alleen heeft een Kamerlid het voorrecht om, bij beëindiging van ziin Kamerlid maatschap, met volle rechten in 's Rijks dienst terug te keeren. Een ander ambte naar, die non-actief vraagt en verkrijgt, heeft geen last van zoodanig non-activi- teits-tractement- en kan ook gewoonlijk slechts voor beperkten tijd het recht van herplaatsing zich zien toe gek cv Bij f5000 salaris is het. v' niet noodig, dat Kamerloden in 1 ar.rv andere dan gewoonlijk r zijn onderworpen. Een dure bakke: De heer Marchant heeft ran !:n"s- ter van Oorlog do volgende v ge steld: 1. Is het juist, dat dc mi i! v rij te Groningen, die in 1920 werd voltooid en f 170.000.38VS heeft gekost, thans buiten werking is gesteld? 2. Is hot juist, dat clezo bakkerij voor Rijksinrichtingen elders, zoo bij voorbeeld voor de strafgevangenis te Leeuwarden, brood heeft geleverd tegen een prijs van t 33 cent per kilogram, terwijl ter plaatse* 19 cent, moest worden betaald? 3. Welke overwegingen hebben tot den bouw der bakkerij geleid en wat zijn de plannen der Regeering daarmede? Drukwerk ujt Duitschland. Op dc vragen van het- Kamerlid Anker- man, betreffende het doen van belangrijke bestellingen drukwerk voor den Octrooi- •raad in Duitschland, antwoordt do heer, Van IJsselstedjn, minister van Landbouw, dat inderdaad een belangrijke opdracht tot levering van drukwerk voor den Octrooi- raad is gegeven aan een firma in Duitsch land. Het betrof hier een verschil in prijsno- teering van 100 pCt., terwijl bij bet, De partement van dezen minister reeds een voorkeursrecht van 15 pCt. aan Neder- landscho industrie wordt gegeven. Dit prijsverschil wa3. ook in verhand met de noodzakelijke bezuiniging, to belangrijk, om ook hier do Nederlandsche industrio do - voorkeur te geven. FEUILLETON. STEPHANUS. Naar het riugelsch van M KTNPGLEY. 62) „Dat weet ik niet," antwoordde Ben Kish. „Hij is misschien bij "de kudden." „Ga hem dan halen," beval Pagiël. Ben Kish zocht overal naar den man Simeon; maar hij vond hem niet, noch met de kudden, noch elders in het kamp. „De man zoekt brandstof bijeen," zeide hij spot- tend, „of misschien is hij uitgetrokken, om een wild beest te dooden." Doch bij het ondergaan der zon was Simeon niet terug gekeerd. Ook 's avonds kwam hij niet terug. „Ik hoop," zeide Ben Kish, „dat een wild beest Item verscheurd heeft." Den geheelen dag spoedde Ben Hesed met zijn beide zonen en het tiental ma ilen, dat bedreven was met pijl en bo, g, eic-h voort, zonder opout^ond. „Want", zeide Ben Hesed, „ik had dit reeds vele dar gen te voren moeten doen; ik alleen, ben niet voldeondo voor het werk." Tegen den avond werden de ten (en op gestegen, zoodat zij konden rusten on zich Terfrisschen. Terwijl de dienaren brand stof voor de vuren verzamelden, zag een van hen een man naar hen toe snellen, en hij trad naar binnen en zeide tot Ben He sed: „Zie, ik heb de verschijning van een man gezien. Hoe kan dat zijn, daar wij reeds een dagreis in de woestijn gemaakt hebben?" Terwijl hij dit zeide, was de man reeds het kamp genaderd, on viel op zijn aange zicht voor Ben Hesed neer. „Het is Simeon", zeide Ben Hesed. „Doe hem opstaan en geef hem water, opdat hij spreken kan. Hij is misschien de brenger van slechte tijdingen." Dus hielpen zij hem op en gaven hem water, doch hij wilde niet drinken, voordat hij gezien had, uit welken zak het water genomen was; daarop dronk hij mot lange teugen. „Wat beduidt dit?" zeide Ben Hesed. „Zijt ge met dwaasheid geslagen of zijt ge de brenger van slechte tijding?" „Booze tijding, helaas, heer," zeide Si meon, diep voor ziin meester buigende. En hij vertelde Ben Hesed alles, wat de zoon van Kish hem gezegd had, ook dat hij hem de kristallen flesch 's avonds in de woestijn geloond had. „De waterzak, waar in het vergif gegoten is, is gemerkt," zeide hij; „ik ben stil heengegaan in do woes tijn, om u te ontmoeten, als gij zoudt uit trekken, doch ge zijt toevallig een anderen weg langs gegaan, zoodat ik u niet eerder kon achterhalen." Hij wees hem bovendien den waterzak aan, met een vuurrooden draad bovenaan vastgebonden. Ben Hesed stond op, nadat Simeon hem alles verteld had, en ging heen, de woestijn in, gedurende drie volle uren, opdat hij raad zou ontvangen van den Almachtige. Toen hij terugkeerde, riep hij vier der sterkste mannen tot zich, en hij zeido tot hen: „Het is volle maan heden nacht; maakt u dus gereed, om dadelijk naar het kamp terug te keeren. En als ge daar te ruggekeerd zijt, begeeft u dan naar Pagiel en den zoon van Kish, en zegt hun: „Mijn mieester heeft u beider tegenwoordigheid bovolen, om met u over een zaak van groot belang te spreken." Zegt niets meer clan dit tot hen beiden, on indien zij gewillig met. u moe willen gaan, dan is het goed; doch indien ze niot met u willen gaan. dan brengt ze mot geweld hier. Wij zullen blij ven, totdat ge teruggekeerd zijt." Do vier mannen haastten zich om terug te gaan, en 's morgens stonden zij reeds voor de tent van Pagiël ©n riepen zijn naam. opdat hij to voorschijn zou komen; want hij sliep vast en lang door het feest vieren van den vorigen avond. Pagiël trad na een poos te voorschijn cn hoorde, wat- zij te zeggen hadden. En hij boog het hoofd voor de mannen, die door Bon Hesed waren gezonden. „Ik zal mijn zoon wekken," zeide hij, „opdat wij aan de bevolen van mijn meester kunnen gehoorzamen. Hij wil ons stellig een op dracht geven betreffende do kudden." „Word wakker!" riep hij Ben Kish in het oor. „Word wakker, om een boozen dag te zien aanbreken, want in mijn hart is wantrouwen jegens don man Simeon. Ge hadt het hem niet moeten vertellen." „Ik heb het hem verteld op uw verzoek." riep Ben Kish uit, „en denkt ge, dat wij zoo iets konden ten uitvoer brongen zon der hulp? Indien ge Ben Hesed vreest, wei ger dan tot hem to gaan. Zog tot. de man nen, dat uw vrouw ziek is, en dat ik bij de kudden ben. Indien ze naar mij zoeken, zal ik in de tegenovergestelde richting vluchten." Pagiël schudde somber het. hoofd. „Uw raad is slecht, zoon van ecu herder," ant woordde hij. „Mijn vrouw is reeds aan de fontein; en naar u zouden ze dadelijk gaan zoeken. Het zal het. beste zijn, dat wij ge willig meegaan, want, indien wii weigeren, zullen zij kwaad vermoeden krijgen. Het kan ook zijn, dat, hij niot? gehoord heeft en in ieder geval is Ben He i een genadig heer." Dus traclen beiden naar builen met veoi vertoon van gewilligheid: cn zij vergezel- den de boodschappers van Ben Hesed in de woestijn. Op den avond van dezelfden dag stonden zij in tegenwoordigheid van Ben Hcsod en hij Sprak zonder omwegen tot hen ovor j de kristallen flcseh. „Zoodoende zoudt ge j meer dan een tienlal mannen van uw bloed- J verwanten gedood hebbc-n," zeide hij, ter-a wijl zijn oogen van diepo vero nt waard L» ging nog gloeiden.En zonder waarschuwingf of modelijden Wat hebt ge tot uwe verdo- -» diging te zeggen?" J Het gelaat van Pagiel werd aschbloekvj toon hij deze woorden hoorde, on liij zou/ gevallen zijn, indien Ben Kish hem niet had:* opgehouden. „Gij zijt onrechtvaardig," riep do zoon| van den herder vrijmoedig, „praat. niet. van} genade tot bravo mannen. Een vijand heeffca u die leugen verteld. Tweemaal hebt go hotl woord van een vreemdeling geloofd bovenj dat van uw naasten bloedverwant. Go ziiv^ o nrerh tvaardi g." „Zwiig enbo n liin „Is dit. dus niet waar?" zeide Ben Hewed bedaard, ofschoon zijn oog nog gloeide. „Het is niet waar," riep Bon Kish uittr „Ik zweer het bijw OVordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1