voor Leiden en Omstreken. v Het Vrouwenkiesrecht. ALLES „DE BAZAR" De Gemeentebegroting. BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS Lil LlïiUbf. fcir* Ullll'fUi iJOüKM WAAU AUKHTKN &BVSSX1GD ZUS U'.lt LW AKXAAIi «S-S9 ffcH AlitK KUS SBANCU I-EB POST PUB KWABTAAC ISSS 2de JAARGANG. - ZATERDAG 3 DECEMBER 1921 - No. 503 BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS PEB GEWONE KJvUltL{OU OS1 I DES ZATERDAGS g f0*3£ CiGEZONDEB BKCLAMiS DUBBEL TAtmg,; KLKtNB ADTKBTKHTIBS va. fecogstca) 60 woorden 59 eest: Zaterdags 75 «st, B- bü viunitbeteliBi: Dit nummer bestaat uit twee bladen 's Rijks Financiën. Nadat in het concept-program van ac tie eerst duidelijk de boteokenis van de beginselen op den voorgrond is ge steld, wordt allereerst de aandacht geves tigd op het vraagstuk van d.© Finan ciën. Dat ia niet toevallig. Het financieele vraagstuk is in onze da- 'gen in vele opzichten overbeerschend. Het is wel heel gemakkelijk, en mis schien ook v o o rd eel i g, om zooals ^-mmige partijen dat doen, allerlei ingrij pt nde hervormingen voor te spiegelen en als een politieke Sinterklaas voor de kie- zers te verschijnen, maar een ernstige par tij die zichzelf en de kiezers respecteert, mag daaraan niet meedoen'. Het „veel beloven en weinig geven doet de kiezers vroolijk leven" mag niet ons de vies ziin. Integendeel, voor allerlei schoone belof ten wo. !en gedaan, dient allereerst te wor den nagegaan of het wel mogelijk zal zijn deze beloften te vervullen. Eerst moet worden gerekend en dan beloofd. En dat heeft het Centraal Comité ge daan, en het resultaat van die overwegin gen, hoe kan het anders, was ver van gun stig. De economische toestand van Europa en ook van Nederland is uiterst donker. De export van land- en tuinbouwproduc ten is door de ontreddering in een groot dee! van Europa lamslagcn. Onze handel in fijne zaden met Rusland, den Balkan. Oostenrijk en Duibschland ië vrijwel vernietigd. Onze tuinbouwproducten vinden niet als vroeger hun weg naar bet buitenland. De industriën klagen steen en been om dat in het buitenland de koopers ontbre ken en zij. die op den export zijn aangewe zen zuchten onder de zware concurrentie van bet buitenland als govolg van den lagen geldkoers. Er is een algemeene wereld verarming en ook al teekenen zich de gevolgen daarvan niet overal even duidelijk af, toch spreekt het wel vanzelf dat die gevolgen vroeger of later over heel de linie moeten worden gevoeld. En daaronder lijden alle standen, geen enkele uitgezonderd. De industrie, de land en tuinbouw, de werknemers, de winkel stand. alles. De inkomsten gaan achteruit, en tegelijk met. de particuliere inkomsten daalt ook de opbrengst van Nu zou dit op zichzelf nog niet zoo heel erg zijn indien het voor de publieke licha men mogelb'k was, plotseling de tering naar de nering te zetten en belangrijk te bezuinigen, maar dit is niet het geval. Er is bij de Regeering een streven om de zuinigheid te betrachten en wij verblij den ons daarover, al komt meermalen de wensch op, dat van dit loffelijk streven in de practük meer gezien werd. Het is echter juist als de Regeering in haar Memorie van Antwoord op het Voor- loonig Versla.g op de Staatsbegrooting op merkt, dat deze begrooting nog gebouwd i3 op een staatshuishouding welke te weel derig en te omslachtig is ingericht, waarin echter niet plotseling verandering kan wor den gebracht. Vermindering van jaarwedden wordt b.v. niet. mogelijk geacht en wol ligt het in het voornemen, de formatie in te krimpen,maar ieder die een weinig met de werking van de staatsmachine bekend is weet wel hoe uiterst moeilijk het is op dit gebied ook maar iets van beteekenis tot, stand te bren gen. In elk geval zal in de naaste toe komst hiervan niet geprofiteerd kunnen worden. En zoo staan we voor het feit, dat voor 1922 de uitgaven zijn geraamd op 850 mil- lioen gulden een bedrag dat. volgens des kundigen op dit gebied, in elk geval tot 875 millioen zal stijgen. Niet omdat zooveel nieuwe plannen wor den voorbereid,, maar als uitvloeisel van wetten en maatregelen waaraan nu een maal niet meer te tornen valt, en die voor de volgende jaren nog grootere uitgaven zullen eischen. En daartegenover zijn de inkomsten ge raamd op slechts 800 millioen gulden. Mis schien dat deze raming wordt overschre den, zooals meermalen het. geval was maar wii willen niet. over het hoofd zien dat we dit jaar al veel dichter bij de ra ming blijven dan vorige jaren hot geval was. De belastingen beginnen terug te loopen. De invloed van de algemeen© malaise doet zich gevoelen. En de kans dat door verzwaring van den persoonlijken druk bet eindcijfer belangrijk kan worden opge voerd, is al zeer gering. De kip wordt eons geslacht. Zoo staan we dus met vrij groote zo kerheid voor ©en zeer belangrijk tekort. Een ernstige staatspartij als de Anti revolutionaire partij wil zijn, moet daar mee bij de vaststelling van haar program rekening houden. Doet zij dit niet, maa.r gaat zij allerlei hervormingen voorspiegelen met de weten schap dat ze nicrt uitvoerbaar zijn, dan han delt zij niet minder dan misdadig. Misdadig niet het minst tegenover de maatschappe lijk zwakken, die later de teleurstelling aan den lijve gevoelen. Met groot© en schoone beloften kunnen en willen wij dus niet tot de kiezers gaan. Integendeel wij sproken het in ons pro gram van actie duidelijk uit, dat alle niet volstrekt onvermijdelijke uitgaven achter wege moeten blijven en dat de strikte zui nigheid in het Staasbeheer moet worden geëischt. En dit temeer omdat met het oog op den algemeenen economischer) toestand bij de oplegging van nieuwe lasten,1 de uiter ste voorzichtigheid moet. worden betracht. Tegelijkertijd moet naar verlichting van den belastingdruk worden gestreefd, o.m. door een gewijzigde delging van de schuld gedurende do oorlogs- en crisisjaren ont staan. Niet onmogelijk dat dit program punt in verschillende kringen als reactio- naie wordt betiteld. Wij zullen ons dit. moeten getroosten en deze aantijging kan ons overigens koud laten, omdat wij overtuigd zijn, dat het dan in elk geval 'n gezonde reactie is. De kans om do invoering van het Vrou wenkiesrecht nog eens ongedaan te maken, is Donderdag belangrijk kleiner geworden. De Tweede Kamer heeft n.l. het wette lijk voorschrift veranderd in een Grond wettelijke bepaling. Met voldoening zal in onze kringen ver nomen zijn, dat zoo goed als geheel onze Kamerfractie zich daartegen verklaarde. Een andere houding wat trouwens niet wel denkbaar. In ons Program van beginselen wordt het vrouwenkiesrecht gewraakt en boven dien heeft de laatste Dep utal en vergadering op een ondubbelzinnige wijze uitgesproken dat onze partij dit kiesrecht niet wenscht Slechte één 'der leden schaarde zich on der de voorstemmers. Wij betreuren dit ©n onderschrijven ge heel wat onze Nieuwe Haagsche Crt. hieromtrent opmerkt: „De vraag mag worden gesteld, of het noodig was de consequentie hier zoo ver door te trekken, dat geen genoegen kon worden genomen met. de regeling van het vTouwenkiesrcht. door den gewonen wetge ver. Deferentie voor de algemeen in de partij bestaande overtuiging, had hier don weg kunnen wiizen. Ook ware zulk een houding meer in over eenstemming geweest met 't niet te looche nen feit, dat in de volksovertuiging het. vrouwenkiesrecht geen al te stevigen steun vindt, evenmin als de stemplicht. Beide in stituten liggen naar veler gevoelen in de lijn van het. revolutionair gedachte alge meen kiesrecht.." STADSNIEUWS. Nederland en Oranje. Do gisterenavond in het Nulsgebouw gehouden vergadering van do A.-R. Kiesvereenlging ..Ne derland en Oranje", was hoewel een zeer belang- rjke agenda was aangekondigd, slechts matig bezocht De Sint Nieolaasweek en de strenge koude zullen hieraan niet vreomd zijn geweest-. De voorzitter, do heer J. Karstens, open de de vergadering met gebod en las daarna Fs. 72 voor. De notulen, door den 2en secretaris gelezen, werden onveranderd vastgesteld. Do voorzitter herdacht hierna met oenige waar deerende woorden den overleden len sccetaris do heer G. M i z 6 o. Het zal geen bevreemding wekken bij u. aldus do voorzitter, als ik voor wij onzo werkzaam heden als kiesvereeniging aanvangen, een enkul woord van dankbare herinnering wijd aan de nagedachtenis van onzon len secretaris wijlen den heer G. Mizéo. Het bericht van zijn heengaan, i3 ongetwijfeld door heel ons apti-revolutionair volk zoowel in Leiden, als ver daar buiten met ontroering zijn vernomen. De heer Mjzée behoorde tot do oude garde. In den tijd toen heel het maatschappelijk en staatkundig leven uit de beginselen van het Li beralisme leefde, toon van de 27 raadszotels er 26 werden bezet doer de oppermachtige liberale pa.rtij, toen de Leidscho kamorzetel word inge nomen door een vrijzinnig man en tóen voor do vijf zetels naar do Prov. Staten werden afge vaardigd vijf liberale heeren, in dien tijd sloot de jonge Mizée zich bij onzo kleine Anti-rev. partij aan en verkreeg spoedig een positie van beteekenis in de partij.- De vorz. releveerde in korte trekken, de vele arbeid doer de hoer Mizóe voor onze partij ver richt, cn herinnerde da.t hij deze maand zijn op het gebied van KLEEDING en &3EUBSLEERING desverkiezend op gemakkelijke betalingswijze. 8154 Breeslraai 161. 25-jarig jubileum als secretaris der kiesvereeni- giug zou bobben gevierd. 't Heeft echter' niet zoo mogen zijn God heeft het anders gewild. De wetenschap dat hem t.hans zooals do heer de Lango het aan zijn groeve zeide een ander en een heter jubiloum geschonken is, is ons lot troost. Blijve zijn nagedachtenis onder ons in dank bare herinnering en zij zijn trouw en liefde voor het beginsel ons allen tot oen beschamend voorbeold In behandeling kwam nu het concept-program van actie voor de as. Kamerverkiezingen (ia ons blad onlangs afgedrukt.) In verband met dit concept-program waren door een 10-tal leden een reeks vooretellen ter aanvulling ingediend. Deze vooretellen werden daarbij in behande ling genomen en deels gewijzigd, deels ongewij zigd aangenomen. Besloten wordt, na bospreking, do volgende aanvullingen voor te stellen: Art. I. De belasting worde naar draagkracht geheven, waarbij inzonderheid wordo gerekend met de groote gezinnen. Geen nieuwe indirecte belastingen op noodzakelijke verbruiksartikolen. Art. II. Spoedige totstandkoming van de wet telijke regeling der Rechtspositie voor het per soneel in publieken en semi-publieken dienst. Rogcling van de vertegenwoordiging van het personeel in het beheer der publieke bedrijven. Art. Ill pub a. Wijziging van de wet op het arbeidscontract, inzonderheid verplichtend stellen van de naloving dor artikelen 1638 c en d. Sub b. Invoering van arbitragecommissies uit de patroons- en arbeidersvabvereenigingen, tér beslechting van geschillen tusschen werkge- vors en werknemers met verplichting, dat bo- houdens dringende redenon niet tot staking of uiteluitiüg mag worden ovorgegaan, voordat een geschil, bij zulk ben commissie is aauhangig gemaakt en door deze een uitspraak is gedaan. Sub e. Zoover mogelijk beperking van don loonarbeid dor gehuwde vrouw. Sub f. De premiebetaling voor do Ziektowet- Talma, worde gedeeltelijk ten laste van het bedrijf gebracht en de uitkeering bij ziekte, wor do gebracht op minstens 80 pet. van het loon. Art. 4. Geen aanvulling of wijziging. Art. 5. Wordt aangevuld met: Regeling van het leerlingwezen. Ruim beschikbaar 6tollen van beurzen. Art. 6. Geen aanvulling of wijziging. Art. 7. Alsvoren. Een nieuw artikol wordt toegevoegd. Art. 8. Ruimo steun aan woningbouwvereni gingen t.ot verbetering der volkshuisvesting. Rnim etoun aan 't particulier initiatief tor bovor dering van arbeiders- cn middens lands woning bouw. - Het concept-program aldus afgehandeld zijn- do, was aan de orde de candidaatstolling voor do a.s. Kamerverkiezing. Do Voorzitter leidt do besprekingen in. Doer het Centraal Comité wordt den kiesver- eonigingen Voorgesteld bij de a.s. verkiezingen uit te komen met 7 lijsten. In 1918 kwam de partij uit met slechts 3 lijsten. Hoewol do voorzitter hot jammer vond dat liet C. C. niet heeft kunnen voorstellen mot 14 lijsten uit te komen, moet het thans ingediende voorstel in zooverre het in de goede richting gaat., onze sympathie hebben. Do kieskring Leiden zal met Utrecht worden verbonden. Door het bestuur worden slechts vijf candida- ten voorgedragen, n.l. de heeren Rutgers 1, Monté ver Loron 2, Schout on 3, War- naar 4, Brants 5. Over do rangorde dezer candidaten werd lan gen tijd gediscussieerd. Vele leden wilden den heer Schouten nummer één op de lijst plaatsen. Op voorstel van den voorz. werd, om des tijds wille do verdere be spreking uitgesteld en besloten, do volgende weok Vrijdag weer te vergaderen om de lijst als dan vast to stellen en ook verdor de agenda af te handelen. Do heer Goslinga eindigde dankzegging. V oorclorp-collecte. De deze maand langs do huizen gehou den inzameling voor de Kers!feestviering voor heb Kinderhuis „Voordorp", heeft naar men mededeelt tot nu toe f 615.65 J4 opgebracht. Tevens werden -toezeggingen gedaan van giften in natura.. Hot Bestuur stelt zich beschikbaar om eventueel© na-giften neg in ontvangst te nomen. Het verslag van den Kerkoraad der Ned. Herv. Gemeente van 11 November j.l. moet naar het. „L. Predikb. blad" in dezer voege gerectificeord worden, dat niet Ds. Beekenkamp, maar hei geheele bc-stuur van Voordorp de motie heeft ingediend in zake de brochure van Ds. Kramer. Uit een mededeeling in hetzelfde orgaan blijkt, dat in een j.l. Dinsdag' gehouden Kerkeraadsvergadering de oneenigheid ver. dween en de vrede hersteld werd. Gemeentelijke Arbeidsbeurs. 1 Ovenvuller 3 boekdrukkers 10 letterzetters 10 betonijzervlechters 9 betonwerkers 2 Gasfitters 2 Fundee- ringwerkers 2 granietsehuurders 26 grondwerkers 8 metselaars 31 opper lieden 32 schilders 1 steenhouwer 2 witters 23 timmerlieden 1 verf- maalder 1 beeldhouwer 1 houtsor teerder 4 mach. houtbewerkers 1 kui per 1 mandenmaker 13 meubelma kers 2 politoerders 3 kleermakers 1 vellcnblooter 1 autogeenlasscher 21 bakwérkers 4 electriciens 1 ketel- maker 1 klinker 2 metaalslijpers 1 metaalschaver 3 metaalschuurders 1 metaalzager 1 verwarmingsmonteur 1 nagelkoker 1 rijtuigschilder 2 rijwielherstellers 7 scheepsklinkers 3 behangers 2 metaaldraaiers 1 scheep ski inkers 29 scheepssmeden 4 vuurwerkers 3 voorslaanders 1 goud smid 3 stokers 3 tegenhouders verlakker 1 vormer 1 blikbewerkors 4 boekbinders 23 handdrukkers 1 touwslager 2 wevers 1 wolsorteerder 8 broodbakkers 26 sigarenmakers 2 Warmoeziers 8 magazijnknechten 1 pakhuisknecht 1 reiziger 2 kelners 2 chauffeurs emballeur 1 koetsier 8 loopknechten 1 schipper 1 motor- schipper 4 boekhouders 5 kantoorbe dienden 1 huisknecht 103 losso werklie den. Afd. vrouwen: 2 kantooTfljedienden 2 ase. i. d. huishouding 2 werksters. Het alge-meen verslag van het behandel de in de secties van den Leidschen Raad bij het onderzoek van do ontwerp-begroo- bing voor 1922, is thans verschenen. Een belangrijk stuk is dit verslag niet. Hot bepaalt -zich in hoofdzaak tot meer ondergeschiko punten en naar dit verslag te oordeelen is or geen enkele reden om ditmaal de debatten, als vorige jaren, te rekken. Waaruit niet volgt, dat wij een snelle afdoening verwachten. Als geklaagd wordt over de liooge druk kosten van het Stenografisch verslag, mcr ken B. en W. terecht op dat do leden tot bezuiniging kunnen meewerken door zich bij de besprekingen ecnige beperking op to leggen, maar vermoedelijk zouden do moeste leden in zulk een beperking een zuinigheid zien die de wijsheid bedriegt, zoodat wo ons hieromtrent geen illusie» maken. Bij de algemeene beschouwingen wordt geklaagd over het beleid van B. en W. De wethouders werden to oud geacht, en de aanwijzing van den heer Pcra als ■waarn. burgemeester niet juist, terwijl voorts critiek geoefend word op de ver vulling van de laatste welhoudersvacatur© waarbij de aanvankelijke' benoeming van den heer Eerdmans als een niet-reëele po litiek werd gekarakteriseerd. Hiertegenover werd echter van andere zijde gewezen op de groote hoeveelheid werk die hot Gom. bestuur had te ver richten, terwijl de verwachting werd uit gesproken dat de benoeming van den nieu wen wethouder, die in de Gemeente-admi nistratie goed thuis is, do snelle afdoe-* ning van zaken zou bevorderen. B. en W. wijzen er in hun antwoord op dat de Raad zelf de wethouders kiest, dat do werkzaamheden steeds toenemen en dat voorts de Raad ook schuld heeft, daar B. en W. voortdurend worden over stroomd met voorstellen en motie-s van den meest uiteenloop enden aard. Ten opzichte van do pogingen die door B. en W. zouden zijn gedaan om den in vloed van den Raad te verminderen en de min juiste toepassing van de Zondagswet, wordt door B. en W. opgemerkt dat zij ten opzichte van bepaalde zaken- de volle ver antwoordelijkheid hebben te dragen, ter wijl inzake de Zondagswet verwezen wordt naar vroeger gehouden debatten. Voorts werd het beleid van den wanrn. burgemeester ten opzichte van de kermis vermakelijkhodon op 1 October, het niet toestaan van optochten en het verbieden van bepaalde films gecritiseerd. Ook werd het optreden der politie door sommigen afgekeurd, maar wegens do vaagheid van de klachten wordt hierop door B. cn W. niet ingegaan, OsnLrenl bezuiniging cn den f i- nancieolon toestand waren de leden het niet eens. Sommigen wilden bezuinigen, anderen keurden hot juist af dat B. cn W. naar bezuiniging streven. Er moet volgens hen voor wcrkloozcnzorg, opruiming van krot ten, aanleg van parken enz. juist veel meer worden uitgegeven; zelfs al zou do inkom stenbelasting daardoor tot 40 pet. stijgen, dan zou dit nog geen bezwaar zijn, daar dit de economische gelijkheid ton goede zou komen. Sommigo leden meenden dat da begroo- Aan het Zoeklicht. Leiden, 2 Dec. 1921. 4 De hemelen vertellen Gods eere en het uitspansel verkondigt zijner handen werk. O k in den winter. Wij zien hot voor onze oogen: Hij strooit 1 den rijm als asch; Hij werpt zijn ijs he- VN nen als stukken en wie zou bestaan voor '1; i zijne koude. Wat voor den mensch onmogelijk is> - doet God door een wenk van zijne nmch- tige hand. Alle wateren zijn gestremd. En straks - als God zijn woord doet uitgaan, dan i smelt het ijs weer weg. Hij doet zijne win- den waaien en de wateren vloeien daar heen. Wel mocht de Psalmist juichen: Onze Heere is groot en van veel krachV! zijns verstands is geen getal. Het is een droevig verschijnsel dat, de wijze waarop God zich in de nat-uur 1 openbaart tot ons zoo weinig spreekt. De dag-aan den dag stort overvlo-ediglijki sprake uit, maar wij z i o n het zoo weinig. En het i3 d&érdoor, dat het prijzen van, 1 God, die groot is eai van veel kracht en wiens verstands geen getal is, onder ons zoo weinig wordt vernomen. De onbezielde schepping zingt Gods lof, i en wij, bezielde en naar Gods beeld ge-: schapen schepselen, wij zwijgen. OBSERVATOR. ting een te ongunstig beeld geeft, wat echter'door B. en W., die gaarne elk voop' stel tot bezuiniging willen overwegen, niet' wordt toegegeven. Door een dor leden werd er op gewezen' dat de Raad zelf kan bezuinigen door af-v schaffing van presentiegeld of door mid dag- on avondzittingen als één vergade-1 ring te berekenen. Het presentiegeld zou dan desnoods op ƒ4 gebracht kunnen worden. B.en W. hebben geen bezwaar, maar verschillende leden verklaarden zich van: bezuiniging in deze richting afkeerig. Inzake werkverschaffing voor werkloozen, waarop in een der afdeo lingen werd aangedrongen verklaren B. cnl W. dat een proef in voorbereiding is. Naar aanleiding van wat omtrent den woningbouw werd opgemerkt, wijzen B. en W. op do nog aanhangige plannen die veel verruiming kunnen geven. Afbraak van slechte woningen achten zij op dit oogenblik: riög niet mogelijk. Aan do! opmerkingen bij de artikelen onfc l'eenen wij nog dat B. en W. verlaging van: dón electricit'eitsprijs vooralsnog niet go- wenscht achten. Zooveel mogelijk zal ge tracht worden om de 14 'dagen te vergade ren. De posten schrijflooni-n t.n bureaube hoeften kunnen niet worde i verminderd; de drukkosten zullen zoowvi inogelrik wor, den gedrukt; het aanlal politic-agenten is hier in vergelijking met andere gemeen ten zeer klein. De straatverlichting zal g. l jk l t de normale verlichting van v ft uur- log worden uitgebreid. Voor kosten ter voorkoming \an '••mle- misehe ziekten wordt 1000 meer aange vraagd. Voor den stationsweg wordt een trottoir noodig geacht. Naar verbetering van singels cru. wordt gestreefd. Deze post zal met ƒ3000 ver hoogd dienon te worden. Omtrent de verbetering van de Janvos- sonbrug wordt met Katwijk overleg ge pleegd. Verplaatsing van do Zweminrichting aan de Oude Hecrcngraclit wordt overwo gen. Dc walmuur vraagt herstelling, waar voor een verhooging met ƒ8100 noodig is. De hooge kosten van het Grondbedrijf—» doordat do pachten lager zijn dan de op te brengen rente en de vuilverbanding, dio noodzakelijk wordt geacht, zullen niet" verlaagd kunnen worden. Do reorganisatie van liet onderwijs is in voorbereiding; een strenge school wordt niet noodig geacht. De subsidie voor het. Burgerlijk Armbe stuur wordt met ƒ20.000 verhoogd; dc posti gem. arbeidsbeurs met ƒ0858. Voor een beslissing over het definitief maken van hot Wascliburcau dat zich ia gunstigen zin blijft ontwikkelen, achten! B. en VV. liet tijdstip nog niet gekomen. Wij hebben hier en daar een greep go- daan. Daar al deze punten op do bekende;, degelijke wijze bij de behandeling van da? begrooling toch nog aan do orde komen, meenen wij echter het hierbij te kunnea laten. VERTROUWELIJK. In ons nummer van Maandag hébben wil| enkele opmerkingen gemaakt naar aanleU ding van een voorstel van het Centraal j Comité aan onze Kiesvereenigingen inzaka i de groepeering der kieskringen. Het stuk was naar het schijnt van zoo; vcrirouwelijken aard, dat bet zelfs aan da j J - redactie*s van onze partijorganen, die toch!* bij dergelijke stukken wol oenig bolang hebben, niet werd toegezonden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1