Dagblad voor Leiden en Omstreken-
ABONNEMENTSPRIJS
as uaüaa eb euiima uaoaa
V A4B AGfiSÏEM ÜEÏCSÏiÜO 2AI9
et» kwartaal f&w
MUt WEEKISU9
ÏUANOO i'KB POST PER KWARTAAL l&M
2de JAARGANS. - VRIJDAG 25 NOVEMBER 1921 - No. 505
BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ADVERTENTIE-PRIJS
PEE GEWOEK RIÜHj{«JSql
DES ZATKRBAQS 1039
DiOEZOMifiü B8CLAJES DEKSEL TAJU1*
KLBNX ADTBETHirnES rma faagib»
m ncnha 58 «at: Zatedap ffi «ai, I
a. m «Mrattfetaitaf i
Dit nummer bestaat uit twee bladen
fichoolgeldhelfing op de bijzondere scholen
na 1 Januari 1922 en do voorgestelde
gemeentelijke verordening.
De nieuwo vet op 't L. 0. heeft de be
doeling openbare en bijzondere scholen go-
lijk te stellen ten opzichte van de publieke
Daarom heeft zo ook voorgeschreven, dat
op de bijz. 6chool gaan andere schoolgeld
mag worden geheven niet meer en niet
minder dan op de openbare school. De
aanslag in het. schoolgeld moet voor alle
6öliolen geschieden door 't gemeentebestuur-
Daarentegen gaat de wet uit van de ge
dachte, dat de inning van 't door 't gemeen-
bestuur, naar de regelen in de wet. genoemd
irr tgestelde schoolgeld, voor de bijzondere
scholen geschiedt door het schoolbestuur.
Immers in art. 95 staat woordelijk: „Het
innen van 't schoolgeld geschiedt, indien
het (schoolbestuur dit wenseht, door het ge-
tebestuur, naar de regel in de wet genoemd
het schoolbestuur. Alleen ala dit de wensdh
daartoe te kennen geeft, moot het gemeen
tebestuur die zorg op zich nemen.
Rijst dus voor de schoolbesturen de
vraag: wat .zullen we na 1 Januari doen?
Ik hoop ilat de besturen der bijz. scholen
alle zullen besluiten, gelijk tot dusver,
het zelf te doen. Allereerst om een princi-
piöole reden: ep deze wijze blijven de nar
tuuiiijke verhoudingen bewaaid. De oud» rs
.van de leerlingen der bijz. school hel' -n
als zoodanig alleen »e maken met het
schoolbestuur, die feitelijk weer hun verte
genwoordigers zijn bij io Overheid. In alle
schoolzaken werkt het ft'ik en ook 't ge-
meantébesbuur rechtstaats met het «chcol-
bestuur, nooit met de individueele ouders.
Gewenscht is het, ook voor het prin ipe
der bijz. school, dat dit zoo blijft.
Verder ook om allerlei pract.isdhe rede
nen. Volgens art. 89 lie lid is het schoolbe
stuur aansprakelijk voor de verschuldigde
schoolgelden. Let goed op 't woord ver
schuldigde, d.w.z.als het kohier van
ohoolgeld, door B. on W. voor een bijzon
dere school vastgesteld, bijv. f 4000.aan
wijst in totaal, is heb schoolbestuur voor
14000 aansprakelijk, onverschillig wie er
int of hoeveel er van de inning terecht
komt. Maar dan is 't ook voor de school
besturen het beste zelf die inning te doen
plaats hebben. Ze beschikken wel niet over
wettelijke dwangmiddelen als 't. gemeente
bestuur, maar over moreele middelen be
schikken ze wel.Ze hebben bovendien op dit
terrain tem ervaring van tientallen van
jaren. Daarom zelf heffen.
Er is nog meer. Omtrent de w i j z e van
inning is niets voorgeschreven. Indien dus
het schoolbestuur zelf int, kan 't laten be
talen, aooals dat zelf 'he' beste oordeelt.
Het kan bijv. voor kleine beurzen per week
laten betalen. Int het gemeentebestuur, dan
gaat het op de manier van de belastingen.
B. en W. maken kohieren op voor 't ge
bed* schooljaar, die kohieren gaan naar
den gemeente-ontvanger, deze zendt binnen
©en maand een aanslagbiljet aan ieder aan
geslagene. Als men zich nu erven herinnert,
dat do belastingbiljetten soms pas aan 't
adres komen, als een groot deel van 't be-
lasting jaar verstreken is, dan kan men zich
voorstellen hoe het. met de school geldaan-
elagen zal gaan. Dat zal de gemakkelijk
heid en geregeldheid van betaling aller
minst bevorderen en daarom doen de bijz.
•ohoolbesturen wijs de zaak in eigen hand
to houden.
Er is nog een practisch voordeel ver
bonden aan eigen heffing door do sohoolbe-
«twrem. 't Schoolgeld komt in ieder geval
ton bate van de gemeentekasmaar wordt
verrekend met de bijdrage in de kosten,
van instandhoudingdie de gemeente aan
de vrije scholen verschuldigd is volgens
art. 103 der wet De uitkeoring dier bij
drage heeft volgens datzelfde artikel o u-
verwijld plaats na de afslui
ting der gemeenterekening over
het afgdoopen dienstjaar, d.w.z. de bijdra-
go, verschuldigd aan de bijz. scholen over
1922, zal pas worden uitbetaald, als het
jaar 1923 voor oen groot deel verstreken is
enz. Als een schoolbestuur de inning der
school gel don overlaat aan 't gemeentebe
stuur, vloeien die rechtstreeks in de ge-
xneonieka>3 en zal dus geen .geld uit de ge
meentekas in de echoolkas vloeien voor 't
laatste halfjaar van 1923. Int hot. sohool-
bestnnr zelf, dan komt hot schoolgeld in de
schoolkas in den loop van 1922 en 1923
en hooft het bestuur dus kasgeld voor
do loopendo uitgaven van'onderhoud, vuur,
licht, leermiddelen, enz. Dat is een voordeel
dat m.i. heel wat meer. waard is dan de
evoutuoelo kosten die voor de inning ge
maakt moeten worden.
En nu do voorgestelde vorordeningen dar
igeiiToon-te. Er zijn er twee:'een op do h e f-
i i n g cm één o.p do invordering. Di»
op de heffing zal ik op het oo gen-
blik la/ten nisten, al wil ik oven op
merken, dat de- .progross ie der tabel veel te
wcitockm overlaat en dat de Ix^alingcm
omtr»t ontheffing van schoolgeld zeer
onduidelijk en onpraetiedh zijn.
Maar de verordening op de invordering,
die in verband met hot vorenstaande
voor de schoolbesturen van groot belang
i6, hoe staat die tegenover de wet., en de
besturen der bijz. scholen? Daar valt wel
wat op aan te merken. Dat begint al in
art.. 1, luidende: „De invordering van het
schoolgeld voor 't genieten van onderwijs
aan do in art. 1 der verordening tot hef
fing van schoolgeld voor het lager onder
wijs genoemde scholen geschiedt door den
•Gemeenteontvanger."
Nu worden in bedoeld art. 1 ook de bijz.
scholen genoemd, m.a.w. de verordening op
de invordering schrapt in art. 1 het
heele roc'ht der bijzondere
schoolbesturen tot invorde
ring. Nu ie het wel niet zoo erg als het
lijkt, want in art. 4 wordt bepaald, dat de
kohieron aan de besturen dor bijzondere
6cholen worden toegezonden, maar 'fc tee
kent toch: lo. de mentaliteit van den sa
mensteller ton opzichte van 'fc bijzonder
onderwijs, 2o. de weinige accuratesse,
waaimee da verordening is samengesteld.
Een gewichtige moeilijkheid zit nog in
art. 9, dat bepaalt., dat B. cn W. aanslagen
oninvorderbaar kunnen verklaren. Blijkens
de memorie van toelichting hebben. B. en
W. hier uitsluitend liet oog op het open
baar onderwijs. Ze steunen zich daarbij op
de aansprakelijkheid van het schoolbestuur
met deze woorden: „Int het schoolbestuur,
dan is het aansprakelijk voor de op
brengst." Doze zin i6 geheel onjuist. De
wet zegt art. 89, 11e lid dat de
scboollxst.uren aansprakelijk zijn voor de
verschuldigde schoolgelden. Do aan
sprakelijkheid der schoolbesturen hangt
dus niet af van de wijze van inning, maar
bestaat in ieder geval. En die aansprake
lijkheid gaat niet. over het opgebrachte,
maar over het verschuldigde school-
Uifc de economie der wet, die financieel*
gelijkstelling veronderstelt van openbaar
en bijzonder onderwijs, volgt, dus logisch,
dat, als aanslagen van ouders, wier leerlin
gen de openbare school bezoeken, oninvor-
derbaar kunnen verklaard worden, dit ook
moet kunnen gebeuren ten opzichte van
aanslagen, die de bijzondere school betref
fen. Art. 9 behoort dus m.i. te worden aan
gevuld met een bepaling bijv. luidende als
volgt: „Deze oninvorderbaarheidsverkla-
ring kan door B. en W. worden uitgespro
ken ten opzichte van aanslagen van ouders,
wier leerlingen de bijz. school bezoeken. In
dien het 'bestuur oenor bijz. school zelf het
schoolgeld int, geschiedt de verklaring van
onin vorderbaarheid -op eon door dat. be
stuur aan B. en W. ingediend, met redenen
omkleed voorstel.
Ook art. 12 der invorderi n gsvoro rdening
vertoont weer dezelfde omissie als art. 1
Terwijl in art. 2 al. 3 de indiening van de
lijsten met de gegevens wordt, opgedragen
aan de b e s t u r en der bijzondere scholen,
worden deze in art. 12 weer eenvoudig over
't hoofd gezien.
J. SCHAAP, Hz.
Secr. der Geref. School vereen.
STADSNIEUWS.
Dé verborgenheden van liet Spiritisme.
Gisterenavond vervolgde Moj. M. J. Betli haar
lezing over bovengenoemd onderwerp.
Na de opening dor vergadering door den voor
zitter van „Patrimonium", den heer N. de
Graaf, die voorging in gebed verkreeg Moj.
Bet-h dadelijk het woord.
Spr. maakte oeret een opmerking over het
feit, dat zij niet in debat wilde treden en ging
vervolgens na, wat het spiritisme leert.
Eenigen. tijd geleden is door de spiritisten
het Nieuwe Testament „verbeterd" uitgegeven.
Boven do Evangeliën leest men
Herzien en gecorrigeerd door den geest van
Jezus Christus."
Ook de geesten van Paulus Johannes Jacobus enz
hebben do onderscheidene zendbrieven, door hen
gesehroven, herzien en verbeterd. Van het hook
der Openbaringen ontbreekt hot grootste gedeel
te. Waar in het N. T. van ontucht, onreinheid
e. d. gesproken wordt, is dit in het verv;üsehte
N. T. of verklaart door afgodendienst, of weg
gelaten.
Zoo is dit vaJsche N. T. bijna hot tegenover
gestelde van het ware. Spit ging vewolgens
na. hoe tegenstrijdig do loeringen der verschil
lende geesten in onderscheideno landen, zijn.
Daarna toonde spr. aan, hoe deze rjoestsn
aan do macht van Christus zijn onderwerpen en
hoe een waarachtig gelopvige (geen spiritist)
hen in Naam van Christus kan boheersehen en
dwtagpri tót waarheid spreken.
Hiervan gaf spr. oeuige voorvallen weer.
Een artikel in Het toekom- ig leven" (een
epiiitistdsch blad) werd door spr. be_>.. den en
de inconsequenties er van aangewezen. Nog eeni-
gö leerstellingen van hot spiritism© werden door
spr. goncemd. De spiritist noemt Christus ont-
var v als een verdichtsel en looohend zijn plaats
bekleedend lijdon en sterven. Aun dón Heili
gen. Geest gelooft hij wol. maar bwwrt dat
Deze, alleen tot ons komt door ..de vedk van
getuigen", <Li. door do geestvn der n.V s1.-.-ve
nen.
Belijdenis van sonde, berouw en boete, heeft
den spiritist niet noodig.
Moor wat baat hen 't geloof aan God als zij
den Christus verloochenen? Volgens do spiritist
ton ziju engelen, de geesten van brave algestor
venen.
Satan bestaat voor hen niet. Daarmede maken
zij God tot eeu leugenaar.
Op deze wijze ging sp;r. voort, de leeningen
der spiritisten, op grond van Gods Woord te be
strijden om daarna de vraag te bespreken,
w aarom laat God dit alles toe cn verleent Hij
de demonen zooveel macht?
Na de va] van den monsch, is de Satan de
Overate dor wereld geworden. Langs den weg
vb{u Gods recht kondon alleen de rnonsch on de
Jschepping waer worden verlost. Daarom is
Gods o eniggeboren Zoon tot ons nedergedaald,
om Satan te bestrijden en te overwinnen. God
laat dit alles toe, opdat de mensch het bedrog
der zonde zal zien, maar Hij laat Engelen en
menschcn ook weten ,-dat Hij den rechtmatigeh
Heerschar blijft. Ten slotte wees spr. op de pro-
fetdën in het boek der Openbaringen. Wij gaan
ernstige tijden tegemoet. Tijden van wonderen
cn teekenen van don Anti-Christ.
Het zal Satan gelukken in te voeren in een
mence, den mensch der zonde. Er zal verdrukking
komen oïi vervolging voor dogenen die in Chris
tus gelooven.
Spr. verklaarde in dit licht Openbaringen 7:
13. De aarde waarvan in dit gedeelte gespro
ken wordt is de maatschappelijke orde en de
regdoringende zee is do rustelooze mcnachen-
massa en de winden des Hemols zijn de machten
der lucht.
Spr. waarschuwde ernstig om nu, terwijl het
nog de tijd is een toevlucht te zoeken bij het
Kruis. Eenmaal zullen allen die Jen Christus
verloochend hebben, en met het gebed den spot
hebben gedreven, ach vereenigen tot één bid
stond, een rampzalige bidstond als zij de ber
gen zullen smeokon: „vult op cms", en do heu
velen: „bedekt ons."
Maar zalig wij, als wij dan mogen instemmen
met het loflied het eeuwig" loflied tot Hein, Die
de wereld hoeft liefgehad, opdat een iegelijk
die in Hem geloofd niet verderve. maar het eeu
wige leven hebbe.
De voorz. dankte Mej. Beth voor haar uiteen
zetting en sprak den wensch uit dat deze dit ge
volg mogo hebben-, dat wij meer dan tot heden,
denken over den orn6t der tijden. Nog sprak de
Voorz. een woord van dank tot do aanwzigen
voor de opkomst, de orde on de raefc, kondigde
een lezing aan dio Ds. Riemen», hoopt te houden
voor „Patrimonium" in combinatie met den Chr.
Besturenbond, over: „Romeinsche zoden en ge
woonten", richtte een enkel woord tot de aan
wezigen aangaande de staking in de Metaalindu
strie, waarbij hij de collecte voor de stokende
metaalbewerkers aanbeval, en sloot daarna de
vergadering.
De heer De Jong eindigde met dankgebed.
De collecte bracht op f 14.49.
S.D.A.P.
In deze weak gehouden vergadering van
de afd. der 6.D.A.P. werd naar Het
Volk meldt, 'het jaarverslag vam den: se
cretaris goedgekeurd. We stippen er uit
aan, dat het ledental van 1 Oct. 1910
1 Oct. 1921 gestegen was van 385 op 510
leden, alzoo een aanwinst van 125 leden
in eon jaar of pl.m. 35 pCt., welke aan
winst in hoofdzaak verkregen is, door
gedurende den geiheelon zomer
wekelijks één avond op huisbe
zoek te ig a a n.
De inkomsten bedroegen f 3654.46, de
uitgaven f 3640.20 H, zoodat ©en batig sal
do overbleef van f 14.25 A
In het verlciezingsfonds is een bedrag
aanwezig van f 1276.28, zoodat men de ver
kiezingen genist te geanoet kan gaan. Ook
de vrouwenpropagamda-commissie hoeft niet
stilgezeten. Het aantal abonnees op de
„Prol. Vrouw" is geklommen van 276 op
310.
Feestvcrgadering der Leidselio Christel
Oranje-Vcreeniging.
Ter gelegenheid van het 13-jarig bestaan
onzer Leidsche Christel. Oran
je V o r e e n i g i n g, werd gisteravond, in
de Stadsgehoorzaal eene groote foestver-
gadering gehouden, die in alle opzichten
uitmuntend geslaagd mag heef en.
Precies te 8 uur opende do voorzitter
D s. H. Thomas, de bijeenkomst met ge
bed, nadat gezongen was Psalm 68 10,
begeleid door het Harmoniegezelschap
Polyhymnia".
In oen geestige toespraak, zooals alleen
do voorzitter dit kan, riep Ds. Thomas de
aanwezigen de zaal was geheel bezet
een hartelijk wolkom toe op tien 13on jaar
dag der Leidsche Christelijke Oranjever-
oeniging.
Onze Oranjovoreeniging is thans 13 jaar
oud geworden en is godurGndo al die jaren
zogen voor ons volk geweest, omdat zo ge
zegend word door God en genade vond bij
God en menschen.
Wij gaan aldus spr. van avond
naar don jarige en zeggen tot haar, buig
uw jong hart en hoofd en dank den Heere
dat gij heden 13 jaren oud mocht worden.
Do O r a n j o-V oreeniging is eigen
lijk onze dochter, van wien we zeggen
mogen, dat hot een flinke ferme meid is
geworden, die den aanvalligen leeftijd van
13 iaar bereikt hoeft.
Zij is nog in de korte rokken en hoeft
het haar nog niet opgestoken; dit draagt
ze nog los, met con groote strik, een
o r a j c strik
Ze is altijd voorspoedig gegroeid, wij
hobben nooit, mot haar te tobben gehad.
Na 1918 is haar groei zelf zoer toegeno
men, werd zij corpulente-* 1
Aan dat jaar moeten wij steeds her
inneren. Er waren, in die dagen vele „tus-
ters" onzer vereeniging, die een rood lint
in hert- haar droegen, en do oranjekleur, on
ze geliefde oranjekleur wilden doen
verdwijnen toen' heeft onzo, destijds 10-jari-
ge, zich dapper geweerd en heeft in die
veelbewogen tijd, de liefelijke banden, wel
ke gelogd zijn tusschen God, Nederland en
Oranje, vaster gemaakt.
Onze vereeniging is jarig en dus is er
vanavond verjaringsvisite bij onze dochter.
Wie heeft ooit op zijn jaardag zulk 6en
visite gehad!
Onze dochter heeft vele vrienden; na
tuurlijk heeft ze ook vijanden, maar haa/r
vrienden zijn legio, en zij heeft ze in alle
kringen.
Ik moot namens onze jarige dochter nog
iets zeggen vanavond; n.l. dit, dat ze erg
blij cn verheugd i=, dat onze Burgemeester,
de eerste van het Stadhuis, aan
vankelijk herstellen mocht. (Applaus).
Het is vanavond weer alles vreemde taal
wat we hooren als ik de verschillende hee-
ren en sprekers verwelkomen mag, aldus
de v oorzüter, Polyhymnia (Grleksoh)
A d n o s t r a m u t i 1 i t. a t e m (Latijn)
Jahn (Duitseh), Tableau (Franeoh) en L u-
teyn, de naam van den 'spreker, lijkt veel
op Latijn. Uitbundig geiacht.
Spr. weet echter dat zij allen wat goede
zullen doen hooien. De muziek, de kwieke
jongens en meisjes van Jahn, het tableau,
dat een verrassing zal zijn en de spreker
Ds. Luteyn zal zeker geen Latijn tot one
spreken, maar zal tot ons spreken van
Oranje en van Oranje alleen! (Langdurige
toejuichingen).
Op dit openingswoord volgden eenige
goed uitgevoerde marsdien van de beide
muziekgezelschappen, waarna D »s. L u-
t e y n van Rijnsburg het podium beklom
en zijn rode aanving, waarvoor hij tot on
derwerp koos: „Onzo Stadhouder
Koning., als man van beginsel."
Het is nog slechts enkele weken geleden
dat te Breda een groote schare autoriteiten
en genoodigden bijeenkwamen, om het
standbeeld te onthullen van onzen S t a d-
h o u d e r-K oning Willem den der-
d e.
Iufallerlei vorm is bij doze plechtigheid
door mannen van verschillende riahtdng, de
groote beteelcenisvan Willem den Derde
als Staatsman en als Veldheer geschetst
en is zijn wonderbaar genie geteekend.
Met reoht mocht door Minister De Vis
ser bij deze plechtigheid worden gezegd,
dat elk land trots zou zijn op zulk een ge
nie cn veldheer.
Stadhouder Willem de Derde was een
uitmuntend veldheer, een ongeëvenaard
Staatsman, een man van groote Europoe-
sche vermaardheid. Wat is zijn grootheid
en zijn kracht geweest.? Natuurlijk, 't was
God, die hom met. .groote gaven en talon
ten sierde, maar 'hierbij was Zijn onge
ëvenaarde kracht gelegen in zijn groote
beginselvastheid.
Wat. was dat. beginsel?
Verplaatsen wij ons in gedachten in 1688
aan de haven te Hellevoeteluis. Het Prin
senschip ligt gereed om over te steken
naar Engeland. Men had Prins Willem ge
roepen om met zijn hulp Jacobus II uit
zijn land te verdrijven. De Prins had zich
bereid verklaard to komen. Het schip ligt
gereed mrt den Prinsenvlag in den top.
waarop Prins Willem vier woorden had
doen schrijven „Pro Religioni et
libertate" voor de Godsdienst en de
Vrijheid l
Op dit kompas zou hij varen, voor dit
beginsel stak hij over naar Engeland.
't Waren ernstige tijden waarin Willem
de teugels in handen nam.
Lodewijk XIV, Koning van Frankrijk,
eon man van groote kracht en bsteekenis
was er op uit Frankrijk te verheffen.
Al zijn gaven on talenten wendde hij
aan om het Roomsoh Katholicisme te ver
heffen.
Dat was Lodewijks politiek. Daarvoor
zal hij straks de Hugenoten uit -zijn land
wegjagen. In 1672 is ons land overstroomd
met Franschen. De Gereformeerde religie
moet. als ketterij worden uitgeroeid; alleen
do Roomsohen steken het hoofd op. Eén re
ligie, één godsdienst, dat. is Lodewijks po
litiek. Daarvoor hoeft hij Frankrijk, Enge
land en Duitechland overwonnen, en zal hij
ook dat gehate Nederland krijgen. Zelfs
Johan de Wit, een staatsman van de
eerste soort, heeft, dit drijven van Lode
wijk XIV maar slechts ten doele do-orzien.
Wil tem doorzag hom echter ten volle!
Hem kan het, F rans die goud niet beko
ren!
In deze redelooze, radelooze, redderlooze
tijd is hot Prins Willem geweest, die lo
vend uit een vast- beginsel, ons volk en va
derland, ja geheel Europa gered heeft, van
de ovorheereching van het, Katholicisme en
Absolut i ino. Voor de Godsdienst on de
Vrijheid. Dat was Prins Willom'e beginsel!
Men kont zijn antwoord aan Lodowijk's
gezanten in hel jaar 1672, toon men hora
woo3 op do hachelijke positie van ons land.
Nog één middel weet ik, sprak de Prins:
,,Te sterven bij de verdediging der laatste
gracht!" Zoo sprak hij, boen hij nog wai
een jongen van 22 jaarl
Dat vuur, die beginselvastheid is hem
steeds bijgebleven, zelfs bij het klimmen
zijner jaren. Hij heeft gestreden voor de
Vryhedd en de Godsdienst, voor de Gere
formeerde voor de Hervormde religie.
'Was het haat tegen Frankrijk of tegcai
de Roomsch-Katholieken? Absoluut niet!
Was het zijn lust tot oorlogvoeren, al
lerminst! Hij voelde zich één met de „klei
ne luyden", met hen die al hun heil en go-
luk alleen bij God zochten en stelde onver-
schrokken zijn beginsel tegenover dat van
Lodewijk. Voor den Godsdienst om d«
vrijheid, en voor de Vrijheid om den gods
dienst!
En als men in Parijs bezig is eon Triomf
boog te maken voor de ontvangst der
overwinnende Frans-die troepen, i9, eer de
triomfboog gereed ia, de laatste Fransch-
man uü Nederland verdreven.
Stelt tegenover dit kloeke vaste beginsel
van Prins Willem, de beginsellooze poli
tiek van het Engel&oho hof.
't Was alles lonken naar Frankrijk!
Als stadhouder Willem van Holland, ge
kroond is tot Koning van Engeland, dan
begint do strijd opnieuw.
Onmiddellijk na zijn kroning gaf men
hein te verstaan dat hij bet Engelsche volk
niet achter zich had.
Uw legers, zoo schreef meei hem, Uw.
lijfwacht zelfs ia U ongenegen; heel hert)
volk is U tegen!
In welk een positie verkeerde de jonge
Vorst!
't Wa© echter weer de kracht van Zijn
beginsel, die over de beginseloodieid der
Engels chen zegevierde.
Zelfs Engeland heeft dit ingezien en
heeft zich achter hem geschaard in den
strijd tegen Katholicisme en Absolutisme.
Een boginseloos leven is een nutteloos
leven! Het. vaste beginsel van Prins Wil
lem was zijn stuwkracht!
Dit was ook zijn kracht in zijn strijd te
gen de Hollandsche regenten.
Alles was bij deze heeren gezet in het
teek en van den handel.
Als er maar vrede kwam, ten koste van
alle3, dat was der regenten leuze.
De vestingen wajren herschapen in tuin
tjes, waarin men wandelen kon, aan zui
gelingen waren officioraplaateen toegekend.
Het Amsterdam dier dagen weigerde aan
Prins Willem geld te geven voor den strijd
voor de vrijheid.
lAllleen in 1672, het rampspoedige jaar,
'toen kon hij van de Amst&vdamsöhe hee
ren alles gedaan krijgen.
•Prins Willem zocht echter geen persoon
lijke belangen, alleen voor zijn vast en
levend beginsel, voor de godsdienst en vrij
heid wikte hij leven en strijden.
Voor dat beginsel bracht hij groote offers,
stelde hij zijn zwakke gezondheid in de
waagschaal, verzoende hij de Ruyter en
Tromp.
Deze beginselvastheid van Prins Willem
moet ook ons beheerschen! Wat leven wij
vaak uit belangen-heginselen. wat. wordt
in onzen tijd niet bijna uitsluitend ge
vraagd, naar wat het meeste geeft..
„Voor den Godsdienst en de Vrijheid", dat
moet. ook onze leuze zijn!
Religüe en Vrijheid zijn onmisbaar voor
het welzijn van volk, van huisgezin en van
toet. persoonlijk leven. Zonder de Oranje'*
tot ..Utdbori'-menschen te willen verheffen
mogen wij toch weggen dat zij hun goed
en hun bloed hebben geofferd voor de
zaak van Godsdienst en Vrijheid.
Hot beeld van één der groote Oranje^
te hebben mogen schetsen, in een zeer
kort bestek, was s«pr. aangenaam gewekt.
Draagt dat beeld Aan Koning Stadhouder
Willem III in heel uw loven en wandel uit
en zij zijn leuze ook de uwe:
Je Möintiondrai! Pro Re-
1 i g i o n e et libertate!
Na deze met gloed uitgesproken schit
terende rede, waarop een dav ap
plaus volgde, werden door den .T.
W. Snel. directeur van L.E.D.A G.O.II.
een tweetal muziekstukken uitgevoerd op
de Xylbphoon, welke veel bijval oog»! ten.
De vaardigheid waarmede de heer Snol
zijn instrument bespeelde, had alecmoene
•bewondering. Een luid applaus viel hero
ten deel.
Hierna werd onder leiding van den heer
C. A. cl e Bruyn. directeur van „Jahn"
een gecombineerde oefening op mmw-k
uitgevoerd, die uitmuntend slaagde, en
waarvoor de deelnemer* een woord van
hulde toekomst.. Vooral de heeren hadden
o.i. een zware taak te vervullen.
Thans word circa 20 mimiten gonau-
seerd. Na dc pauze werd het tableau ver
toond dat in één woord prachtig was.
DLt tableau, voorstellend de kroning van
Stadhouder Willem d e D e r-
d e en zijne gemlaWn M ar ia S t u.a rt, werd
voorgesteld in drie standen.
Ie. De begroeting door afgezanten van
het koninklijk paar; 2o. do kroning zelf;
3e. de eedsaflegging van den koning.
Zoowel de costumes geleverd doof
„Bnato" als de groepen;.ing waren schit
terend en maakten een. overwddrgenden
indruk.
Ook de personen waren met zorg ge
kozen. Prins Willem en Maria Stuart go»
