Dagblad voor Leiden en Omstreken. ALLES DE BAZAR' BINNENLAND. EUWE1 ABONNEMENTSPRIJS IN LESJES E3 UU3TRS L3ÜIS3S! WAAB AGENTES GSVSSTIQD ZATS H5S KWAKTAAB IZ» m« ï&lï ÏBANCO ['ER POST PBB EWARTAAE IZ39 COURANT 2de JAARGANG. - DSStiSSAG 22 ÊSQVEfclBER 1921 - No. 502 BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS PER GEWONE REGEL OJfi l/l DES ZATERDAGS |Q£0 - INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL ïARGtD KLEINE ADVERTENTIES tu hoogs fc?sn {1 Bh voorden 50 csst: Zaterdags 75 -ï li Dit nummer beslaat uit twee bladen Uit de Pers. Een Confessioneele klacht. „De Waarheidsvriend", 't orgaan van den Gereformeerden Bond in do Herv. Kerk vertolkt als volgt haar meening over een klacht der confessioneelen: In do „Gereformeerde Kerk" maakt dr. Kromsigt, uit Amsterdam, een korte op merking over de vraag of het samengaan i ,van de verschillende groepen van Christe- lijk Historischen in één Unie wol blijvend zal kunnen zijn. En alhoewel deze vraag niet een onmid- i dellijk antwoord krijgt, zoo blijkt toch uit het artikeltje, dat onder het opschrijft: het Ethisch beginsel en de politiek", geschre ven wordt, dat de Amsterdamsche predi kant omtrent dit bij elkaar blijven zeer sceptisch gestemd ie. Dr. Kromsigt is behalve door het op- 1 treden van den secretaris van de Chr. His torische Unie op de conferentie van de I Ethischen te Groningen bijzonder getrof- i fen geworden door de hulde, die de voor mannen der Ethische richting to 's-Grar venhage aan den heer I)e ?avornm Lrh- 1 man op een samenkomst le^'s-Gravontige brachten, die o.a. in de "Nederlander" zoo veel gedaan heeft tot versterking van het Ethisch beginsel, welke hulde door den heer Lohman met verwijzing naar het v eik van Vinet dankbaar werd geaccepteerd. De schrijver van dit artikel in de „Gere formeerde Kerk ziet thans, dat zijne be zwaren, die hij meermalen in *iet hoofdu- gaan van qc Chrisjk Historische Tnie en elders tegen bepaalde beginselen, die in dit blad werden verded'gd, en waarin duidelijk de invloed van Vin*t met kb aar was, naar voren braehf, wol degelijk reden van bestaan hadden. Zoo geraakte dan le leiding der Chris- telijk-Historischen hi Ethische wateren verzeild, waarbij het zal ziin te bezien, of zij ooit weer uit deze wateren zal komen, nu van de drie redarde'io-iin van ,De Ne- derlander" er een wee."al zijn, die bekend Bestaan als trouwe aanhangers van de F.thi- l»sche richting. In de klacht van dr. Kromsigt zit waar- i heid, dat men van Ethische zijd© al meer naar voren dringt en tracht zoowel door de practische politiek als ideëel beslag te f leggen op de geesten. Ontzettend. Evenals elke levens- en wereldbeschou wing, schrijft het Fr. D a gbl., heeft ook het communisme zijn zangers, die in geest driftvolle verzen den Tof zingen van hun idealen. Henrietta Roland Holst is bekend. Maar ook de dichter A. van Collem, voelt zich van het communisme. En in zijn zangen komt dat tot uiting. Vooral echter openbaart hij zich in zijn gedichten ah bittere vijand van God en godsdienst. Als de menschheid maar eerst definitief inet God heeft afgerekend, om Zijn gebo den heeft leeren lachen en alle banden van zich geworpen, dan is zij vanzelf rijp voor de heillooze beginselen van het commu nisme. In een nieuwe, pas verschenen bundel propageert van Collem met schaanVelo o ze driestheid zijn totale Godsontkenning. Een nieuwe maatschappij ziet hij^ groei en in zijn verbeelding. Een maatschappij, waarin voor God en godsdienst geen plaats meer zal zijn, wijl de menseh zich aan de bekrompen overleveringen van een voorbije tijd heft ontworsteld, en zich vrij voelt. Alsdan bezingt hij z'n ontzettende Gods- verlonohening: „Een nieuw geslacht groeit op, zich zelf gewis. Een nieuw geslacht zal op de aard' ver schijnen, Daar speer en taal en toeken zal ver dwijnen Van Een, die wezen kon, noch was, noch is." En satanisch vervolgt van Collem dan elders zijn dichtbundel: „Maak ruim de hoofden, sprak de stem in mij, Vernietig God, die naam vol tooverij, Door verwardon altijd aangebeden." Ontzettend toch, zulke godslastering! Wat zal 't voor zulke ongeloofs-profeten eenmaal een vreeselijk ontwaken zijn, als Hij,. Die was, Die is en Die zijn zal, op de welken wederkomt, om te oordeelen de le venden en de dooden. op liet gebied van KLEE&iNG en MEUBILEERiNG desverkiezend op gemakkelijke betalingswijze. 2730 BreestraaS 96(. STADSNIEUWS. N.C.O.O.V. De afdeeling Leiden der Nationale Christen Onderofficieren Vereeniging ver gaderde Maandagavond 21 dezer in het Mi litair Tehuis alhier. In deze samenkomst werd door den voorzitter der vereeniging, den heer van Oosterom, ingeleid het onder werp: „Het ontstaan en wezen der ziel." Aan de hand der Heilige Schriftuur werd doop Spr. behandeld het ontstaan van het leven van planten en dieren als „voortge komen uit de aarde", terwijl voor het for- meeren van 's menschen lichaam en ziel geldt, dat wel het lichaam ie geformeerd uit het', stof der aarde, doch dat de ziel als afzonderlijke scheppingsdaad Gods het aanzijn kreeg. Hoezeer dus een tweeheid, moet nochtans de mensch naar ziel en lichaam zijn een eenheid, die in al onze be schouwingen op den voorgrond moet staan. In de verklaring hoe de ziel is ontstaan bij Adam en hoe na Adam, komt de Chr. Wetenschap er toe de ziel te omschrijven als „een eenvoudig, onstoffelijk, onsterfe lijk wezen", hetgeen spr. breeder uitwerkt. Het wezen der ziel wordt gekend uit hare verrichtingen van deuken en willen, waardoor wij allereerst in aanraking ko men met het menschelijk bewustzijn, (d.i. bewust van ons Z ij n, van ons be staan). In drieërlei opzicht wordt dit door spr. nader ontvouwd. Er is onderscheid tussehen het bewust zijn op zich zelf en den inhoud van het be wustzijn. Te midden van don ganschen be wustzijnsinhoud komt de mensch tot de wetenschap van zichzelf, d.i. zijn ikheid. Die ikheid handhaaft hij te midden van alle voorstellingen. Het wezen der ziel leert de Chr. weten schap ons aldus omschrijven: „demogelijk heid van het kunnen verrichten van een niet nader te verklaren functie, waardoor zij zichzelf tot kennis brengt (tot bewust zijn) van de levensverschijnselen, als wel, dat zij in de veelheid dier verschijnse len, d.i. in haar bewustzijnsinhoud, door middel van haar ikheid, eenheid brengt." Op deze, van brcede studie getuigende uiteenzetting, volgde eene aangename be spreking, waarbij door spr. nogmaals den nadruk word gelegd op de wenschelijkheid van bestudeerdng door de onderofficieren eener paedagogiek op Christel, basis. Do Firma C. de Bink en Zoon, Bree- straat 152, alhier demonstreert vanaf he den een Amerikaansche bank- en een wis sel machine, die beiden nu voor het eerst in Holland hun intrede doen. In Amerika worden zij echter reeds 25 jaar en langer gebezigd bij bankinstellingen en alle groot bedrijven voor uitbetaling van loon. De Amerikaan had tot voor korten tijd een zoor primitieve en origineele opvatting van Holland, dat allen op klompen liepen, enz. en beschouwde ons land niet als oen rendecrend afzetgebied. Vandaar de late importecring van deze hoogst nuttige ma chines, die in Amerika even onmisbaar als de typewriter worden beschouwd. Ü9 eerste, de bankniachme, wordt ge bruikt bij uitbetalingen, men behoeft slechts met een vinger op een toets te drukken om elk gewenseht bedrag uit de machine te laten glijden. De wisselmachine is, zoo mogelijk, nog vernuftiger. Deze wordt gebezigd bij het terugbetalen en „passen" van geld. Iemand moet f 0.63 Vs betalen en geeft fl.de man aan de machine drukt een toets neer en vraagt in een seconde f 0.36>2 in zijn hand op. Wil de cassier zich verwijderen, dan licht hij de cassa uit de machine en zet die in de kluis, terwijl bovendien een reserve- cassa aanwezig is. Bij onvoldoenden geldvoorraad stopt, de machine automatisch cn de toetsen weige ren zich te laten neerdrukken, zeodat ver gissingen uitgesloten zijn. Bovendien kan aan de machine nog een „glijder" worden bevestigd, die de loonen in de loonzakjes laat vallen. Wij wekken alle Leidsche „businessmen" op de demonstratie van deze nuttige, een voudige en makkelijk te bedienen machi nes bij te wonen. Het voormalige modemagazijn P. J Petit, op do Breeetraat," hoolc Koornburg- sbeeg is thans overgenomen en geheel ge reorganiseerd door den R. Rippe, die een veeljarige, practijk in binnen- en buiten- landsche modehuizen achter den rug heeft. Het magazijn is nu van geheel nieuwe artikelen, tegen bijzondere lage prijzen voorzien, en maakt over 't geheel een keu- rigen indruk. De etalages zijn vergroot, van makke lijke bronzen standaards voorzien en too- nen een nieuwen voorraad keurig geëxpo seerde heerenmodeartikelen. De firma Duindam heeft een goed ver zorgde beschildering geleverd en de firma Vocking, die voor de electrische installa tie zorgde, heeft een paar mooie licht kronen aangebracht. In het magazijn zijn verder in handige standaards een groot© voorraad wandel stokken en parapluies u'tgestald, terwijl een comfortabele, afsluitbare paskamer de keuze gemakkelijk maakt. De beer Rippe zal met zijn keurigen winkel op deze goedgekozen plaats, onge twijfeld succes hebben. Do anti-revolutionaire propaganda- club „Dr. A. K u y p er" zal haar eerste cursusvergadering houden op Vrijdag 10 December a.s. Oorspronkelijk was besloten deze vergadering reeds in November te doen plaats hebben, maar hiervan is afge zien omdat verschillende andere samen komsten in November plaat© hebben. Als eerste onderwerp zal worden inge leid: „Waarom Anti-revolutionair", door den heer G. Rietkerk. Voor de vereeniging „De Middag hoogte", zal op Dinsdag 29 November a.s. optreden D s. P. Stegenga A z n. van Amsterdam, die tot onderwerp koos: W i j s h e id, Vrijheid, Vroom heid. De heer J. W. Koning alhier is te 's-Gravenhage geslaagd voor het examen M.O. Akte K. 5 (Hoogere Wiskunde). Ds. Joh. Jansen, predikant bij de Chr. Geref. Kerk alhier, heeft bedankt voor het beroep naar Maassluis. Aan het einde van den dienst, waarin dit besluit werd medegedeeld, zong de gemeen te haren leeraar toe Ps. 134 3. Bij beschikking van den minister van Onderwijs, K. en W. is, mot 1 Jan. 1922 aan P. H. van der Togt, op zijn verzoek, 'eervol ontslag verleend als administrateur van het ziekenhuis der rijksuniversiteit al hier, met dankbetuiging vo( r de langdu rige en goede diensten, door hem in die be trekking bewezen. Tegen den Vaecine-dwang. In de jongste vergadering van bovenge- noemden Bond werlen door den heer J. A. Eigenraam van Eede medegedeeld de vol gende Leekenervaringen op vaccinatie ge bied. Uitgaande van eigen ervaringen; waar hij eerst een zuster aan de gevolgen der vaccinatie cn oen jaar later een broeder aan pokken had zien bezwijken; ging spr. na, welke waarde wordt toegekend aan de vaccinatie; lichtte toe dat de .voorstanders der V.; bij do bespreking der statistieken; persoonlijke, sexueele, sociale en sanitaire factoren buiten rekening laten, en de ver keerde gevolgen der V. stelselmatig weg- redenceren. Vervolgens toonde hij aan, uit gegevens, ontloenrl aan* het Vaccinatie-probleem van Dr. Rijk Kamer, dat tegenwoordig de V. evenveel of meer slachtoffers maakt, dan de pokken; en merkte hij op dat het Sterfte cijfer voor longtuberculose meer dan 8000 maal zoo hoog is. Reden om ernstig na te denkon over het hypothese van Dr. Per ron (zie de Nota van Minister Do Savor- nin Lohman) die «telt dat de T.b.c. door de vaccinatie wordt bevorderd; en zeker reden om den dwang onverwijld te doen ophouden. Hij hoopte dan ook, dat de Bond den moed niet zou verliezen, maar zelfs uit de werken zijner bestrijders de stof zou put ten om te blijven waarschuwen,' tot de zege is behaald De vergadering, die haar ingenomenheid mot het gesprokene te kennen gaf, ver zocht. den spreker zijn rede ta laten druk ken en besloot op voorstel van den Voorzitter, Prof.Lindeboom de versprei ding or van te bevorderen. Ncd. Werklooshoidsraad. Zaterdag j.l. vorgad<y.de de Nederland se!) e Werkloosheidsraad. Wegens verblijf van den voorzitter-, Mgr. Prof. Dr. Nolens, in 't buitenland, presi deerde de heer H. de Bordes, burgemeester van Bussum. Vastgesteld werd 't adres aan den Mi- nistor van Arbeid over eenige hoofdpun ten van de wettelijke regeling der werk loosheidsverzekering o.a, over het. hijdra- gen der werkgevers daaraan. Droogte cn grondbelasting. Meerdere landbouwers hebben hier en daar in don afgoloopen zomer gedeeltelijke ontheffing van de grondbelasting aange vraagd op grond van de ongekend lang durige droogte, die den opbrengst der lan derijen voor een groot deel deed verloren 1 gaan. In Gelderland heeft men mot dez© I aanvrage geen succes gehad. Althans oc-zer' dagen kregen we een afwijzende beslissing van Gedeputeerde Staten nezer provincie over een dergelijk verzoek onder ket ecg. Ze luidde als volgt: „Overwegende, dat oader ,.r nvcorikn© rampen" genoemd m art. 53 der wet van 26 Mei 1870 (Staatsblad no. 82) moeten worden verstaan gebeurtenissen, weike zich' plotseling voordoen, zoodat onmiddellijb na het plaats hebben van die gebeurtenis sen kan worden geconstateerd, dat de min dere opbrengst of het minder genot, dafi do eigenaar van zijn goed zal hebben, uit sluitend aan die gebeurtenissen is te dan ken en dat daaronder, wat landerijen be treft, mitsdien niet zijn begreepn gesteld heden van het weder of temperatuur els perioden van groote droogte, groote hitte, strenge vorst en greoten regenval, na wel ke niet met zekerheid is vast te stellen en dat in welke mate de mindere opbrengst uitsluitend aan die weersgesteldheden is te wijten. dat mitsdien de periode van langdurig© droogte in 1921, op grond waarvan ver zoeker gedeeltelijke ontheffing der grond belasting vraagt, niet is een onvoorziene ramp, welke recht geeft op ontheffing of vermindering der grondbelasting besluiten, het verzoek af te wijzen." Rijkscommissie Monumentenzorg. Bij Kon. besluit van IS dezer is lo. aan prof. dr. A. J. der Kinderen, te Amsterdam, en prof. dr. R. Ligtenberg, O.F.M., te 's-Gravenhage, op hun verzoek, eervol entslag verleend als lid van de bij Kon. besluit van 10 Mei 1918 no. 66 inge stelde Rijkscommissie voor de Monumen tenzorg, onder dankzegging voor de door hen als zoodanig bewezen diensten 2o. zijn prof. dr. Jan Vet-, te Bussum, A. W. Weissman, te Amsterdam, en jhr. B. W. F. van Riemsdijk, te Amsterdam, be noemd tot lid der RiiV -'mmissie voor de Monumentenzorg, met bepaling, dat eerst genoemde zitting zal nemen in afdeeling B en de beide laatstgenoemden in afd.ee- lig A dier commissie. De invoering der Scbioocrswet. Op de vragen van het lid der Tweede Kamer den lieer Brautigam betreffende de invoerring der Schinperswet, heeft de minister van Landbouw geantwoord dab de redenen, waa.rti de regeering het iet verantwoord acht, thans tot invoering van de nieuwe Schipperswet over te gaan, de volgende zijn: Tegenover de onmiskenbare verbeterin gen, welke de nieuwe wet zou brengen, staat het niet. te loochenen feit, dat zij zoowel voor het bedrijf als voor de schat kist e-n de betrokken werknemers nieb onaanzienlijke kosten zou medebrengen. Het tijdstip, waarep tot invoering van de nieuwe Schipperswet zal kunnen wor den overgegaan, kan dan ook nog niet worden medegedeeld. In elk geval zal heb Kon. Besl., dab dien datum zal moeten vaststellen, tijdig worden uitgelokt en ge publiceerd, zoodat de belanghebbenden voldoenden tijd van voorbereiding zullen hebben. De Melkprijs. Gisteren hebben te 's-Gravenhage de directies van de groote Condensed Milk- fabrieken en groote melk-inri et fingen uit Noord- en Zuid-Holland vergaderd. Be sloten is a.s. Zondag den inkoopsprijs va a de melk wederom met 1 ct. te verlagen, waardoor de straatprijs van de melk a.s. Maandag eveneens met 1 ct. zal worden verlaagd. Do vergadering was van mecning-, dab het bij deze verlaging niet zal blijven, doch' dat binnen korten tiid opnieuw een prijs daling zal plaats hebben. Ecu nieuwe belasting. Een inzender in de ,.N. R. Cr!.", directeur FEUILLETON. STEPHANUS. Naar het Fnaelsc.h van M. KTNGSLEY. 53) „De wet ie deze: „Hij, die den naam des Hoeren lastert., zal ter dood gebracht wor den, en de geheele vergadering zal hem stee- ningen. De vreemdeling, zoowel als hij, die in het land geboren is indien hij den na-am des Heeren lastert., zal ter dood gebracht worden." „Volvoer de wet aan deze mannen," riep hij uit, zich weer in zijn kussens latende zinken. „Neen", antwoordde ik, „dat kunnen wij niet, of het zou ons slecht bekomen. Wij leven in alle opzichten de wet na bur gerlijk zoowel als kerkelijk cn de wet gedoogt niet, dat wij iemand ter dood brengen." „Er zal u geen leed geschieden," riep hij uffc. „Ik zweer het u. Er is nu geen gou verneur in Jerusalem. Ik ben ccn Romein Ik bon de wet." „Geef mij ccn toeslemming, gezegend niet uw zegel," zeidc ik. En hij gaf het mij terstond, ..Hebt ge het geschrift bij u?" zeide Saulus. Annas haalde een perkamentrol te voor schijn uit zijn kleed en reikte het den jon gen man zwijgend over. „Indien", las bij hardop, „de vrede van Jerusalem en geheel Judea bedreigd is door onruststokers, die verkondigen, dat een gekruisigde boosdoener, een zekere Jezus van Nazareth, in deven is, en bin nenkort. het tegenwoordige bestuur wil omverwerpen, opdat Hij zelf moge regee- ren, en daar deze personen bovendien mot lasterende taal getuigen, dat gezegde boosdoener do door Jehova gezonden Messias is, machtig ik, Herodes, den se naat van het volk Israels, ook het Sanhe drin genaamd, om met. zulke oproermakers te handelen volgons hun eigen oordeel en volgens hun wetten, waarbij ten volle voorzien is: voor geeseling, gevangenne ming, cn tor dood brengen van alle perso nen, hetzij Hebrocrs of vreemdelingen, die geloovon, bevestigen en verkondigen de schadelijke leerstel lip gen. „Getoekend en gezegeld tot heil van Jehova en den vrede van de natie, op den vijfden dag van Nisan, in het. Asmonische Paleis." „God heeft hen in onze handen gegeven mijn zoon," zoide Annas plechtig. „Wij moeien mol hen handelen, zooals Elia met de profeten van Baal, en niemand van hen laten ontsnappen." HOOFDSTUK XXVI. Wanneer de dag aanbreekt. Op den morgen van denzelfden dag, nog voordat de ochtendschemering was aange broken, verliet Stephanus zijn woning en ging do poorten der stad uit.. Na het groote offer, dat hij gebracht had den vorigen avond, was een wonder lijk vrede op hem neergedaald; hij gevoel de zich alsof hij reeds tot een ander leven was heengegaan. En terwijl hii zich daar over verbaasde cn zich verheugde, was hij ingeslapen. Hoe vele uren voorbij waren gegaan, voordat, hij ontwaakte, wist hij niet; hot was donker in hnis en de duis ternis drukte zwaar op hem. Met de duis ternis was ook do kille schaduw van het naderend onheil op hem neergedaald; do vrede en vreugde waren verdwenen. Hii trachtte te bidden, doch zijn tong kleefde aan zijn gohemelle, Vlak naast hem hoor de hij het gerepelde ademhalen van Johan nes en Andreas; dat, geluid vermeerderde de bitterheid van zijn 'eed. Voor het eerst gevoelde hij ten volle, hoe eenzaam zijn ziel was. „Zij hebben mij lief," zeide hij bitter tet zichzelf, „doch zij slapen." Na een poos stond hij stil, en zijn mantel omslaande, trad hij naar buiten op de binnenplaats. De frissche wind, die hom om de slapen woei, bracht hom een soort van verlichting aan. De sterren schitterden met. helderen glans tegen tegen hot donkerblauw des he mels; de geur van een hoog©'witte lelie hing zwaar in de luehtl Een onweerstaan bare aandrang, om zich op weg te begeven waarheen dan ook, maakte zich van hem meester. Hij opende de grendels van do bui tendeur en trad vlug de straat op, hoogst.- voldaan er over, dat hij dit. zonder gerucht ten uitvoer gebracht had. De hanen kraai den, toen hij snel door do stralen ging; eerst een, toon weer een ander, daarop verscheidene te gelijk; dan stierf het ge luid weer weg, alleen om opnieuw los te barsten, als een uitdagend kraaien u:t de ver!0 triomfantelijk weer de lucht ver vulde. Overigens was er nog geen teek en merk baar van den aanbreken len da»; de wa.li ter maakte slaperig le poorten der stad rpen voor de lieden, die ter markt cingen cn spoedig uit alle co*"dcn zondopdagc-n Stephanus aarzelde een oogenbMk, daarop gleed hij onopgemerkt door de opening Voor hom lag de Romciusche weg, hard en wit, zich verliezondo in de duisternis. De liefde voor zijn jönge leven vervuld©5 zijn bor6t. „Ik behoef slechts dezen weg te volgen," peinsde hij, „cn hij zal mij naar een veilig oord voeren. En waarom zou ik eigenlijk blijven? Slechte mannen hebben nel ten voor mij gespannen, cn het is mij bekend ge- j maakt door Gods genade. Ik moet ont- vluchten. Ik ben nog jong; ik kan cn wil I goede diensten bewijzen aan hen, die in. de t komende jaren geloovon zullen. Wie zal or baat. bij vinden, dat ik sterf?" Hij liep des te sneller voort, terwijl hij, dit (dj zichzelven overlegde, en toen hij. iets hoorde, of meende te hooren, oen g<>, luid als of hij achtervolgd werd, stopte hiji zijn vingers in zijn ooren en snelde, zoo^ vlug als hij kon, den weg langs, die zicht] in de duisternis voor hem ontrolde als oea^ kronkelend lint. Nadat hij een greoten af-, stand had afgelegd cn geheel buiten adem,1 was, terwijl zijn hart. ontst.uimig klopte^; stond hij stil en zijn vingers van zijmj ooren verwijdorende, bleef hij staan luist©- (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1