Winter- Dagblad voor Leiden en Omstreken. BSNPIENLAim DE BAZAR NIEUWE LEIDSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS ïN LEIDEN ES BUiTES LEUS8S WAAB AGENTEN GEVESTIGD ZUS PES EW ABT AAL iïJfl PEB WEEK10.1» BANCO TEE POST PEE KWARTAAL l&M 2de JAARGANG. - DJNSDAG 8 NOVEMBER 1321 - No. 490 BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. TELEFOON INT. 1278 ganda-commissie verkrijgbaar. Men zie de advertentie in dit nummer. Donderdag 10 Nov. a.s. hoopt onze stadgenoot F. A. Kloos, werkzaam bij de Firma Tieleman en Dros, den dag te her donken, waarop hij voor 25 jaren, bij deze firma in dienst trad. Zooals bekend, heeft de algomeene vergadering van den Vrijz. Dem. Bond be sloten dat op drie gemeenschappelijke can- didatenlijsten voor de verkiezing van de Tweede Kamer op no. 1 zal verplaatst wor den mr. Marchant, als no. 2 een vrouw, ter wijl op de plaatsen no. 3 tot en mot no. 6 de keuze vrij zou zijn. De Kamerkieskringféderatie in den kies kring Leiden heeft, naar het Hdbl. meldt, in zijn Zondagmiddag te 's-Gravcnhagc ge houden vergadering voor no. 2 candidaat gesteld mevr. W. van Itallie—Van Embden, lid van den gemeenteraad te Leiden, die ook reeds in den kieskring Dordrecht is ge steld. Voor de vier andere plaatsen werden be noemd de vier aftredende leden Ketelaar, Oud, Van Beresteyn en het oud-Kamerlid de heer Koster. Voor de vier andere plaalsen op de lijst, die voor elk der drie candidalenliisten door andere personen kunnen worden ingoajmon, zullen later candidaten worden gestold Men zal dan tegelijk tot de nummering der candidaten overgaan, behalve voor de op oen en twee aangewezen leden, terwijl ten slotte een referendum definilief zal hebben uit te maken welke plaats deze candidaten op de ranglijst zullen innemen. Uitgesproken werd de wens „-heli jkheid, dat het Kamerlidmaatschap niet vcreerigd wordt met de functie van lid van Gedepu teerde Stalen. Vrijdag 11 November a.s. hoopt voor het Lei'dsch-Drankweer-Comité in „Pre diker" op te treden, de heer P. Z. L. de Groot, secr. der blaiiwe-week-commissie. Onderwerp: „De verbodswetten". Op deze vergadering, welke te 8 uur aanvangt, ver wacht 't bestuur zoowel drankbestrijders als anderen. Naar wij vernemen worden pogin gen aangewend om in cnzc gemeente te komen lot oprichting van een Comité tot steun aan do Vcrecniging voor Hooger Onderwijs de „Vrije Universiteit" te Am sterdam. Op initiatief van Ds. Thomas zal Woens dagmiddag in de consistoriekamer der Kerk Hooigracht oen vergadering worden gehouden, waartoe tot bijwoning verschil lende lieercn uit Leiden en Omgeving zijn uifgenoodigd. In deze vergadering hoopt mede aanwe zig te zijn de heer II. van Oversteeg, uit Amsterdam. Gistermiddag omstreeks 4 uur. ge raakte de pet van de 12-, jarige A. J. v. P. aan het Rapenburg te water. Bij zijn pogingen om zijn hoofddeksel weer te bemachtigen, had de jongen liet ongeluk, ook zelf in het water terecht te komen. De politie, die juist in de nabijheid was. wist den drenkeling dadelijk op het droge te brengen, waarna deze zich naar de ouderlijke woning kon begeven. Verlof voor ile miliciens. De minister van Oorlog heeft, tot dc-n commandant van het veldleger, comman danten in liniën en stellingen, enz. een brief gericht van ongeveer den volgenden inhoud: Gelet op de noodzaak om van den ver korten eersten oefentijd zooveel mogelbk profijt te trekken, acht ik het noodig de be staande regelingen, betrekking hebbende op de verloven aan dienstplichtigen en die op den vrijen Zaterdagmiddag te herzien. Aan vankelijk ben ik van meening, dat: lo. aan do voorgeoefenden, wier eerste- oefentijd slechts IA maand bedraagt, al leen uitzonderingsverlof behoort te worden toegekend 2o. aan hen wiereerste-oefentijd 5A rnnj. bedraagt behalve uitzonderingsverlof en verlof op kerkelijke feestdagen éénmaal één werkdag, hetzij een Zaterdag, hetzij een Maandag of een dag volgende op een ker ke] ijken feestdag kan worden verleend; 3o. aan hen wier eerste oefeniijd meer dan 5A maand bedraagr, twee achtereen volgende dagen verlof per 4 maanden kun- nc4i worden verleend (bij voorkeur met Pasehen, Pinksteren en Kerstmis); in deze verlofperiode moet tenminste één Zondag vallen. De vrije Zaterdagmiddag zou in het alge meen dienen te vervallen. •Aan dienstplichtigen, wier gezin niet op denzclfden dag bereikt zou kunnen worden bij vertrek na afloop der middagoefening, zou hiertoe vervroegd vertrek kunnen wor den toegestaan, indien zij zich overigens deze gunst waardig botoonen. Ik verzoek u mij hieromtrent bij geza menlijk advies van raad te dienen. Even eens verwacht ik uw advies omtrent de gel dende regeling voor het toekennen van vrij vervoer (geheel of gedeeltelijk), welke rege ling thans hooge uitgaven veroorzaakt. Landstormkorps Zuid-Holland-West. Zaterdagavond had een groote oefening plaats van vrijwilligers van de landstorm van hot landstormkorps Zuid-Holland-West Hot geheel stond onder leiding van den luitenant-kolonel Keiser. Het grootste deel der manschappen aan geheel vrijwillig en zonder ecnige vergoe ding aan de oefening deel. Slechts was uit particuliere fondsen voor koffie gezorgd. De hcojjc tarieven. De Maasbode nr-aki bezwaar legen de aangekondigde verhooging van larievcn bij post, telegraaf, telefoon en spoorwegen „Als do minister b'j de spoorwegen klaagt over de slechte uitkomsten van het goederenvervoer, dan is dat niet alleen een gevolg van de malaise, maar ook ontegen zeggelijk van de hooge tarieven. Men ver zendt slechts per post of spoor, als het op geen andere wijze kan en dan nog zoo beperkt mogelijk. De algemeen geldende regel, dat men met iage prijzen en groo- ten omzet verder komt. dan met hooge prijzen, wordt door do regeering niet in praktijk gebracht. Dó in uitzicht gestelde tariefsverhoo- ging voor de grootste locale telefoonnet ten, het heffen van rechten voor doorver binding na sluitingstijd, de verhooging v$n het recht vooi een telefonisch ver zoek, handhaving der hooge spoorwegta rieven, de verliooging van liet tarief voor vervoer in open wagens, zullen zeker niet liet gewenschle'resu'laat geven. In plaats van handel en indust/ie in deze tijden Ie steunen door allerhande faciliteiten cn lage tarieven, waardoor veelvuldig van post. telegraaf, telefoon en spoor gebruik zou kunnen worden gemaakt en beide pro fijt zouden trekken, wordt do gemeen schap hier te lande vrcl zwaarder belast, dan ergens anders, terwijl particuliere ondernemingen, enz., makkelijk met de staatsinstellingen, bij welke het tekort toch door de belastingbetalers moet wor den bijgepast, kunnen concurrecren. Veel meer heil, dan van de weder in uitzicht gestelde verho gingen verwach ten wij van een gedeeltelijke verlaging der tarieven omdat we overtuigd zijn, dat de totaal-inkomsten daardoor verhoogd wor den. Bij de begroeting van waterstaat zal er gelegenheid zijn'al de in uiLzichl gestel de maatregelen to bespreken en wij ver trouwen, dat do Kamer stelling zal nemen legen deze verkeerde takt ink cn pleiten zal voor verlaging van verschillende ta rieven en facilileiten voor den handel, daar dit in dezen tijd van malaise meer succes op za! leveren nnn het tegenover gestelde. Hel tekort bij de Posten jen. Wo hebben reeds e.-ivge mededer lingen gedaan over het antwaerd van minister König op vragen van het Kamerlid de Kanter over het tekort bij de Posterijen. Ilier geven wij nog de opsomming der bezuinigingsmaatregelen: lo. Het geven van voorschriften voor een waar mogelijk meer economische verdeeling van den wmktijd en voor een meer economisch gebrirk .van telegranf- en (clefooninstallalies. 2o. De opvoering van de arboidspraes- lafie door omzeiling van loopdienslcn var. bestellend personeel :-n rijwiokliepden en het geven van een vm c eding voor het gebruik van eigen rijwiel 3<>. het invoeren van e n wijziging in dc behandeling der aankomende posten, waardoor vooral in de groote steucn met minder bestellend- en kantoorperso neel kan worden volstaan. 4o. Het opdragen vooral op de vor- eenigde kantoren ven de bestelling van expresse-stukken aan teleg.amsbcstel!ers, waardoor mede persor ee;besparing is ver kregen. 5o. De uitbreiding van bet instituut van controleerende geneesheer en. 6o. Herziening van d°e openstelliogsfijd van dc kantoren in verbard met de be hoefte van het verkeer 7o. Het kostbare overwerk kan nagenoeg worden vermeden. 8o. Aanschaffing van modern hulpmn- terieel. 9o. Inkrimping van werkzaamheden, door betere geoefendheid van het perso neel cn door invoering van rekenmachines Alleen op de kosten van bet hoofdbestuur zal dientengevolge een jaarlijksche bezui niging van 00.000 worden verkregen. 10m. Verbeteringen in onderdeden van den "dienst, zonnls: a. •«tr.eltelijke omzei ling (e Amsterdam vu het postpakketten vervoer met auto's "i verroer door paar den tractie; h. beperking van rl.» begeleiding van de post door post persend 'bij postvittcn), enz. Ook door mantror-de van anderen aard wordt getracht h-t ge we nschle doel to bereiken: 1. het streven om ,u i, rian i de uiterste noodzakelijkheid over re gaan lot verhef fing van hulpkantoren te; hoofdkantoren; 2» beperking in de v u s'rekl.ing van uni- formklceding; 3. plaatsen van advertrntiëa in telefoon gidsen enz.: 4. bezuiniging op paoier: 5. centrale aanschaffing van burcelbe- hoeflcn; 6. het betrachten vin meerdere sober heid bij nieuwe bouwplannen. BOMAANSLAG TE 'S-GRAVENHAGE. Gisterenavond te ongeveer 9 uur werd groote ontsteltenis teweeg gebracht in het Franken- slag to 's-Gravenbage, voor perceel 316 in die straat, bewoond door den heer H. D. R. Vcr- spijck, majoor der vcld-arlillorie. Er werd een grooten slag gehoord en rook steeg op uit de woning van den heer V. Weldra bleek dal een groot gat ontslaan was in den voorgevel van die woning, onder het raatn en dat schier alle Tuiten niet alleen van die woning, maar ook van de woningen der buren waren verbrijzeld en dat zelfs van een huis aan de overzijde van de straal een gat in den muur was gekomen. Men vermoedt dat een hom is gelegd tegen do woning van don majoor V. en dat men dien bom daar heeft laten ontploffen. In de voor- V Godsdienst en Politiek. iIn het. orgaan van den Vrijheidsbond, werd er onlangs de aandacht op gevestigd, dat er is een nauw verband tusschen des mensohen levensbeschouwing en zijn poli tieke streven, dat in den grond der zaak toch niet anders dan een der organen daar van is. Deze opmerking is ongetwijfeld juist, Het optreden naar buiten ia de politiek vindt zijn grond en oorzaak in de op valling die men heeft omtrent den achtergrond der dingen. Da-.-ruit volgt tevens dat de groepeering der patijen behoort to geschieden niet al leen en in de eerste plaats naar wat men aan de oppervlakte waarnam;, maar naar de beginselen, waarvan die verschijn selen een gevolg en uitvloeisel zijn. Precies hetzelfde wat door Dr. A. Kuy- pcr wiens sterfdag wij heden herdenken steeds is geleerd en uit welke opvatting ook het samengaan der rechtsche parujen ie geboren. Bij die z.g. antithese politiek slaan aan de eeDo zijde de partijen die erkennen de eouverciniteit Gods en aan de andere zijde van de politieke scheidslijn de groepen, die de volkssouvereiniteit leeren en die oordee- len, dat wij ons bij onze politieke gedragin gen alleen hebben te richten naar de menschelijke rede. Mr. Cort van der Linden gaf van deze tegenstelling zijn toekende teekening: „De liberale politiek vindt haren grond in het gezag dor menschelijke rede. De klove welke liberalen on clericalen gescheiden houdt is niet toevallig of oppervlakkig maar zij is n o o d z a k e 1 ij k en reikt tot den bodem." En dan geeft, hij daarbij nog deze ver duidelijking: „Met clericalen bedoel ik al leen, die bij do beoordeeling van het pu bliek belang zich beroepen op den geopen- baarden wil van Godd." Nu s c h ij n t het soms 'alsof de vrijzin nige partijen georganiseerd in den Vrij heidsbond een andere houding aannemen, waaruit zou volgen dat ook een andore partijgroepeeriug mogelijk is. Immers het program van dezen Bond er- y kent de waarde van het zedelijk en gods- dienstig leven voor maatschappij en staat., In de vergaderingen van dien Bond zingt Speenhof zijne vermakelijke liedekens, maar luistert men ook naar het: Mijn schild ende betrouwen Zijt Gij, o God en Heer en wordt met veel gevoel gezongonr O Heer, die daer des Hemels tente spreidt, Wij slaan het oog tot U omhoog. Oppervlakkig krijgt men dus den indruk dat de liberalen tot een andore levensbe schouwing zijn gekomen en dat zij niet meer onderschrijven de uitspraak van Mr Cort van der Linden, dat de Vrijzinnige staatsregeling en bestuur, uitsluitend richt naar de uitspraken van het verstand. Meer dan een oppervlakkigen a c h ij n is het echter niet. Wanneer de hoer Dressolhuys toch een nadere omschrijving geeft van de uitspra ken in het Vrijheidsbonds-program, dan heet het, dat de beteekenis van den gods dienst niet kan worden uitgeschakeld, om dat de mensch toch niet zonder idealen kan, vooral niet in dezen somberen tijd. Maar nog verder gaat „De Vrijheid", het orgaan van den Vrijheidsbond, als het kort weg heet: „Voorop 6ta de overtuiging van het libéralisme, dat er geen goddelijke ordonantiën be staan. Daar is geen Paus en daar is ge-en Ca- tholiek en daar is geeji Protestant, die het recht heeft te zeggen dat hij weet wat Gods wil is in de honderden en duizenden geval len, die -zich in het leven van vólken en in dividuen voordoen. FEUILLETON. STEPHANUS. De oplossing schuilt in den invloed van don godsdienst op do persoonlijkheid. Een godsdienstig mensch, iemand die in Gods gemeenschap loeft, die Christus tot voor beeld heeft ge kozen zal over alle le vensvragen anders oordeelen dan iemand die met dit alles geen rekening houdt èn die slechte kent den mensch en de geestelijke eigenschappen, waarmedo hij is uitgerust." Dat klinkt alles wel heel mooi, het heeft wel een mooien schijn, maar meer beteeke nis heeft het toch ook niet. Wanneer het toch waar is. dat er geen goddelijke ordonnantiën bestaan, en vól gens de overtuiging van den Vrijheidsbond is dit inderdaad het geval, dan vervalt ook den invloed van den godsdienst op de per se onlijkheid. Dan is weer evenals onder het oude libe ralisme de band tusschen godsdienst en po litiek finaal doorgebroken. Het verwondert dan ook niet, dat „De Vrijheid" op de vraag wat nu eigenlijk de liberale partij wil, dit antwoord geeft: „Waf zij verwerpt, is een bloot uitwen dig gezag. Zoo moet hare kracht dan liggen in hetgeen logisch tegenover uitwendig ge zag staat, dat is de autonomie van den menschel ijken geest, geëerbiedigd voor den enkelen mensch, gelijk voor het volksleven Met andere woorden: de libe rale partij wil <3 e 1 t-g o v e r n m e n t de mensch geregeerd door zie fa- ze 1 v o n." Dit komt overeen met wat Mr. Dressol huys te Leiden, betoogde, n.l. dat wij noo dig hebben de overtuiging dat d e mensch zelf een betere toekomst tot stand kan brengen. Zoo zien we dus, dat de schoonschijnende paragraaf in het program van den Vrij heidsbond, practisch weinig beteekent cn dat ook door den Vrijheidsbond de oude. dikwijls veroordeelde maar nooit weg te doezelen scheidslijn wordt gehandhaafd. Artikelen in Kleeding veer Heeren-, Dames en Kinderen. BONTWERK DEKENS KACHELS, enz. koopl U voordeeiig en des- verkiezend op gemakkelijke betalingswijze bij: 2373 BREESTRAAT 161. STADSNIEUWS. Hedenavond zal in de Stadsgehoorzaal op uifnoodiging van den Kerkeraad der Ned. Ilerv. Gemeente alhier optreden Prof. Slotemaker de Bruine vod Utrecht, met het onderwerp: „Het goed recht der Christelijke arbeidersbeweging". Wij herinneren aan de dorde propa- ganda-avond van de Geref. Jongel. vereen „Obadja", dié hedenavond in „Patrimo nium" wordt gehouden en waarin de oud- voorzitters, do heeren A. Warnaar en F; G. van Hoeken liet woord zullen voeren. Toegangskaarten zijn nog bij dc propa- „Maar. er moesten neg dertig goudstuk ken meer zijn." „Ja, en erg jammer, dat die nu voor ons verloren zijn." „Waarom moeten ze voor ons verloren zijn, man?" „Wat bedoel je?" Joca fluisterdo zijn makker iets in het oor, waarna de andore vergenoegd grin- •nikte. „Waarom niet?" riep hij uit; „gij zijt'de zoon van Minerva, om dat bedacht te heb ben." Do dienaar van Annas had builen de Jaf- fa-pooQt 'gewacht twee volle uren lang; hij word eindelijk ongeduldig. „Ik blijf niet langer," mompelde hij, „er is iels tusschen gekomen, donk ik, het zal morgen zijn, indien de schurk mij ten min ste niet heelcmaal bedriegt." Doch terwijl hij de laatste woorden uitte, zag hij een man naderen. Hij trad dade lijk in het heldere maanlicht en wenkte zijn metgezellen, in de schaduw van den muur te blijven. De man trad snel op hem toe. „Zijt gij hel, dio dertig goudstukken zult geven in ruil voor oen vreemde koopwaar?" „Ik ben het? Hebt go de koopwaar bij u?" „Ja, hier is het, wilt ge het zien?" Do Jood rilde, toen hij den zak zag, wel ken de ander hem toereikte. „Neen," zoide hij kortaf. „Neem dit", beval hij, „en breng het naar het paleis." HOOFDSTUK XXI. „Geen musehken valt." Ruim two© jaren zijn er verloopen sedert do gebeutenissen, welke in het voorafgaan- do hoofdstuk vermeld zijn. Een groepje mannen stond in het portaal van een ge bouw, bekend als de synagoge van de Na- zareners. Zij spraken op gedempten on, doch hun levendige gebaren en sombere ge reld en vermeden dat het onderwerp, het welk zij bespraken niet aangenaam was. „Er is een zekere partijdigheid bij de apostelen voor hen, die van Hebreeuwschen afkomst zijn," zeide een van hen, op faille ren toon. „Ofschoon wij gedoopt rijn en vol ijver onze plichten vervullen, k innen zij niet over het hoofd zien of liet. ons vergeven, dat. wij heidenen zijn geweest." „Het is mij onverschillig, wat zij den ken," riep een ander uit. „Een Griek is oven goed als een Jood heden ten dage, en wij zijn allen dienaren van één Meester; maar het is onrechtvaardig, dat onze weduwen en weezen verwaarloosd worden in de dage- lijksche bedeeling; want wij hebben allen vrijelijk gegeven van hel geen wij bezaten, in het algomeene fonds." „Ik wil mij niet er op beroemen, Andro- nicus," zeido een derde fluisterend; „maar ik kan do gedachte niet verdragen, dat, iudien ik in mijn bezit had gehouden, wat ik vroeger aan de voeten der apostelen heb neergelegd, vrijelijk en in alle ootmoed des barton zulke verhalen van verwaai, -o- zing niet tot ons zquim gekomen zijn.' In het vuur van het gesprak ha l geen van drieën opgemerkt, rkic een vierde man rich bij hen had gevoegd, totdat de nieuwaan- gekomeno het wooid nam. „Dc verwaarloo- zing, waarover gij u beklaagt, broeders," zeido hij met klankvolle slem, „is niet ont staan uit minachting voor ons, omdat wij Grieken zijn. Ik ken deze mannen door cn door; zij rusten dag noch nacht, doch ar beiden onophoudelijk, in alle onbaatzuch tigheid en liefde voor de Kerk; maar do last is te zwaar voor hen. Christus genas velen, die ziek waren, en spijzigde velen, die hongerig waren. Toch blijfl er nog een gröote menigte van hen, die blind zijn of melaalsch, of die hongeren, die ook blind en melaaisrii en hongerig wan-u, loon onze Meester op aarde wandelde Zij kwanieu niot tot Hem, en toonden alzoo Hem niet ADVERTENTIE-PRIJS PEK GEWONE KEGEL 1ÜJ5 Li DES ZATERDAGS 1050 INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIFF KLEINS ADVERTENTIES vaa hostest 30 voorden &0 ceat: Zaterdags 75 ces* J Wj vtwmitb-taÜBs: te kennen." „Wat gij gezegd hebt. Stephanas, is waar," stemde Andronieus toe. „Maar het is öok waar, dat bij de Joodsche weduwen geen gebrek is, terwijl Priscilla cn haar kleintjes twee dagen lang geen voedsel had den. Indien zij zich niet bij ons gevoegd had, zou zij zeker ontvangen hebben uit do schatkist van den tempel;de vrouw zelf ver zekerde 't mij; en ik kon haar niet tegen spreken, hoezeer ik het wensehfe. Indien die vorwaarloozing niet uit minachting ont staat, is het toch zeker een bewijs, dat zij in kennis t© kort schieten." „Wat is er voor Priscilla gedaan?" „Mijn vrouw heeft in haar behoeft» voorzien, evenals in die van Julia en Eunice. „Ilobt ge hier niet Petrus over goepro- ken?" vroeg Slephanus, met bekommerd» blik zich tot de anderen wendende. „Neon, ik heb er niet over gosproken; hei behoorde onnoodig te zijn, dat er ovöt go- sproken werd, zeg ik." (Wcrdt vervolgd). Naar hot Entrolsch van M. KING3LEY. 43) De maan had nog een vol uur langer neergezien op een donker onbeweej'ijk 4ets, dat nog bag, waar het op het- zachte gras was neergevallen, toen uit de ttru:;ken bet hoofd van een man zichtbaar werd. Hij keek omzichtig rond; daarop wendde hij zich om en sprak eenige geruststellende woorden tot iemand achter hem. „Er is hier niemand, Joca; kom mee!" „Het was zeker een pijl uit den hemel, die hem getroffen heeft; want er is niets meegekomen, behalve de man," zeide de ander, onderzoekend in het rond ziende „Laten wij heengaan; ik bon hier niet op mijn geraak. „Ja, wij zullen naar Griekenland terug keert a, waar do oude goden nog hecrschen; de God van dit land bevalt me niet; maar eerst" en do sprekor naderde voorzichtig do gestalte van Gestas „hij heeft iets bij zich. dat 011s van meer nrt kan zijn. dan hem O, hier is het, tien onvcrvatschtc «goudstukken, indien hij er ten minste al tiet conigo verteerd hoe^t."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1