DE BAZAR Dagblad voor Leiden en Omstreken. HIEEERK en KIEEÜ6 UWE LEU COURANT ABONNEMENTSPRIJS Cf LEIDEN EN BUITEN 1.133815 WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZUH PER KTVARTAAL IE5* PER WEEK10.1» PRANCO PER POST PER KWARTAAL 12M 2de JAARGANG. - ZATERDAG 8 OCTOBER 1921 - No. 464 BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS PER GEWOKB REGEL1022112 DES ZATERDAGS [O» INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TABtt» KLEINE ADVERTENTIES na htMgsteaj 1 60 eerden SO Ml: Zntordngs 75 eert, a- UI Tooreittctatag Bit nummer bestaat uit twee bladen Onder eigen banier. Niet alleen aan het voortzetten van de tegenwoordige samenwerking der rechtsche partdien zijn, zoodat we in een vorig arti kel aantoonden bezwaren verbonden, maar ook het verbreken van den band met de andere irech C j groepon kan nu niet in de perste plaats voor onze partij maar voor ons land en volk in heb alge- ineen' zeer bedenkelijke gevolgen hebben. Een uiteengaan van do rechtsche par itijen zal toch, daar in elk govail strak© een Kabinet moet optreden, dat een meer derheid achter zich heeft., waarop het steu nen kan, een nieuwe combinatie, een nieu we groepeering van de partijen noodzake lijk maken. Wij achten het niet geheel onmogelijk, dat we dan zouden krijgen als in Duitsch- land, een combinatie van de Soc. Democra ten en een deel van do R. Katholieken, maar op de vraag of een op die wijze ge vormde regeering gewensclit zou zijn en in 's lands belang, zouden we niet gaarne een bevestigend antwoord geven. Toch moeten wij, als we op losmaking van den band tusschen de rechtsche partij en aandringen deze mogelijkheid onder de oogen zien en in verband daarmede onze verantwoordelijkheid vaststellen. Wij zijn er t 'C niet mee klaar, dat we ons terugtrekken in ons isolement, maar we zijn ook voor de gevelgen die daar uit voortkomen, wel degelijk verantwoor delijk. ïntu&schen is het een verblijdend feit, diat een eventueele samenwerking thans minder dan vroeger de verkiezingen beheerscht. Wij behoeven dat dan ken we aan de evenredige vertegen woordiging niet meer een 6tembusaccoord aan te gaan, zoodat wij in hot een© district voor een R. Katholieken en in een andere district voor een Ghrist.-Historischen candi- daat in hot vuur moeten, terwijl we in een derde district van de hulp van deze par tijen afhankelijk zijn. Die tijd is voorbij. Wij mogen thans door heel het land op trekken onder eigen banier en ijveren voor ©n ze eigen candid aten. Dat maakt den politieke» toestand veel moer zuiver en gezond. Ieder leger ook het Anti-revolutio naire leger opereert op eigen' gelegen heid en eerst na afloop van de verkiezimr ©en komt meer definitief de vraag laan de orde of samenwerking voor hot vor men van een kabiüet noodig en mogelijk is. Nu is op den onlangs te Leiden gehou den partijdag terecht, door Dr. Dijk van 's-Graven/hago opgemerkt, dat als 't lands belang opnieuw coalitie eisolit we ons aan dat. offer niet mogen onttrekken maar dat we dat niet doen zonder behoorlijke condities. Samenwerking, zoo noodig, goed, maar dan op een welomschreven program. Geen ^huwelijk zonder huwelijksvoorwaarden. Dat was ongetwijfeld gesproken naar het hart van ons anti-revolutionaire volk. Er is don laarsr.on tijd op politiek zoo ©en en ander Fobooxd, dat nu juist niet in staat is r.ns geestdriftig te slotm.en. Wij denken daarbij om maar iets te noe men aan hot gewijzigd ontwerp, Zondags wot dat in ouzo kringen al heel weinig instemming kan vinden. Wij denken aan de behandeling van de Militiewet, aan het uitwerpen van Minis ter de Vries, aan het opera-debat, aan ©in nu njet meer te noemen het pas ingediendo ontwerp inzake de uitvoering, of liever de niet-uitvoering van de Lager- onderwijswet. Wij worden de laatste jaren zoo nu en dan voor minder aangename verrassingen geplaatst en het. is daarom zeer gewensoht dat bij een eventueel vernieuwde samen werking, eerst de voorwaarden behoorlijk worden gestipuleerd. Hierbij mag één belangrijk punt niet over hot hoofd worden gezien. Wij moeten niet verwachten, dat andere partijen ons meerrospocteoren, dan wij ons zolf respoctee-roii'. Niet naarmate wij grooter zijn in aan- tal hoewel lot ook niet zonder beteeke- nis is n animate wij innerlijk ster ker zijn en .- ger staan op den bodem van onze beginselen, naar die majt© zal ook moor met ens en met onze beginselen wor den gerekend. Daarom is het voor alles noo-dig dat dat wij woor goede anti-rovolutionai- r o n worden, dat wij weer leven in onze beginselen en dat wij met die beginselen jweor vlo c cn bloed worden. De gcüsiesstroomingen van dezen tijd aijn ook op ons' niet zonder invloed ge- ■olcven. Zo hebben ook bij ons hunne 6po- -en nagelaten. Wij zijn misschien ook wel eens wat al bo practisch geweest en hebben meer gelet op de dan; op hot doel. Met het gevolg dat de ware ling gaat ontbreken. Dat verslapping in treedt en dat met ons en onze beginselen stoods minder rekening wordt gehouden. En nu weten wij wel dat wij met het Stellen van „beginseleu"voorziohtig moeten zijn. Dat wij niet van alle dingen beginsel- kwesties moeten maken, en dat 'het vaak zeer moeilijk is de juiste principieel© lijnen aan t© geven. Wij worden daaraan eiken dag herin nerd. Maar het is tenslotte toch nog beter dat wij wat teveel principieel zijn, dan dat we van alles, practische vraagstukken maken, waarbij het. toch eigenlijk islecht© een kwes tie van meer of minder is. Nu zijn er in dit opzicht gunstige ver schijnselen. Denk slechts aan de schoolwetgeving. De gelijkstelling is dankbaar aanvaard maar toch merkt men overal in onze krin gen een zekere beduchtheid, dat de gelijk stelling zal blijken te duur te zijn .gekocht. Nu het vraagstuk van het Vrouwenkies recht weer opnieuw de aandacht vraagt, 6chaairt zich weer heel onze partij met geestdrift rond het Centraal Comité dart het passief vrouwenkiesrecht met beslist heid wil afwijzen. En wanneer hier en daar afwijkende mee ningen worden beluisterd, dan. is dat als regel, omdat men de zaak nog scherper ge steld wen6chrt te zien en een meer besliste en meer bindende uitspraak gewensoht acht. Dat i6 een verblijdend verschijnsel. Ons anti-revolutionaire volk heeft nog altijd zijn vlag lief. Het wenscht niets liever dan op te trekken onder de aloude banier met zijn zuivere kleuren. Daarom overal, door heel het land, in vergaderingen en pers, die banier ont plooid, opdat 'het voor niemand twijfelach tig kan zijn wat wij wensohen en begeeren en opdat zoowel vrienden als vijanden met onze wenschen en begeertes kunnen reke- niDg h'-:a aan de étalages van BREESTRAAT 161. Alles op het gebied van 1665 tegen de laagste prijzen, op gemakkelijke betalingsvoorwaarden STADSNIEUWS. Christel. Besturenbond. Gisteravond vergaderde in „Prediker" do Christelijke Besturen Bond, om te voor zien in de vacature van voorzitter, welke vacature wa© ontstaan door het bedanken van den hoer J. de Lange. Nadat de vergadering op de gebruikelij ke! ijke wijze geopend was, deelde de voor zitter mede, waarom 'hij meende de functie als voorzitter van den C.B.B. niet langer te kunnen blijven waarnemen: Eenige bespreking volgde hierop, waar na tot stemmen werd overgegaan. Candi- daton waren de hoeren K. Wassenaar, H. v. Cittert, J. G. v. d. Meeberg en A. J. Schoneveld, waarvan na stemming en her stemming gekozen werd de heer A. J. Scho neveld (oud-veoTzitter van den C.B.B. en lid van den Gemeenteraad alhier) die deze benoeming aannam. Tevens werd nog door den voorzitter le. dat in de 2e helft van November voor den C.B.B. hoopt op te treden do heer H. "VVetselaar in de Leid6ohe vakbeweging geen onbekende mot hot onder wei p „Twee worstelaars". 2o. dat in December hoopt op te treden Dr. Gunning van Noordwijkerhout om te spreken over de Arbeidersbeweging en de Zoading; 80. dat aan 't bestuur, na eenige moeite gelukt was, oen rechtskundig bureau sa men te stellen in samenwerking met den R.-K. Volksbond. Dit bureau bestaat uit een bestuur van 4 loden, waarin vcor den C.B.B. zitting hebben do heeren: Wasse naar en de Leeuw, terwijl als rechtskundig adviseur optreedt de hoer A. Baan, Zijl singel 58, alhier. Elkon Dinsdagavond wordt zitting gehouden in het gebouw van den R.-K. Volksbond a. h. Rapenburg. Reohtskuadige adyjezen kupss hier dus steeds worden ingewonnen voor leden van Christel: vakorganisatie© tegen vergoeding van 10 tot 25 cent© per advies, terwijl on georganiseerden terrecht kunnen voor 25 cents tot 1 gulden per advies; 4o. dat de bibliotheek woer was openge steld en thans meer dan 500 nummers telt. Eiken Zaterdagavond houdt de bibliothe caris zitting in Partrimooium van 8 tot 10 uur tot hot uitreiken en inruilen van boe ken. Daar er „elck wat wils" is, werd de hoop uitgesproken, dat velen de gelegen heid zouden gebruiken om zich in de ko mende wintermaanden, voor weinig kosten van goede lectuur te voorzien. Nadat de voorzitter nog eens de aan dacht gevestigd had op de vergadering van 13 October a.s., waarin Dr. Riemens hoopt op te troden on krachtig tot bijwoning door alle Christelijke georganiseerde» had opge wekt, werd de vergadering op de gebrui- wijze verschenen het. Stbl. no. 1098, wet van den 23stem September, tot verklaring van het algemeen nut dor ont- het stationsemplaeemont te dezer stede eigening ten behoeve van uitbreiding van gelegen aan den spoorweg Amsterdam Rotterdam. Wij vestigen de aandacht onzer le zers op de in dit nummer voorkomende ad vertentie van „Patrimonium", betreffende een' Maandagavond te houden vergadering, waar ook vrouwelijke bezoekers wordton verwacht. De onderwerpen die aan de orde komen wettigen de verwachting dat de vergade ring druk bezocht zal worden. Hedenavond heeft de in ons blad aange kondigde opening plaats van de magazijnen der N. V. Handelsmaatschappij v./h. G. Splinter, in het perceel Hoogowoerd 41 tegenover de Water-, steeg. Wij werden heden, in de gologenhoid gesteld de nieuwe zaak te bezichtigen en hebben niets dan lof over de royale, mooie en tovens practi sche inrichting. Reeds lang was bij de firma behoefte ont* staan aan uitbreiding en vergrooting, doch de moeilijkheid was, een gelegenheid te vinden waar zij zich behoorlijk kon installeeren, temeer waar voor alles er naar gestreefd werd in de en* virons der vorige zaak gevestigd te blijven. Geen wonder, dat toen het perceel, waarin voorheen de Stichtsche Glashandél geves tigd was, te koop kwam, de fa. Splinter er be slag op legde, en met bijkooping van enkele belendende porceelcn, het geheel naar de eischen des tijds liet verbouwen en inrichten. Thans is het gereed gekomen en hedenavond wordt hot ter vrije bezichtiging van bet publiek Aan de straatzijde zijn 2 étalages verrezen één groote en één kleine, waarin een keur van arti kelen op artistieke wijze zijn ten toon gesteld. Tusschen beide étalages is een groote portiek gebouwd, vanwaar het kooplustige publiek de étalages kan bezichtigen. Dit laatste lijkt ons zeer practischt Immers de Hoogowoerd is niet to breed en hot tramverkeer met dubbelspoor maakt de pas sage op dit punt vaak onveilig. In de portiek kan men echter rustig de éta lages bezien. Het intérieur der zaak is keurig ingericht en is er zooveel mogelijk gestreefd naar specialisee ring der artikelen. Links van den winkel bevinden zich afzonder* lijke vakken voor Gordijnstoffen (wol en vitra ge) Tafolkleedcn en Karpetten. Rechts, de af deeling Linoleum en Vloerzeil. Voorts bevindt zich links achter den winkel een groot magazijn (uitkomend in de Krauwelstoeg) waarin ©en specialo afdeeling voor Ledikanten Gocosmatten en Axminster karpetten i6 onderge bracht, terwijl rechts achter den winkel (uitko* mond in de St. Jorisstoeg) behalve een mooie étalages de kantoren zijn gevestigd en een ruime uitgang is gebouwd. Aan de achterzijde van het pand voert een mooie gemakkelijke trap aan weerszijden naar de gaanderij, waar men (een schitterenden stand 6iaapkamor ameublementen aantreft, een afdee ling dekens en oen 6pecialo afdeeling behangsel papieren en Ghinamatten is gevestigd. Het geheel maakt ©en magnifioken indruk. Geen klosten zijn gespaard om 't publiek letterlijk alles te kunnen doen bezichtigen en do onbeperkte ruimte vergemakkelijkt het koopen ten zoorste. Wij aarzelen niot te zeggen, dat deze nieuwe zaak een sieraad voor onzen winkelstand is. Vindo de firma de belangrijke uitgaven die zij deed weldra terug, door oen krachtig ver hoogden omzet. De geheel© verbouwing werd uitgevoerd onder de bekwame leiding van den hoer J e s 6 e, -Ar* chitect. Het timmerwerk was in handen van do fa. Splinter, het metsolwerk in die der fa. Huurman, terwijl de fa, Duk het schilder* werk uitvoerde en de fa. Zitman do olectrb sche leiding aanbracht. Namens de Kamerkieskring Lei'don zijn als afgevaardigden naar het Centrale Convent benoemd, de heeren C. Eggink Sr. to Voorscho ten, J. Verweij te Alkcmado en A. Verduijn Sr. te Alphen a. d. Rijn. Naar wij vernemen heeft de heer N. B a a 6, straatprediker to Amsterdam aan de commissie voor Stadsevangelisatie derr Goref. Kerk alhier op verzoek tooeegging gedaan, dezen winter nogmaals te zullen optreden. De bedoeling zit dian echter voor, den heer Baas te laten spreken in een volkssamenkomst die een evangeliseerend karakter zal dragen. Ds. Groot Enzerink al'hier Is benoemd tot tijdelijk leeraar in het Bijbelsóh onderwijs ,aan de Chr. H. B. S. te Alphen a. d. Rijn. De heer H. A. van Gessel, alhier, slaagde voor het op 23 September te Utrecht gehouden examen Stenographic en Machineschrijven. De hulpvereeniging van den Geref. ZenJ- dingsbond houdt a_s. Woensdag in de Oosterkerk eene Zendingseamenkomst waarin als spreker hoopt op te treden Ds. H. A. Leenmans van Bo degraven. Men deelt ons mode dat de jJ. Donderdag langs de huizen gehouden collecte voor de nood der Zending, na aftrek van alle onkosten, de som van ruim f 1100 heoft opgebracht. Er blijkt nog wel offervaardigheid te zijn voor hot Zen dingswerk Alhier is opgericht in een daarboe belegde vergadering j.l. Donderdag in Café Restaurant ,,'t Poethof", de „Motorclub Leiden en Omstre>- ken." Eon 40-tal leden trad tot de club toe. De Koninklijke goedkeuring zal worden aan gevraagd. Deze club is opgericht in navolging van Rot terdam, Den Haag en Gouda, Doel is, verschillende club- en wimpel tochten te organiseeren. Tot Voorzitter werd gekozen de heer H. T. H. Sundormann te Leiden, tot Commissaris de heer C. Bakker te Oegstgeest, tot Penning meester de heer A. Kool te Alphen, terwijl de heer C. do Witte Pasteurstraat 2c (hoek Marosingel) als secretaris werd benoemd. 5—Hedennacht omstreeks 1 uur is op den weg langs do Haarlemmertrokvaart de auto van den hoor A. G. van Tol alhier in brand gevlogen. Daar do wagen niet verzekerd was heeft de héér v. T. hem in het water gereden, waaruit hij he denmorgen met takels opgehaald is. De wagen was nagenoeg onbeschadigd. s-- Een bekend 6traabtype te dezer stede, de heer P(iet) van der Berg is wegens bedelarij naar hot huis van Bewaring te 's-< overgebracht. BINNENLAND. De Grondwetslicraeniug. Onlangs is in do pers een,1 bericht ver spreid, als zou de regeering besloten zijn uit do aanhangige voorstellen tot grond- wetahenziening te lichten] de bepalingen, welke de evenredige verkiezing van de Eerete Kamer beoogon te regelen, zoodat dus bet bestaande stelsel gehandhaafd zou blijven. Ons is gebleken, dat dit volkomen on juist is. De regeering moeit voornemens zijn, zeer spoedig de wijzigingen in to die- nen^ welke noodig zijn gebleken, maar deze zullen het 6telsol van evenredige vor- kiezing van de Eerste Kamer geheel in tact laten. Scheepsgelegenheid naar Indië. Volgens het „\ad." zou de regeering van plan zijn, vreemde schepen te charteren om Indische verlofgangers naar Indië te rug te brengen, daar het gebrek aan scheepsgelegenheid van Holland naar In dië al te groote afmetingen heeft aangeno men. Men zou daarvoor het oog hebben gericht op eon der groote mailschepen, die varen tusschen Hongkong en de Wicst- kust van Amerika, zooals de „Eimpress of Asia". De warmte. De Filiaal-Inrichting van helt K. N. M. I. schrijft aan het „Hdbl": Hoewel het gister zeer warm is geweest zijn toch de lot heiden bereikte October- maxima niert overtroffen. Begin October 1908 was het veel warmer, toen} bereikte de temp. te Helder eon maximum van 25 gr., thans 21 gr., Groningen! 27 gr., nu 23 gr., do Bilt 26 gr., nu 24 gr., Vlissingon 24 gr. nu 24 gr. en to Maastricht 28 gr. n/u 27 gr. C. Deze waarden zijn afgerond tot goheele graden. Nieuwe „partijen". Do belangonpartii.t.jo& rijzon al© padde stoelen uit don grond. In do to Amsterdam gehouden vergade ring van den Nod. Bond van Belastingbe talers word thans besloten in 1922 met eigen candidal en aan de verkiezing doel te nemen. Dr. Wy.ghel bedankte al© lid van het hoofdbestuur cn lid van den bond, omdat de bond zich op politiek terrein heeft be geven, Hij kon niet- langer lid blijven met het oog op zijn functie als hoofdbestuurs lid van don Vrijheidsbond. To Den Haag ie verder een vereeniging opgericht, die bij de verkiezingen met eigen candidaIon zal optreden in samenwerking met een eerstdaags op te richten Nationa le» Bezuinigingsbond. Jongere Vrijheidsbond. Naar aau <k> „N.fhV' wordt! modege- Aan het Zoeklicht. Leiden, 8 October 1921. In een van de bladen las ik dat een club1 van jonge Vrijheidsbonders in de maak is. Nu dat is wel noodig ook. Want bij de oudere liberalen is het metl de vrijheid* toch altijd nog zoo heel treu rig gesteld. Neemt b.v. de Nieuwe Rotterd. Courant. Dit liberale orgaan druipt van vrijheid. Vrijheid voor den handel, vrijheid voor de industrie, vrijheid voor alles en een ieder. Als 't u blieft geeri overheidsbemoeiing, geen sociale wetgeving, maar onbeperkte vrijheid, behalve dan misschien voor de sociaal zwakken. Maar spreek dit vrijheidlievende orgaan niet van geestelijke vrijheid. De tijd dat het bouwen van Christelijke Scholen verboden werd, komt natuurlijk niet terug en ook niet de tijd dat de open bare school a 11 e s en de bijzondere niet© kreeg. Die tijd is voorbij, omdat de Chris telijke partijen nu eenmaal geweigerd heb ben, nog langer in den hoek te staan. Maar anders...., als 't kon Lees slechts dit zinnetje uit het liberale blad van Donderdag. „Onzes inziens is geen! oprichting van eenl bijzondere school noodzakelijk, wanneer 'er op de openbare school nog geleigenheid 'tot plaatsing is". •Hoe spreekt hier nog het echte onver- valscht.e liberalisme. Gelukkig heeft dit vrijheidlievende li berale orgaan niet meer te zeggen. •Het mag nog alleen! ongevraagde adviezen geven!. In 't belang van onze vrijheid wil ik hopen dat 't zoo blijft. OBSERVATOR. doeld, wordt dezeT dagen overgegaan tot do oprichting van een groep van Jongere Vrijhridöbondeis, waarvan hel iniatief U uitgegaan van wethouder Droogt oever For* tuyn en don hoer W. J. Baeti&an. Reods is van groote belangstelling van velerlei zijden, met name uit epen tlaungcsr, gebleken cn ligt het in de bedoeling, bin nenkort den iuhvjilingiavond van deze groep to houden. Centraal Comité. Wegens zijn benoeming tot lid van da Eorsfo Kamer der Stalen-Goncraal, ia Prof. Mr. A. Ar.cma (ingevolge ort. 27, le lid, dor Statuten) uit het Centraal Comité van Anti-revolu1i< n:iire Kiewerremgingoii gebieden. Do hoor Mr. P. S. Gorbrandy, la Snook lid dor Gcdoputeerde Stalen van Friesland, noemt de plaats van Prof. Aro ma in. Staten van Zuid-Holland. God. State» van Zuid-Holland hebbon besloten tor voorziening in do vacature ontstaande door do benoeming van mr. S. J. R. de Monchy, Griffier dor Staten, tot burgemeester van Arnhem, da volgonda voordracht aan te biedon: 1. Jihr. Mr. B. W. Th. Samdborg, griffier der Staiten van Drente; 2. Mr. G. F. Evolein, referendaris bij da Provinciale griffie van Zuid-Holland; 3. Mr. M. W. Scholtoma, Jz., administra teur bij dc Proviciale griffie vap Noord- Holland. Uitvoer van aardappelen. Men moldt ons uit Winschoten, dat dei uitvoer va» aardappelen tot Woensdag ia 6top gezet. Opheffing Raad van Arbeid. Naar de „Maasb. vernoemt, zou het in het voornemen liggen ook den Raad van Arboid te Zeist, op to heffe»' on dezen ba verecnigon met dien to Utrecht. Uit de metaalnijverheid. Op do Donderdag gehouden Verbondsbo- ci uursvergadering van het. N.VA worden uitvoerig© besprekingen gehouden ovor het besluit van de» Metaalbond om een uur- loonsvorlaging in to vooron van ten minst© 10 pCt. voor do meerderjarigo on 15 pCt. voor do minder jarigo raetaalbeweikors. Hot Verbond&bootüur heeft daarin aanlei ding goYondc» terbe&proking van dezo aan gelegenheid oen buitengewoon oongres van do bij 'hot N.V.V. aangesloten organisatie© uit to schrijven. HET MILLI0EN. 31© Verantwoording. Me&uwenBabylonii-iïbroek en Dron- Gelen 300.-*a Alphen n. d. Rijn 930.—* Polsbroek 50.-^ Rotterdam, 8e storting 5000.—» Sasoenheim - 350.—* Woeep. 2o 6torting 225.-* Bioiswijk, m 1555.—* And©!, 3e storting 92.-^ Totaal 8502.— 3© Verantwoording 520.975.G6i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1