weede BSad.
Zaterdag II Juni 1921
den naam des Heeren.
Onzo hulp» is in den naam doe Hoo.
ren, die hemel en aarde gemaakt heeft
Psalm 1248.
lied HammaaloLli ggwaagt niet al-
blijde en dankbaar van de hulpe die
is voor het volk van God, maar deko-
;lijke zanger voegt er onmiddellijk aan
dat die hulpe is in don naaan de s
eren.
ij het noemen van den heiligen Naam
s Gods, hebben wij aan iets andex*s te
ten, dan wanneer gesproken wordt
den naam eens menschen.
ons is, althans, tegenwoordig, de
n niet veel meer dan een willekeurig
een uitdrukking, om den een van den
)i> te onderscheiden. Maar de Naam
het eeuwig Opperwezen, is do ons ge
loken openbaring von Hem, die woont
e eeuwigheid, en die zonder dejz» Zelf-
nbaring door ons niet gekend zou 'kun»,
worden.
>en sterveling heeft Hem ooit gezien,
tan zelfs door menschenoogen niet ge
worden, overmits 'hij een on'toegan-
jk licht bewoont. Maar van het Ver
en Wezen gaat een kracht uit* Zijn
tie woreft gevoeld, Zijne Majesteit
it openbaar.
ss nu wat van dien voor ons ver
en God openbaar wordt in het groot
al, waardoor Hij voor ons kenbaar is
iraarm Hij door ons gekend wordt, is
laa/m des Heeren.
de Natuur, zoowel de schepping van
en aardo als de onderhouding en
ering der wereld, epelt ons met groote
Heine letteren dien Naam, want zij
ons de onzienlijke dingen Gods te
chouwen.
ij bidden: „Uw naam worde gehei-
en weten dat deze bede inhoudt, on-
God recht te mogen kennen in al Zijne
een, waarin Zijn almacht, wijsheid,
he id, gerechtigheid, barmhartigheid en
'beid klaarlijk schijnen,
wst dan hebben we de rechte leivens-
Reroldbeschouwing, als wij, na ons oog
'al Gods werk gericht te hebben, in
'heil met den Psalmdichter aanbid-
kunnen uitroepen: O Heere, onze
ie, hoe heerlijk is Uw Naam op die gan
aardteI
ftt^gkstwooru spreekt echter niet in het
taoen van den naam Gods, maar zeer
ikfelijk van den naam des Heeren.
staal in het oorspronkelijk, (zooals
ds wanneer de naam Heere geheel en
nel capital e letters geschreven wordt)
Jehovah-naam, waarmede de genadige
la-God bekend is, alleen bij Zijn volk,
kaan Hij in eeuwige Liefde zich ver-
naam des Heeren is niet dc opienba-
Gods in liet riijk der Natuur, maar de
ipenbaring van d'en Almachtige aan
volk dat naar Zijn naam genoemd is
at hopen mag op Zijne goedertieren-
<ü®n Caam komt do barmhartigo God
ons met Zijn eeuwige ontferming,
genade en ongehoudene goedertieren
icn Jehovali-naam openbaart God, als
in het midden van eien verdoemelijke
4d, door Zijn genade en kracht een
verwekt, te voren gunstig uitverko-
tol Zijne erve en lot, het verlost van
ouwige doem schuld, liet bevrijdt van
aacht en.smet der zond©, het be»
nrat tegen elk dreigend gevaar des
en, het bewaart in alLen nood en dood,
iet leidt tot de eeuwige zaJligheid en
lijkheid, door den Zoon zijner eeuwige
le, in en door de kracht des Heiligen
stes.
>or dien naam des Heeren wondt de
:orene gemeente, van höt begin der
'Pping tot aan hot einde der wereld,
ladend, beschermd -en onderhouden.
1 daarom as die Jehovah-naam Voor al
volk des Heeren ®oo heilig, groot en
feuilleton
Eindelijk 't huis.
I* Ik kan u gelukkig gerust stellen, Dr.
Awien, gij zijt zeer vriendelijk, buiten-
'oon vriendelijk; maar tot dusverre ben
B heusch nog niet gecharmeerd van Dr.
iiglae, welk een bewonderenswaardig
®oon hij overigens ook moge zijn. Mijn
®der en ik zijn gelukkig heel wel en wij
»ban voor 't oogenblik geen dokter aoo-
gij behoeft u dus niet over onze keus
verontruste®, hoewel het misschien na
kijk is, dat gij u daarover wait zanuw-
litig maakt. Ik wil u ndet beleedigen, maar
,lno^ u zeggen, dat ik uw ongeroepen
Kchenkomst in mijn zak
Dio Naam is voor Gods kinderen oen
bron van troost en kracht, een lidht in de
duisternis, een ötounsol voor het hart, het
plechtanker der hope. In dien grooton en
heiligen Naam gevoelt Gods volk zich zoo
veiling.
Al gaat het door oen da!l der schaduwen
Hos doods, het vreest geen kwaad, want
geen schepsel kan het scfoewfien van de
liefde Gods die daar in in Christus Jezus
onzen Heere.
Die Naam des Hoeren is de 'betoomng en
openbaring van Gods vrije genade in Zijn
Ihemelsch koninkrijk. Dies virudlt \s Heeren
igunstivolk daarin oen hoog vertreik, een to
ren der verlossingen, en meldt er van dat
die Naam rijk van eer is en tot onze vreug
de nabij.
Daarom wordt gebeden: Verlos ons,door
Uwen Naam! Daarom wordt vertrouwd op
dien Naam, zoo heilig, zoo groot en goed.
Ziet 's Heeren voflk op Gods daden in het
verleden, en neemt het waar Zijn doen in
het -heden, dan mag het roemen in die
nimmer uitblijvende hulpe van boven en
danken voo£ altoos geschonken uitred-
ding.dun mag het uitsprefkenvan oen steeds
heerlijke uitkomst, en het doet dat door te
bolijden dat zijn hulpe is in den naam des
Hoeren.
Dei, wol, hier is niet sprake van een be
de, tenminste niet van smeekbed».
Een dankbare belijdenis wordt aanbid
dend gedaan. Wij lezen/ niet „onze hulpe
zij, maar is in eten naam des Heeren". En
dit wordt ten vo<ïle ver-slaan als we letten
op het verband, en lezen wait in dezen
psalm vooraf gezegd wordlt.
De menschen stonden tegen ons op, hun
toorn ontstak tegen ons en zo zoutten ons
'levend verslonden hebben, ten ware de
Heere die b ij ons is ge
weest! Ja, de wateren zouden ons over-
loopen hebben, een stroom zou over onze
ziel gegaan zij®, de stoute wateren zouden
over onze ziel gegaan zijn, ten wane de
Heere, die bij ons is geweest!
Maar de Heere heeft ons niot overgege
ven in de tanden onzer vijanden tot een
roof. Zijn Naam zoo rijk aan e<e»r, was tot
onze vreugd nabij. Hij openbaarde Zijn
Jehcrvah-naam in groote kracht ter ver
lossing.
Nu is, door die hulp© dos Heeren, onze
ziel ontkomen als een vogel uit den Strik
des vogelvangers. Ja, de strik >is gebroken,
wij zijn ontkomen.
De naam des Heeren zij geloofd en ge
prezen! In dien heerlijken Naam ligt hulp
en heil, waarvoor eeuwig dooir al Gods
vo'Kk wordt gedankt.
Is 'het wonder dat de Martelaarskerk, die
Stand hield te midde® van de bangste ver
volgingen, in de dagen der Hervorming dit
slotwoord van Psalm 124 nam als haar
votum, en haar samenkomsten opende
met dit veelzeggende korte woord!
In dien Naam des Hoeren lag alle
eeuwen dioor de onverwinlijke kracht voor
het Israël Gods, en de tot nu ondervonden
hulpe is de meest vaste en zekere waar
borg dat in dien Naam, wat ook gebeure,
de hulpe blijven zal tot in alle eeuwig
heid.
Moest Christus' ke,rlk teven uit eigen
kracht, of steunen óp do macht van eenig
schepsel twijfelmoedig m<ocht zij vra
gen wie zal ons het goede toch doen zien
Maar nu behoeft zij niet bang te zijn,
noch te vreezen. Haar hulpe was afltoos, en
is, en .zal zijn tot aan het einde dier eeuwen
in dien naam des Heeren.
V Bijna 50 Miilioen.
De heer I. G. ICeesing, voorzitter van den j
Raad van Arbeid te Zaandam, doet in
Eet Volk enkele mededeelingen, die
de aandacht verdienen.
Het Maandschrift van het Centraal Bu
reau voor do Statistiek behelst regelmatig
de cijfers betreffende het aantal ouderdoms
renten van f 156.— en f 130—, volgens
verschillende artikelen der lnvalitcitswet
(I. W.) c® der Ouderdomswet (O. W.) toe
gekend.
Uit deze cijfere is ongeveer her, jaarbedrag
té berekenen, dat op 1 April 1921 aan
ouderdomsrenten werd genoten.
Het volgende staatje geeft van de/e be
rekening een beeld:
Artikel Aantal rente® Becijferd jaarbodr.
369 I. W. 44.860 f 6.745.752
370 I. W. 53.822 7.900.230
373 I. W. 9.379 1.411.254
28 O. W. 198.011 29.181.360
26 0. W. 23.332 3.477.552
Totaal 329.404 f 48.716.148
Het totale jaarbedrag aan ouderdomsren
ten zal derhalve tusschen de 48 en 49 mii
lioen gulden bedragen. Dit komt neer op
een gemiddeld jaarbedrag per rentetrekker
van ongeveer f 147.90 of circa f2.85
week.
Hierbij moet in aanmerking genomen
worde®, dat al deze renten behooren tot d9
kostelooze, of tot de renten waarvoor slo-hts
korten tijd premie werd betaald, die in een
tijdvak van ongeveer 30 jaap zullen ver
dwijnen, om geleidelijk plaats te maken
voor gaandeweg hoogere bedragen, aan eone
nieuwe generatie van rentetrekkers in ver
band met. de betaalde premicn en den duur
der verzekeringen.
Er wopJt wel eens gesproken over de
woaschelijkheid van verdubbeling of ver
drievoudiging der renten, met het oog op
den boogaren levensstandaard der laatste
jaren. Men kan nu aan de hand van voor
gaande cijfers berekenen, welke uitgaven
zulk eeni verhooging met zich zou brengen.
Zou bijv. het rentebedrag verdrievoudigd
worde®, due gebracht worden op gemiddeld
f 8.55 per week, dan zou dat een uitgave
vorderen va® ongeveer 146 miilioen gulden
per jaar, dus circa honderd miilioen gul
den méér dan thans wordt uitgekeerd.
Er wordt ook in onze kringen nog wei
eens smalend over de Invaliditeitswet ge
sproken.
Misschien ka® het bovenstaande tot een
milder oordeel stemmen.
Het is te oh niet zonder beteekenis dat nu
reeds een bedrag va® bijna 50 miilioen gul
den per jaar aan ouden van dagen en in
validen wordt uitgekeerd.
Tevens blijkt hieruit dat verhooging van
de rentebedragen niet zoo eenvoudig is, ale
het oppervlakkig wel schijnt.
KERK EN SCHOOL
De oogen opwaarts!
Neen, mijn ziel, buig u niet neder,
Want uw God verandert niet!
Hij bewaart in liefd' u toeder,
Schijn' ook duister het verschiet.
Log uw zonden en uw zorgen
Neder aan des kruises voet.
Zoek Zijn aanschijn ied'ron morgen;
Wis schenkt Hij u nieuwen moed.
Reis voortaan uw weg met blijdschap,
Eenmaal zal uw oog Hem zien,
Dien uw ziel hier 't moest, beminde;
Dankend zult g' Hom hulde bicn.
Dan is allo leed vergeten;
Tranen schreit men daar niet meer.
Zaligheid niet af te meten
Wacht ons boven bij den Heer.
Hi or op aarde vreemdelingen,
Maar „des Heeren" dcor gona!
Ginder zijn we hemellingen;
Eer zij God! Halloluja!
J. van Andel.
recht., haar raad te willen geven? Was ze
dan oen kind, dat iemand haar bevelen zou?
Wat recht hand iemand om op die wijze
over Dr. Douglas te sproken? Hij was van
top tot teea een gentleman, veel meer een
gentleman dan Dr. van Anden zich van
avond betoond had on zij hield van hem.
ja, en zo zou van hem blijven houden, ten
spijt van duizend jaloenscho doktors.
Een lichte stap werd in de gang géhoord.
Sadie sloeg even de oogen op en toen zij
bemerkte, dat bet Dr. Douglas was, die
naast haar 6tend, ging zij voort met spelen.
Hij leunde .tegen de piano en luisterde.
„Hebt gij een aangenaam toertje ge
daan? vroeg hij, toen Sadie's epel wat min
der woeet geworden was.
„Von-ukkelijk", zeide zij sarcastisch en
met nadruk.
„Uit de wijze, waarop gij 6poeldet, meen
de ik te kunnen opmaken, dat er een orkaan
gewood had."
„Niets van dat alles; ik heb alleen een
kleine vaderlijke raad gekregen."
„Waarlijk! Heeft hij u in 2ijn vriendelijke
boedo genomen? Ik feliciteer u."
Sadie was nog erg driftig, anders zou zij
nooit zoo iets onnepast. en stuitends heiben
willen zeggen, als wat nu volgde; (het is
een betreurenswaardig feit, dat menschen.
dio boos zijn. vreemde dingen zeggen en
NED. HERV. KERK.
Beroepen. Te Krabbendijke: J. J. Hom*
burg to Goes; te Suawoude: J. H. F. Bemme te
Huizen (N.-H.)te Wyckel: P. v. d. Sluys te
Haulorwijk.
Aangenomen. Naar Kerkradc: J. A. Ver
hoog te Nieuw-Vosmeer.
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal. Te MaassluisJoh. Jansen te Lei
den en' J. Vreugdeuhil te Sliedrecht.
Beroepen. Te Maassluis en ZutphenJ.
Vrougdcn/hal te Sliedrechtte Dmuiden: J. W.
Polmau te Almelo.
Vergadering Geref. Bond.
De Gorel. Bond in de Nod. Herv. Kerk, zal op
Woensdag 15 Juni e.k., dos v.m. 11 uur in K. en
W. te Utrecht een buitengewone vergadering hou
den, alleen toegankelijk voor Bondsleden, ter be-
6prekiivg van het Reglement op de Predikanta-
tractcmentcn. Ds. M. v. Grieken zal deze zaak in
leiden.
De Gerei. Bond en de preuikantstrartementen.
„De Waarheidsvriend", heit orgaan van de
Gereformeerden in de Ned. Herv. Kork, heeft
een artikelenreeks gegeven over hot reglement
op do predikantshnaetementen.
Aan hot slotartikel is het volgende ontleend:
„Voor oon lief ding wilden wo, dat door do
offervaardigheid der Gomeante het Reglement op
do predikants/tractemeaten niet noodig was ge
weest. 't Is en blijft een schande zoo lang het
er isl
Voor een lief ding wilden we, dat er oon an
dore en botoro regeling was tusschen behoor en
bestuur in onze Horv. Kerk.
Een gereformeerd mensck kan cr nooit vredn
mee hebben, dat do zaken zijn zooals ze zijn.
doen, dingen, die zij naderhand diep betreu
ren).
Terwijl zij Dr. Douglas mot haar heldere
cogen ernstig en doordringend aankeek, zei-
de zij plotseling:
„Hij vond, dat ik te vertrouwelijk met. u
omging en hij waarschuwde mij tegen uw
gevaarlijken persoon."
Een trek als van droefheid en hevige pijn
verscheen op zijn gelaat, terwijl hij meer
hardop dacht dan zeide
„Heeft die man het er dan op gezet, dat
ik geen enkelen vriend zal hebben?"
Sadie was getroffen; zij sloeg in lang
zaam tempo zachte, liefelijke akkoorden
aan, terwijl zij vroeg:
„Wat is uw misdaad in zijn oogen, Dok
ter Douglas?"
Nu 6cheen hij werkelijk verlegen; toch
was oen zekere waardigheid in zijn houding
niet te miskennen, terwijl 'hij aarzelend naar
een antwoord zocht.
Och, ik hij zou hot u liever niet
vertellen, juffrouw Ried; het klinkt zoo
slecht." Toon zeide hij met een een-ig6zins
droevig lachje: „En die halve bekente
nis klinkt ook slecht, slechter misschien
dan de volle waarheid zou doen. Welnu
onze paden hebben zich eens aan hetzelfde
ziekbed gekruist, hij beging een kleine
misgreep, 't was een onbeduidende zaak
bijna niot. de moeite waard om te vertellen
Maar nu 't Reglement op de Predikantstu üo-
tementen er is en spoedig, heel spoedig naar we
hopen, door ©en regeling van de pensioenen ge
volgd zal worden en nu de regeling van beheer
en beotuur is zooals doze is, hebben we te er
kennen, dat de Synode het zoo voorzichtig mo
gelijk gedaan hoeft en hopen wij, dat alle kork--
voogden zoo spoedig mogelijk zullen verklaren,
dat zij gaarno zullen meewerken, dat het regle
ment tot uitvoering kan worden gebracht.
Daarin en daarbij verklaart dan geen enkele
kerkvoogdij, dat de Synode ook maar eenig
recht zou hebben tot regeling van het beheer
Mon verklaart alleen, wat de kerkvoogden
mot elk beroep trouwens nu ook roede vorklaren,
dat men hot beroepen op oen behoorlijk tract©-
xrtsnt in onze Horv. Kerk mogelijk wil maken
Of wij dnn do regeling willen houden, zoo als
deze nu is voorgeschreven in het Reglement?
Heolemool niet! We zeiden het reeds, het liefst
4en we heel dit Reglement spoedig weer verdwij-,
ncn. Als alles flink geregeld is. Eerden- niet.
Maar dan ook zoo spoedig mogelijk
Het Reglement op de predikantetractomenten
hoeft do richtingsquadda© niet gemaakt. En het
Reglement op de predikante tractementen komt
ook in die richtingsquaestie niet de minste wij
ziging brengen.
Het Reglement op de predikantetractementen
komt evenwel aan onze porietnonnaie. Wie moe
ten bet.alen. In hot belang van de Herv. gemeen*
ton en de Horv. dominé's. Honderd jaar en lan
ger hobben we met elkaar verkeerd. En oen op
lossing van het kerkelijk probleem ds nog niet
gevonden.
Door héél het samenstel van de reglementen
is het geknoei in zake de belijdenis in do hand
i. De classical© vergaderingen zijn zoo
dat do mond dor Kerk tamelijk wol
i en waar ze nog geopend kon woitfc?n,
heeft de Kork hebben do plaatselijke Kerken
gezwegen. Ook was do Synode zoo ingericht,
dat zij geen vertegenwoordiging van de Kerk
was en op do maat dio de slinger van de klok
aangeeft, heeft zij met 10 tegen 9 en met 9 togen
10 steeds alios gelaten zooals het was: do Horv.
Kork de Goref. Kerk ©en gereglementeerd
Genootschap, van eik wat wils. Di© krachttoer
hoeft ze verricht. Dan eens naar deoen kont, dan
weer naar den anderen kant 'n weinig overhel
lend, maar steeds zoo, dot zij ja en noen tegelijk
zaL Waarbij de Herv. Kerk met reuzenschreden
is achteruit gegaan en haar invloed voor een
groot deel hoeft verloren op bet volksleven; ter-
vijl er rechts on links zich velen hebben losge
maakt van haar.
Wat zullen we nu doen? Er den brand in ste
ken? Laten uiteensprutgen? Revolutie prediken
nu het aan onze portemonnaie komt?
Laten we dat. niet doen?
Maar laat hot kerkelijk vraagstuk nu door aHe
partijen tegelijk onder de oogen gezien worden1,
om saam te zoeken naar een aannemelijke op
lossing.
Want wij. Gereformeerden, zijn niet het één
en het al in de Herv. Kork. We kunnen dat wel
denken en bot onszelf en anderen wijs maken,
maar dan zal de werkelijkheid ons wei ontnuch
teren. En daarom moet een sfeer geschapen wor
den, dat we saam ons tot de oplossing van het
kerkelijk vraagstuk kunnen gaan zetten
Neen, de invoering van het Reglement op de
prcdikantstractementen mag de bom niet worden
om alles te laten springen.
Wo zullen 6aam alles doen wat in ons ver
mogen is om d© predikantetractementen zoo goed
mogelijk gemeenschappelijk te regelen.
Ook voor dominé's, die ons geen 5 cent waard
zijn, zullen we, zoo noodig. 10 cent offeren.
Maar het over cn weer betalen voor elkaar
zal er ons telkens weer aan herinneren dat J>ij
elkaar woont, dat naar 'e Heeren Woord van
elkaar gescheiden moet zijn en blijven."
Geref. Studentenbeweging.
Op bet Congres te Lunteren (in September) zul
len spreken: Pref. Dr. J. Ridderbos over. „De
waarde van het O. Testament voor het goloofs-
leven"; Ds. J. C. Brussaard over: „Geestelijk©
stroomingeu"Ds. S. G. de Graaf aver: „Onze
houding in de wereld"; Ds. T. Fe.werda ovpx-
„Het gebod en de religie", en waarschijilijk Prof.
Dr. L. Bonman over: „De psychologische romans"
terwijl Ds. G. R. Kuyper op den eer: ten svord
©en inleidend woord zal spreken. Of de heer Iden
burg zal spreken staat nog niet vast
Christel. Paedogogiek.
To Amsterdam wordt van 18—23 Juli a.8. oen
vacantie-cureus voor Chr. Pae-lagcgiek gehouden.
Lessen zullen worden gegeven doer Pref. Dr. T.
Hoekstra, Dr. S. 0. Los, Pref. Dr. L. Bouiunn,
Prof. Dr. Buytendijk, Or. W. C oen raad, Dr. J.
Sevorijn, Dr. Joh. van der Spek, Dr. J. G. Geel
kerken en P. Oo8terlee. Behandeld zullen worden
de volgende ondorwerpen: De philoeoplie van
Kant, de karakteriologi© van Prof. Heymans; do
waarneming van de jeugd in en voor de school;
het onderwijs in plant-, dier- en natuurkunde in
niouwe bonen bibsen; gezag en vrijheid iu on
derwijs en opvoedinghet zenuwachtig© kind in
do schooljarenoen ondervrorp uit de godsJieoi
stige psychologie van het k'nd, de «pvoedlng toj
aandaclstec oneentratie.
Indische Dienst.
Het Christelijk Comité voor Inch wede®
<le gelegenheid voor ©enige jongelieden, 3© 7.ullan
studeeren voor den fndisci.m dienst, om ondor
zekere voorwaarden steun voor .Ie ctt.d it kosten
te ontvangen. De sepretjri3 W. Breukclaar, /aan»
dam, verstrekt gaarne verdere inlichtingen.
Volkszang.
De Chr. Ond. meldt, dat met hot oog op dett
veel to korten tijd, die «og voor do voorbereiding
overblijft, door hot comité voor den Volkszang
dag besloten is, in 1921 nog geen Volkszangidag
te houden.
De onderwijzer in de 17e eeuw.
Hoe men in 1654 in Wuriomburg over
de opvoeders der jeugd dacht, blijkt uit de
volgende regeling:
„De predikanten zullen don schoolmeester
niet al te veel in hun eigen dienst of be
drijf mogen gebruiken en ton hunnen be
hoeve geen gelden late® invorderen, niet
naar het veld zendon of hout laten kloven,
zoomede ook niet laten do-rschen of tot
tuinwerk en anderen arbeid bezigen, dewijl
daardoor de schoolkinderen te voel zouden
verzuimd worden.
„Alsmede zal de schoolmeester geen her
berg of tapperij mogen houden, noch het
ambt van dorpsschout en andere van dien
aard waarnemen. Bij aid ie® zij echter het
vak speelman willen uitoefenen, zullen zij
afstand moeten doen van him vak als
schoolmeester."
HET MILLIOEN.
16e Verantwoording.
Kieever. ter Aa 3o storting f
109.-.
Kiesver. Enschedé 2o storting
1.100.-.
Kle6ver. Cukmborg le storting
400.-.
Kieever. Voorschoten 3e storting
73.—
Kieevor. Laren N.-H. le storting
118.—
Kieekr. Amsterdam
3.000.—
Kieskr. Amsterdam
500.—
Kieekr. Amsterdam Gift P. G.
50.—
Kiesver. Breda 2e storting
113.—
Kiesver. Hatem 3e storting
303.25
Kieskr. Gouda. Gift J. v. d. V.
50.—
Kiesver. Baarn
725.—
Ruwiel
60.—
Oudenrijn 2e storting
154.—
Zaltbommel ,->
300.-.
Vloerden 2e storting
250.—
Wageningen le storting
855.—
Krommenie le storting
100.—
Jongedochter
10.—
D. W. to A
2.50
W. F. E.
2.50
Totaal
8.275.25
15o Verantwoording
308.446.88
f 316.722.13
De Penningmeester,
8. BAKKER.
Uit de oude doos.
Te Leiden zoo lezen we in de
T el o g r. waren in het- laatst der 15o
eeuw verscheiden lieden, die, zooals nu nog
vaak het geval is, verre boven bun stand
leefden en dientengevolge gro-ote schulden
maakten. Op een zeer gemakkelijke wijze
evenwel wisten zij zich daarvan te ontlasten.
Zij vroege® namelijk aan den Hove van Hol
land aktie van cessie aa®, van afstand, van
overgang; betuigden onder eode e® onder
tranen hét verkeerde van hun- daad e® kwa
men zoo niet geheel althans voor 'n gedeelte
van de betaling hunner schulden vrij.
De regecring der stad, ziende hoeveel
kwaad hieruit voortkwam, verzocht Graaf
Filips (14821506) de gunst, of hij wilde
bewerken, dat het Hof omtrent zoodanige
verzoeken minder gewillig mocht zijn. Fi
lips wist van zijn kant voor de kwaal een
nog beter middel. Don 3 Os ten Juli 1501 ver
leende hij octrooi, inhoudende, dat niemand
van de burgers of ingezetenen va® Leiden
voortaan van brieven van cessie gebruik
mocht, raakeu. alvorens ten standhuizo te zijn
verschenen „endo voor het etadhuys aldoor
staen in zijn ondorstc klcel (hemd) dry da
den achtervolgende op oeno plaotso hooch
synde dry of vyer trappen elckcn aaog" een
wijze, te weten van half twaalf tot half
één wyze op ten middach".
Zoo uitnemend werkte dit middel, dat
honderd en vier jaren later burgemeesteroa
van Leiden in een brief aan den Prins van
Oranje verklaarde®, dat. sedert dat, octrooi
nooit iemand meer te Lelde® cessie gevraagd
of gedaan had.
en ik zou er lierver over zwijgen. Hij is een
kundig menseh en heeft zich sedert naam
gemaakt e® men zou moenen, dat hij aan dat
kleine voorval zelf niet meer denken zou,
maar hij schijnt het me nooit vergeven te
hebben."
De muziek zweeg nu geheel en Sadie's
groote oogen, waarin afschuw te lezen
stond, 61-aajrdon hem aan. „Is het mogelijk"
zeide zij, ,dat dat alles is e® dat hij u
daarom zulk een onverzoenlijkon haat kan
toedragen? En dan zeggen ze nog dat hij
zulk een oprecht christen is!"
Dr. Douglas liet ee® korte®, zachten lach
hoeren, alsof hij oivmogelijk zijn vroolijk-
heid bodwingen kon; toen werd hij plotse
ling ernstig en zeide:
„Ik moet u vergiffenis vragen".
„Waarvoor Dr. Douglas en waarom lacht
gij zoo?"
„Vergiffenis vroeg ik, omdat ik lachte, en
ik lachte omdat ik het. zoo grappig vond.,
dat gij zoo naïf verband zocht tusschen
iemands innerlijke hoedanigheden en zijn
vroomheid."
„Behoort daar dan geen verband tusschen
te zijn?"
„Wel, dat hangt er veel van af, hoeveel
gewicht gij aan zijn vroomheid hecht."
„Wat bedeelt go daarmee, Dr. Douglas?"
„Van uw standpunt gezien, geloof ik, dat
bat zooveel als verraad beteékent en daar
om vind ik het maar beter dit gesprek te
staken."
„Maar ik wil or juist eens graag met tt
ovor spreken. Gelooft ge dan niet, dat er.
werkelijk vrome menschen zijn?"
„Gelooft gij dat dan?" m
„Nu antwoordt gij op Yankee-manier.
„Dat weet ik wel; maar zoo kom ik hot
spoedigst waar ik wezen ■wil, daarom zeg
ik nog eens: hoeveel gewicht hocht gij aaa
die zoogenaamde vroomheid, of met andere
woorden, hoeveel zoogenaamde vromen kenfc
ge, die ge bijzonder hebt loeren achten
wegens hun vromen levenswandel?
Daar werd nu de oude, de zoo dikwijls
in Sadie's hart opgekomen- vraag doo-r ooi
ander gesteld t O, Esther, vrome zuster, met
wie zij zooveel jaren van haar leven heeft
omgegaan, met. wie zij steeds in zoo nauwe
aanraking is-geweest, als zij zich nu maar
op u had kunne® beroepen, als zij zich uw.
ernstige levensopvatting had kunnen her
inneren, uw eerlijk pogo® om te doen, wat
recht was, uw ernstigen strijd tegen de
zonde eii do zelfzucht, als het haar ooit- uit
uw gedragingen gebleken was, dat gij den
Heere Jezus toebohoordet, dan zou zij den
verzoeker, die hier in menscholijke gedaan
te tot haar kwam en op antwoord wachtte,
beslist hebben geantwoord: „Ik heb er één
gekend," en wie weet, of zij dien. avond
niet voor Christus gewonnen zou zijn.
