Dagblad voor Leiden en Omstreken.
pibi
e»t«, ABONNEMENTSPRIJS
Aanl|ir IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN
9'f WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
>Eft KWARTAAL 12.50
7.~~>ER WEEK10.1»
I jgfRANCO PER POST PSB KWARTAAL 12.00
2de JAARGANG. - WOENSDAG 18 MEI 1921 - No. 344
BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ADVERTENTIE-PRIJS
PER GEWONE HEGEL I022I/J
DES ZATERDAGS [030
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TAIUR1
KLEINE ADVERTENTIES van hongstmu
80 voordvn 50 cent: Zaterdags 75 eeaK
t. bij voornitbetaling
s u- in-
«Mi
jt nummer bestaat uit twee bladen.
Scholenbouw.
>7 Mof
D« bepalingen van de nieuwe Onderwijs-
CIRi P» waardoor de gemeenten verplicht
■y orden de bouw en inrichting van do *)ij.
m a: ondore lagere echoion to bekostigen, drei.
Ul en voor vele gemeen Ion oen bron van
lis .Jtoeilijkheden te worden.
■q a Inzonderheid geldt dit voor die gomoen-
ievaf k. waar bijzonder onderwijs regel is eri
Gani ponkaar onderwijs niet of zoo good ale
Juliet begeerd wordt, en waar de verschillen-
Titer godsdienstige richtingen ieder hun eigen
r.n#chool begeeron.
yj.J In zulko gemeenten kan de uii voering
.TiaJ"1" wet inderdaad tot moeilijkheden van
'r/.u-ilpiancieelon aard aanleiding geven.
;n e( Om te beginnen moeten de ixmoodigde
fet iJ^kiou voor bouw en inrichting beschik-
,.n aar worden gesteld, wat. in dezen tijd lang
zien altijd gemakkelijk is en bovendien
en afö-g011 on aflossing vrij aanzie lijke
Icrdi inaneicele offers.
eed Sommige gemcenlen zullen iu verband
kan aarraodo hunne belastingen zeer belang-
vaar ijk moeten vorhoogen, soms zelfs met 100
18 rooent.
a a In de Tweede Kamer is op deze zaak
bet ©eds de aandacht, gevestigd en een motie
ot 1 lanhangig gemaakt, waarin wordt uit ge-
vatti proken dat d© kosten voor de stichting erj
A'Instandhouding van scholen tot tenminste
Ivai 0 pCt. door het Rijk moeten worden ge-
Tui {ragen.
erki Of deze motie zal worden aangenomen
i'ifn uitgevoerd of dat op een andere wijze
aera jaar oen oplossing moet worden gozocht
:'"u ial Jo tijd leeren.
1 111 iVoorloopig echter zullen do gemeenten heb-
l' fcen tc betalen en onze schoolbesturen zul-
kan en go<xl doen, daarmede bij de uitvoering
unj yan hunne plannen te rekenen,
/n- Niet, zooals vanzolf sproekt, door, waar
'<en icholenbouw noodig is, daartoe niet over
gaan.
00 Maar wel door voer onnoodige
splitsing to wakon en waar mogelijk 6a-
J!Jlïnenweiking to zoeken.
En voorts door bij don bouw en do in-
^"Vichting van scholen, zonder aan de deur»
Vielijkhcid afbreuk te doen, de zuinigheid
l-?-' ito betrachten en do mooilijkliedon voor de
gemeente niet noodelooö le vergrooton.
f ii
STADSNIEUWS.
De Xederl. Ilcrv. Gem?fi>te.
js> Gisterenavond werd in do Pieterskerk do aan-
i jpbondigde vergadering van leden der Herv. Ge-
inoenlo gehouden teneinde to worden ingelicht om
IJ0' Jrcnt den financieelen toestand der Gemeente.
Ds. Pu nee li o die do vergadering opende
?cl( *t laten zingen van Ps. 119:17 en gebed sprak
"oot \oen openingswoord waarin hij weco op het go-
Tv (R'icht van dezen avond.
Men weet waarom 't gaat. De nood dertijden
1 f 1 is ook voor do gemeentelijke huishouding van in-
aan gebleken. De uitgaven zijn ontstellend to©»
1 (genomen.
'l'D Daaxnaast staat ook een verblijdende toename
■ia' Van do olfervaardighoid dor gemeente, maar toch
r 1 liobbon inkomsten on uitgaven goen gelijken trod
'£n jgelioudon.
Alleen voor dit jaar is or 'n tekort van f 13000
en nu is devmag of do gemeente bereid ia dit be*
jdrag te offeren. Dit lijkt een zeer malcricelo
/Vraag, maar het is een vraag die behoort tot de
'f' gowono werkelijkheid van het leven. De stoffe
lijk© zaken zijn van bctcekenis ook voor het gees
telijk leven.
,Om to laten gevoelen dat het hier maar niet
Oen materieolo vraag is ghat spr. dozo vraag
Aransponecrcn eff zegt hij: ia oen kerke.ijk gods-
(dienstig leven u de bcnoodigd© 6omimon waard?
jjj Is dat niet het geval, dan zal om maar iets
jn it© zeggen do gewone hulp in den eeredicust van
Yj niindor allooi woorden cn zal in do vacaturc-Ds.
jHoogonraad niet kunnen worden beroepen en liet
jjj .laantal predikanten bij oventueclo vacatures auto-
|j .matiscli weiden verminderd.
;lUi Door wat onze vaderen veraameldon en door
uitkccringen van do Ovorheid zijn er velen dio
uj5 'rooeneu dat liet kerkelijk loven zoo ongevoor het
]3 goedkoopste is. Jarenlang zijn we gotyranniseerd
j} 'door de kerk-cent. Erkend moet, dat or do laatste
i 3aren veel gedaan ie. Maar 't ie niet genoeg. We
4 /zitten op het zand en we komen niet loe, als niet
r- 0cn offer wordt gebracht.
't Gaat dus niet om matorieelo dingen.
'Aan do gemeente van Leiden wordt een. uit-»
Spraak gevraagd over dozo geweldige kwestie
.of godsdienst ons al of niet oen offer waard ia;
Of wo kunnen leven buiten God en zijn dienst, of
jdat waar is do kreet uit Ps. 42: Gelijk een hert
.schreeuwt naar de waterstromen, zoo schreeuwt
jpüjne ziel tot U o God.
(Theoretisch geredeneerd zijn wo het wel een3.
Ook do Leidsche gemeente luistert met huive
rende ontroering naar het woord van den Heere
tfezus: Wat baat hel den mensch zoo hij do ge-
'II jlieolo wereld wint en lijdt do schade zijner ziel.
i De Leidscke gemeente is de oorsto om te orken-
Jneu de groot© betcukonis van het godsdienstig lc-
Ijren.
Theoretisch zijn wo hot eens. Maar een mooie
Jth eflrio raakt altijd de beurs.
Als we de practiscbe coiiscqu-ni io van onzo
,«nooio theorie niet aandurven, dan moeten we het
aandurven dio theorie los lo latendan moeien
jwe ons failliet laten verklaren.
Dat klinkt hard, maar 't gaat luier au ouiiuaul
om do vraag of we ons door dc wereld af of niet
f&iHiet zullen laten verklaren.
Het zijn donkore dingen waarvan epr. gewaagd
maar er zijn toch ook lichtzijden. Als de isden
allen een betrekkelijk klein bedrag offeren dan
is do zaak in orde.
Men zegt misschien: hot kan niot. Maar, zegt
•pr. wat kost do öigaar waarvan ge zooovcn het
eindje hebt weggeworpen. Wat geeft ge uit voor
vermaak, voor vacanlio. We mooten breken met
de fatale gedachte, dat do kerk ondorkouden moot
worden van wat we overhouden als we eerst aan
alle andere dingen hebben gedacht. Gebroken
moot met de godacht© dat we genoeg doen als
wo onze armzalige kerkcent geven.
Als wo waarlijk Piukstcrfoeat liebbon gevierd
en -ervaren hebben dat we zalig zijn in Gods ge-
klank als wo ervaren dat do goedheid des Hoeren
cn6 loostraalt en zijn onbezweken trouw ons vor
hoogen zal, zullen wo dan niet in het volle zon
licht gaan staan cu God van harte met onze
gaven dienen?
Spr. eindigt met to wijzen op de heerlijkheid -
van 't vrijwillig geven en mot op to wek-,
ken de groot© paradox van den Bijbel to bel e-
von: do zegenende ziel zal vetgemaakt worden.
Als tweed© 6proker treedt daarna op D r. J.
Schokking, dio wijet op de bijzondere beloe*
kennis van deze samenkomst, welks bedoeling
roods duidelijk door Ds. Punsolie iu het licht is
gesteld.
We staan wat hot onderhoud van het kerke
lijk leven betreft, voor groot© moeilijkhe
den, zooals we die in lange jaren niet gekend
hebben.
Er is een financioole nood stand, waarin
voorzien moet worden, en liefst zoo spoedig mo
gelijk.
Deze toestand bestaat feitelijk reeds lang; or
is een achterstand van jaren her, dio zich thans
wiookt, maar die niet tot het bewustzijn der go-
nieento is doorgedrongen.
De verklaring hiervan vindt spr. in ver
keerd© voorstellingen dio bestonden omtrent het
kerkegoed en het beheer daarvan, 't Gaat hier
niet om harde dingen te zeggen, maar.toch moe
ien wo elkaar de waarheid durven zoggen,
dat er oen gebrek is geweest aan werkelijk moe
leven. Spr. lieopt dat die verkeerde voorstellingen
thans voor goed verstoord zullen worden.
Wo staan hier voor de nadoelen van 't liisto-
lisch geworden, 't Heeft ongetwijfeld voordee-
len. waarvan spr. noemt dat we hier saam zijn in
de hoofdkerk van 't Leidscho Alkoen, waar do
atmosfeer geheiligd is.
Maar hot oude heelt ook nadoelen en dit wordt
het meest beseft, als het geld kost.
Er schuilt in do Christelijk Hervormde opvat
ting ©ou gevaar, n.l. dat do dienst der barmhar
tigheid vooropgaat cn do Korkodienst achteraan
komt.
Spr. wil die orde niot omkecren; do dienst der
barmhartigheid is wel degelijk een deol van den
oorodionst, maar do ©eredienst zelf ondervindt
daarvan b.v. in de collocto weloens 6chade.
Naar 6pr. meent moest hierin verandering ko
men en zou de collect© voor do ©eredienst bo-
hooren to vervallen. Dit bohoort tot een andere
orde. T Is goen dienst der barmhartigheid
cn 't moot worden betreurd dat dit niot ver
staan is.
Hiorbij komt dat velen geen juist begrip had
den van do financieelo bohoeflcn.
Do predikanlstractementen worden immers door
den Slaat betaald enis do kerkvoogdij niet
rijk?
Maar men Vergeet dat de traktementen dor prcn
dikanton slechts gedeeltelijk door het Kijk
betaald worden; dat in vol© predikant* gezinnen
biltoro armoede geloden wordt; al klinkt dit niet
altijd naar buiten uit.
En wat bolroft het kapitaal van do gemeente,
men bedacht niet, dat do rente lang niet vol
doende was voor het onderhoud der gebouwen.
Het vorig jaar gal een tekort van I 7000 eu
bovendien zal dit jaar minstens f 0000 extra
moeten binnenkomen, afgezien nog van buiten-»
gewone uitgaven die misschien noodig zijn.
Met dank gewaagt spr. van do arbeid dor
Comm. uit de gemeente en van do stijging der
inkomsten, ook iu do collecten. Er is een deel
dor gomeeuto dat zijn plicht doot, dat meeleeft
em m-eodraagt, maar dat doel is to kloin.
Verstaan moet worden dat do inkomsten do
pitgavcn niet dekken, en dat duarin voorzien
/noot worden. Er kan misschien op do uitgaven
bezuinigd worden, maar daar slaat tegenover dat
vele noodzakelijke uitgaven achterwege blijven.
Spr. wijst o.a. op do Hooglandsche Kerk waar
's avonds geen dienst kan zijn, omdal do verlich
ting ontbreekt, op do noodzakelijkheid dat som
mige kei ken verwarmd worden, op het wcnsche-
lijko dat meerdoro kerkgcbouwcu gesticht wor-
don, dat het aantal predikanten vermoordo'rt, dat
althans hulppredikers wórden aangesteld enz.
Daarom gaat 't thans ochtor niot. 'I Gaat
thans alloen om het 61rikt noodzakelijke
waarop niet kan worden afgedongen.
Do gemocnte-cominissio heeft, gemeend do op
lossing to moeten zooken in verhooging der
plaa'.songelden, waartegen Notabelen vooralsnog
bezwaar hadden cn welke maatregel toch geno
men zal moeten worden, tenzij do gemeen to
op oen andere wijze in de be'ïoob.-m voo;z:el.
Ilct ideaal is hitibij voor spr. dnl aüc loden
in dio male vrijwillig bijdroegen, dat in allo
behoeften zou kunnen worden voorzien, maar
waar dit nu niet kan, daar hoopt hij toch, dat
voor dit tekort do b c s t o w i j z o van voor
ziening zal worden gekozen. Alloen, er moet
zekerheid komen dat do gemeen!e-coim'li-sip ann
haro verplichtingen, aan do verplichtingen van
do gemeente kan voldoen.
Er wordt veel gevraagd in deze d.tgcn.. Do
dwang breidt zich als een olievlek uit. Daar
door is er steeds minder plaats voor 't vrijwillige
waarin de z i o 1 van den persoon klopt.
Maar ia 't nu niot noodig in do Ghristelijko
gemeente vast te houden aan 't vrijwillig
geven aan wat noodig is om den bouw van hot
huis Gods?
Verstaan moet wordAi dat 't Koninkrijk Gods
ons niot noodig heeft-^maar dat wij 't Konink
rijk Gods noodig hebben.
Na het zingen van Gezang 3: G, is hot woord
aan Da. B eek en k am p,. dio na alles wat ge
zegd is, niet wil spreien over de zaak zelf, maar
iets wil zeggon van 'n oudo plaat, waar bij een
tafel een man zit lo schrijven. Uit de schare
komt oen boor die een zak met gouden dukaten
brengt. En naast hem ataefl, een ander die zil
veren kandelabres brengt. En daarnaast oen oud
vrouwtje die een klein geldstuk neerlegt
En onder de plaat leest epr.: „Op hel altaar
des vaderlands 1813". Dat onderschrift sproekt
tot ons liart, van lijden van nood en onderdruk
king, toen na do Franschc ovcrheorsching het
altaar des vaderlands werd opgericht.
Als we oen vergelijking maken, tiissehen toen
on onze dagen, waarin wo mogen samenkomen in
oen onnafhankolijko, protestantscho, gereformeer
de kerk, waarin wij ons vorheugOu in de vrije
verkondiging van Gods Woord, hoo hebben wc
dan niet te roemen in de daden Gods.
Maar vergeten we dan ook niet, dat wo holv
ben een arme kerk, .die in grooten nood
verkeert, doordat het .altaar der barmhartigheid
eigenlijk uit het midden der gomeeuto is wegge
gaan.
Geldt, zoo vraagt spr. mi&schien ook van ons,
wat gezegd werd tot den rijken jongeling: één
ding ontbreekt u; dat uit ons midden het altaar
der liofdo is weggenomen?
Alloen door dat. altaar weer op to richten cn
dat altaar to bezoeken is verbetering "in den toe
stand mogelijk.
Een schaduwzijde is geweest dat do staatsruif
heeft gehangen voor do Kerk on haro dienaren.
Het gevolg is gewoest, dat wo bij die ruif arm
zijn geworden. Maar wanneer wo weer gaan oife:
ren op, het altaar der vrijwillige liefde zulleu we
gesterkt cn verrijkt worden eu gezegend
met rijke goostolijke zegeningen.
En nu is het waar, de zaak van hot geven cn
offeren is een zaak die wo looien moeien. Do
Hervormden zijn als verweudo kinderen, dio al
tijd het lastigst zijn, maar zegt spr. 't zal ons
wol geleerd worden.
Wo hebben Chans noodig f 13000.-—; dat bo-
drag moot er komen en 't kan er komen, als do
gemeente hare rooping verstaat.
Wij hebben gevierd hot Pinksterfeest, welnu
laai 'l met ons zijn als niot do Pinkster-Chris
tenen, dio door genade geleerd hadden los te zijn
van 't geld omdat de Heero het van nood© had.
Mot den wensch dat God do -harten mag noi-»
gen lol vrijwillige offeranden tol verheerlijking
van den Naam dos Heeren on tot zogen dor Ge
meente, eindigde spreker.
Nadat gezongen was Ps. 150: 1, ging Ds. Beo-
kenkuinp in dankzegging voor.
Prof. Th. H. Mac Gillavry.
Op de Algcroeenc Begraafplaats te s-Gra
venhage Wórd gisteren tor aard© besteld
hel. stoffelijk hulsel van pror. dr. Th. H.
Mac Gillavry, oud-ltooglcwaar alhier. On
der de talrijke bloe.mslukken die de baar
dekten, was een krans afkomstig van de
geneeskundige faculteit der Leidsclie Uni
versiteit.
Vele collega's, ©lid-collega's, oud-leer
lingen en ander© belangstellenden hadden
zich grafwaarts begeven teneinde den ont
slapene do laatste eer l© bewijzen. Zoo
weiden o.a. opgemerkt: de inspecteur der
Kon. marechaussee, generaal-majoor O. A.
van Haeften; de Leidsclie hoogleeraren
prof. P. van Calcar, rector-mograficus der
Lcidsche. Universiteit, prof. Is'. Pb. Tendeloo
■pror. P. C. T. v. d. Hoeven, prof. M. Knap
pert en prof.-W. Einthoven; mrJ. E. Bod-
daw!serccl.ar.is van curatoren der Leid
sclie Universiteit en dc voormalige ama
nuensis van den overledene, do lieer A.
Mulder.
Toen do baar in de groeve was .neerge
laten trad prof. N. PI». Tendeloo naar vo-
iren om namens den Academische!» Senaat.,
de Faculteit der Genceskundo cn ook voor
zichzelf oen enkol woord f© spreken. Meer
dan een enkel woord, aldus spr., zou niet
passen bij den eenvoud van den man, dien
wij hier ten grave hebben gebracht. Het
past. ons een woord1 van ©ei'biotlige hulde
en oen afscheidsgroet tc brengen aan de
zen man, die de Leidsclie Universiteit zoo
lange jaren met zijn grootc gaven heeft
gesierd cn die met grootc moeilijkheden te
kampen heeft gehad. Spr. acht het een bij
zonder voorrecht zijn leerling te zijn ge
weest, lielgocn ongetwijfeld met velen het
geval zal zijn. Doch hel is ook een voor
recht den ontslapene van nabij gekend Ic
hebben, want waar hij kon hielp hij met
jraad cn daad en waarlijk: niets was hem to
veel. Wij zullen hem niet vergeten.
l»e oudste zoon van den overledene dankte
voor de bewezen eer.
Postkantoor.
Mol ingang van Maandag 23 Mei a.s. zal do
{©.rang tot. het postkantoor aan do Breeslraat
weder worden opengesteld.
Do tijdelijke uitbetaling dor renten ingevolge
do Invaliditeitswet (Ouderdomsrente) in hol wijk-
gebonw aan de Stille Rijn komt alsdan tevens te
vervallen.
Doze betalingen geschieden voortaan op hot
Postkantoor Br ces t raat.
Auto-ongeluk.
Hedenmorgen had nan do Haagsche Schouw een
aanrijding plaats tussclien oen automobiel en ©en
hondenkar die dwars den wog ovorstak. Do visch-
kooper Z. Barnhoorn, die in de kar zat werd er
uitgeslingerd en kreeg een der wielen van de auto
over zijn hoofd.
In deorniswaardigen toestand word do onge
lukkige door een paar verpleegsters die juist, in
do nabijheid waren, per auto naar het ziekenhuis
vervoerd.
Begin Juli zal te 's-IIago ©cn oxanicn wor
den gehouden voor leerling telegrafist en kantoor
bediende, waartoe aanmelding moet geschieden
voor 15 Juni a.s. bij het Hoofdbestuur der Poste
rijen en Telegrafie Go afdccling S. I© 's-Graven-
hago.
Nadere inlichting o.a. bctrelfendo vrijstelling
van het examen wegens hot bezit van diploma's
zijn te bekomen bij den Directeur van het post
kantoor en bij dien van het telegraafkantoor tc
dezer stede.
Men verzoekt ons er de aandacht op
te vestigen, dat do vergadering der Chr.
Korfbalclub, welke hedenavond plaats
beeft en dio aanvankelijk in „Prediker"
zou worden gehouden, in het gebouw
„Patrimonium" zal plaats hebben.
Men zie de advertentie in dit nummer.
Als bewijs van groot© offervaardigheid mo*
ge dienen, dat- in d© Geref. Kerk alhier, do ge
houden collocto voor de Zending op j.l. Pinkster-
Zondag, de kapitale som opbracht van f 521.17.
BINNENLAND.
Vereen, van (iirist. Onderwijzers (essen),
De 68ste algemeen© vergadering van de
Voroeniging van Christelijke Onderwijzers-
Cessen) word Dinsdagmiddag te Haarlem
gehouden.
De voorzitter, do heer A. Jonkman, be
tuigde in zijn openingsrede ingenomenheid
met de totstandkoming van dc onderwijs-
wot-Do Visser en bracht hulde aan den Mi
nister van Onderwijs voor zijn energieker
arbeid.
Namens de leden der -afdocling Kenne-
rn oil and bood de heer H. Bijkerk uit Haari
lem een voreenig in-gsvlag aan, die namenf
hot bondsbestuur door don heer A. J. Dre-
wos, onder dank werd aanvaard.
Besloten werd aan prof. Bavinek eon te
legram van sympathie le zonden.
Het jaarverslag, in het. maandblad opge
nomen, werd goedgekeurd. Het financieel
venslag vermeldde eon batig saldo van
f3429.Aangenomen werd eea voorstel
van het hoofdbestuur om de contributie '.e
bepalen op pCt.. van hot salaris.
Ton slotte leidde do hoer K. Brants het
onderworp in over het. zevende leerjaar. Hij
verdedigde de stollingen, waarin hij hot
.7e leerjaar verdedigde en wenken gaf 'ten
opzichte van het leerplan voor het zevende
leerjaar.
Do vergadering werd gedeeltelijk bijge
woond door den heer Dr. J. F. Sterck, in
specteur van hot L. O.
Unie van Christ. Onderwijzers.
Op 26 Mei zal de Unie van Christ. On
der wijzers- en Onderwijzeressen in Neder
land 25 jaaj- bestaan hebben.
Ter herdenking van dit feit werd giste»
ren een feestavond .gegeven in 'i Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen to
Utrecht.
Dos -middags hield het bestuur der Unie
receptie.
Tal van sprekers voerden hot woord
o.a. de heer Kruithof, voorzitter van hel)
Christ. Nat. Vakverbond en de heer Ossen-
dorp, voorzitter van den Bond van Nederl.
Onderwijzers. Namens beide organisaties
werden prachtige bloemstukken aangebo
den.
Gelukwonschen worden ontvangen van
een groot aantal Vakvcreonigingon van de
Vereen, van Christ. Onderwijzors(ossen) in
Nederland, van den hoer Brants, inspecteur
van hot L. O. en van het Schooltoezicht-
Inspectie Utrecht.
Do voorzitter van de jubileorende ver-
©omging dankte in con korte rode allen, difl
dc. receptie bezocht haddon. Ilij wees erop
dat do belangstelling van officieel© zijde
niet groot, was bij dit jubileum, maar in
dit opzicht is de Unie nooit verwend ge-
woest. Wij zullen ons dit -getroosten on
voortgaan op den ingeslagen wog, met hot
dool voor oogen om den bloei van hot
Christelijk onderwijs in Nederland le be
vorderen on op een hoog peil lo houden.
Daarna veroonigde men zich aan oen
maaltijd in 't gebouw, waaraan door ruim
honderd leden werd deelgenomen.
Amstcrdantsehc IVethouders.
Het persbureau Vaz Dias meldt:
Zaterdagavond hebben do nieuwe leden
van do Rechlscbe raadsfracties in verband
met do vorming van een nieuw college van
wethouders eeno conferentie gehouden, die
tot bijna middernacht duurde.
In "politieke kringen gaat het gerucht,
dat men in deze conferentie niet tot over
eenstemming is gekomen ton aanzien van
do vorming van een zoogonaaind burger
lijk bloc. Er schijnt voornamelijk in de
katholieke partij een© etrooming te zijn.
Aan het Zoeklicht.
Leiden, 18 Mei 1921.
Ik heb me in mijn eenvoudigheid wel eens
verwonderd, hoo overigens verstandige
menschc-n konden pleiten voor verplicht
schoolonderwijs, 'tot 1G jaar, gevolgd door
verplichte avondcursussen enz.
Langzamerhand begint rnc de zaak ech«
ter duidelijk te worden.
Do verschillendo bij het typografen vak
{betrokken bonden hebben liet zoover ge
bracht dat men. wel heel unooie ai'beids-
rege'lingen heeft., maar... dat tevens het
werk gaat verdwijnen.
Men had dit reeds ©enigszins voorzien,
kvaarom de aanvoer van leerlingen zooveel
mogelijk werd beperkt.
Deze maatregel 'blijkt echter niet af
doende.
Er is groot©-malaise. De mease 1 wen laten
alleen liet hoogst noodige drukken en dan
nog voor een deel in het buitenland, waar
men goedlcooper terecht kan.
N o'g zijn er werkers teveel.
En daarom worden, nu maatregelen ge
nomen het vak geheel te sluiten en de leer
tingen-aankweek finaal stop lo zetten.
Vindt deze klce ook in andere vakkon.
toepassing, dan is liet ileerplichlvraagstuk
meteen opgelost.
Men stuurt dan de jongens en meisjes tot
liun trouwdag naar school, geeft ze een
staats-uitzet, met uitzicht op staatspen
sioen op een leeftijd die in verband met de
mce.rdere of minde po werkgelegenheid ver
daagd kan worden, en een teveel aan wer
kers is niet meer ie vreezen.
OBSERVATOR.
die do oplossing van, do crisis in een© an-
deno richting wil zookon, n.l. door vorming
van een rood-zwart bloc.
Naar aanleiding van hot. bovenstaande,
hooft het Handolsbl., in de kringen;
dio daarvoor dn aanmerking komon, geïn
formeerd. Eenstemmig luidde liet antwoord
van o-nzo zegeliedenfinaal uit don
duim g e z -o g e n.
Turf.
De Minister van Arbeid doelt mede,-aan
ambtgonooten, de provinciale bosturen i-n
de gemeentebesturen dezer dagen
verzocht, om met. het oog op de groot c werk
loosheid in de venen, met als gevolg* o.in.
gedwongen werkloosheid voor do binnen
schippers thans Tcodis turf voor den a.s.
winter in te slaan. Dit zou kunnen leiden
tot belangrijke verruiming der werkgele
genheid voor de bolrokkonen.
„Ook particulieren wordt met aandrang
verzocht, tot vervroegden inslag over te
gaan".
uitvoer van Kaas.
Teneinde tegemoet te komen aan sommi
ge bezwaren, welke de handel nog onder
vond bij uitvoer van. kaas', waarvan het
<rijkskaasmerk was beschadigd of verdwe
nen, heeft de minister van landbouw dezer
dagen een meer eenvoudige behandeling
vergund dan te voren was vastgesteld.
Thans hebben de belanghebbende expor
teurs zich te wenden tot de ri)ks-z ui vel vi
siteurs, chefs van dienst, die hiervoor zijn
aangewezen en gemachtigd zijn, elk geval
op zich zelf te behandelen.
De verzending, rosp, verpakking, van de
ze kaas moet echter steeds onder toezicht
vanwege de r i jks zui veüns peet ie geschie
den ai gedekt zijn door een verklaring van
dezen dienst. N. R. Ct.
Moeilijkheden in het Typographen-bedrijf.
De hoofdbesturen van de vier arbeiders
bonden in liel typographenbedrijf hebben
naar aanleiding van de malaise in dat- vak
aan de regeering verzocht, maatregelen, to
treffen tot bescherming van het bedrijf.
Verder is den minister van binnenlandsche
zaken een audiëntie vorzockt ter monde
linge toelichting van dit verzoek. In den
loop van deze week zal vergaderd wor
den met het algemeen hoofdbestuur van
den patroonsbond om den toestand in het
bedrijf te bespreken, met name wat be
treft liet ontslaan van gezellen e>n het •tij
delijk stopzetten van den. leerling-aaj»-
kweek.
Vrijdom van gedistilleerd-accijns.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer J. ter Laan betreffende den ge-
deel lel ijko vrijdom van accijns voor ge
distilleerd voor dc vervaardiging van reuk
en toilet,waters, heeft do Minister van
Financiën ,o.m. geantwoord dat een onder
zoek naar den .rentabiliteit en dc levens
vatbaarheid van de ondernemingen, welke
den hailven vrijdom van accijns verlangden,
niet is ingesteld, omdat de bevoegdheid
tot toekenning van dien vrijdom daarvan
niet afhankelijk is. Wel is aangenomen,
dat, indien geen halve vrijdom van accijns
werd toogekend, do onderwerpel ij kc tak
van nijverheid en handel aanzienlijk na
deel zou lijden door eon groot© verminde
ring van hot verbruik van reuk- on toilet-,
waters on is mode hierin aanleiding gevan-
dc.n den maal vogel le nemen.
Naar schatting bedraagt de hoeveelheid'
gedistilleerd, bcnoodigd ter bereiding van
de jaarlijks liior tc lande vervaardigde
cn ingevoerde reuk- cn toilet waters 8970
H.L. ad 50 pet.mot den verleenden hal-
ven vrijdom is echter niot de halve accijns
van die hoeveelheid gcdistiüeer.l gemoeid,
omdat het verbruik .ongetwijfeld zoor zou
