BUITENLAND.
KERK EN SCHOOL
Staten-Generaal.
tag was, of Van eon zoodanig debat hoaon
oeirig nut wae te verwachten.
De hoor Clyces van de labourparty stem»
do daarmede in en ook Asquitb, zoodat1
do verklaring van do rogeoring omtrent
haar optreden inzake de al gemeen c verde
diging verdaagd is.
Het conflict breidt zich uit.
De landelijke federatie van arbeiders in
algomeenen dienst, die anderhalf mil-
1 i o e n arbeiders omvat, waartoe ook de
stra-atreinigers en gaswerkers behooren,
zou heden een gedelegeerden vergadering
houden ran alle aangesloten vakbon
den, waar de deelneming aan den grooten
strijd overwogen zal worden. De oleetri-
ciens toonen eveneens geneigdheid het
voor de mijnwerkers op te nemen.
Een der leiders van de mijnwerkers gaf
rto kennen, dat thans het conflict met de
eigenaren maar door allo vakbonden moet
worden opgelost en dat verder onderhan
delen geen nut meer kan opleveren. Eer
lijk gezegd is het ook moeilijk te zien hoe
een vergelijk zou kunnen worden getrof
fen', hoewel or hier wel wonderlijker din
gen gebeurd zijn.
gevraagd over de wet. waarbij de staat van
beleg wordt afgekondigd. Deze werd aan
genomen in een eenigszins stormachtig
debat.
Blijkens een R. B. D.-bericht uit Athene,
heeft Goenaris nog gezegd, dat het ©enige
doel met liet afkondigen van den staat van
beleg was het instellen van censuur.
De Grickseh-Turkscho strijd.
Blijkens het officieele Griqksche leger-
bericht van 11 April, worden de schermut-
sel.ingen tusschcn Grieken en Kemalisteh
voortgezet, maar zouden do Grieksch©
troepen daarbij succes hebben. Een poging
der Turken, om in de streek van Amfioen
Karahissar de verbindingen der GrieksCh©
troepen to verbreken, zou na een d-rie-
daagsch gevecht zijn mislukt. De vijand
zou naar het noorden beginnen te wijken.
Dreigende staking in de Borinage.
De mijnwerkers van de Borinage eischen,
dat van de twee da-gen per week, dat het
werk is stop gezet, een dag loon zal wor
den uit betaê-ld.
Om dezen eisch kracht bij te zetten heb
ben zij besloten een algemeene staking
van 24 uur af te kondigen op 2 Mei a.s.
gemeentelijke Aankondigingen.
Gemeentelijke Vischverkoop
De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van de ingezetenen, dat morgen
(Vrijdag) aan de gemeentelijke Visch-
whilcels (Visckmarkfc en SladslnUpwerf)
verkrijgbaar is SCHELVISCH a ƒ0.18,
GROOTE SCHELVISCH k 0.28, SCHOL
k f 0.21, KABELJAUW k f 0.40 en TONG
k f 0.90 per pond.
W. PERA,
"Wetli.ioco-Burg.
Leiden, 14 April 1921.
WARMWATERVOORZIENING.
Burgemeester en Wethouders v.an Leiden
dezer gemeente, dat de gemeentelijke
brengen ter kennis van de ingezetenen
warmwatervoorziening, met ingang van
den löden April 1921 wordt opgeheven.
W. PERA, Weth.,
loco-Burgcmccster.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 14 April 1921.
UITHANGBORDEN, ZONNESCHERMEN
ENZ. ENZ.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
herinneren hen aan wie vergunning is ver
leend tot het uithangen of uitateken van
borden of zonneschermen aan de navol-
gendo voorwaarden, waaronder die ver
gunning werd verleend
„dat jaarlijks vóór 1 Mei een bewijs van
een deskundige wordt overgelegd waaruit
blijkt, dat dc verbindingen van het bord
of zonnescherm sterk genoeg zijn om geen
gevaar voor nederstorten op te leveren".
Zij wijzen tevens belanghebbenden er
op, dat niet-voldoening aan deze bepaling,
intrekking der vergunning ten gevolge zal
hebben.
Inzending behoort te geschieden ten
Raadhuize Bureau Bouw- en Woning
toezicht.
W. PERA, Weth.,
loco-Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 14 April 1921.
AGENDA.
DONDERDAG, 14 April. V o o r 6 c h o
•ton. Uitvoering Chr. Zangkoor „De Lof-
stem". Directeur: L. J. Mens. Nod. Herv.
Kerk. Aamvang 8 uur.
DONDERDAG, 14 April. Leiden.
Openb. Verg. Ghr. Geref. Vereen, voor
luwend. Zending: „Filippue".
Spr. Ds. A. M. Berkhof f van Utrecht.
Ondorw. „Het witte paard".
In de Chr. Geref. Kerk. Aanvang 8 uur.
Apotheken (He tot en met Zonda? op
Maandagnacht eiken nacht en des Zondags
geopend zijn:
D. J. van Driesum Mare 76, Tel. 406, Firma
Stads-apotheek Aalmarkt 11. Tel. 779.
\V. Felle, Kort Rapenburg 12, Tel. 594.
dagen overgeschoten ihuasjes alle gevaar. Voor
Nieuw Weerdnnge kan do toestand Ibin neuk cat
critici: worden.
Ook in de wreóhdllen'de .vemen te Berger—
Coimpascuuifo, Eonanei'-Enfecheidenvecn, Ros
winkel en Nieuw-Weerdinge is opnieuw brand
Uitgebroken.
Geftiolipen itom- fftPfle droogt o en een 'krachli-
gon Z.W. wind zijn thans weer nieuwe percee-
ften door het vuur aangetast en heeft .het vuur
weer volop voedsel. Vooral! in kot Weeedinger-
veen worden vefle huizen hedivigrt en nomen de
bewoners do vlucht naar veiliger plaatsen. In
dien. do wind aanhoudt, zal ook thans weer
voor kapitalen aan huizen en brandstof verfo
ren gaan.
Aam het ,.Hbld\" wordt nader gemolld. dat in
hot Nooixlveen ondferr Weerdinge weder zeven
woningen een prooi der vlammen werden. In
•het Siepehecn twee èn in het VaJtihcrveen een,
wolflich't eeihter meer. Het terrein was tegen
zes uur nog vrijwel ontoegankelijk door den
illikikcn rook en de vuurzee, die uit de branden
de tunfhoopen golfde. Vooral in het Eyloënveen
was de brand geweldig.
Er is zoowel in de Woerdingervenen als in
den, Valther- en. den Excloërmond weder eem
ontzettende vooinaaxli Iturf verbrand, meest
haardlbrand. Er staat nu in dit gedeelte zeer
weinig turf meer.
Veel bewoners zijn hun huizen ontvlucht.
Zoo is te Nieuw-Weerdingc in een omtrek van
3 K. M. geen huis meer bewoond'. GeOuikkig be
gon het gisterenavond te Tegenen. Houdt dit
aan, dan zal grootere uitbreiding voorkomen
worden.
liet overlijden der ex-keizerin.
Betreffende do begrafenisplechtigheden
voor de ex-keizerin wordt uit Potsdam ge
meld:
In den nacht van Maandag op Diuslag
zal do. trein met het lijk aan het station
Wildpark aankomen. Voor de ontvangst
zullen slechts do allernaast© verwanten
o]) het station aanvyezig zijn.
Dinsdagmorgen om half 10 zot dc rouw
stoet zich in beweging. Langs 'heide zijden
van den weg, wolken hij neemt, zullen va-,
derlandsche vereenig ingen zijn opgesteld.
Bij deze sluiten zich aan' deputaties der
studenten met hun banieren, verder de na
tionale vrouwenvereenigingen en deputa
ties van de vereenigingen van oud-strijders
benevens deputaties van het Roodo Kruis
en andere, vereenigingen.
Voor het mausoleum zullen vroegere of
ficieren der Berlijnsche en Potsdammer
regimenten do eerewachl betrekken.
De veiligheidsdienst van Postdam zal met
hot oog oip mogelijke rustverstoring van
communistische zijde omvangrijke be
schermingsmaatregelen t-reff en.
Ook het station Wildpark wordt tijdens
den nacht door een sterke politiemacht
bewaakt.
Dn domoc rati sc-h e partij zal namens d©
rijksdag6- en landdagsfractie een krans op
tio lijkkist leggen met het opschrift: „In
dankbare herinnering aan een leven vol
naastenliefde en liefdadigheid",
Het Koninklijk Gezin té Amsterdam.
Gistermorgen 10 uur werd de audiëntie
(en paleizo voortgezet. Dc Prinses reed
tien uur uit om weder een bezoek te bren
gen aan Art is.
Gisterenmiddag heeft het Koninklijk
Echtpaar een bezoek gebracht aan de voor
jaarstentoonstelling van Arti.
Ongeveer halfvier heeft de Koningin
een bezoek gébracht aan de Openbare Lees
zaal en Bibliotheek op de Keizersgracht
bij de Leidschc straat.
In den laten namidag toen do Konink
lijk© Familie van den rijtoer was huis
waarts gekeerd, ging een Marker-vrouw
met baar dochtertje in het bekende eigen
aardige cosluum het Paleis binnen.
Bij navraag bleek, dat de kleine een pete.-
kind is van de Koningin. Hij werd tijdens
den grooten watersnood in 1916 geboren.
Geruinien tijd vertoefde de vrouw ten Pa
leizo.
De Koningin en Prins woonden gisteren
avond in de Stadsschouwburg de voorstel
ling bij van Jonkvrouwe de la Seigliere.
Landbouw en Leerplicht.
Door liet hoofdbestuur van liet Dre.ntsche
Landbouw-Genootsclyip is uit naam van
een 90- tal landbouwvereen igingen, tel lende
ongeveer 10.000 leden, een uitvoerig adres
gericht tot den minister van Arbeid,
waarin om technische en algmeicne re
denen dringend in overweging wordt 'gege
ven van een wettelijke regeling van den
arbeidsdhiur in het landbouwbedrijf af te
zien. Een afschrift van dit adres is gezon
den aan den minister van Landbouw, met
verzoek, het adres zooveel mogelijk te wil
len ondersteunen.
De hoeren Bakker, Weitkamp, Schokking
Van Veen en Snoeck Henkemans, hebben
een amendement ingediend om in art. 13
der Leerplichtwet (betreffende het lamf-
bouwverlof van ten hoogste twee weken)
'in te voegen, na de woorden „twee wé
ken": „en voor zoover bet zevende leerjaar
(betreft jaarlijks voor ten hoogste vier we
ken".
Verlaging van den Turfprijs.
Namens den Bond van Verveüers in
Noord-Hólland wordt ons medegedeeld, dat
besloten is van 11 dezer af den turfprijs
te, verlagen en wel de turf uit de veenderij
te Halfweg met ƒ3.35, Ilpendam, Kaarne-
-molksehe Gat, Broek in Waterland-, met
ƒ2.85, Ouderkerk a. d. Amstel met 2.35,
en steekturf uit alle veenderijen met ƒ1.30
■per 1.000 stuks.
De Duitsche schadevergoeding
en de Maling daarvan is nog altijd niet
geregeld.
In Duitschland schijnt men zich nog al
niet bijeter ongerust te maken.
Naar het heet zullen weer nieuwe voor
stellen worden ingediend, die dan, weer tot
nieuwe onderhandelingen kunnen leiden.
Do tot nu toe door de geallieerden ge1
nomen maatregelen schijnen trouwens wei
nig doeltreffend te zijn.
In de Fransche Kamer rees althans me
nige klacht over de 50 pCt. heffing.
Vooreerst blijkt nu dat Engeland met
deze heffing ongeveer achtmaal zooveel be
zwaren krijgt al6 Frankrijk.
Maar bovendienis de vrees niet onge
grond dat het grootste deel van deze be
lasting tenslotte niet door Duitschland,
maar door do Fransche bevolking zal
worden betaald.
Naar do „Petit Parisien" meldt, zal de
som, welke den Commissie van Herstel als
de totale schuld van. Duitschland. zal vast
stellen in elk geval een bedrag van onge
veer 160 milliard goudmark bereiken.
De crisis in Engeland
heeft een zeer ernstige "wending genomen,
doordat de besturen der spoorwegarbeiders
en der transportwerklieden, ma een beraad
slaging van 6lechts drie kwartier, besloten
hebben om Vrijdag a.s. de staking tot
steun van de mijnwerkers te beginnen.
De heer Thomas, secretaris van de natio
nale unie der spoorwegarbeiders, heeft
dezen middag de officieele verklaring doen
publiceeren, dat de -bovengenoemde bestu
ren met algemeene stemmen besloten had
den Vrijdagavond om 10 uur het werk neer
te leggen.
Verschillende vakvereenigingen hebben
adhaesio met de staking der mijnwerkers
betuigd en zich bereid verklaard tot een
sympathiestaking, om de triple alliantie te
helpen.
Vooral het aanbod van de federatie van
electriciens en arbeiders in aanverwante
vakken wordt door de arbeidersbeweging
van belang geacht.
Het besluit van de triple alliantie werd
terstond por brief aan den eersten minister
medegedeeld.
De gedelegeerden der mijnwerkers ver
klaarden aan de pers, dat, de staking dezen
keer zeker zal plaats hebben.
Om kwart voor vier kwam Lloyd George
het Lagerhuis binnen en werd met toe
juichingen van de ministerieele banken be
groet.
Na afhandeling van dc vragenlijst stond
hij op en degldo het besluit vain de' spoor
weg- en transportarbeiders aan het Lager
huis mede. Hij zeido, dat do regeering dit
besluit diep Mrourde. Nu do onderhande
lingen op niets waren uitgeloopen, was er
een toestand van verhoogden ernst
voor het land geschapen. Hij kon slechts
hopen, dat More gedachten tenslotte voor
Vrijdagavond zouden zegevieren.
Intusschen ging do rogeering, naar hij
zeide, voort met het nemen van alle nood-
zakelijko maatregelen voor het geval van
nood (toejuichingen op verschillende ban
ken).
De heer Asquith vroeg, of het het voor
nemen was der regeering om heden de be
sprekingen te beginnen over do koninklijke
proclamatie en do oproeping der reserves.
Lloyd George zeide, dat het twijfelach-
De omvang der staking.
Eenig idee van den omvang van clen
strijd, die in Engeland dreigt uit te breken,
krijgt men uit de Volgonde cijfers:
Do Nationale Bond van Spoorwegperso
neel, de organisatie van Thomas, heeft
ithans meer dan een half uiillioen leden.
Do federatie bestaat uit 35 afzonderlijke
vakbonden van transportarbeiders, waar
onder al de dokwerkers, 60.000 man tram-
peronoel, 30.000 bestuurders en conducteurs
van autobussen, 30.000 voerlieden en eeni-
ge taxieohauffeurs. In het geheel heet de
federatie een half millioen arMders te om
vatten.
Het gamsc-he leger van hel 3-voudig ver
bond bestaat uit ong. 2 millioen arbeiders,
allen onmisbaar voor het publieke leven.
Het spoorwegpersoneel verdeeld?
De locomotief-machinisten en stokers,
die een eigen vereeniging hebben, onafhan
kelijk van de nationale unie van spoorweg
mannen, en wier houding tot nu toe twij
felachtig was, hebben ook Ml o ten om
Vrijdag in staking te gaan.
Er bestaan zoo schrijft de „Daily
Telegraph" zeer ernstige ineen in ge ver-
6cschill<m onder het spoorwegpersoneel
over de doelmatigheid van een staking, ten
behoeve der mijnwerkers. Men twijfelt er
zelfs aan, of in vele centra meer dan 50
pOt. van de leden van den bond de sta
kingsorder opvolgen zal. De spoorwegar
beiders van Taunton zijn sterk tegen een
staking gekant, evenals de leden van de
N.U.R. in hot district Spalding.
Geheel anders is do stemming daarente
gen te Manchester, Leicester en Liverpool
en in verschillende andere plaatsen.
Communistische woelingen?
Misschien is wel het voornaamste be
richt bij het nieuws van heden hot tele
gram uit. Schotland, dat melding maakt
van eon buitengewoon voorval dat gister
avond plaats had.
Een troep van meer dan 2000 werklie
den, begaf zich naar het po6t-huis, waar de
wissels- en signalen bediend worden van
den Mangrijken spoorweg van Thurnt-on
aan de g-roote lijn van Edinburg naar
Dundee en dwong de wisselwachters onder
bedreiging hun post te verlaten.
Deze lijn is nu voorloopig voor alle ver
keer gesleten moeten worden.
De Schotsche correspondent, van de
„Westminster Gazette" meldt, dat de aan
slag op het kruispunt een welvoorbereide
sabotage wa6. Militairen en matrozen zijn
nu ijlings van do dichtsbijzijnde depots
naar het district gezonden, 21 arrestatiën
werden voorloopig uitgevoerd. Onder de
gearresteerden bevinden zich 3 belhamels,
die tevens als heftige communisten bekend
staan. Men vreest voor verdere aanvallen
in dit district.
Van verschillende plaatsen worden min
of meer oproerige manifestaties gemeld.
Voorts wordt het bericht, dat door som-
mi go telegraaf-agentschappen onder offi
cieuze ingeving werd rondgezonden, als
zouden bijna overal de mannen naar de
pompen zijn teruggekeerd, door de plaat
selijke correspondenten van de groot© bla-
dn beslist tegengesproken.
Do kwaadwilligheid ncémt in de meeste
districten toe. Het hervatten van do werk
zaamheden aan de pompen is slechts spo
radisch geschied in de Engelsche distric
ten, doch niet in Schotland en evenmin in
Zuid-Wales.
Een nieuwe Staatsgreep?
De „Neue Ziirich-Ztg." verneemt uit
Boedapest, dat kapitein Leha-r, die we
gens deelname aan den staatsgreep van
ex-keizer Karl door rijksregent Horthy uit
zijn ambt ontslagen werd, gehoorzaam
heid heeft geweigerd en aan het hoofd van
groepen royalistische officieren een nieu
wen staatsgreep poogt te organiseeren.
Polen en Rusland.
Do van de vredesconferentie te Riga te
ruggekeerde Poolsche minister van Handel
Stress burger deelde betreffende de handels
betrekkingen met Rusland het volgende
mede:
Tot aan het sluiten van een handels-
conventie zal de handel i n goederen ruil be
staan. Hiertoe worden in Rusland maga-
zijnon in gereedheid gebracht om de goe
deren daar tégen baar om te ruilen. De
Russische vertegenwoordigers hebben den
wensch te kennen gegeven, dat Polen land
bouwmachines en manufacturen levert.
Daartegenover belooft Rusland 'reeds in do
eeret© week de levering van leder, linnen
en haver, ook wil Rusland ijzer leveren.
Voorts zal Polen do betaling in Poolsche
Marken accepteeren en niet in Russisch
papiergeld.
De slaat van Meg.
Gounaris heeft in do Kamer stemming
Veertig mijnen overstroomd.
Bridgeman, de secretaris voor het mijn
wezen heeft in het Lagerhuis medegedeeld,
dat tengevolge van het stopzetten van den
pomparbeid, veertig mijnen, waarin 16.000
arMders werk vonden, geheel overstroomd
zijn! Het was onmogelijk te zeggen, hoe
veel ervan weder geëxploiteerd kunnen
worden.
Een reusachtige brand.
Te Gentilly heeft een hevige brand ge
woed in een leerlooierij, waardoor deze
geheel in a6ch werd gelegd en aangrenzen
de huizen werden beschadigd. Er werd voer
ongeveer 10 millioen schade aangericht.
Het vuur brak uit in de drogerij, waar
een groot© boeveelheid schapenhuiden te
drogen hingen. In minder dan twee uur
had het zich over het heele gebouw ver
spreid, waarvan de daken en muren weldra
instortten.
Door een ontploffing van scheikundige
preparate#, kreeg dè brand een nog ern
stiger karakter.
GEREF. KERKEN.
Beroepen. Te Schipluiden: Dr. D. K. Wie-
lcnga Gzn., prop, to Rotterdam. 1
GEREF. GEMEENTEN.
Beroepen. Te Moliskcrke: J. Fraanjo te
Barneveld.
De. R. E. van A r k e 1 te Soest zal op Zon
dag 29 Mei bij de Geref. Kerk te Utrecht wer
den bevestigd.
D s. II. W. t e W i n k el te Nijehaake beroepen
bij de Ned. Horv. Gem. te Vollenhoven zal a.s.
Zondag van zijne gemeente afscheid nemen.
A. Renier. "f-
Gisteren is te Utrecht in den ouderdom van
74 jaren overleden do heer Adriaan Renier, eme
ritus-predikant bij de Ned. Herv. Kerk.
Ds. R-enier was achtereenvolgens predikant te
Wilms, Bergambacht, Elepeet, IJsselmuidcn, Ou
derkerk a. d. IJssel en Eecnn es-Bui ten, terwijl in
1916 hem, emeritaat werd verleend.
De. L. H. Dnin'.
In den nacht van Maandag 11 op Dinsdag 12
£pril overleed in het R.-K. Ziekenhuis te Zwolle
Ds. L. H. Duin, pred. der Geref. Kerk van Eni-
meroompascuuni, in den ouderdom van 62 jaren.
Na op Woensdag 6 April oen hoogst ernstige
maagop#at.ie te 'hebben ondergaan, mocht hij
zich aanvankelijk in een zeer gunstig verloop van
zajn ziekteproces verheugen, totdat op Zondag
zich bedenkelijke verschijnselen voordeden, dio
de voorbode waren van zijn snel naderend einde.
In do volle en blijdo verwachting der zaligheid
ging hij heen.
Synode Ned. Herv. Kerk.
De buitengewone vergadering van do Alge
meene Synode voor doben oeming van een ker
kelijk hoogleeraar, gisteren geopend door don
president, Dr. G. J. Weyland.
De prao-adviseurs, Dr. L. Knappert en Dr. T.
R. Slotomaker do Bruyne, worden verwelkomd,
eveneens de leden, die voor het eerst of als se
cundi aanwezig zijn.
Do president herinnert aan de verdiensten van
wijlen den hoogleeraar Dr. F. E. Daubanton,
voor wien thans een opvolger moet worden aan
gewezen. Dr. Daubanton heeft zijn ambt bekleed
van 22 Jdei 1903 tot 6 December 1920, den dag
waarop hij na ernstig lijden werd weggenomen
op zeven-en-zestigjarigen leeftijd.
Groot waren zijn verdiensten voor Kerk en The
ologische wetenschap, waarvan vele geschriften
getuigen.
Nadat deze woorden door do Synode met in
stemming zijn gehoord, neemt zij kennis van het
advies, dat de commissie van voordracht- voor
de benoeming van kerkelijke hoogleeraren hoeft
gevoegd bij haar drietal.
Ingekomen is oen verzeek van den Minister van
Marino, om een voordracht van vier personen in
te dienen voor de benoeming van twee Marino-
predikanteD. Op voorstel van den president wordt
deze zaak in handen van de Algemeene Synodale
Commissie gesteld.
Do Synodo draagt aan hot moderamen op, de
zaak voor te bereiden van de uitgave van een
officieel kerkelijk wetboek.
In behandeling komt een verzoek van den Raad
van beheer voor de predikantstraktementen om
alsnog eenige wijzigingen in het reglement (op
do predikantstralctomenten) voorloopig jan to ne
men en aan do consideration van de provinciale
kerkbesturen en clas6ikale vergaderingen te on
derwerpen. Over do wemschelijklieid hiervan wor
den uitvoerige besprekingen gehouden. In de zit
ting van heden zal moeten worden beslist of aan
den wensch van den Raad van boheer kan wor
den voldaan.
bijbelvertalingen.
Uit Hallo wordt gemeldt: Het Constein Bij
belgenootschap te Halle deelt mede, dat de Bij
bel in 1920 in verscheidene nieuwe talen omge
zet is, zoodat zij thans in 528 verschillende talen
is uitgegeven.
ll ^rWWTlMrtl i ui
TWEEDE KAMER.
Vergadering van gisteren
Herziening Leerplichtwet.
Voortgegaan wordt met do behandeliü|
van hot wetsontwerp tot gedeeltelijke bcr
ziening van de Leerplichtwet, waai'bi
tevens aan dc orde is dc motie-v. d. Mo
len luidende:
De Kaïmor,
overwegende, dat het mede de taak vai
dc overheid iis te waken tegen de ver-
waarloozing van de opvoeding van hc
kind;
overwegende, dat deze taak in de be
staande Leerplichtwet in beginsel onjuis
is uitgewerkt en practisch niet voldoend»
tot haar recht komt,
van oordeel, dat de.ze wet vervangen be
hoort te worden door cen'c andere wette
lijke regeling waarbij de verwaarloosin^
van do- opvoeding van het kind straflbaai
wordt gesteld,
gaat over lot de orde van d'en dag.
De heer Ketelaar (V.D.) herinnen
aan de behandeling der Leerplichtwet ir
1901, toen de soc.-dem. tegen stemden
Thans echter zullen zij voorstemmen, lie
schijnt dus een vergissing' le zijn ge wee,s,
toen zij in 1901 tegen stemden. Het heef!
toen tooh maar een haartje gescheeld ol
de Leerplichtwet nu door den heer Tei
Laan verdedigd, die do bourgeoisie, ver
wijt niets voor het onderwijs gedaan t'c
hebben, was verworpen.
Spr. wijst dan op de veranderde hou
ding van andere partijen. Bij de Katholie
ken waren toenmaals alleen de heerer
Schaepman en Kolkman voor den Leer
plicht. De Christelijk-IIistorischen zijn ei
nu voor, en deze minister was in 1901 eeu
tegenstander.
Het meerendeel der anti-revohitionnai-
ren blijft echter tegen de wet. Als men
den he©r v. d. Molen hoort sprefken is 't
alsof dit ontwerp <Joor een radicaal minis
ter weïxl ingediend en het is afkomstig van
minister Heemskerk. Met afschaffing van
de Leerplicht gelijk de heer v. d. Molen
wil, zou men het onderwijs achteruitbren
gen; de strafbaarstelling van de. ouders bij
verwaarloozing van de opvoeding hunn-ei
kinderen zal practisch niet afdoende zijn
Trouwens zullen niet aille anti-revohrtion-
naire leden voor de motie-v. d. Molen zijn
Spr. althans kan zich dat niet voorstellen,
o.a. niet van den heer Sm ©enk.
Aan den Minister vraagt spr. hoe deze
de leerplichtwet dénkt uit te voeren. Hij
wijst in dit verhand op de onvoldoende
salarieering van de onderwijzers. Het gaal
niet aan te zeggen, dat T bij het bijzon
dere onderwijs goed gaat; deze iministei
is ook voor het openbaar onderwijs cn ei
is een tekort aan onderwijzers.
De heer van Wijnbergen (R. K.) be
toogt, dat hetgeen sedert 1901 op onderwijsge
bied gebeurd is, bekronend dan dc totstandko
ming van de nieuwe Lager Onderwijswet, de
bezwaren toen tegen den leerplicht ingebracht,
hebben doen verdwijnen. De onderwijsstam i8
gezond geworden, door do gelijkstelling van
openbaar en bijzonder onderwijs. De motie van
der Molen gaat in tegen do rech'tsche onderwijs
inrichting. Minister Kuyper, noch Minister Heems
kerk bobben de Leerplichtwet ingetrokken.
Een ander bezwaar tegen do motio is, dat nier
zich zal uitspreken voor een andere wettelijke
regeling, waarvan men den inhoud niet kent.
Het denkbeeld van een verplicht achtste leer;
jaar bestrijdt spr. Fractisch is dit niet uitvoer
baar en er wordt op aangodrongon door een par
tij, dio alles doet coin vermeerdering van het getal
onderwijzers tegen te gaan.
Togen het onderwijzenstekört, gevolg van sa-
botage-pogingen, valt niets to doen. Spr. ach!
do salarieregeling voldoende, die den ondorwij-
zore heel wat beter positie geeft dan b.v. menij
middenstander heelt.
Met inperking van het landbouwverlof steir.l
spreker in.
Do heer van Ravosteyn (Comm. P.]
6preokt over het absolute gebrek aan loerkrach
ten, waardoor uitbreiding van den loerpliohtigei
leeftijd een paskwil is.
De heer Ossendorp (S. D. A. P.) verdo
digt do houding der soc.-dem. bij do Leerplicht
wet in 1900. Zij stemden tegen, omdat de ver
plichte voeding en klecding verworpen werd.
De heer Schokking (C. H.) merkt op
dat ook d© Christelijk-hi6loriechen zich weter
te schikken en voegen. De positie is zeer aan
merkelijk veranderd sinds 1900. Er is vrijheid
in geestelijk en zedelijk opzicht gokomen. Nioi
to ontkennen is, dat de wj?t op het relatief ver
zuim eeu gunstigen invloed heeft geoefend; ooi
t. a. v. het absoluut verzuim heeft de wet oei
preventieven invloed gehad.
Schoolopzieners en onderwijzers zouden mis
schien meer tegen het verzuim kunnen doen dooi
huisbo oek, maar in. afwachting daarvan kan mei
dc wet nog niet loslaten.
Wat do motie-Van der Molen betreft, indiei
liet de bedoeling daarvan is om deze wet le ver
werpen, kan spr. er niet met meegaan.
De Minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen, de heer de Visser, zal op ecnig*
meer ondergeschikte puilen niet ingaan. Ooi
elimineert hij uit het debat, hetgeen hij in di
Eerste Kamer reeds beantwoordde. Wat hem
r.aar zijn verklaring aldaar, koud laat als ijs u
hot verband dat men brengt tusschen den on-
derwijzersnood en de nieuwo salarisrcgeKng.
Do cijfers van toename der leerlingen op <1<
bijzonder kweekscholen zijn nog gunstiger dar
men aanvankelijk meende. Ook bleek bij een Rijki
kweekschool het gelal scholieren uit do provincit
to vermeerderen; alleen bleven wog candidatei
uit Rotterdam, door de premie van den Bond
Door zijn actie is de Bond bezig het openbaai
Onderwijs in den grond to boren.
Wat den leerplicht betreft, in alle kringel
der rechterzijde is de Waardcering van het bo
gineel anders dan in 1900; dat ril 6pr. hiei
erkennen. Ook het antirevolutionair program
in dit opzicht gewijzigd, maar er zijn nog tai
van mannen van anti-rcvolutionairon huize, di«
er anders over oordoelen.
Men heeft spr. zijn verandering verweten, ech
ter niet mededeelend, dat deze in 1911 plaats had
dus 10 jaar voor hij hier 6tond.
Aanleiding er toe was het verband, dat Mi
