Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL 6 12.59 PER WEEK10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.D0 1ste JAARGANG. - D3NSDAG 22 MAART 1921 - No. 299 BUREAU: HOOIGRACHT 35 LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 GOEDEN VRIJDAG zal ons blad NIET verschijnen! In verband hiermede verzoeken wij H. H. Adverteerders beleefd, 4 annonces bestemd voor het Zater dagnummer, reeds a.s. Donder dag aan ons bureau in te zenden. De Administratie. 1! 1 v Aan het sterfbed. Het Christendom heeft zijn beloften niet I (j Alleen voor dit leven, maar ook voor de tai#oekomst. Als wij, zegt de apostel, alleenlijk »n dit Dlf leven op Christus waren hopende, zoo wa- !Xin wij de ellendigste van alle schepselen. Maar zoo >s het niet. En als hij dan ook staat aan het einde van zijn levensweg, dan ziet hij in de verte jliitken de kroon der rechtvaardigheid, jwelke hem door den rechtvaardigen, maar ^jdoor Christus verzoenden rechter, zal wor- ïen geschonken. C In overeenstemming hiermede spreekt vfcnze Catechismus van den ©enigen troost beide in leven en in sterven. De Sociaal-Democratie die God en den .Christus uiischaklt-'jn het leven, kent de gen troost niet. Het hoeft voor het loven een anderen troost maar ook aan het sterfbod. De heer Duys die de vorige week te ^Rotterdam, naar hij zolf verklaarde, het vangelio van den haat «kwam prediken, vertelde er van. Hij voerde zijn gehoor naar het storfbed ran den Socialist: „Gij allen, vrouwen en «mannen, zoo zeide hij er zal een tijd komen dat ge sterven gaat. Dan zullen uwe kin deren u danken voor alles wat go voor hen deed. Maar uw heengaan zal het rustigst wezen, als zij uwe hand vatten én kun nen zeggen: „vader, moeder, ik ben u (dankbaar, dat gij toen go flink en sterk ?waart, gehoor hebt gegeven aan den reveille-roep, die geblazen word op de trompetten van de Internationale so ciaal-democratie en hebt meegevoch ten, gestreden en geleden voor een be tere samenleving, dat ge in ons huis onze eigen krant onze „Voorwaarts" bracht en wij, vader en moeder, wij uw kinderen, zullen de roode vaan, die uw trillende hand omklemde, overne men en deze mooie roode vlag, voort- dragen naar de wereld van geluk en liefde". Zóo schetst de heer Duys het verscheiden pan den Socialist. Zijn eenige troost in het sterven is vol lens dezen apostel van den haat, dat hij leeft gevochten voor een betore samenle- ijjflVmg en dat zijn kinderen zullen voortgaan 2) ie prediken het evangelie van den haat. ijk STADSNIEUWS. uu Protest oï Propaganda? l,a Maandagavond werd in de groot© Stads gehoorzaal de aangekondigde protestvor- b .gadering gehouden tegen de fa. Kolder, in de verband met het, ontslag van den boekhou- ier, de heer Jansen. Be buitengewone reclame had doel ge- "c troffen. De zaal was overvol mot een voor PU eon groot deel op relletjes belust publiek, Waaronder een groot aantal opgeschoten pngens. Als de toegang niet kosteloos was ge roest, zouden we kunnen zeggen dat velen lich 'bekocht zullen hebben gevoeld. Immers slechts een deel van den tijd was bestemd om te proteeteeren. Men kroeg soms zelfs den indruk dat eon protest niet in de eerste plaats in de bedoeling lag, maar dat de zaak Kolder- Janson werd aangegrepen om de strijdlust van de kantoorbedienden te prikkelen en hen tot organisatie aan te 6poren. De voorzitter deed allereerst mededoeling van een zeer groot aantal, waaronder zeer gepeperde sympathiebetuigingen uit alle oorden van 't land. Daarna was het woord aan den Bonds- secretaris van „Mercurius", die een breed voerig overzicht gaf van de historie zooals dezo reeds in de bekende circulaires werd uiteengezet. De heer Kelder werd getee- kond als een karakterloos, leugenachtig en onbetrouwbaar man, een provocateur tot oneerlijke daden, een vertredor van het moreele recht, enz. Spr. wekte tenslotte alle kantoorbedienden op tot krachtige organi satie om sterk te staan tegenover de werk gevers bij wie reactie troef is. De volgende spreker, do heer Snel, liet de zaak Kelder-Jansen zoo goed als geheel ruston, on hield een heel gewone propa- gandeeronde voor de organisatie van han dels- en kantoorbedienden. Als voorbeeld werd o.a. gewezen op de Associaties-Bank, waar een schitterend ge bouw werd geopend, maar waar de eala- rieering van het personeel alles te wen- 6chen overlaat. Spreker ging zelfs zoo ver te beteogen dat dergelijke firma's niet van schuld zijn vrij te pleiten, indien de vrou welijke bedienden als in het buitenland, bijverdiensten van zeer bedenkelijken aard gaan zoeken. Do werkgevers trachten niet alleen den achturendag te sabo,toeren, maar nadat ze in 1918 tijdelijk in hun sohulp zijn go- kropen, willen zo nu de arbeiders weer te rugdringen in hun dwangjuk. Daartegen moeten alle bezitloozen, on verschillig van welke richting zich organi- eoeren, zij moeten zich mobilieeeren om te voorkomen dat de vruchten van de voort brenging uitsluitend of voor oen groot deel aan do werkgevers ten goede komen. Tenslotte werd in 't licht gesteld dat hot hier vanavond niet gaat om cm bepaald persoon, maar ooi versterking van do or ganisatie. De voorzitter deelde daarna medo, dat 't publiek hier feitelijk zit als rechtere en dat daarom ook gelegenheid zal worden gegeven om voor den heer Kelder te pleiten. Als rechter! Maar hoe partijdig was die rechtbank'van de publieke opinie. Nauwelijks had de heer Ingenohl, Direc teur van het Bur. van den Ned. Middenst, Bond medegedeeld dat hij den hoor Kelder wenschte te verdedigen of de rechters be gonnen te schreeuwen en te fluiten. Spreker stemde volkomen toe, dat te lage salarissen mceten worden afgekeurd; een behoorlijke salarieering wordt, ook door den Middenstandsbond wenschelijk geacht, (gefluit). Als 6preker 'vervolgens betoogt, dat vele middenstanders den laatsten tijd minder goede zaken maken, begint het gefluit en gejoel opnieuw, en als hij dan opmerkt dat ook bij de firma Kelder de zaken niet zoo gunstig zijn als 't wol schijnt, breekt een geweldig, niet te beschrijven kabaal los. De voorzitter doet niet de minste moeit^ hieraan een einde te maken. De heer Ingenohl, zegt de houding van de fa. niet goed te keuren, maar volgens de lozing die hij van de zaak lcreeg, valt er wel een ander licht op. Be wijze waar op thans door de kantoorbedienden wordt optreden kan hij dan ook niet goed keuren. Een geweldige storm breekt weer los als spreker opmerkt dat een werkgever ten slotte toch de baas in eigen huis moet zijn. Er wordt geschreeuwd, gevloekt, gejoeld, geapplaudiseerd, en lawaai gemaakt met elk middel, hoe dan ook. ADVERTENTIE-PRIJS PER GEWONE REGEL 10-22 1 /i DES ZATERDAGS IO30 INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIE* KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 50 woorden 50 cent: Zaterdags 75 cent, bij vooruitbetaling »a Spreker laakt het in „Mercurius" dat hij de Middenstandsorganisatie niet raad pleegde en dringt eindelijk, op samen werking van de wederzijdsche organisa ties aan, om geschillen te voorkomen of uit den weg te ruimen. De heer Snel beantwoordde den spreker, waarbij hij liet uitkomen dat het hier be treft de zaak van alle kantoorbedienden en werkers. Als tenslotte de voorzitter het in den vorm van een motie gegoten vonnis voor leest, hebben de rechters geen oogenblik noodig om zich te beraden, maar breekt onmiddellijk een daverend applaus los. Nadat een fotograaf de vergaderden ge kiekt heeft, wordt de protestvergadering, die feitelijk een propagandavergadering voor „Mercurius" was, gesloten. Na afloop gaven velen gehoor aan de uitnoodiging van het bestuur dat zelf rustig achterbleef om voor de woning van den heer heer Kelder te demonstrecren. De politie zorgde echter, dat de menigte onmiddellijk verspreid werd. Naar .wij vernemen, overweegt het Be stuur van „Patrimonium" het plan om to komen tot den bouw van arbeiders- en m iddonstandtjwoui ngen In een binnenkort te houden "vergadering van leden en geestverwanten, zal deze zaak nader aan do orde worden gesteld. BINNENLAND. Belasting op de waardevermeerdering. Het Verbond van Ned. Fabrikantenver- eenigingen te 's-Gravenhage, zal blijkens het „Hbld." een krachtige actie op touw zetten tegen het ingediende wetsontwerp, tot het heffen van eene belasting op de Waardevermeerdering van onroerende goe deren ten behoeve der gemeenten. Het Verbondsbestuur meent dat de belasting onmogelijk uit het jaarlijksch inkomen kan worden betaald, en geen andere betee- kenis heeft-, dan een deel van het nationaal vermogen aan do jaarlijks te verteren mil- lio enen toe te voegen. Pro Regc. Verschenen is de agenda voor de alge meens vergadering van de Nieuwe Veroeni- ging „Pro Rege", 31 Maart a.s. te Utrecht in „Irene" te houden. De morgenvergadering zal gewijd zijn aan de behandeling van diverse huishou delijke zaken, terwijl in de middagvergade ring Luit.-kol. L. F. Duymaor v. Tuist, lid van de Tweede Kamer, een enderurerp betreffende de toekomstige legerorganisa- t.ie zal inleiden, waarbij gelegenheid voor gedachtenwisseling zijn zal. Prof. Dr. Noordtzij van Driebergen zal do opwekkende -rede houden. Melkvcrordeningcn. In enkele gemeenten (o.a. Zaandam) bestend het voornemen, over te gaan tot het ontwerpen van een melkverordening. Wij vernemen echter, dat namens den mi nister van Arbeid aan die besturen van en kele dier gemeenten, in antwoord op een desbetreffende vraag, in overweging is ge geven, om met de samenstelling der ver ordening neg te wachten. Bij de invoering van de Warenwet toch, komt het onder werp onmiddellijk en op groote schaal aan de orde. speciaal in verband met don gere- organiseerden dienst der Volksgezondheid. Natuurlijk zijn de gemeentebesturen volko men vrij, om toch een verordening te ma ken, maar aangezien de mogelijkheid be staat, dat de melkvoorziening en melkkeu- ring binnenkort distictsgewijze worden ge- geld, achtte het departement van Arbeid het practischer met de gemeentelijke re geling nog-even te wachten. Opbrengt Rijksmiddelen. De opbrengst van de Rijksmiddelen ia Februari, kan evenmin -als in Januari, schitterend werden genoemd. In totaal werd aan gewone middelen ontvangen 28.363.570, of slechts e<en halve ton meer dan in dezelfde maand van heb vorige jaar. Een vergelijking van de eerste twee maanden van dit jaar met. die van 1920 geeft aan een achteruitgang van 727.784. Eai dat terwijl de uitgaven bijna- angst wekkend zijn gestegen. Westlandseho bloenibollenkweekers. De Westlandsche vereeniging van bloem bol lenkwekers-vereenigingen heeft do eer ste algemeeno vergadering gehouden te Poeldijk met de afgevaardigden van 5 af- deelingen, die 202 leden lellen. Besloten werd 5 veilingmeesters aan te Stellen voor regeling der veilingen van droge bloembol len. Het verband met het Genootschap, waarvan de afdeelmgen zich hebben afge scheiden, zoo zal mogelijk bewaard worden, door de veilingen te houden onder het re glement van 't Genootschap. Uitvoer van beenderen. De minister van landbouw heeft tot na dere aankondiging dispensatie verleend van het verbod van uitvoer van beenderen. Deze beschikking treedt in werking met ingang van 23 Maart ais. Leyerpaarden. Naar verluidt zou het plan bestaan, le- gerpaarden, voor welke geen verzorging aanwezig is, in bruikleen af to staan aan ondernemingen op transportgebied. Productiekosten Metselwerk. De laatstverschenen aflevering van bet Maandschrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek vermeldt enkele van den Rijksbouwmeester voor dc Onderwijsgebou wen afkomstige cijfers met betrekking tot het loon, uitbetaald voor' metselwerk bij den bouw van het Academisch_Ziekenbuis te Leiden in de jaren 4915192Ö. Hierbij moet worden opgemerkt, dat tot en met 1919 door de arbeiders in tijdloon, daarna in aangenomen werk word gearbeid. Dit laatste bleek zoowel voor de arbeiders als voor den werkgever in dit geval het Rijk, voordoelig te zijn geweest. Terwijl toch bet gemiddelde loon per uur van 56 ets, in 1919 steeg tot 82 ets. in 1920, waren de gemid delde kosten aan loon per 1000 steenen van ƒ11.09 tot ƒ10.36 gedaald. Loon metselwerk (in gld.) graniet zandsteen baksteen gem. (per M'.) (p. M\) (per 1000 uurl. Jaar. steenen) 1915/16 750 10.00 3.89 028 1917 9.00 1250 5.58 0.31 1918 10.00 15.00 8.09 0.341 1919 15.00 18.00 11.09 057 1920 20.00 22.50 10.36 0.82 BUITENLAND. Duitschland en de geallieerden. In een onderhoud met een medewerker van hot „Berl. Tageblatt" zeide minister Simons sprekend over do kwestie dor scha deloosstelling, dat men slechts uit den hui- digen toestand komen kan, wanneer men uitging van de rede van Lloyd George van 10 Maart j.l. waarin dezo zeide, dat de handhaving van het Duitsche econo misch leven van belang was voor de go heole wereld. De Duitsche voorstellen mo gen derhalve de vernietiging van de eigen industrie en handel niet bevorderen. De tijd voor nieuwo voorstellen is echter nog niet gekomen. Duilschland moest pogen een plan uit te werken met als doel een practisch herstel van de schade in de ver woeste gebieden. De tusschen de Ministers van Landbouw, der Duitsche staten gevoerde besprekingen loiddon tot het gemeenschappelijke stand punt dat van een vergoeding der te hef fen vijftig prooent door het rijk in de toe komst geen sprake kan zijn. De stemming in Silezie. Bij de in Opper-Silezië gehouden stom-» ming waren ongeveer 66 pet. van de uitge brachte stemmen voor Duilschland. En ondubbelzinnige uitspraak dus en bob is verklaarbaar dat in Duilschland druk gevlagd wordt. Hiermede is do zaak echter niet uit. Volgens de bepalingen van het vredes verdrag zal de entente-commissie de grens lijn vaststellen, waarbij zij met den wenscb der bevolking cliënt te rekenen. Nu doet zich echter het eigenaardigege- val voor, dat. 9treken waar de Polen vor in de meerdereid waren, geheel omgeven zijn door een Duilschgezisde bevolking. Het is duidelijk dat dit nog tot groote moeilijkheden aanleiding kan geven. De Griekscho mobilisatie. Het. onder de wapens roepen der Griek- sche lichtingen -is, volgens een verklaring van den Grieksohon minister-president, het natuurlijk gevolg van de houding van Tur kije, dat wederom heeft verklaard, dat het de voorstellen der Londensche onferentie niet wil aanvaarden, en de teruggave eischt van "Thracië en Smyrna, die Griekenland heeft verkregen als gevolg van den oorlog. Ook hebben wij, zeide hij, berichten om trent Kemalisbisohe troepenconcentraties tegen ons leger. Daarom is dit versterkt met drie lichtingen reservisten, die teza- toen 45.000 man tellen, yolgens een drin- giendo beslissing van het kabinet. Dit is het onmiddellijke govölg van de Turkscho be dreiging. Ooenaf is stelde de waarschijnlijkheid van oen Grieksch offensief in het vooruitzicht, want, zeide hij, het spreekt vanzelf, dat de Grioken niet kunnen wachten, tot dal die Turken gereed zijn met hun concentraties. Kroonstad heroverd? De „Intransigant" verneemt uit Beval, dat Kroonstad den 19den door de opstande lingen zou zijn heroverd. Het revo ution- naire comité zou uit Finland teruggekeerd zijn. Onlusten in Ierland. Hot einde" van de afgeloopen week is in Ierland weer buitengewoon droevig en bloedig geweest. Tusschen de machten van de kroon en Sinn Feiners hebben overal groote conflicten en gewapende geweld dadigheden plaats gevonden. Het meest ernstige conflict doed zich voor in het Noord-Oosten van het graaf schap Cork, op Zaterdag en Zondagmor gen. Daar werd een groote afdeeling Brit- 6che troepen, die manoeuvreerde, aange vallen door 500 Sinn Feiners, er vielen verschillede dooden en gewonden. Tot nog toe werden, er van de kroon- troepen 11 dooden en 14 gewondon ge rapporteerd, terwijl de Sinn Feiners 13 dooden en 7 gewonden hadden, terwijl er van hen 6 gevangen werden genomen. Ook in Dublin nemen de aanvallen op Engolscho troepen groote afmetingen aan. Het is onmogelijk voor een man in Britseh uniform, om zich in Dublin gedurendo oen uur op straat te bevinden, zonder dat or ©en of andere zijde op hem geschoten wordt. Ook in Engeland komen meer en meer berichten voor van grootero activiteit der Sinn Feiners. Er wordt gemeld, dat in do graafschappen rond Londen in de laatste 7 dagen moor dan 36 hooischepen in brand zijn gestoken, terwijl koren, stroo en graan in do pakhuizen overal verbrand werden, na met petroleum te zijn gedrenkt. FEUILLETON Langs den afgrond. (59) „Maar gij zijt zoo stil, zeide zij. „Ik :«ou het beter kunnen verdragen u te hoo ren jammeren en klagen, dan u te zien met dien lijdenden, geduldigen trek op uw ge laat. Gij klaagt' nooit, geen bitter woord komt er ever uwe lippen. O, lieveling, ik Troe8, dat uw hart gebroken is," eu zij begon weer te schreien. „Schrei aiet, moeder", zeide ik, mijn best idoende em haar te troosten, „God, die mij in het leven gespaard heeft, zal mij ook kracht geven om het leven te dragen." »,Dat is mijn grootste troost," zeido zij, .terwijl haar gelaat opklaarde. „Ja, het is |,4 Zijn wil, want. anders had ill] u wel tot 'Zich genomen." Ik kon niets antwoorden, maar neg lan gen tijd, nadat zij jnij veriaten had, bleef ik ever deze wjorlen nadoiken. De lijster hield op met zingen, en alles 71 Was doodstil in huis, on in den tuin. Men [boorde slechts het gemurmel van bot bc-ek- jo, dat langs de heg i:ep. Hoe dikwijls heb ik in dezo kamer naar dar zachte gemur- CLQI geluisterd. Het water zoug voor mij ffiltijd hetzelfde lied. Dio Lekende ton on voerden mij terug naar de dagen van mijne kindsheid. Och, kon men maar altijd een kind blijven. Maar terwijl ik daar zat, en droomde, en luisterde naar het gemurmel van het water, was het. mij of het beekje de w oor den herhaalde: „Zijn wil ia het niet! Zijn wil is het niet." 't Zal de stem van mijn eigen droevig hart zijn geweest, want hoewel ik mijn best doe om te gelooven, dat het de wil van God is, zoo komt de twijfel daaraan gedurig bij mij op. Het kan Zijn wil niet geweest zijn, dat Jack vader heeft geruïneerd, evenmin als alles, wat daarvan het gevolg is geweest. Alles is zoo duister en verward, ik zie ner gens licht. Maar ik wil nu niet langer schrijven ik ben vermoeid. Eerst zal ik u, mijn lief, oud dagboek wegsluiten, en dan ga ik weer voor het venster zitten en droomen. De dagen gaan zoo vroeselijk gauw voorbij, ik wil er nog van genieten zoo lang als 't. mogelijk is. HOOFDSTUK XXIX. Hooger licht. Toen Paul het bericht van Abigails be terschap las, had hij wel kunnen juichen van blijdschap, maar het volgende oogen blik verdween zijne vreugde geheel en al, om plaats te maken voor een gevoel van bittere teleurstelling. Op de volgende bladzijde las hij: „Het huwelijk zal op haar verjaar dag plaats hebben, reeds worden toebe reidselen op groote schaal gemaakt. Squire Trebarwith is er op gesteld, dat de bruiloft zoo luisterrijk mogelijk zijn zal, en niettegenstaande zijne vele ver liezen, is Mn Tressillian trotscher dan ooit." „Ik had liever gehoord, dat zij gestor ven was." zeide Paul bij zichzelf, terwijl hij den brief op tafel wierp- Het zou een troost in verdriet, en eene hidp in verzoe king geweest zjin, indien ik wist, dat zij een engel in den hemel was; maar aan haar .te denken als aan „de vrouw van dien man, die gedachte zal mij mijn gansche leven vervolgen;" en met gebalde vuisten en gefronste wenkbrauwen liep hij driftig de kamer op on neer. „Ik begrijp niet", vervolgde hij in zich zelf sprekende, „waarom God zulke gru welijke dingen toelaat. Waarom moot dat onschuldige kind worden opgeofferd aan den hoogmoed van Enoch Tresillian en aan do slechtheid van zijn zoon? Door zulke,dingen zou iemands geloof aan het waukelon gebracht worden, en gaat men vragen of er wel wetenschap is bij God." Paul ging naar de open deur van de hut, en liet do koele avondwind tangs zijn gloeiend voorhoofd strijken. John Vivian was bezig in don kleinen tuin achter het huis met hot begieten van zijne groenten en bloemen. Paul kon hem niet zien, maar hoordo hoe hij onder het werk zong: „Geen dwaze vrees beklemra' uw harte, Of wanhoopt ooit een kind? Gevoelt het niet in al zijn smarts Dat hem zijn vader mint? Geen dwazo vrees beklemm, uw harte Uw vader kent zijn kind." Liefelijk klonken dezo vertroostende woorden in de stilte van het avonduur; zij doden zijn hart weldadig aan. „Die goede, oude vader," zeide Paul, „hij schijnt den laatsten tijd zoo buiten gewoon tevreden en gelukkig, en toch plaagt dio leelijko hoest hem voortdurend. Indien ik bijgeloovig was; dan zou ik den ken, dat hij rijp wordt voor een betere we reld. Maar ik moest liever naar hem toe gaan. Als ik in huis blijf en mij in mijne gedachten verdiep, dan wordt het. nog er ger; bovendien is het beter, dat ik het wa ter aandraag, dan het vader te laten doen. Hij is niet sterk, al wil hij hot niet be kennen." „Wat zijt gij laat, mijn. jongen," was de vriendelijke begroeting van John Vi vian. „Ik vrees waarlijk, dat gij te veel van uw krachten vergt, Paul." „Geen nood, vader," antwoordde deze lachend. „Ik ben trouwens reeds een go- ruimen tijd tehuis." „Ik heb u niet hooren komen. Hebt gij den brief van uw moeder gevonden? Ik liofc dien op tafel liggen." „Ja, ik heb hem gelezen." „Er staat meer in wat u, dan wat mij belang inboezemt," zeide John ©enigszins weemoedig. „Om de waarheid te zeggon, ben ik van Penwharf vreemd geworden5 ik ben zoo lang weg geweest," „Gij zoudt het niet veel veranderd vin den," antwoordde PauL ,,'t 16 in die twin tig jaren, als 't ware, stil blijven staan." „Ja, de plaats zal wel dezelfde goble- ven zijn," hernam John, „maar de men- 6chen zijn veranderd. De oude lieden, die ik konde zijn gestenen, en de kinderen zijn mij ontgroeid." Dit. kón Paul nipt tegenspreken. 't Komt mij zoo vreemd voor," ging John voort-, „dat Enoch Tresillian eene dochter heeft, die nu gaat trouwen." „Zij moest ook niet trouwen," riep Paul drifLig. „Zij is nog geen twintig jaar oud* en hij kon wel haai* vader wezen." CWordt vervolg1').

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1