Dagblad voor Leiden en Omstreken.
a
Iste JAARGANG. - WOENSDAG 9 FEBRUARI 1921 - No. 264
BUREAU: HOOIGRACHT 35 LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ABONNEMENTSPRIJS
IN LBIllEN EN BUITEN LEIDEN
WAAK AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
EE KWARTAAL s 12-51
ER WEEK10.19
I BANCO PER POST PER KWARTAAL 12.00
it nummer bestaat uit twee bladen
31
Lobman.
Ij De voortrekkers gaan van ons heen.
Heb reeds meermalen aangekondigde
jOornemcn is nu uitvevoerd.
I Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman hoeft
riitslag genomen als lid van de Tweede
amer.
0 Zoo gaan de oude voorvechters, die in
ulk een gewichtig tijdsgewricht leefden en
,'ie zoo lange jaren het politieke leven be-
eerschten, ons verlaten.
Dr. Kuyper is dood.
s En nu hoeft ook Jhr. Lohman zich uit
'U ct politieke leven teruggetrokken,
n: Zeldzaam groot was het voorrecht aan
v ezen staatsman geschonken,
in Zijn leven was gewijd aan het recht van
e vrije school en hij heeft niet alleen mo-
cn strijden vele jaren lang, maar hij mocht
gj ok, nog altijd staande aan het hoofd van
to iue getrouwen, het gelukkig einde van
V en strijd beleven.
t Do taak van Mr. Lohman is ten einde.
01 Mogen hem nog eenige jaren van stille
iet worden geschonken.
Ons volk, ook ons anti-revolutionaire
- olk dat zich niet tot zijne partijgenooten
eker.de, zal in dankbaar gedenken voor
at God ons in dezen rijk begaafden lei-
50 er heeft geschoken, hem ook nu hij zich
it den actieven dienst terugtrok, niet ver
eten.
Gevo God aan Jhr. de Savornin Lohman
en gelukkigen en rijken levensavond.
j,' Vereeniging van gemeenten.
Aan dit, vooral ook in deze omgeving
ctueele onderwerp, wijdt de Standaard
e volgende driestar:
„Van verschillende zijden bereiken
ons protesten tegen voorgenomen ver-
J| eeniging ven gemeenten. Dit streven
doet zich onder tweeërlei gestalto voor.
Het is of de groote stad, die om al
lerlei redenen, vaak op aandrang van
den fiscus, op verovering uit is, ten
koste van de omliggende landelijke ge
meenten, of men wil kleinere platte
landsgemeenten samenvoegen tot één
groot geheel, Tegen deze samenvoe
ging, het ondergaan van het kleine ten
bate van het groote, hebben wij meer
dan eens ons bezwaar laten hooren.
Wij geven toe, dat er omstandighe
den kunneD zijn, die de groote stad
I nopen om naar gebiedsuitbreiding te
streven. Er kunnen aan den rand eener
stad toestanden ontstaan, die de ge
duchte aan annexatie moeten doen rij
zen.
Met ge vereeniging van verschillende
kleinere gemeenten tot een grooter ge-
h heel staat het echter anders. Hier over-
weegt hoofdzakelijk het financiëele be
zwaar, dat zoo langzamerhand de kos
ten van het bestuur, de salarissen van
Burgemeester en Secretaris enz. voor
een kleine gemeente te groot worden.
Ook meent men, dat versohillendo so-
f ciale belangen beter behartigd kunnen
worden in een groot -geheel, dan bij
0 de bestaande „versnippering" in klei-
ji nere gemeenten.
Zeer terecht is daartegen opgemerkt,
dat een groote gemeente haar bijzon-
r dere zorgen heeft, voert tot een. duur
dere administratie en dat al spoedig
zou blijken, dat men door vereeniging
3 geldelijk heel weinig won.
Nu blijft voor ons de mogelijkheid
steeds open, dat, ook al won men finan
cieel, men in allerlei ander opzicht iets
zou kunnen inboeten, dat boveil het
geldelijke uitgaat.
Maar als nu oök blijkt, dat het fi-
nancieele voordeel waarlijk nog niet
vast staat, terwijl de bezwaren tegen
de vereeniging vele zijn, waar-
e toe dan dit streven, dat overal in den
lande op zoo grooten tegenstand stuit,
door te zetten?"
u Deze laatste opmerkingen schijnen ons
Volkomen juist.
Het is ongetwijfeld waar dat aan veree
niging van al te kleine gemeenten ver
schillende financieels en andere voordeelen
(Verbonden kunnen zijn.
Men zal misschien met. minder ambtena
ren kunnen volstaan, het politietoezicht zal
waarschijnlijk gemakkelijker geregeld kun
nen worden, de scholenbouw biedt minder
moeilijkheden enz.
Hiertegenover staat echter, dat dergelij
ke gemeenten, samengevoegd vaak ©en zeer
'groote oppervlakte beslaan, wat tengevolge
hoeft dat voordeelen waarop aanvankelijk
gerekend werd uitblijven.
En voor een groot deel van de bevolking
dat door samenvoeging al verder van het
oontrum verwijderd raakt, zullen de scha
duwzijden allicht minstens evengroot zijn
als de lichtzijden.
Zien wij wel dan wordt bij- de eaamvoe-
gingsmanie, als we ons zoo eens mogen uit
drukken niet altijd in de eerste plaats het
gemeentebelang, maar veelal het
'ijksbolang in het. oog gehouden.
- Uit wat zich thans ook in onze naaste
omgeving afspeelt blijkt wel hoe voorzich
tigheid hier geboden is.
Vooral is 't gewenscht. met den aard en
het karakter van de bevolking der samen te
voegen gemeenten rekening te houden.
Brand.
Gisterenavond ©ven voor half tien brak er
brand uit in hot bovonhuia Bakkerkorfstraat 20a,
bewoond door de famillie v. Dijk, beneden be
woond door de Familie Riethoven
Do brand liet zich reeds aanstonds ernstig aan
zien en het leed geen twijfel, of het bovenhuis
zou geheel een prooi der vlammen worden.
Aan redden viel dan ook niet te denken, hoe
wel de groote brandweerladdcr zeer spoedig ter
plaatse was.
Do benedenverdieping liep al 6poodig zeer ern
stig gevaar, waarom men daar alles wat maar
kon met vereende krachten inveiligheid bracht.
Toen het vuur zich ook van de - benedenverdie
ping ging meester maken, was zoo goed als al
het huisraad gered, behalve de koopwaar (email-
artikelen) van den heer Riethoven. Dit' kon ge
schieden, dank zij de goode hulp en de rappe
handen van toegeschoten personen en de politie.
Het was toen aan te zien dat het geheele huis
zou vernield worden.
Te ongeveer tien minuten voor tien werd mot
een slang op do waterleiding het oeret met het
blusschingswerk begonnen. Er kon aanvankelijk
slechts één straal gegeven worden, omdat de druk
op de waterleiding te gering bleek. Later veran
derde dit en werden meerdere slangen aangekop
peld.
Omstreeks tien uur verschenen ook de twee
sloom brandspuiten en ongeveer tien minuten later
gaven zij flink water met zes stralen.
Intusschen was de vuurgloed in hitte Zoodanig
toegenomen, dat de belendende perceolen gevaar
beliepen, wat later omstreeks half 11 nog ern
stiger werd, toen perceel 19 aan 't dak dreigde
vlam te vatten, ondanks het voortdurend nat kou
den. De brandweer kon echter het vuur meester
blijven, tengevolge waarvan -de brand tot het
c-ene perceel beperkt bleof. Alleen beliepen do
blendende huizen eenige waterschade.
Het gerucht van den brand had zich gisteren0
avond spoedig over de stad verspreid. Er was
daardoor heel wat volk op de been om het schouw
spel gado te slaan. De politie handhaafde de or
de en zorgde voor dc afzetting van het terreii.
Verschillende autoriteiten waren bij den brand
aanwezig w.o. Wethouder Bots, eenige raadsle
den, de Commissaris van politie, do heer P. Star
pel, do Commandant van de brandweer, df. heer
J. P. Verhoog eet.
Te ongeveer kwart over elf was mcu h.'t vuur
geheel meester.
Van hel bovenhuis was alles verbrand, terwijl
van het benodei ais alles werdbedorven 't zij
door vuur of water.
Omtrent de oorzaak van den brand verkeert
men nog in het onzekere.
Verzekering dekt de schade.
De heer J. H. Sommeling Kattenpoort 19,
in de Claiastceg, herdenkt heden zijn 90sten ge
boortedag.
De jubilaris is een oud-strijder, (gepens. tam
boer-majoor) heeft vele jaren ons land gediend.
Ongetwijfeld zullen heden velen den ouden
man door hun belangstelling vreugde bereiden.
In de morgen te houden vergadering van de
classis Leiden der Geref. Korken komt aan do
orde een voorstel om binnenkort alhier eed clas
sical© ouderlingen-conferentie to houden.
Naar wij vernomen hebben verschillende ker
ken in de classis met dit denkbeeld reeds hunne
instemming betuigd.
Waarschijnlijk zal door oen van de oudorlin-
gen te Sassenhcim op deze eerste conferentie een
onderworp, verband houdende met den arbeid dor
ouderlingen w orden ingeleid.
Het aantal werkloozen ingeschreven bij de
gemeentelijke arbeidsbeurs bedroeg gisteren 591.
ILioronder waren 146 losse werklieden, 119 siga
renmakers, 4G schilders, 29 bankwerkers, 27 op-
pcrloiden, 26 grondwerkers, 9 behangers, 9 ma-
chinodrukkers, 9broodbakkers, 8 koetsiers, 6 be-
tenwerkere, 6 kleermakers, 6 meubelmakers, 6
sigarensorteerders, 6 loopknechten, 6 bussenma-
kers, 6 staaldraaicrs, 5 electricicns, 5 handdruk
kers, 5 warmoeziers enz.
BINNENLAttÜ.
BESTRIJDING WERKELOOSHEID.
Op vragen van den heer Haazevoet betref
fende het nemen van maatregelen in verband
met de werkeloosheid heeft Minister Aalbereo
geantwoord, dat zoodra de crisis zich afteeken-
de, de mogelijkheid van hulp aan takken van
nijverheid overwogen is. Het purft is bjj den
Nijverheiasraad aanhangig geweest en met
do vakcentralen is overleg gepleegd. Zooals
echter bij den internationalen aard van de
crisis en liet zeer ingewikkelde complex van
oorzaken le verwachten was, bleek het 6tellon
van do vraag om hulp gemakkelijker dan een
bevredigende beantwoording, terwijl ook op
mogelijke consequenties Yan eventueel aan-
vaardo pogingen tot hulpverleening, voor nu
of later, het oog moest worden gevesligd. Daar-
door is een geheel van practièch te volgen
maatregelen nog niet vastgesteld. Het onder
werp behoudt echter de volle' on voortdurende
aandacht der Regeering.
Bij de liquidatie van het K. N. S. C. in No-
vemer 1919 heeft liet Rijk de bevordering der
totstandkoming van wachtgeldregelingen voort
gezet, welke door dat comité was aangevangen.
Het tot stand brengen eener wachtgeldrege
ling is een vrijwillige daad van de zijde van
den werkgever; de Minister kan slechts het tol
stand komen bevorderen door verlichting der
kosten voor den werkgever m. a. w. door
een doel der uitgaven door do Overheid te doen
dragen, door mondeling on schriftelijk over
leg, advies en propaganda. Hij meent ten aan
zien van het oerste ttvms wel tot de grens der
Rijk&ijdrage te zijn gegaan, door deze. welke
eerst od 1/3 ded der uitkeeringen was bepaald,
o. a. voor de textiel- en de schoenindustrie op
50 pet. te stellen.
Het Departement van Arbeid streeft zoo
als bekend er naar, de daarvoor in aanmer
king komende lichamen, in het bijzonder de
gemeentebesturen, door het verleenen van fi-
nancieelen steun van Rijkswege aan te moedi-
gen en in staat te stellen, werken uit le voe
ren, die tot belangrijke verruiming van werk
gelegenheid dienen. Van 3 November 1919 tot
15 Januari 1921 is aan 118 gemeenten en 14
waterschappen en vereenigingen steun ver
leend of toegezegd; tot laatstgenoemden datum
is aan subsidie (in sommige gevallen als voor
schot) wan Rijkswege uitbetaald ongeveer
f 1,250,000 (over de bedoelde periode moeten
nog verschillende betalingen plaats vinden).
Het doen overgaan van werkolooze arbeiders
in andere beroepen, die meer vooruitzicht bie
den, wordt zooveel mogelijk bevorderd.
De pogingen door een aantal gemeenten in
deze riohting gedaan, worden krachtig, ook
financieel, gesteund. Zij gaan thans voorna
melijk in de richting der bruikbaarmaking
voor het bouwbedrijf, omdat de vooruitzichten
van andere bedrijfstakken thans moeilijk zijn
te- beoordeelen. Ook op deze laatste wordt ech
ter voortdurend de aandacht gehouden. De
pogingen zijn van tweeërlei aard.
a. vorming van ongeschoolde bouwvakar
beiders tot min of meer geschoolde arbeids
krachten, waardoor weer plaats komt voor
arbeiders uit andere vakken, die als onge
schoold arbeider in dc bouwbedrijven 'kunnen
optreden, en
b. rechtstreeksche vorming van arbeiders
uit niet tot het bouwbedrijf behoorende be
drijfstakken (vooral de sigareninduslrie) tot
min of meer geschoold bouwvakarbeider.
Beide wegen leiden tot bestrijding van werke
loosheid in do bedreigde industrietakken. Een
Rijkscommissie van advies voor de bouwnij
verheid wordt over deze opleidingsmethoden
voor de bouwbedrijven geregeld geraadpleegd.
Voor overgang van arbeiders uit do dia
mantindustrie naar andere vakken welke
niettemin voortdurend plaats heeft is nog
geen bevredigende oplossing gevonden.
Do Regeering beeft bcolotcrr aan werke-
loozenkassen, die door de llians heerschende
crisis uitgeput zijn. en aan die, welke zich
weldra voor helzcifde feit zullen gesteld zien,
gedurende het jaar 191'L bijzonderen financi-
eelen steun te verleenen, deels a fonds perdu,
deels als renteloos voorschot, ten einde haat
in staat te stellen aan reglementaire verplich
tingen te voldoen.
Als voorwaarde voor dien steiin is een maxi
mum uitkeeringsbedTag gesteld voor elk der
3 klassen, waarin de gemeenten bij het Bezol
digingsbesluit 1920 verdeeld zijn, welk maxi
mum bedraagt:
Voor klasse I: 'voor gehuwden (gezinshoof
den) f 3.voor ongebuwden, die niet bij hun
ouders, inwonen f2.40; voor ongehuwden, die
wel bij hun ouders inwonen, f 1.80.
Voor klasse II resp. f2.70,f2.10 en f 1.62.
Voor klasse III resp. f2.40, f 1.92 en f 1.44
Bij suppletoire begrooting zullen weldra de
hiervoor noodige gelden worden aangevraagd.
Tot bevorderen van de emigratie van Neder-
landsche handarbeiders naar Ned.-Iu.dte
schijnt in bet algemeen weinig doelmatig, aan
gezien hot klimaat een onoverkomelijk beletsel
vormt tegen het verrichten van handenarbeid
door Europeanen op een wijze, dié hen in
staat zou stellen op den duur met inheomsche
en G.hineesche arbeidskrachten te concurree-
ron, zonder physiek daarvan ernstige nadeelon
to ondervinden.
Crisis-uitgaven.
De Minister van Landbouw enz. heeft naar
aanleiding van zijn toezegging aan den heer Van
Berost-oyn aan de Tweede Kaïner doen toekomen
een gespecificeerd overzicht van de crisisuitga
ven over 1919, voor zooveel deze betrekking heb
ben op de aan zijn Departement ingestelde cri-
si6afdeelingcn en voor zoover deze tot nu toe
bekend zijn:
I. Bureau voor do Distrubutie
van Graan en Moei f 442.463.45)
II. Afd. Crisiszaken „3S0.094.22}
III. Uitvoerccrtificatenburcau 27.342.63
IV. Rijksbureau voor de Scheep
vaart 41.320.80
V. Aid. Vlecsohroorzionmg 17.522.07}
VI. Centrale Accountantsdienst 36.393.74}
VII. Afd. Crisisarchicwn 11.260.23
VI1L Afd, Volksvoeding 57.169.99
IX. Afd. Vervoer 18.627.04
- Voorts werden ton laste van dit artikel nog
botaald do navolgende vorderingen:
a. Staat van moer on minder werk wegens
uitbreiding van do controle verwarming op de
zoldorruknten van liet Departementsgobouw ton
behoeve van de afdoeling Crisiszakon f 505.40.
b. Staat van meer en mindor werk wgens
den bouw van een hulpgebouw, hot maken van
lokoliteiten op de zolderruimten cn het gedeel
telijk overdekken van de centrale binnenplaats op
liet terrein en in het gebouw van liot Departe
ment van Landbouw, Nijverheid en Handel ten
behoeve van de afd. Crisiszaken f 12.819.02}.
Totaal f 1.045.508.61}.
Do oorepronkelijko afd. Crisiszaken werd 15
April 1919 opgeheven. De kosten van dezo afdee-
ling bedragen totaal f 234.178.31.
Bij die opheffing werden echter diverse endor-
afdeelingen daarvan bij het Departement inge
steld. De gezamenlijke uitgaven van deze afdeelin-
gen, welke in totaal f 145.115.91} bedragen, loo-
pen dus over het tijdvak 15 April 1919 tot 31
Dec. 1919.
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer zijn tor
vergadering bijeengeroepen on Dinsdag 15
Februari le half drie
ADVERTENTIE-PRIJS
PER GEWONE REGEL 10.22 1/*
DES ZATERDAGS 10.30
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF,
KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens
30 woorden 50 cent: Zaterdags 75 cent,
ï- bij vooruitbetaling
Aan het Zoeklicht.
Leiden, 9 Febr. 1921.
In bot Friesch Dagblad vond ik een
schoen.
Speciaal bestemd voor het a. r. Friesche
volk.
Maar oen schoen waarin misschien ook
Zuid-Hollandsche voeten passen.
Waarom ik de vrijheid neem gemeld
voorwerp hier in het volle licht te zetten:
„Vraagt men nu, wat doet ons a. r.
Friesche volk opdat ook onze gewestelijke
dagbladpers zijn vleugelen breeder kunne
uitslaan, dan is 't antwoord, zéér onkelen
die do zaak op het hart dragen on er zich
voor geven, uitgezodnerdzoo ongeveer
niets.
Als men alléén maar zorgde, ellc in eigen
kring, dat al wat aan annonces, bijv. in
zake verkoopiDgen e. d. g., gelet op de pu
bliciteit die we thans hebben bereikt en 't
publiek dat we betwijfelen, in ons blad
hoort er ook in kwam, als dat alteen
maar gebeurde, dan konden we bijna eiken
dag reeds mot een tweede hlad naast het
eerste, uitkomen!
Meer zeggen we er niet van. Maar onze
grootste teleurstelling in den arbeid voor
de pers is altijd geweest, dat zoo vc-lcn on
zer broederen hun eigen bladen een
plaats geven als Asschepoetslcr: op 'n
krukje bij den haard."
Ik plaats hier het schoentje precies zoo
als ik het vond.
OBSERVATOR.
De regeling van den dienstplicht.
Naar het Corr. Bureau meld!, zal het
wetsontwerp tot regeling van don dienst
plicht, dat bestemd is le zijner tijd uc mi
litie- en andore militaire wetten te vervan
gen, reeds verzonden zijn naar de colleges,
welke daaromtrent, advies zullen he boen uit
te brengen. Zooals men zich zal herinneren
heeft dé Minister van Oorlog indertijd in
de Tweede kamer reeds medegedeeld, dat
zoo spoedig mogelijk een algemeene her
ziening van dc militicwet, enz. in de plaats
zou treden van dë lijdelijke afwijking van
de Militiewet,
Tijdelijke 10-uiige arbeidsdag.
Daar verschillende scheepswerven te Rot
terdam, die speciaal voor reparatiowerk
■zijn ingericht, overladen zijn met werk,
heeft de arbeidsinspectie na goedkeuring
van den Minister tijdelijk tou-cemming ge
geven, op deze werven 10 uur per dag te
werken. Deze vergunning gaat reeds in
voor de Rotterdamscho Droogdok Mij. cn
Wiltons scheepswerf, terwijl waarschijnlijk
nog meerdere zullen volgen.
De vrijzinnige Fusie.
In de op 7 Februari jl. gehouden verga
dering van afgevaardigden der afdeelingen
van de Middenstandspartij, werd het Hoofd
bestuur gemachtigd met dc besturen van
andere politieke partijen verdere bespre
kingen te houden over de oprichting van
een nieuwe staatkundige partij. Besloten
werd voorts de Middenstandspartij niet te
ontbinden maar bet Hoofdbestuur opgedra
gen een wijziging der Statuten voor te be
reiden, waardoor het deel der Middenstands
partij niet meer zal zijn rechtstreeks aan
de verkiezingen deel te nemen, doch politie
ke en economische vraagstukken in eigen
kring te behandelen en le bevorderen dat
bij verkiezingen voer Overheidslichamen
middenstandscandidaten een hun toekomen
de plaats krijgen op de lijsten der nieuwe
staatkundige partij.
Zilverbons.
Bij K. B. van 28 Jan. is bepaald, dat de
zilverbons van een gulden als zilverbons
van de eerste soort worden ingetrokken 1
Maart 1921. Tot en mot 31 Maart zullon
zij aan de kantoren der betaalmeesters en
van de ontvanger der directe belastingen
kunnen worden ingewisseld.
Ter verduidelijking diene dat na 1 Maart
niet meer als betalingsmiddel zullen geldig
zijn de zilverbons van één gulden zonder
achterdruk. Doze bons zullen van 1 Maart
tot 31 Maart inwisselbaar zijn bij don
Agent van het Ministerie van Financiën
aan de kantoren der betaalmeesters, en
van de ontvangers der directe belastingen.
Uitvoerverbod van eieren gevraagd.
Aan den Minister van Landbouw is gis-«
teren het volgende telegram verzonden:
Do Rotterdamsche kooplïeoen in eieren,
op heden aanwezig in het veilingslokaal
der Rotterdamsche Consumptie-veiling
Raampoortstraat 24 Rotterdam, verzoeken
Uwe Exc. uitvoer eieren stop te zetten,
daar de prijzen zoo hoog opgevoerd worden,
dat dit artikel buiten het bereik van ona
volk valt.
Het vredesverdrag en de Rijnvaart, t
Het ministerie van buitenlandsche zaken
deelt liet volgende mede:
In de memorie van antwoord betreffend»
do begrooting voor 1921 is meegedeeld, dofi
de onderhandelingen, die met de betrokken
geallieerde regeeringen werden gevoerd
nopens de toetreding van Nederland tot de
artikelen van het vredesverdrag de Rijn-
Het heengaan van Jhr. Lohman.
Naar aanleiding van de ontslagname
van den heer Lohman als lid van de Twee
de Kamer schrijft de N. R. C r t.
De heer De Savornin Lohman heeft
dan toch zijn ontslag genomen. De
nestor der Kamer was eon der besten,
zoo niet de beste van do hooge verga
dering. Wijion Tydeman, wijlen» Bos,
wijlen Goeman Borgesius, Va» Karne-
beok Sr., Lohmando oude garde
verdwijnt, maar is niet te vervangen.
Dat wij met dezo laatste woorden niets
onvriendelijks ten opzichte van den
hoer Gerretsen, 'e heeren Lohman's op
volger bedoelen, spreekt van zelf.
Waar zijn evenknie bijkans niet to
vinden is, mag ook aan den heer Ger
retsen niet een zoodanige eisch gesteld»
worden.
Het Handelsblad maakt van dezo
gelegenheid gebruik om nog weer eens
even aan de Kuy per-figuur te knabbelen e»
schrijft
„Het lijkt ons de tijd nog niet. om
do politieke rekening van dozen staats
man, die in September jl. bijna onafge
broken sedert 42 jaar Kamerlid was
(hij was minister in hot kabinet-Mac-
kay en daarna gedurende korten tijd
lid van de Eerste Kamer, waarna hij
weder naar de Tweede Earner over
ging) nu reeds definitief af te sluiten
Zijne figuur in het algemeen hebben
wij indertijd geschetst in „De heeren
in Den Haag"; en overigens komt het
ona haast, ondenkbaar voor, dat deze
welhaast 84-jarige, die echter nog zoo
vaak toonde (bet laatst nog in zijn
rede tegen het gezantschap bij het Va-
ticaan) welk een ongebroken manne-
kracht er in hem leeft, voorgoed van
heel ons politieke -tooneol zou zijn ver
dwenen. Wij merken daar am thans
slechts dit. op, dat, terwijl in veler oog
do Kuyperfiguur grooter zal schijnen
dan die van oen Lohman, dit toch in
meer dan één opzicht, onjuist is. Maar
Lobman hooft anders dan Kuyper,
nooit de kunst verstaan on er ook
niet naar gestreefd om de massa in
hem te doen geloovan, cn vandaar dat
de Lohman-figuur, niet staande op een
6okkel van populariteit en niet zich
afteekenend als tegen een morgenzon
van volksgeloof, voor ons oog niet
hot massa-relief bezit van de Kuyper-
verschijning.
Maar Kuyper dood en Lohman weg
uit de Tweede Kamerhet is wel
de Götterdammeruug van ©en
grooten parlementairen tijd.
Les Rois s'envont ook hier.
En ook hier vervangt de menigte
hen nog niet.
De Maasbode laat zich als volgt
uit:
„Terecht stemde de Kamer in met de
waardeerende woorden door praeses
Kooien gesproken. den scheidenden
nestor ter eere. Inderdaad mocht de
voozitter de beteekenis van den
heer Lohman als staatkundige figuur
buiten bespreking latend de onver
moeide werkzaamheid honoreeren van
dezen plichtgetrouwen afgevaardigde,
die ondanks zijn hoogon leeftijd voor
de collega-kamerleden ton einde toe
oen illuster voorbeeld bleef. Niet al
leen intusschen om de consciëntieuze
vervulling zijner taak zal de Kamer
noode uit haar midden zien heengaan
de ofschoon licht gebogen toch nog
rijzige gestalto met. den snccuwwitten
haardos van den christelijk-historischen
leider, die immer van zoo ongewone
vitale kracht blijk gevend tevens zoo
vaak ook nu nog frissche en jeugdige
gedachten in het debat bracht.
Dat vooral de rechterzijde dezen ve
teraan ongaarne uit de actieve politiek
ziet treden (als hoofdredacteur van „de
Nederlander" blijft do heer Lohman in
middels nog in functie), behoeft geen
betoog voor wie beseft, dat ons christe
lijk volksdeel aan dezen parlementair
voel te danken heeft; hetgeen ruiter
lijke erkennning zal vinden ook onder
on6 katholieken, al is niet zelden de
zienswijze van den karakter-steilen
staatsman met de onze in botsing ge
komen en al doet het ons leed, dat zijn
parlementaire zwanenzang een uiting
moest, zijn dierzelfde mentaliteit, welke
zoo dikwijls tijdens zijn politieke loop
baan tot betreurenswaardig misver
stand aanleiding* was."
STADSNIEUWS.