Dagblad voor Leiden en Omstreken.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN
WAAR AGENTEN GEYESTIGD ZIJN
i PER KWARTAAL 12.50
PER WEEK10.19
I FRANCO PER POST PER KWARTAAL 2.90
Iste JAARGANG. - WOENSDAG 21 DECEMBER 1920. - No. 224
BUREAUHOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ADVERTENTIE-PRIJS
PER GEWONE REGEL 0.22 1/3
DES ZATERDAGS -10.30
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEir^AIUEF
KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens
30 woorden 50 cent: Zaterdags 75 cent,
bij vooruitbetaling
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Even vastleggen.
Over het beleid van Minister do Visser
zijn de laatste weken harde noten ge
kraakt.
In vergaderingen en geschriften werd
de Minister voorgesteld als de man die het
onderwijs tracht te vermoorden, die de
gezonde ontwikkeling van het onderwijs
tegengaat en die inplaats van het voor
uit te brengen, zooals zijn plicht zou zijn,
het onderwijs achteruit brengt.
Juist in verband met al dergelijke uit
latingen is merkwaardig een uitspraak
van den heer Gerhard, politiek tegen
stander van den Minister, gelijk men weet.
Bij de behandeling van de Onderwijs-
begrooting sprak de heer Gerhard de vo
rige weck o.m. het volgende:
„Ik behoef er niet aan te herinneren, dat
ik het optreden van dezen Minister met
groote waardecring heb begroet. In spijt
van do droeve historie, die wij in verban
met de salarisherziening achter den rug
hebben, en van de ook voor mijn gevoel
wel wat denigreerende opvatting ten op
zichte van de arbeidsprestatie der onder
wijzers, heb ik nog het onverzwakt
vertrouwen in dezen minister dat het hem
er om te doen is ons onderwijs op eer. zoo
hoog mogelijk peil te brengen."
Een openhartige uitspraak, die zoowel
den Minister als den heer Gerhard eert.
STADSNIEUWS.
Drie-Octobcr-Verecniging.
Gisteravond, was de jaarvergadering dezer
yereeniging in de bovenzaal van „De Turk". Goed
.geteld waren er buiten bot bestuur oen 23-tal le
den aanwezig.
Om half negen opende de lieer W. van Ros-
6um du Chattel met een inleidend woord de ver
gadering. Met een enkel woord herdenkt hij het
oud-bestuurslid don heer W. C. Mulder en wijdt
nog eenige sympathioe woorden van herstel aan
den eere-voorzitter Jhr. Mr. Dr. N. C. de Gijse-
laar. Na eenige woorden van dank aan hot ge
meentebestuur, de politie, de pers en de veld-ar-
tillorie voor do welwillendheid bij do j.l. feest-
I viering, deelt spr. mede, dat oen dame, wier naam
geheim gehuuden wordt, do vereeniging oen le
gaat van f 500 had nagelaten.
Na het aftredende bestuurslid den beer W. J.
f P. Suringar kortelijks gehuldigd te hebben, las de
heer W. v. d. Laan als'2e secretaris de notulen
'der vorige vergadering voor. Hierna las de secre
taris, de heer Spaargaren het jaarverslag over
3920 voor, waaruit o.a. bleek dat het aantal le
den thans 6092 was, tegen 4363 het vorig jaar.
Bij do behandeling dor feestviering van het vorig
f jaar, bleek o.m. dat het beste "brood geleverd wa3
I door den heer C. J. v. Velzen, Rijndijkstr. 4 dat
door het openstellen van het Schuttersland op 2
Oct. reeds 7241 betalende bezoekers waren ge-
weost(!) Bij de feestviering waren op het go-
L roserveerdo terrein plm. 20.000 personen aan-
L wezig.
Uit het verslag van den penningm. de heer F.
I de Wilde bleek dat de standplaatsen op het 6chut-
- torsveld f 4623 opbrachten, aan entreegelden op
2 October f 1810. Door de rapport-commissie
werd de kas in orde bevonden. Aan contributie
kwam f 4623 binnen. Aan vrijwillige bijdragen
f 3952. Totale inkomsten waren f 24.542. Uitga--
ven waren bij elkaar f 23360 en dat van de win^
kelweek f 461. Het batig saldo was f 1182.
Hierna delde de voorz. mede, do oprichting
van een bouwfonds voor de noodige reparatie,
.aan bruggen, etc. Daarna werd voorgesteld de
contributie to brengen op f 1.50 met inbegrip
Stod. belasting; dit werd met bijnna algemeeno
stemmen aangenomen.
Als bestuursleden werden herkozen de heeren
iWïichers Rellandct, B. de Koning on J. C. van
Hoolwerff en in do vacature-Suringar, de heer
Mr. Trapman met 22 stemmen tegen den heer
Rosier met 8 stemmen.
Hot bestuur stelde een reglementswijziging voor,
om de vooratellen voor do feestviering inplaats
van in Mei, in Fobruari to doen.
Voor het feestYioringsplan in 1921, werd voor
gesteld een aanvulling in, reorgolconcert in do
Pieterskerk of den morgen, in don vorm van een
historisch tentoonstelling of i.d. wanneer op den
houden. Voor de verdere feestviering werd ge
noemd, een optocht bestaande uit groepen uit do
voornaamste opera's, of een optocht van groepen
uit de voornaamste werken van internationale
schrijvers.
Bij do rondvraag maakt een der loden de op
merking, dat ook don naam genoemd moest wor
den van den bakker, die slecht brood geleverd
had. Waarop kortelijks geantwoord werd. De heer
Romanosko vroeg om op den avond der feostvie-
ring een vast punt aan te wijzen, om bestuurs
leden te vinden, om mogelijke klachten aan te
hooren. Het bestuur nam dit over.
De hoer Riugrok wenschte een reglementsher*
ziening betreffende bijstelling van bestuurs-candi-
daten.
Ook werd nog hulde aan hot bestuur der 3-Oct.
Ver. gebracht.
Hierna werd do vergadering gesloten.
Men meldt ons dat het Leidsch drankwear-
pomité op 5 Januari a.e. een openbare debatavond
ïn den Foyer dor Stadsgehoorzaal zal houden,
paar aanleiding van do gehouden tentoonstelling
tegen onthoudingsdwang.
Als spreker zal optreden de hoor F. JJ.
Bchmidt, uit Bussurn,
Do Bazar en Liefdadigheidsavond gehouden
24 November in de Leidsche Schouwburg ten bate
van het Noodlijdendo Duitscho Kind heeft bruto
opgebracht circa f 1180. Het Comité zegt een.
ieder dank die medegewerkt heeft om dit resul
taat te hereiken.
Vrijdagavond half negen zal de reeds
vroeger in ons blad aangekondigde wij
dingsamenkomst plaats hebben in de
Stads-Gehoorzaal.
Zooals men weet is deze samenkomst be
legd door de saamwerkende kerkelijke
Evangeliesatie-Comite's hier ter stede en
bedoeld, wijding te geven aan bot a.s.
Kerstfeest.
Door enkele predikanten zullen korte
toespraken worden gebonden, terwijl een
en ander zal worden afgewisseld dcor
zang en muziek.
Het is te hopen dat de zaal vol zal
worden van mannen en vrouwen, -maar
vooral van hen voor wie eigenlijk deze
bijeenkomst belegd is, mi. eij die van alle
geestelijke verzorging zijn verstoken, en
die op deze wijze moeten gelokt worden
naar het gcklank van bet heerlijk Kerst
evangelie.
Het Comité voor het Millioenplan laat
er geen gras over groeien!
Reeds morgenavond zal een bijeenkomst
worden gehouden in bet Nulsgebouw,
waar verdere besprekingen omtrent de te
verrichten werkzaamheden zullen worden
gehouden.
Wij spreken de verwachting uit, dat
velen zich A'oor dezen arbeid willen geven,
en dat niet gebeuren zal, wat zoo menig
maal, te doen gebruikelijk is, om het werk
te laten doen door enkelen.
Aan Ds. H. Thomas alhier is door een
geestverwant te Oegstgeest toezegging ge
daan van een bijdrage van f 100 voor bet
millioenplan.
Togen wij er nog eens aam herinneren
dat onze directie zich igaame beschikbaar
stelt, tot 't in ontvangst nemen van giften
voor heb millioenplan.
Tot op heden kwam aan giften een be
drag van f 115.50 bij ons in.
Schouten afvallig?
Vest op prinsen geen vertrouwen! Zelfs
niet op prinsen van antirevolutionairen
bloede!
Dat blijkt nu al weer uit bet optreden
van het Rotterdamsche Kamerlid Schou
ten, op wieri men huizen zou gebouwd
hebben, zegt dc R o 11 e r d.
En toch, ook bij is door bange twijfel
zucht aangegrepen, ook hij beeft zich aan
liberalistische invloeden niet kunnen ont
worstelen, ook hij keert zich tegen dit Ka
binet met zijn puriteinsche femelarijen
van Zondagsrust en dergelijke.
De redactie van Het Volk brengt het
ontstellende bericht onder het sensationeel
opschrift Antirevolutionaire twijfel:
„In de te Utrecht gehouden jaarverga
dering van den Bond van Antirevolutio
naire Gemeenteraadsleden, kwamen er, na
een inleiding van liet Kamerlid v. d. Mo
len over het ontwerp-Zondagswet, beden
kelijke kettersche vragen los van het Ka
merlid Schouten.
Hij vroeg, of de overheid wel het recht
heeft om de Zondagswet voor te schrijven
en of het doel van de wet niet is de hei
liging, maar de rust tc bevorderen. Voorts
vroeg hij nog, of dit ontwerp wel in over
eenstemming is met de Ivrijheidsopvat-
ting. Hij uitte ten slotte do meaning, dat
waanneer de gemeentelijke overheid ont
heffing verleent van de openbare vermake
lijkheden op Zondag, zooals in liet wets
ontwerp voorzien is, de wet niet veel zin
hebben zou.
De inleider bleek geheel ontdaan van de
ze twijfelachtige opmerkingen en noemde
de vragen van den heer Schouten „zuiver
vrijzinnig", terwijl juist tegen de vrijzin
nige ideeën omtrent de Zondagsrust sterk
moet worden opgekomen.
Ja, maar wanneer nu wat de,hoor v. d.
Molen de vrijzinnige ideeën omtrent de
Zondagsrust noemt niets anders dan mo-
ieme ideeën, zooals het wetsontwerp be
lichaamt, zich met den modernen tijd niet
verdragen, maar van een eeuw terug da
teeren.
Dat is het wat de heer Schouten blijk
baar inziet en men kan er van op aan, dat
wat hij uitspreekt, ook in antirevolutio
naire en hoeveel meer dan nog in Room-
sche kringen als juist erkend wordt en de
regeering met dit reaktionaire wetsont
werp allerminst op de massa barer volge
lingen steunt"
Dat ziet er boos uit!
Maar nu de waarheid!
Waarheid is, dat de heer Schouten na
de leerzame inleiding van den heer Van
der Molen, waarbij een overzicht werd ge
geven van de artikelen van hot ontwerp-
Zondagswet, dc zaak gaarne principieel
wilde belicht hebben, en daartoe eenige
vragen stelde.
Hij stelde zich daartoe een oogenblik op
het standpunt van vrijzinnigen en so
cialisten, zonder in het minst dien gedach-
tengang te deelen, maar om aldus den
spreker gelegenheid te geven zijn hoor
ders meer in te lichten.
Hij trad dus slechts even als zaakwaar
nemer van de bestrijder op en 't is hem
slecht bekomen.
Zoodra de heer Schouten twijfelaar, li
beraal of socialist ts.geworden dan
krijgt het Volk het eerst bericht. Daar
kan de redactie op rekenen.
Alleen wanneer hij Bolsjewist wordt,
geniet de Tribune de primeur.
Dr. A. KUYPERHUIS.
De voorzitter van het Centraal Comité,
de heer H. Colijn heeft heel de anti-rev.
partij aan zich verplicht, door een daad
van groote piëteit jegens onzen afgestorven
Leider en van groote liefde tegenover onze
partij.
De heer Colijn heeft n.l. het huis, waar
in Dr. Kuyper woonde en eigendom van.
den bekenden heer Bredius was, aange
kocht, met .de bedoeling het aan de anti-
rev. partij san te bieden.
Eigenaardig is, dat Dr. Bredius vroeger
nooit geneigd was het mooie pand in de
Kanaalstraat te verkoopen.
Dit huis zal nu ingericht worden als
bureau voor onze partij, zoodat we toch
in de toekomst naa# de Kanaalstraat om
advies kunnen gaan.
Alleen is er eenige kans, dat de straat,
waarin het Dr. Kuyperhuis slaat, ver
doopt wordt tot Dr. Abraham Ivuyper-
straat. In de kringen van het Gemeente
bestuur is men niet afkeerig van dit idee
en er valt practisch ook veel voor te zeg
gen, "omdat er doorloopend verwarring be
staat tusschen de Kanaalstraat in Den
Haag en den Kanaalweg te Schovcningen.
De Burgemeester is niet ongeneigd de
zaak bij B. en W. aanhangig te maken.
..Prof. Dr. H. Bavinck.
Naar de Rött. vernoemt, is de laatste
dagen in den ernstigen toestand van Prof.
Bavinck nog geen wending ten gunste ge
komen.
Verhooging van den bieraccijns.
Naar de „N. C." verneemt is binnenkort
bij de Tweede Kamer, de indiening te ver
wachten van een wetsontwerp tot verhoo
ging van den bierac.cijns met 100 pet.
Belasting waardevermeerdering.
In dc memorie van antwoord op het
voorloopig verslag der Eerste Kamer in
zake de wijziging der Gemeentewet deelen
de ministers van Binnenlandschc Zaken en
van Financiën mede, dat ce ontwerp tot
belasting der waardevermeerdring van on
roerende goederen het departement van
Financiën reeds heeft verlaten.
Het treinverkeer.
Het spoorwegpersoneel heeft van de
directie onderstaande instructie ontvan
gen:
in verband met het verminderd vervoer
is het mogelijk gelbeken de samenstelling
der reizigerstreinen te verkleinen.
Bovendien is het noodig dezen niet groo-
ter te maken dan 44 assen. Het aldus ver
beteren van den onregelmaligen treinen
loop is een eerste vereischte, waarom
daartoe zal worden overgegaan.
De mogelijkheid bestaat, dat in een en
kelen trein plaatsgebrek ontstaat. In dit
geval zullen de chefs en het treinpersoneel
e plaats zoekende reizigers zooveel doen
lijk moeten helpen door aanvulling van
alle klassen. Het conducteurspersoneel
heeft te zorgen, deugdelijk bekend te zijn
met de in '^«".irikMre. plaat-
>i. Het moet de reizigers snel daarheen
verwijzen lu uo x u^eucn. iiei
plaatsen in een hoogcre klasse mag alleen
geschieden met toestemming van den
stationschef.
Sluit de portieren.
De directie der Ned. Sporwegen liceft
per circulaire bekend gemaakt:
Herhaaldelijk wordt geconstateerd, dat
bij vertrek v nn-fioren dor
'uigen niet voldoende zijn gesloten. Het
gevaar, hetwelk hieruoor gcuurunde den
rit voor de reizigers kan ontstaan is de
aanleiding het treinpersoneel er op te
wijzen, dat de verplichting om voordat de
trein zich in beweging stelt, na te gaan, of
alle portieren behoorlijk zijn gesloten en
wel in de eerste plaats die, welke niet aan
de binnenzijde gesloten kunnen worden.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
Na aflegging ran de verklaring en belof
te zijn in de gisteren gehouden vergadering
toegelaten de nieuwbenoemd verklaarde le
den de heeren H. J. Horsman, en A. Roet-
man.
Aangenomen worden o.a. do voorstellen
van God. -Staten tot liet verleenen van sub
sidie voor het. .proefstation vaar bloembol
lencultuur te L i s s e, en schadevergoeding
aan P. C. Verkerk te T e r Aar voor het
verdrinken van paarden aan hot Aarka-
naal.
Nog werd o.a. aangenomen, liet voorstel
t-ot het verleenen vaa subsidie voor den
A. N. "IV. B., Toeristenbond voor Neder
land, voor plaatsing en onderhoud van
wegwijzers en waarschuwingsborden.
Aangenomen wordt het voorstel van Ged.
Staten betreffende regeling van .de subsi
dies voor hamdelscursussen met ingang van
1921 en de subsidieaanvrage voor enkele
nieuwe vakscholen.
Aangenomen wordt het voorstel tot ver-
hooging van het subsidie aan de Kweek
school voor bewaarschoolhouderessen te
Leiden.
Het voorstel van Ged. Staten tot afwij
zing van de subsidieaanvrage voor het con
gres voor geitenteélt te Roermond, gaf den
heer Balvers aanleiding, een voorstel in
te dienen om alsnog subsidie te verleenen,
maar dit werd verworpen met 51 stem
men tegen, waarna het voorstel van Ged.
Staten zo-nder stemming werd aangeno
men.
Goedgekeurd werd de wijziging van het
provinciaal reglement ter bevordering van
de veefokkerij in Zuid-Holland.
Aan de orde was het prae-advies van
Ged. Staten omtrent het voorstel-Ten Ho
pe inzake afschaffing van tollen, waarbij
Ged. Staten voorstellen, bij adres aan de
regeering aan te dringen op spoedige be
handeling van het ontwerp-Wegenwetmet
we-lk voorstel de desbetreffende commissie
zich vereenigde.
De heer Ten Hope wenschte, dat de ver
gadering zou hesluiten, Ged. Staten uit ie
noodigen, een commissie te benoemen om
te dezer zake in deze provincie werkzaam
te zijn in het belang van een spoedige af
schaffing van de tollen, maar, nadat het
voorstel van Ged. Staten was verdedigd,
drong hij er niet verder op aan, en werd
het voorstel van Gedeputeerden zonder
stemming aangenomen.
Aan de orde was het voorstel van Ged.
Staten tot wijziging van de salarisverorde-
ningen voor de provinciale ambtenaren en
werkliedenmet nadere regeling van duur-
tebijelag.
Hierbij dieude.de heer Van Stapel e drie
motdes in strekkende om voor de werklie
den een minimum-salaris van 33 per
week (in plaats van 26) plus vrije wo-ning
vast te stellen, om voor de ambtenaren pe
riodieke verhoogingen in te voeren, en om
de reeds toegekende 10 pGt. duurtebijslag
in vast salaris om te zetten.
Hot lid ran Ged. Staiten de heer mr.
Kolkman verklaarde tegenstander te zijn
van periodieke verhooigingen, o.a. omdat
deze voor de onderwerpel ij ko ambtenaren
niet noodig en niet wenschelijk zijn en de
ambitie maar zouden verslappen. Voorts
verklaarde hij, dat al staat dit «iet in de
stukken, de ambtenaren over de regeling
zijn gehoord. Bij de verdere verdediging
van de voorgestelde loonen verklaarde de
beer Kolkman o.a. nog verwacht te heb
ben, dat Gedep. Staten nu eens een woord
van lof van de heeren der S. D. A. P. zou
den hebben gehoord voor hun voorstellen,
daar zij tegemoet kwamen aan vroeger
door genoemde heeren geuite wensehen.
De voorzitter betreurde het eveneens,
dat de heer Van Stap ede nu met deze mo
ties was gekomen. Het was z.i. niet wen
schelijk, thans weer met zoo'n geheel ander
stelsel te komen na de jongste beslissing
te dezer zake door de Staten genomen.
Ook de heer "Wesseüng ontried de mo
ties. Hij meende diat de heer v. Stapele,
vóórdat hij ze indiende, eens met zijn me
deleden overleg had moeten plegen. Met
zoodanig overleg, gelijk het b.v. in den
Haagschen gemeenteraad wel pleegt ge
houden te worden, bereikt men gewoonlijk
veeL
De heer Van Stapele verklaarde zijn mo
ties te handhaven. Ze werden verworpen
met 48 tegen 16, en 35 tegen 29 6temmen.
Nadat vervolgens o. m. ovcreenk. de
voorstellen van Ged. Staten was besloten
met betrekking tot de wijziging van de
provinciale begroetingen voor 1919, 1920 en
1921, verkreeg de he>er Weeseling 't woord
om te inte^pelleeren over een schadeloos-
6tl'ling aan dén aannemer A. van Houwc-
linge van den bouw van de "VVilhelmina-
brug in het Rijn-Schiekauaal. Spreker voer
de aan, dat deze aannemer financieel en
lichamelijk onder zou gaan door de ten de
ze geleden schade. Er waren hier geen on
derhandelingen met den belanghebbende
gevoerd en 'het onderzoek was onvoldoen
de. Op het tot stand gekomen werk mocht
men trotsoh wezen, maarde provincie
mocht dit niet willen aanvaarden ten kos
te van den aannemer. Spr. wilde geen be
voorrechting vragen voor dezen aannemer,
maar een vergoeding zooals bij gevallen
als dat gewoonlijk gegeven wordt van 2/3
in het schadebedrag. Spr. vroeg of Ged.
Staten bereid zijn om een nader deskundig
onderzoek ten deze te doen instellen, het
rapport van dit onderzoek aan de Provin
ciale Staten mede -te deelen, en, zoo noo
dig, een nader voorstel tot schadevergoe
ding te doen.
Het lid to Ged. Staten de heer von Fi-
senne antwoordde, dat reeds tweemaal de
ze zaak is onderzocht. Hij bestreed de me
de deelingen van den heer Wessclinig vol
gens welke het onderzoek niet voldoende
zou zijn geweest, maar verklaarde zich be
reid, nog een derde onderzoek, in den zin
als nu gevraagd, te doen instellen en daar
omtrent rapport uit to brengen.
„De Tribune".
Uit een circulaire van J. C. Colon, be
heerder van „De Tribune", aan do abon
nees:
„De financdeele toestand van „De Tribu-
Aan het Zoeklicht.
Leiden, 22 December 1920.
Ik heb in allen ernst een tijd gehad dat
ik meende tot de vooruitstrevenden te be-
hooren.
Sinds is mij echter van socialistische zijde
zoo herhaaldelijk verzekerd dat ik eigen
lijk oer-conservatief ben, dat ik zelf aan
mijn vooruitstrevendheid begon te twijfe
len.
En uit wat ik dezer dagen in de bladen
las, begin ik te begrijpen dat ik toch ook
eigenlijk achterop raak.
De Minister van Waterstaat overweegt
ernstig de postkantoren 's middags tus
schen 12 en half 2 te sluiten.
Voor de ambtenaren is dat prachtig.
Daar niet van.
Maar er is toch ook nog zooiets als het
publiek. En een niet gering deel van het
publiek is wel genoodzaakt zijn postale za
ken in het schaftuur af te doen.
En aangezien de ambtenaren er nu toch
zijn voor het publiekmaar daar voel
ik nu toch hoe aarts-conservatief ik ben.
Want 't is in onzen tijd immers juist an
dersom!
Het publiek is er voor de ambtenaren en
niet zooals vroeger, omgekeerd.
Daarom Excellentie, hulde!
OBSERVATOR.
ne" is critiek." Maar propaganda en nieu
we abonnees werven is niet genoeg. Ook
directe hulp is noodig. De minste tegenslag
en de krant kan niet meer verschijnen."
Het schijnt dus, dat in den laatstcn tijd
.geen Russische diamanten zijn aangeko
men, merkt „Het Volk" sarcastisch op.
BUITENLAND.
De loonen in Amerika.
Een der meest opmerkelijke feiten bij
het genezingsproces, dat zich thans op eco
nomisch gebied in de Vereenigde Staten
voltrekt, is de goedmoedigheid, waarmee
aan den kant der arbeiders de loonsverla
gingen worden aanvaard en de intrekking
van verschillende voorrechten, welke La
bour tijdens den oorlog heeft weten te ver
krijgen, schrijft de financieele medewerker
van de „Daily Telegraph" te New-York.
Men herinnert zich nog zeer goed, dat de
arbeidersloiders indertijd verklaard hebben,
datzij nimmer weer met lager loonen ge
noegen zouden nemen, maar toch kan men
er zeker van zijn, dat de arbeiders in de
mijnen, de weverijen en de fabrieken met
ingang van 1 Januari a.s. gaarne voor 75
pet. van do huidige loonen zullen gaan
werken en zelfs afzien van de drievoudige
betaling voor overwerk.
Men verwijt den werkgevers, dat zij de
oorzaak zijn van den huidigen toestand,
door met opzet kun goederen vast te hou
den en op uitsluitingen aan te sturen, maar
't is duidelijk, dat behalve de staking van
't koopende publiek, dat genoeg krijgt van
de hoogo prijzen ook de algemeene wereld-
toestand, waardoor de buitenlandsche koo-
pers van do Amerikaansche markt zijn uit
gesloten, or de schuld aan draagt.'BovonJie„
is het duidelijk, dat de fabrieken, die thans
tot stilstand zijn gedwongen, niet weder
op de loonschaal kunnen beginnen en dat
de arbeiders gaarne het loon'zullen accep
teeren, dat hun aangeboden wordt. De de
pressie in de industrie heeft in enkele
maanden Labour tam gemaakt. Gebrek en
werkloosheid hebben de arbeiders er toe
gedwongen; wel zijn nog niet overal loons
verlagingen ingevoerd, maar er is een be
gin gemaakt en zonder eenigen twijfel zal
het nieuwe jaar een lager niveau over het
géheelo land inleiden.
Er bestaat echter aan den anderen kant
gevaar, dat de werkgevers zullen trachten
de valcvereenigingsbeweging den kop in te
drukken en de loonen op een dergelijke
wijze te verlagen, dat het den arbeiders on
mogelijk is, behoorlijk in' hun levenson
derhoud te voorzien.
Vooralsnog houden intusschen de gros
siers hun goederen nog op prijs, hetgeen
herleving van de industrie ten zeerste in
den weg staat. Men verwacht echter, dab
na Nieuwjaar de banken de schroef zullen
aanzetten en hen zullen dwingen, lagere
prijzen te vraden.
Duitschland en Bblgië.
Tot 30 November had Puitschland, in
gevolge het vredesverdrag aan België te
ruggegeven:
voor 86 millioen steenkolen; voor b mil-
lioen kleurstoffen; voor 80 millioen veeg
voor 180.000 fr. boeken voor de Leuveu-
6che Hoogeschool; voor 170.000 fr. aan
zaden; voor 400.000 fr. aan landbouwwerk
tuigen.
Overeenkomstig het wapenstilstandsver
drag:
6.600.000 fr. aan landbouwraateriaalj
1600 millioen spoorwegraateriaal; 235 mil
lioen aan machines; 2400 millioen grond»
6toffen en 200 millioen in effecten.
Dit alles geeft een totaal van 4,625,000
francs.
De gehecie schade bedraagt 20 milliard.
