Dagblad voor Leiden en Omstreken.
Verkje,; ABONNEMENTSPRIJS
F; W IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
lei
'i. S.
'ER KWARTAAL
j „JfER WEEK
f2.50
10.10
FRANCO PER POST PER KWARTAAL 2.90
lijk u
lorwoj
diens!
diens
ste JAARGANG. - ZATERDAG 18 DECEMBER 1920. - No. 221
BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ADVERTENTIE-PRIJS
PER GEWONE REGEL 10521/3
DES ZATERDAGS 10.30
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF
KLEINE ADVERTENTIES Tin hoogste».
30 woorden 50 cent: Zaterdags 75 cent.
tij vooruitbetaling
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Verleden en Heden.
Er is, naast een zekere oppervlakkigheid
en blindheid voor de groote gevaren die in
onze dagen het volksleven bedreigen, ook
vaak een miskennen van de vele en groote
die God ons, ook in den strijd
op staatkundig en sociaal gebied heeft ge-
i.«
ir, 3t
onnée
J. J.
I ld
- J.
C. di
olfa,
ade,
:k*-A|TÖT1'*
- schonken.
Meermalen wordt inzonderheid onder de
ouderen niet zonder weemoed gesproken
over „den goeden ouden tijd", toen do af
val minder groot was en toen er meer wa*
een vragen naar de oude beproefde paden
nvtj overeenkomstig het Woord van God.
o Er is, zoo oordeelen zij in onzen tijd, een
zekere oppervlakkigheid en veruitwendi-
ging. in tegenstelling met voorheen toen
het door de belijders minder in de breedte
en meer in de diepte werd gezocht.
En nu is het zeker af te keuren wanneer
wij het oog 6luiten voor de ongetwijfeld
ernstige gevaren die in onzen tijd land en
volk en kerk bedreigen, ook in verband
met de veranderde positie die de Christus-
belijders thans in het loven innemen.
Meer dan ooit is er in onze dagen reden
j. li elkaar te waarschuwen en toe te roepen te
iot, i waken, sterk te zijn en te staan in 't ge-
Voa^t loof.
k Maar dit alles mag ons toch niet doen
vergeten met dankbaarheid te gedenken
hoe de Heer heeft'gunsten bewezen en de
L wonderen die hij onder ons heeft gedaan,
s mot opmerkzaamheid gade te 6laan.
)rè
ch,
CD Hoe was de toestand in het begin van de
b yorige eeuwl
s* Zeker er werden ook toen nog onder ons
i volk gevonden die hunno knieën voor Baal
i niet gebogen hadden, de getrouwen, die
II leefden bij Gods Woord, maar het waren
bijna zonder uitzondering de 6tillen in den
6 lande.
1 Zo waren er wel, maar men hoorde ze
niet. Ze oefenden geen invloed van betee
rt kenis naar buiten. Ze traden niet georga-
Jl niseerd als-een eenheid tegen den vijand op.
b Het volksgeloof sluimerde.
2 Tegen den geest van ongeloof en revolu-
Z tie die overal doordrong werd niet krach-
Z tig partij gekozen.
Een optrekken onder eigen banier van
5 hen die naar Gods Woord wenschten te le-
Z ven, werd niet gevonden.
Nederland was nog wel in naam een
Christelijk volk, maar geheel de etaatkun-
5 de werd niettemin beheorscht door de be-
1 ginselen der revolutie.
In de plaats van de souvereiniteit Gods
2 werden in navolging van Buitelnandsche
5 wijsgeeren gesteld de „natuurlijke en ge-
jï heiligde rechten van den mensch."
Christelijke scholen werden te vergeefs
[jj gezocht en de Kerk werd niet meer gezien
i als een goddelijk instituut maar als een
I menschelijke vereeniging 'n „genootscahp".
De heillooze revolutie-theorien vonden
over heel de linio toepassing, maar daar
tegenover stond van de zijde der belijders
niet een beslist partijkiezen, een georgani
seerd strijden en worstelen.
Zij die nog vasthielden aan de oude
waarheid, trokken zich terug in gezelschap
pen, wier beteekenis overigens niet mag
worden onderschat maakten zich los van
'de wereld en leefden bij voorkeur in stille
overpeinzing, met een boekske in eon
hoekske.
En toen nadien „de reveil" kwam, een
geestelijke opwekking, toen werd wel aan
dacht geschonken aan evangelisatie en in
wendige zending, maar do roeping om de
beleden beginselen nu ook uit te dragen in
het sociale en staatkundige leven, werd niet
.verstaan.
De politieke akker bleef braak.
Dit was een gevaarlijk en glibberig ter
rein dat men gaarne aan „de wereld" over
liet.
Vandaar dat de strijd die Groen van
Prinsterer te strijden had zoo zwaar was.
Hij moest de partij als van den grond
oprichten.
Hij moest strijden naar buiten, maar
stootte ook op den onwil en het wantrou
wen van hen die naast hem behoorden tö
staan en met hom behoorden te strijden.
De toestand was hier zooaU wij die nu
nog in andere landen vinden.
Denk slechts aan Duitschland en deu
geringen invloed daar door het Christelijk
volksdeel uitgeoefend.
Wanneer daar, als bij ons, de Christenen
zich in eigen partij naar een eigen beginsel
hadden georganiseerd, en zoo een levende
macht hadden gevormd, het verloop van
do geschiedenis der laatste jaren zou waar
schijnlijk een geheel andere zijn gewoest.
En omgekeerd, wanneer wij ten onzent
een oogenblik de politieke partijen en de
sociale bonden, zooals wij die thans kennen
wegdenken, zoodat we hun invloed moesten
missen- wij zouden wij spreken naar den
mensch Duitschland en de andere lan
den op den weg der revolutie zijn gevolgd
Dat Nederland is, wat het i6, een rijk
gezegend, .een zeldzaam bevoorrecht land-
dat voor veel ellende die andere landen trof
bewaard bleef, het is te danken aan den in
vloed van de Christelijke partijen, niet het
minst aan de Antirevolutionaire partij.
Het is te danken, aan den pioniersarbeid
van Groen van Prinsterer, aan het onver
moeide arbeiden en strijden van mannen als
Dr. Kuyper.
Er is dus reden te over, niet om in zelf
genoegzaamheid neer te zitten en met on
derschatting van den vijand, op onze lau-
weron te rusten, maar wel om met dank
baarheid te gewagen van de groote
zegeningen die op staatkundig terrein ons
deel werden.
En een dankbaar volk is ook een
gewillig volk.
Als de dank komt uit het hart, dan zal
er niet alleen zijn een danken met. woorden,
maar dan zal ook een dankoffer niet
tevergeefs worden gevraagd.
V De voordeelen.
Vergelijkt men het gisteren ontwikkelde
legerplan, met de plannen der Regeering,
dan valt aanstonds het groote verschil op.
Volgons het plan der regecring worden
altijd 13,000 man opgeroepen, die zes maan
den geoefend moeten worden. Do 10.000
man blijven buiten het leger, hoe slecht de
locale oefening ook moge zijn.
Maar het 6telsel, door ons aangewezen,
geeft veel meer waarborg voor de oefening
van alle manschappen, terwijl het daar
nevens veel meer elastisch is en veel meer
perspectief biedt.
Immers staat vast, dat allen twee maan
den in oefeningskampen geoefend worden.
Wie zich voldoende individueele geoefend
heid heeft eigen gemaakt, kan met die twee
maanden volstaan. Voor de anderen wordt,
vier maanden gevraagd. Dit getal
wordt niet gefixeerd. Het zal, naarmate dc
voorgeoefendheid meer en meer ingang
vindt., telkens kleiner worden. Ja, de moge
lijkheid is niet. uitgesloten, dat die voor
oefening vrijwillig onder vrijwillige leiding
zoo goed ingang vindt bij het volk, dat
voor heel het leger niet moer" dan twee
maanden oefening in de vredesorganisatie
wordt gevraagd.
Men heeft dan verkregen, dat de per
soonlijke en financieele last is verminderd,
maar de zekerheid blijft bestaan dat alles
goed geoefend wordt."
Financieel is dit Stelsel niet duurder dan
dat van de regeering, terwijl de oefening er
beter door verzekerd wordt.
De loting zou kunnen vervallen.
Keuring en vrijstellingen uit sociaal
oogpunt zouden zoodanig kunnen worden
geregeld, dat het contingent op 23.000 man
kwam.
Het gaat om een goede weermacht.
Ook de volkenbondorganisatie ontheft
ons niet van die verplichting, maar hand
haaft haar ten volle.
Ook met het oog op onze positie naar
buiten zal het zaak zijn te toonen, wat wij
willen en kunnen doen voor de verdediging
van den vaderland'sehen grond, zonder
daarbij te vervallen tot militairi6tische be
vliegingen, als waaraan thans bijv. de door
hun Nederlandsche partijgenooten verloo
chende Belgische socialisten lijden.
Niet op de hoogte.
Door een der Leidsche Raadsleden, de
heer Sytsmar werd er" den Prot. Christelij
ke partijen een verwijt van gemaakt, dat ze
de beginselen van Groen van Prinsterer
verzaakten.
Als men, zoo betoogde hij de leuze van
Groen: tegen de revolutie het Evangelie
aanheft., behoorde men ook te denken aan
wat Groen gezegd beeft, omtrent, het sa
menwerken met andere partijen: In on6 iso
lement ligt onze kracht.
Door met de R. Kath. 6amen te werken,
zoo meende hij, was dit woord van Groen
verzaakt.
Het is ons niet bekend waar de heer
Sytsma dit woord heeft opgediept.
Maar uit een goede bron heeft hij in elk
geval niet geput.
Had hij dit wel gedaan, dan zou hij heb
ben geweten dat door zulk een aanhaling
het woord van Groen van Prinsterer m i s-
bruikt en verminkt werd.
De leuze van Groen ging niet tegen sa
menwerking, met andere partijen, maar wel
tegen het verzaken van eigen beginse
len, tegen i n 1 ij v i n g bij, tegen fusie met
andere partijen.
Tegen samenwerking bestond bij Groen
van Prinsterer geen bezwaar mits met be
houd van eigen beginselen en eigen zelf
standigheid.
Vandaar zijn uitspraak: „In ons isole
ment, of wilt ge liever een Hollandsch
woord, in onze zelfstandigheid, in
onze beginselvastheid ligt onze
Prof. Buijs toonde de uitspraak van
Groen begrepen te hebben toen hij schreef:
„Isolement, dat wil zeggen: het streng
vasthouden aan eigen beginselen."
STADSNIEUWS.
HET BOLSJEWISME UIT BIJBELSCH
OOGPUNT BESCHOUWD.
„Daar klinkt een dol gerommel door do lucht
en zwarte wolken pakken zich saam als van een
naderend onweer.
Soms is het als 6torft het weg in de verte; 't
schijnt over te drijven. Maar 6traks komt het
weer dichterbij. Bliksemflitsen doorklieven de
luoht
Wat zal het worden?
Zal het losbarsten?
Wannéér zal het losbarsten?
En de menschon stooten elkaar aan en zo
fluisteren een woord: REVOLUTIE" (N. L. C.
van 14 Aug. 1920).
Dit is zeker, we leven in een tijd, waarin de
eerbied voor gezag en wet zienderoogen ver
dwijnt, omdat men het gezag van Gods Woord
over de conscientien ondermijnt. „Wat Gods
bevel od6 zegt, vorloont ons 't heilig recht", ook
op 't gebied van Staat en Maatschappij:-
Het was dan ook oen uitnemende gedachte van
do afd. der Chr. Hist. Unie te dezer stede, een
beweging als die van het bolsjewisme te doen
belichten door het licht van den "Bijbel, tot welk
doel voor haar optrad ds. I. Voorstoegh van Kat
wijk aan Zeo voor een het ongunstige weer in
aanmorkinggenomen goed bezette zaal in
„Prodiker".
Als de voorzitter, de heor Moijnen, de vergade
ring hoeft geopend met gebed, heet hij de aanwe
zigen en inzonderheid den spreker welkom, die
hierop hot woord verkrijgt.
We leven aldus spr. in een tijd van ern
stige problemen, van gisting-op allo gebied. Wan-
reer wij de kwesties trachten te benaderen, die
allerwegen om oplossing roepen, dan is de toe
komst voor ons van vraagteokens vol. Mensclrr^
lijke wijsheid schiet hier te kort. Er is maar één
oplossing: terug naar Gods Woord en terug naar
de wijsheid, die van Bóven is en terug naar het
Evangelie van Jezus Christus!
Is zoo vraagt spr. mot den vrede de rust
gekomen van den vrede-vollen dag? Neen, in
plaats van den rozigen gloed van- den dageraad,
die don vrede spelt, vlamt aan den horizon do
rossige glans van Yovolutie-wee
Overal botsing. Hot revolutie-lied klinkt op in
do straten onzer steden, ja het wordt zelfs ge
hoord op de wegen, die kronkelen door onze rus
tige dorpen Toen de schemering van den nieu
wen dag na den oorJogfcinmmor doorbrak, was er
hoop. En thans? Op de vraag: „Wachter, wat is
cr van den nacht?", moeten we met den Godsman
van oud-Israel klagen: „de morgen is gekomen en
het is nog nacht".
Eén der machtigste en der gevaarlijkste bewe
gingen van onzen tijd is die van het bolsjewisme.
Er zijn menschen, voor wie die naam oen be
koorlijken klank heeft. Voor wio hot bolsjewisme
het morgenrood is van den dag der vrijheid. In de
verte klinken voor hen de klokken van een nieuw
kerstfeest, van oen nieuwen „vrede op aardo", als
hot „nieuwe,, Evangelie ondor de menschen zal
heerschappij voeren. De bolsjewistische gruwelen
zijn slechts de geboorteweeën tot een nieuw le
ven. En de communistische hemel daagt in 't
verschiet
Er zijn anderen, die hierin niets anders zien
dan een idealistische wereld- en levensbeschou
wing, maar weigeren hierin te merken een gevaar,
dat ons bedreigt en daarom hun heil zoeken in
struisvogelpolitiek, die altijd gevaarlijk is.
De Christen, die met den open Bijbel het loven
ingaat, ziet in die beweging niet anders dan oen
openbaring van den geest uit den afgrond. Een
monster, dat weedom braakt uit zijn vreesolijke
kaken en allo godsdienstig, zedelijk en maatschap
pelijk leven verdelgt. En wie het bolsjewisme zoo
beschouwt, is zich zijn taak eu roeping ten volle
bewust.
Van bolsjewistisch denken is do wereld vol.
Maar. hot brandpunt der bewoging moeten wc zoe-
kenin Rusland. Dat moet niet verwonderen. In
Rusland vond het bolsjewisme reeds voor en
door de verwildering der geesten ook na den oor
log oen zeer gcschikten voedingsbodem. Rusland
met zijn dorarao bevolking (70 pet, der mannen en
90 pet. der vrouwen zijn an alphabet en), waar
seclen tieren, als nergens anders, het land van
de knoet, waar ook onder het Czarisme de wetten
voor geld wordon ter zijde gesteld en tyrannie
met despotisme hoogtij vierden, moest wol het
land zijn, waar de revolutie het weligst wortel
schoot. Maar de grondoorzaak is gelegen
in Da Costa's woord:
Op deu bodem aller wegen
Ligt der wereld zondeschuld.
De revolutie begon in het Paradijs en wat wo
thans in Rusland aanschouwen isdeuitleving
van den zondigen mensch, die zich stelt tegenover
den hoogen God, die hem schiep.
Nadat spr. den naam, het ontsta/in en de
overwinning der bolsjcwiki duidelijk heest
geschetst, gaat hij in 't kort na den invloed, dien
do boerenpartij ((in Rusland vertegenwoordigend
.zoowel de boeren als de arbeiders), de Joden (het
„volk der uitersten" volgens Dr. van Dieren) en
hot misdadigcrs-element, uit» de gevangenis verlost
(„niet alle bolsjewisten behooren tot het „schuim
der natie", maar „bet schuim der natie" is vcolal
bolsjewistisch") op do boweging uitoefenden.
En dan teekent hij ons met schrille kleuren niet
op grond van dagblad-berichten, maar op roeds-
deolingen van ooggetuigen do gruwelen van sovjet-
Rusland. Hot is leugen op lougen, als men u de
zonnige zijden vertoont. Ook mevrouw Roland—
Holst erkent in haar boek: „Do daden van het
bol6jewiemo", dat dio daden gruwelijk zijn. Wjoo-
de en wraak zijn bars voedster*.
De 60vjet-republiek zegt de banier hoog te "hou
den voor vrijheid, gelijkheid en broederschap. Er
komt m de practijk bitter weinig van terecht.
Privaat-bezit is afgeschaft en de z.g. „ge
meenschap" drukt alios in haar communistischen
greep dood. In plaats van korten arbeids
duur, moet in de fabrieken 12, 14.tot 18 uur per
dag worden gewerkt. Er is arbeids dwang en
stakingsverbod. Bolsjewistische propagan
disten hebben geen vat meer op de arbeiders, die
men in de vergaderlokalen opsluit en dwingt
'le propagandistische redevoeringen aan to hoo-
en. Het kiesrecht mag alleen door de vrion-
ien der bolsjewisten worden uitgeoefend. In zijn
v o n i n g is men geen uur veilig. De vrijheid
van drukpers is afgeschaft; vrije meenings-
liting in gesprek is gevaarlijk. Het brood
rantsoen hangt af van het feit, of men me-3r
if minder bolsjewistisch is. De toestand in z i e-
enhuizen en gevangenissen is onbe-
3chrijfolijk en het komt voor, dat de ter doodver-
oordeelden (en zo zijn niet weinige) zelf moeten
delven hun graf... Op zedelijk gebied is alle
moraal zoek: men zonk lager dan het dier. En
den g o d s d ie n s t, „de opium voor het "volk"
tracht men geheol uit te roeien.
Iemand pas uit Rusland teruggekeerd, hoorde
een redenaar met een roode vlag in de hand een
toespraak houden over den duivel en uit naam
van Satan den zegen uitsproken! Van allo scholen
wordt de godsdienst geweerd; de kerken werden
genationaliseerd en in plaats der gewijde feestda
gen revolutie-dagen gedecreteerd. Op vergaderin
gen treden redenaars op om do massa duidelijk
te maken, „waarom het verderfelijk is aan God te
gelooven" en een revolutionaire club schreef in
haar vaandel: „Geen God en geen natuur!"
Nadat gezongen is Gez. 2 vs. 1, gaat spr. de
gevolgen na van deze goddolooze practijken,
toegelicht met de beschrijving van ontroerende
tafereelen. Ontbering, ondervoeding, hongers
nood overal. Schrikbarende duurto van de eerste
levensbehoeften met diefstal en sluikhandel als
onvormijdelijk gevolg. Corruptie viert hoogtij.
Het gezinsleven wordt verwoest. ((Een huwelijk
kan na een half jaar weer worden ontbonden.
Kinderen organiseeren optochten, waarin opschrif
ten als: Weg met onze ouders!). Do arbeids vreug
de is dood. Het sterftecijfer neemt gestadig toe.
En als de mensch sterft? Eerst begroef in
gemeenschappelijke -lijkkisten, die op
het kerkhof werden „geledigd". En nuin stil
len schemeravond gaat iemand voort, die iets
schijnt te dragen in de armen.het is het lijk
van één zijner dierbaren, dat hij naar den doo-
denakker draagt
Hoe houdt dit bolsjewisme stand?Door de vree-
Pclijkste torrcur, die denkbaar is en door hot
strengste militairisme. Men is in Rusland
lam geslagen en in de vertrapte bevolking woelt
de dorst naar verlossing.
Zoo bezien is het onverklaarbaar, dat liet bol-
ejewismo zijn verdedigers vindt onder denkers en
dichters, die hnn warme liefde uitzingen voor het
„prachtige radicalisme en de idealistische begin
selvastheid" der bolsjcwiki. Men ziet over de
zeoen der ellende uit naar de stranden der vrij
heid.
.Wat zullen wij doen?
Waakt en bidt!
De revolutionaire vloedgolf gaat over Europa.
Het bolsjewisme neemt in alle landen hand over
hand toe. Ook in ons eigen vaderland. Do jeugd
wordt boworkt. In Den Haag is een communis
tische Zondagsschool, waar den kinderen do 10
geboden dor revolutie worden gepredikt en overal
tracht men jeugd-organisaties op te richten. En
naast ht bolsjewisme heft socialisme, slechts gra
dueel vorschillend van het communisme.
Tegen beide gaat onzo strijd in principe en
practijk.
Tegen den gee6t der dwaling onder de mcn-
sclien.
Om Gods wil, om der wille van het door God
bevoorrechto en gezegende volk van Nederland,
om der wille van onze vrouwen en kinderen.
De revolutie-partijen weten niet, wat in den
mensch ie.
Ze verstaan niet, dat de zonde woont in aller
hart.
Maar wio eigen hart en leven stelt onder het
zoeklicht van Gods Woord, weet, dat het hart is
de bronwel van alle kwaad.
Lonin zegt: „De 6ocialo verbetering komt, als
't individu verbeterd is". Maar hot bolsjewisme
van Lcnin is voor ons de spiegel, dio ons toont,
wat leeft in ons zondige hart
Als de Christen hoort, dat men den godsdienst
wil uitroeien van do aarde met wortel cn tak,
staat hij mot een glimlach hier tegenover, want
Hij weet, in Wien hij gelooft, en dat niets hem
kan scheiden van do liefde Gods ip Christus.
Bidt om kracht en bescherming.
Gij zijt waarlijk vrij, als do Zoon u vrij
maakt. Uw g o 1 ij k h c i d zij die van het gehei
ligde communisme van Gods Kerk in de „gemeen
schap der heiligen". En wone rijkelijk onder u
die broederschap, die do afstraling is van
do liefde Gods in Jezus Christus. Maar wo ne
men togenovor het bolsjewisme niet slechts een
negatief standpunt in. Wo moeten staan in
Gods kracht voor recht en gerechtigheid. Tegen
over, het bolsjewisme ook onze actie op allo ge
bied, in 't bizonder in onzen tijd op dat der Chris
telijke Vakorganisatie. (Ook op liet terrein dor
Cliristolijko Pers? Verslaggever).
En do toekomst? Christus houdt Zijn kerk in
stand, maar de kerk moet het licht van Gods
Waarlioid uitdragen in do donkero wereld.
Spr» wijst in een prachtige cn krachtige perora
tie op twee banioren. De banier van het bolsjewis
me: Op bloedrooden achtergrond oen hamer en
een zeis, de symbolen van industrie en land
bouw. Maar spr. ziet ze als waarschuwende toe-'
i Lens. In den hamer ziet bii do vermorzelende
Brandstoffen-Commissie
District Leiden.
De Commissie maakt bekend, dat de
Rijkakolendistriutie beeft besloten per 1
Januari as. te annuleeren de bons 15
va-n de minimnniran'tsoenkaa.rt en dat mits
dien op genoemde bons na 31 December
geen brandstoffen meer kunnen worden be-
umkiken. Lieg enen, die op aflevering van de
op deze bons beschikbaar gestelde brand
stoffen wenschen aanspraak te maken, zul
len bun bestedingen bij den handel moeten
doen o.p uiterlijk Vrijdag 24 December a a
Betreffende bestellingen, die later bij den
handel inkomen, kan aflevering niet wor
den gegarandeerd.
Verder besloot de R.KJD. om voor alle
e^i.nsboofden (houders derhalve van mi-
nimnmrantsoenkaarten) beschikbaar te
o eeaUteden branjdstoflen boven heb
rantsoen, echter tegen den prijs, die door
groep B wordt betaald, zijnde ƒ2.25 pejj
eenheid hooger dan de prijs, die voor het
minimumrantsoen wordt betaald.
Aanvragen op deze extra 3 eenheden
kunnen bij het bureau worden ingediend
onder opgave van naam en voornamen, vol
ledig adres en het nummer der minimum-
rantsoenkaart. De aanvragen zullen naar
rang vam inkomst worden' behandeld en
moet de Commissie zdoh voorbehouden die
soorten toe te wijzen, die voor dit doel
aanwezig blijken te zijn. 11971
De Brandstoffen commissie voornoemd.
P. E. BRIëT.
M. KRAMER.
Onze Leiders
C0LUN en IDENBURG,
spreken hedenavond in de
Hooigrachlskerk.
Geen onzer Antirevolutionaire
Mannen of Vrouwen blijve thuis
Kom bijtijds - 'tzal vol zijn.
Aan het Zoeklicht.
Leiden, IS December 1920.
Van „fraude" schijnt met gesproken ta
kunnen worden.
Dit werd ook vanuit de Kamer toegego»
ven.
Maar dat weer eens op een allerzonder
lingste wijze door „Oorlog" met onzo dura
belastinggelden is omgesprongen, dat lijdt
toch ook geen twijfel.
De zaak is deze.
Eenige jaren geleden werd met do firma
Trompenburg een contract gesloten voor da
levering van vliegtuigen lot een bedrag
van f 5.300.000. De machinetjes zouden kos
ten f 28.500.per stuk.
De firma was toen door „overmacht"
niet in staat op tijd te leveren, en daar
de regeering de onderdehand alweer ver
ouderde vliegtuigen liever niet meer ont
ving werd getracht tot een „dading" to
komen. j
Wat dan ook gelukte.
De firma Trompenburg kreeg een scha
devergoeding van f 3.674.000.— terwijl bo
vendien geleverd werden 100 vliegtuigen a
f 6000.per stuk of totaal f 600.000.
De zaak komt dus hierop neer dat wij
straks krijgon 100 vliegtuigen, die per stuk
f 42.500 kosten.
Maar daarvoor hebben wo dan ook oudq
Duitsche vliegmachines, die in de couran
ten worden aangeboden voor f 2000,per
stuk.
Van fraude zal geen 6prake zijn, ik ge
loof het graag.
Maar een zeer onaangename geschiedenis
is het en blijft het.
OBSERVATOR.
kracht van het bolsjewisme van al wat hoog ea
heilig en edel is cn in de zeis de verwoesting van
den dood, waar hot communisme verwoestend
maait do velden van het sociale en economischs
leven
Spr. ziet daartegenover 0011 rodere banier: Op
den diepblauwen achtergrond van Gods trouw
het teeken van liofde en verzoening cn zegepraal a
het Kruis! Symbool van redding uit doodsgevaar,
van tiomf over zondemacht, van leveasveruMH
wing en eeuwigheidsvreugd. Hier bloeit de wars
vrijheid op, hier bloeit een geheiligd communis
me op, hier woont do echte broederschap. Es
hooghoudend de banier van het Kruis gaan wij
den vijand tegemoet en uit de gelederen van dis
strijders klinkt een ander lied:
Den hoogen God alleen rij oer!
(Applaus).
In hartelijke bewoordingen zegt de voorzittel'
den spreker dank voor zijn 6chittorendo rede,
Goen wonder, dat Dr. Riemcns don weosch ui*
6prak, dat dit woord nog op vele plaatsen zos
wordon gesproken en anderen er op aandrongen,
dit kloeke gotuigonis te laten drukken. Als dB.
Voor6toegh op verzoek van don voorzitter heeft
gedankt, gaan wo onder den indruk van zift
machtig woord huiswaarts.
wV
