Dagblad voor Leiden en Omstreken. BINNENLAND. )e gemeente onder het kruis ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN 1 WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN R KWARTAAL 12.50 R WEEK10.19 ANCO PER TOST PER KWARTAAL I 2.Ü0 iste JAARGANG. - MAANDAG 29 NOVEMBER 1920. - No. 204 BUREAUHOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS PER GEWONE REGEL 10.221/3 DES ZATERDAGS 10.50 INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 30 woorden 50 cent: Zaterdags 75 cent., bij vooruitbetaling Bedroevend. Zaterdag werden te 's-Gravcnhage groo- protestmeetings gehouden, door het sa- iseomité van hot Nederl. Onderw. Ge- otschap, den Bona van Nod. Onderwij- ■s en de Ho of denvereen i gi n g Ook de Unie van Christelijko onderwij- had zich bij deze actie aangesloten. Wij aarzelen niet dit een bodroovend t to noemeneen verloochening ti het Christelijk beginsel. Do heer Troelstra, zoo melden de rslagen werd met een langdurige ovatie groet. De beruchte heer Ossendorp, de orman van de „frontmakers" kreeg nog langduriger ovatie. BEr werd natuurlijkflgcbeden noch gedankt. Maar er werd wel gescholden. En er werd ook gevloekt. Ziehier een paar uitknipsels uit de gepu reerde verlagen. De beer Holle van het N. 0. G. is aan woord en vraagt: Is de regecring dan doof voor al dezo tingen, roept hij uit. Een stem: 't Kan ze wal verd De heer Holle Moeten we dan eep heepsroeper nemen? Een stem: Met de vuist op 'r oogen. De heer Holle: Wij zouden het den nister wel zeggen, wanneor hij hier was, n hem duidelijk te maken onzo ellendel Ee-n stem: hem eruit gooien! De heer Hollo: Hij wil wel „do plooien de regeling" strijken Eon stem Uit zijn smI De heer Holle: Maar er zijn geen ooien, doch diepe groeven gemaakt in lzg beroepsliefdc, die met geen zachtekens rijken er weer zijn uit te krijgen! De ge- jlgen voor het onderwijs zullen bodenke- k zijn. Vult uwe strijdkassen, kamcra- n, aldus besluit spreker. De heer Ossendorp had het vooral je kwaad met Minister do Vries: „achter Hens sarcastische tronie Dr. do Fisser zou zijn weggescholen. ^Als we Minister De Vries hier hadden, >rulde Ossendorp, dan -Geschreeuw: Ja, hadden we hem E :aar! De heer Ossendorp Dan zou hij gen Een stem: „m'n burgerwachten." Zoo werd gesproken en gehandeld in igenwoordigh'eid van en mede namens iristelijke onderwijzers,die vandaag •er geroepen zijn om -met de kinderen te idden, hen uit Gods Woord te ©ndcrwij- ;ii en heel hun onderwijs met den Christe- [jken zuurdezem te doortrekkon. Hoe geheel anders was dan het optreden n den Bond van Chr. Onderwijzers, die orige week te Utrecht vergaderde, waar icn zich ook teleurgesteld toonde, maar raar toch ook het heilige „nochtans" be- uisterd werd. En hoe gunstig steekt bij het optreden an deze opvoeders af, de houding van de Jhristelijke bouwvakarbeiders, mannen die 1- ontwikkeling vèr achter 6taan bij de Unie-onderwijzers, die ook wel graag een likken boterham hadden, maar dio toch de en zomer liever schade leden en zelfs hun >ven in do waagschaal stelden, dan dingen e doen die- met hun beginsel niet in over- pustemming waron te brengen. Het behoeft dan ook niet te verwonde- en, dat zooals wij dezer dagen verna- ion tal van Christelijke onderwijzers oor het lidmaatschap van de Unie be- anken. STADSNIEUWS. Gisterenavond hield do Jongelingsvor- ïoniging op Gereformeerden Grondslag ,Obadja" in Palrimönium alhier oen open bare vergadering onder leiding van haron voorzitter, de heer Rudolph. Deze bijeenkomst droeg een propagan distisch karakter, hoewel do regeling der werkwijze weinig van het gewone afweek, waardoor echter het gewone karakter van het vereenigingsleven meer op den voor grond trad. Do heer Rudolph gaf eeu inleiding over Juda, als een type van Christus, waarop 'n korte bespreking volgde. Na de pauze sprak de heer v. Hoeken, oud-lid der vereeniging, thans te Oude We tering, een welgestyleerde propagandarede uit, waarin elkeen op dc Christelijke plich ten en roeping werd gewezen en zulks in verband met de bekwaming die nicn hiortoe kan ontvangen op de jongclingsvereeniging. De heeron v. d. Bosch en Stefanus le verden nog een letterkundige bijdrage, waarna de vergadering op gebruikelijke wijze werd gesloten. Verscheidene belangstellenden waren op gekomen w. 0. fok een aantal dames. Men verzoekt ons nog even de aan dacht te willen vestigen op de openbare vergadering welke hedenavond in dé Graanbeurs plaats heeft, uitgaande van do plaatselijke afdeelingen van „Patrimonium" cn de Chr. Nat. Werkmansbond, en waarin als spreekster zal optreden de heer E. Kloosterman, voorheen anarchist. In de Stedelijke werkinrichting zijn in de afgeloopen week opgenomen 208 volwas senen en 28 kinderen, totaal 236 personen. Zaterdagmiddag had op do begraafplaats aan de Groenesteeg de teraardebestelling plaats van den heer F. y. Romburgh. Een aantal personen, w.o. afgevaardigden van verschillende vereenigingen waren voor liet be wijzen van de laatste oor aan den overledene, aan do groeve aanwezig. Gesproken werd door Ds. J. Wuile, Doopsgez pred. alhier, die den heer Roniburg in zijn arbeid herdacht, benevens door den heer A. J. Hollan der, die zich als vriend den vriondsehappelijken omgang met den overledene voor den geest bracht De schoonzoon, de heer J. A. F. Kok, Ind.- émbt., 'die juist dezer dagen met verlof hier te lande was teruggekeerd, dankte namens dó fami lie voor de bewezen laatste eer. Hedennacht had in de Ha verst raat en Gor testraat, na hevige woordenwisseling, een ern stige vechtpartij plaats, waarbij zokere v. d. H. zoodanig met een plank aan Jiet hoofd is toege takeld, dat hij per brancard naar het Ziekenhuis moe6t worden vervoerd. De getroffene, dio niet minder dan vier wonden aan het hoofd bekwam, zal morgen het Ziekenhuis waarschijnlijk weer kunnen verlaten. Van den wal in de sloot. Wij vernamen, dat bij het. opmaken van de rekening van de vermoedelijke uitkomst van de nieuwe forensenregcling gebleken is, dat deze voor Den Haag een nadeclig saldo van ongeveer een kwart millioen zal7 ople veren. Waardoor dat komt? Wel, doordien Den Haag niet. slechts forensen gemeen ten om zich heen heeft, maarzelve ook foren- sengemeene is. Namelijk van Rotterdam. En wel in die mate, dat, naar thans blijktf de winst aan den Wasscnaarschen kant een kwart millioen minder zal bedragen dan het verlies aan den Rotterdamscheu. De •vrijzinnige fusie. Een commissie uit de liberale Unie, uit den Bond van vrij-liberalen on uit den Eco- nomischen Bond heeft in opdracht van de hoofdbesturen dezer drie partijen beraad slaagd over de mogelijkheid en de wcnscho- lijkheid van de stichting van een nieuwe staatkundige partij. Eenstemmig is de commissie tot de overtuiging gekomen, dat een 10-tal met name genoemde punten tot grondslag van een bespreking zouden kun nen dienen. Aan verschillende andere politieke par tijen en organisaties, van mannen en vrou wen is thans een uitnoodiging gezonden voor een vergadering te houden op 11 De cember a. s. ten einde de mogelijkheid van samenwerking te bespreken. Uitdrukkelijk wordt geconstateerd, dat deelneming aan deze voorloopige bespre kingen geen der hoofdbesturen op eeniger- lei wijze ten opzichte van zijn partij zal binden. Bij de hoofdbesturen van de drie boven genoemde partijen bestaat het voornemen hun partijen tegen 15 Januari a. s. in algo- meeno vergaderingen V'jeen te roepen, ten einde zich over deze plannen uit te spreken. De credictovereenkomst. Naar de „Deutsche Allgemeino Zeitung" meldt, heeft de Duitsvho regeering de Ne- derlandsche regeering medegedeeld, dat zij thans bereid is de crediet- en steenkolenovcr eenkomst van 11 Mei 1920 to ratificeeren. 's-Gra venlia gcW a ssenaar. Naar het Ned. Corrcspondentiebureau verneemt, voert de directie der Haagsche Tramweg-Mij. besprekingen met de eigena ren van gronden, waarover de electrische lijn naar Wassenaar zal zijn aan te leggen. Met verscheidene grondeigenaren beeft zij zich reeds definitief verstaan. Een wets ontwerp voor' de onteigening kan binnen kort verwacht worden. Minister van IJselsteyn. Naar wij uit goede bron vernemen, is mi nister Van IJsselstevn niet voornemens, naar aanleiding van het aannemen der amendementen-Marchant, zijn portefeuille ter beschikking te stellen. Controle op dc Gemeenteontvangers. Ged. Staten van Zeeland hebben tot bur gemeester en wethouders der gemeenten in die provincie een aanschrijving gericht, waarin wordt gezegd, dat het reeds meer malen de aandacht van Ged. Staten heeft getrokken, dat, blijkens de processen-ver baal van kasopneming, die volgens art. 181 .der Gemeentewet aan Gedeputeerden wor den ingezonden, de kas steeds met de boe ken sluit, terwijl dit bij de kasopneming, door Ged Staten gedaan, meer uitzonde ring dan regel is. Gedeputeerden moeten hieruit noodwen dig de gevolgtrekking maken, dat van vele gemeenten die processen verbaal niet den wcrkelijken toestand weergeven, of wel, dat de ontvangers door bekendheid met het tijdstip, wnarop kasopneming zal plaats hebben, in de gelegenheid ziin om mogelij ke verschillen op te heffen. Het eerste is misleidend, het laatste doet de waarde der door de Wet voorgeschreven controle aan merkelijk verminderen en is ontegenzegge lijk niet in het belang der ontvangers, al moge het oppervlakkig anders schijnen. Het is Ged. Staten ook gebleken, dat in vele gemeenten de voorschriften niet ge trouw worden opgevolgd, wat de controle van de uitgaven betreft, dewijl hierbij niet de posten in het journaal worden aange streept. Wellicht wordt hiervan het ne4 niet overal ingezien, in welk geval het vol doende moge zijn te doen opmerken, dat alleen door die posten van een merkteeken te voorzien de volstrekte zekerheid kan worden verkregen dat van alle geboekte uitgaven de bewijsstukken zijn gezien. Gedeputeerden verzoeken na te gaan of en in hoeverre het vorenstaande voor de gemeenten in die provincie toepasselijk is-; mocht dit zoo zijn, dan wordt- erop aange drongen in het vervolg die regelen stipt op te volgu De salarieering van het Z.-H. Provinciale personeel. Door Ged. Staten mn Zuid-Holland zijn ingediend de voorstellen tot wijziging van de salarisverordeningen voor de provin- ciale ambtenaren en werklieden. Gedep. Staten meenen, -dat de redenen, die ten vorigen jare bewogen om de billijk geachte bezoldigingen voor een deel het karakter van een duurtebijslag te geven, nog onverzwakt bestaan. Gedeputeerden meenen niet verder te mogen gaan dan een verhooging van den thans 10 pCt. bedragenden bijslag tot 15 pet. in overweging te geven. Zij zouden daaraan intusschen een viertal maatrege len willen toevoegen, die deels voor alle ambtenaren en werklieden, deels voor sommigen hunner een belangrijke tege moetkoming zullen beteekenen. In de eer ste plaats willen zij de regeering volgen in het toekennen van den kinderbijslag reeds van het eerste kind af. De bestaande pro vinciale regelingen geven den ambtenare 1 of werklieden met meer dan 3 kinderen een bijslag van 100. De regeeringsregeling geheel overnemen de, stellen Ged. Staten voor den bijslag to bepalen op 2,5 pGt. van het traktement (plus duurte.toeslag) voor elk kind bene den de 18 jaar (geldende regeling der pro vincie voor de werklieden16 jaar) tot een maximum van 50. Voorts willen zij aan den hoogeren duurtebijslag en kinderbij slag terugwerkende kracht tot 1 Juli 1920 toekennen. Ir. de derde plaats ware de regeling van denduurtebijslag te treffen voor het ge- heele jaar 1921. Treedt dan, gelijk te ver wachten is, een prijsdaling in, dan vindt het personeel in de bestendiging van den bijslag ook daarin een zekere tegemoet koming. Ten slotte stellen zij voor de schrijvers en schrijfsters, wier salarissen Jiiet meer op de hoogte zijn van die der ambtenaren met gelijken rang aan andere instellingen, een verhooging van het animinumsalaris imet ƒ150 voor, hetgeen dan automatisch voor alle schrijvers en schrijfsters een ex tra verhooging van 172.50 150 plus 15 pCtJ beteekenfc, eveneens met terugwer- kende~kracbt tot 1 Juli 1920. BUITENLAND. Burgeroorlog in Ierland. In Londen doen sensationeel© berichten de ronde over voorgenomen aanvallen van Sinn Fciners. Naar verluidt zijn bij de jtTngste huiszoekingen in Ierland documen ten in handen van dc autoriteiten gevallen, waaruit blijkt, dat troepen Sinn-Feiners hier ter stede in een aantal auto's gelijktij dig een serie bomaanslagen zouden uitvoe ren. Vooral zouden de aanslagen plaats hebben in Downingstreet tegen de officieelo woningen van Llovd George en Bonar Law alsmede tegen andere ministerieelo gebou wen in Whitehall. Wat er van deze geruchten ook waar is, in ieder geval hebben de Londenscho auto riteiten reeds vast voorzorgsmaatregelen genomen. In den nacht van Vrijdag op Za terdag werd een aannemer opgedragen hoo- ge schuttingen op te 6laan in Downing street en King Charlesst.reet. De mede naar het Foreign Office en de woning van den premier leidende straten werden daardoor voor het publiek verkeer afgesloten. Te vens werd het parlementsgebouw nauwkeu rig bewaakt. Men zegt, dat de daar binnen dienstdoende politie Vrijdagavond een ver dacht persoon heeft aangehouden. Het is mogelijk dat deze voorzorgsmaat regelen evenseer gelden voor de demon straties van werldoozen die onlangs groot epectakel in Downingstreet hebben ge maakt, doch het is te begrijpen dat do autoriteiten op hun hoede zijn voor aansla gen van Sinn-Feiners. De minister voor Ierland zinspeelde de vorige week in het Lagerhuis op mogelijke aanslagen tegen het leven van leidende re-, geeringsmannen en de huidige Ierscho re bellen zijn nog doldriftiger dan hun voor gangers, de Iersehe Fabiar, die in 1884— 1885 alhier in den omtrek van de regee- ringsgebouwen bomaanslagen pleegden. Te Liverpool schijnen de Sinn-Fcinscbo aanvallen reeds te zijn begonnen. Naar men weet publiceerde de minister voor Ierland dezer dagen documenten bij huiszockind lo Dublin gevonden, van beraamde aanslagen tegen de dokken te Liverpool cn tegen dc electrische centrale van Manchester. In dit verband trekt zeer de aandacht dat giste renavond te Liverpool bij de dokken gelijk tijdig in 15 Katoenpakhuizen brand uit- - brak. Een politieman die daar hij een ver dacht persoon aanhield werd door dezen doodgcschten. De moordenaar werd onmid- middelijk door andere politiemannen geval. Zijn naam i- nog niet bekend doch hij wordt natuurlijk voor een Simt ge houden. Een fabelachtige gift. De oliekoning John D. Rockefeller, cÜ6 thans in zijn 81ste jaar is, heeft onlangs een bedrag an 15.940.830 pd. st. aan ver schillende liefdadige en godsdienstige in stellingen gesctioiiKen, ter gedachtenis van zijn vrouw, die in 1915 overleed, en waar van hij eens zeide: „Zonder haar verstand van zaken zou ik nog een arm man Het. totaal der door Rockefeller geschonken lijf,hagen is thans 1iö.'««>u.iaaj vL groóter bedrag dan door wijlen An- dixSv Carnegie is weggeschonken. Dreigende spoorwegstaking. Volgens een telegram aan de National Tidende uit Christiania heersc-ht er in Noorwegen veel ongerustheid vanwege de dreigende spoorwegstaking. Er bestaat op het oogenblik geen voor uitzicht op loonsverhooging door een be sluit van het Storting. Indien hot Storting do loonsverhooging afwijst, zal het spoor wegverkeer reeds Zondag onderbroken wor den. Soeiale onrust in Spanje. Terwijl in Mhdrid ernstige moeilijkheden verwacht worden in verband met de bak kersstaking, duurt te Sarossa de algemeene staking voort, terwijl te Barcelona de syndicalisten hun agitatie steeds krach tiger voeren. In Austurie is de algemeeno staking van mijnwerkers afgekondigd, ter wijl de onrust in het gebied der R10 Tin- tomijnen niet vermindert. De autoriteiten te Barcelona doen al het mogelijke om een ^eiude te maken aan de syndicalistische ex cessen. Yerlsehissende bekende syndicalis- zijn met hun leider gearresteerd. Onrust in Hongarije. Het Weenschö blad „Sonn- und Montag- zeitung" verneemt, volgens een telegram van een berichtgever daar ter stede, van „goed ingelichte zijde", dat Hongarije aan den vooravond van ernstige gebeurtenissen staat. Op het oogenblik zijn er militaire forma ties, die werkelijk gevéchtswaarde bezitten, maar deze zijn verschillende politieke rich tingen toegedaan. Uit deze politieke verdeeldheid der gewa pende macht, zoo gaat het bericht verder, blijkt duidelijk, ,dat men elk oogenblik bot singen verwachten kan. De houding der meerderheid in het par lement maet eveneens de vrees doen ont staan, dat het spoedig tot een uitbarsting zal komen. „Ingewijde kringen" spreken van een staatsgreep tegen het parlement, dat wel- FEUILLËTON. (Onder dc Pelgriiu-vadcrs.) 13) Onder die bouwvallige schuilplaats von- len de pelgrims een grooten vleeschpot, lijkbaar uit Europa afkomstig. Een zand- ieuvel voor de deur van de hut scheen den oegang er heen te verdedigen; de bewer- :ing daarvan scheen van jongen datum en rerschilde ietwat van die der graven. „Misschien vinden wij hier cenige levens- niddelen," sprak Bradford; dat moeten wij mderzoeken. s „Vacht een oogenblik," zeide de kapitein schaart u om den heuvel heen; twee man sijn voldoende om om te spitten." Men nam eenige oude planken, die in de aut gevonden werden, en die tot een hef- 30om gemaakt hebbende, hadden de twee arbeiders de massa zand, die de Indianen met zooveel moeit© gemaakt hadden, wel dra verstrooid. Toen vond men een kleine mand met mais. Door deze uitkomst aangemoedigd, graafden zij verder, en ontdekten onder het zand den vorm van een grootere mand. - „Dat is een voorraadschuur van do In dianen", zeide Hopkins; „wji zijn hier *aa de goede plek gekomen." „Deze mais is ons eigendom niet," zoide Bradford. „Nu, wij zullen het betalen, als wij de eiigenaars gevonden hebben," antwoordde de kapitein luchtig; „stormenderhand ne men is het recht van den oorlog." Meteen haalde men een groot©, zeer fijn gevlochten mand op, vol van mais van on derscheiden kleur. Er ging een kreet van blijdschap op, toen zij de vruchten zagen van het land waar zij besloten hadden hun leven door te brengen. „Als er eenige armen onder ons waren, zouden de eerste aan den Heer gewijde vruchten, hun ten deel behooren te vallen", zeido Hopkins. „Wij zijn allen arm", liet Bradford er op volgen; „en allen rijk: want de Heere Je zus Christus is ons deel; wij zijn bij Hem allen gelijk, behalve in do genadegiften." De kapitein zeide niets, maar wel bij zicbzelven glimlachend: „Mijnheer Brad ford is rijker dan ik, en niet alleen in ge nadegiften." Allen hadden hunne zakken met mais ge vuld; ook den vleeschpot, en twee der pel grims droegen de mandon op hunne schou ders; er bleef nog veel graan over, dat men zorgvuldig weer met het zand over dekte. „Als wij do Indianen vinden, zullen wij hen betalen", sprak Bradford, om zijn ge weten te 6tillen. De kleine troep, zwaar beladen, nam weer den weg naar het schip, zonder de Indianen te ontmoeten. Toch vonden zij de.sporen van hun door tocht, want twee kano's lagen vastgemaakt aan den oever van het meer, waarlangs zij liepen. Bradford, die vermoeid was en een weinig achteraan liep, gaf op eens een echreeuw. Hij had zijn voet op een jongen boom dio op den grond lag, gezet; de tak was opgesprongen, en do reiziger bij het been gegrepen. „Een Indiaansche klem!" riep de kapi- trein lachend uit; „die was gemaakt voor de damherten, maar niet voor de Engel- schen." Bradford was een weinig beschaamd, hij maakte zich los zonder iets te zeggen, en de zestien avonturiers kwamen veilig bij de „May Flower." VL De pelgrims hadden nog geen plaats ge vonden om er het hoofd neder te leggen. De bodem aan de zeekust was blijkbaar onvruchtbaar, en als men meer landwaarts inging zou men zich aan te groot© gevaren blootstellen; er viel dus niet aan te denken, om daar don eersten post te vestigen. 1 De 6loep was in orde gebracht; men kon dus verder-op gaan. Men besloot den kapitein van de „May Flower" en eenige anatrozen mee te nemen. Een dertigtal mannen gingen in de sloep en in de boot. Het weder was boos, do zee onstuimig; hot sneeuwde en het was vinnig koud. De aan boord van de „May Flower" ge bleven reizigers waren in angst; doch nie mand sprak zijn angst uit; elk Puritein had geleerd zijn juk in stilte voor God te dragen. Het rustige gelaat van de man nen, die bezig waren hunne wapens schoon te maken, het touwwerk in orde te brengen, of het oude ijzeren gereedschap dat dienst moest doen, teekende niet de minste vrees. De heer Brewster zat met het hoofd in de handen, stillekens te bidden; Hij was te oud om onderzoekingstochten mede te ma ken; maax hij had nog de vurigheid van een jongman, en het viel hem zwaar zijne ziel in lijdzaamheid te bezitten. Do vrouwen, die gelukkig altijd wat te doen hebben, herstelden de kleederen van de kinderen en die welke do mannen op hun laatste expeditie op het land gescheurd hadden. „Wij zijn door dichtbegroeide doornen- struiken heengeworsteld, die zelf6 onze harnassen schenen te moeten verscheuren", had de heer Standish tot zijne vrouw ge zegd; de harnassen hadden wel weerstand geboden, maar do vrouwen hadden en vrij wat aan te herstellen. Mistress- Carver ver liet het bed van haron zoon niet; maar. Anna zorgde voor den kleinen Oceanus, .on derwijl zij de klecren van haren vader en van haren broeder herstelde. Mistress Hop kins was naast haar aan het strijken. Eens klaps hield hij op, en haar strijkijzer neer zettende, keek zij de jonge dochter aan en vroeg: „Gij leeft in vrede, Anna Carver; komt er nooit een schaduw over uw geest?" „Waarom zou ik niet in vrede leven?" antwoordde Anna, hare heldere oogen op slaande; ',mijn God is met mij." „Hij houdt u in de holligheid, van zijne hand", zuchtte mistress Hopkins, en gij hebt welgedaan, u niet met huiselijke zor gen te belasten; de ongehuwde bekommert! zich alleen om God te behagen." „En haren vader, en hare moeder, en haro broeders", liet Anna er met een glim lach op volgen; „ik wil niemand misha gen, mistress Hopkins." „Dat alles is niets in vergelijking van do zorgen die de kinderen veroorzaken. Zia maar Fear, die veroorzaakt mij meer l^« zorgdheid dat uwe twee brooders tezamen u kunnen geven (Wordt vervolgd). J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1920 | | pagina 1