Gemeenteraad Wassenaar.
Dc Raad dezer gemunte vergaderde op
Maandag 13 September J.l. de* morgens te
lui T:'en. De burgemeester opent de verga-
d fng waarna de notulen. ongewijzigd,
z« - ze d-'n leden zijn toegezonden, wor-
<1" ii goedgekeurd.
Ingekomen is een schrijven van den lieer
v. Ilohoken en een telegram van den heer
J11 -1 'ins, da| zij de vergadering niet kun
nen bijwonen. Naar aanleiding van een
opmerking omtrent het verbeteren van dc
KJ.ip zegt de voorzitter dat de alhier wo
nende aannemers, bij publieke aanbeste
ding. nie), gocdkoopcr hadden kunnen zijn,
■wij! er een en ander was bijgekomen wat
door dc aannemers alhier over het hoofu
go zien was. Ingekomen zijn eenige reques-.
ten oinlrent het lapverbod na 2 uur bij de
Oranje-feesten. De voorzitter heeft ge
meend hiervoor geen spoedvergadering te
beieggen, lienige'aanvragen om te mogen
bouwen verder dan 10 Meter van den pu-
bl'ii'keri weg, worden goedgevonden. Een
dergelijk verzoek van den lieer Jansen
wordt geweigerd op grond van te weinig
ruimte.
De. voorzitter deelt mede dat eertijds oen
request was gericht aan het Dagelijksch
Rcsluur van Gedeputeerde Staten en on-
dcrleckend door verschillende inwoners
van Den Haag bevallende liet verzoek om
de WaaJsdorperJaan, Buurtweg en Zijde-
weg te sluiten voor motor-rijtuigen. B. en
\Y. hebben toen geantwoord dat er in deze
gemeente door de inwoners nooit, over ge
klaagd'is, cn ook dat verschillende heeren
lm r niet meer zouden kunnen wonen wijl
■Inui buitenplaatsen en valla's den on bereik
haar zouden worden per motorrijtuig. Nu
is dit request aan den Raad gericht, die
van, hetzelfde gevoelen is als lieiLDagelijkscn
Bestuur. Geadviseerd zal flog worden om
deze wegen op bepaal.de uren te sluiten
■voor Motor-rijtuigen zooals ook" in. Zwitser
land gebeurt.
De Üosldorperwe'g blijft open voor der-
gc'tjkc voertuigen tot aan de Ruigelaan.
Hierna geeft de voorzitter het "woord aan
dm voorzitter van. de salariscommissie om
rapport "it to brongen over de-werkzaam
heden deze commissie. Op voorstel van
dezen voorzitter wordt deze zaak bespro-
keu in geheime vergadering.
Na heropening wordt dit rapport met
algemeene stemmen aangenomen.
Op voorstel van de salaris-commissie
worden ook de salarissen van burgemees-
tor, secretaris en ontvanger goedgekeurd.
Door de firma van Reekum was een aan
bod gedaan om een strook grond bij de
Zusterschool aan de gemeente over te doen
daar de Kerkstraat aldaar zeer smal is.
De schutting is reeds leruggezel; een en
ander wordt goedgekeurd terwijl tevens de
wensch wordt geuit, om ook het hekwerk
1c verzetten. B. en W. blijven hierin dili-
gci.it.
Over de al of niet te verleenen subsi
die aan liet badhuis wordt door verschil
lende leden hel, woord gevoerd, met resul
taat d.->t een te verleenen subsidie met al-
gemeene stemmen werd geweigerd. Van
stemming onthielden ziich de heeren Rooy-
ukkers, - Wouters en Beelaerls als belang
hebbenden bij de Wassenaarsche bouwver-
ooivging. Tot leden dei- gascommissie wer
den herbenoemd: de burgemeester, voorzit
ter, en de heeren Lazarom en Beelaerts,
leden.
Tol, leden der commissie arbeidsbemid
deling worden benoemd als voorzitter .1e
boer J. Mansveld; tot leden-werkgevers de
heeren C. v. Tol. en N. W. Looyestijn; tot
leden werknemers de Jieeren A. v. d. Ham
en J. v. Laar.
Bij dc behandeling begroeting 1921
wordt voorgesteld de presentiegelden te
verhoogen Lot 500 in plaats van 300. Dit
bedrag zal waarschijnlijk bij Ged. Staten
geen bestrijding vinden.
Dc begooting 1921 zal den leden ter in
zage worden verstrekt.
De rekening van liet gasbedrijf 1919
•sluit met een bruto winst van 17535,49
welke geheel is afgeschreven op: gewone af
schrijvingen ƒ7585.11 en extra afschrij
vingen op gashouders ƒ9950.38 le zamen
17535.49. De rekening van het Levens
middel enbedrijf 1919 sluit met een verlies
van ƒ35038.90. Beide worden goedgekeurd.
Ook worden eenige af- en overschrijvin
gen begrooling 1920 goedgekeurd.
Verder wordt, goedgevonden om op de
brug aan den Langen Kerkdam geen lan
taarns te plaatsen doch alleen en voorloo-
pig losse dekstukken zoodat ten allen tijde
nog lantaarns kunnen geplaatst, worden,
indien dit. noodig blijkt. Inzake het in. de
laatst, gehouden vergadering genomen be
sluit, om lantaarns te plaatsen, in de Ro-
zesicinstraat en le Schouwweg is men ac
tief zooals men dat noemt.
Bij de rondvraag wordt er op gewezen dat
de toestand aan de Haven wel eenige ver
betering verej'scht. Ook wordt er op aange
drongen dat de perceel en grond zoo spoe
dig mogelijk worden verhuurd om er nog
bollen te 'kunnen planten. Tot slot deelt
de voorzitter nog mede dat de 4 huizen
aan den Achterweg, die indertijd aange
kocht, zijn voor ƒ4200 publiek of onders
bands te willen verkoopen, waarmee de
Raad accoord gaat.
Hierna sluiting der vergadering.
Jl.avjc." voor och.'or.-*Dinsdagmorgen,
had J' geweldige, r-schok piaats, uie zes
seconden geduurd moet hebber.
Zes seconden, korte tijd; maar lang ge
noeg om met hevigen angst le droomen,
dat een schreeuwende volksmenigte ons om
singeld had en alle muren, vensters en deu
ren bombardeerde, om dan te ontwaken en
moed te vatten, om op den grond te sprin
gen die verraderlijk rukkend mijn voet ver
stuikte, om naar de deur le tuimelen en te
constateeren, dat 't ecu aardbeving was,
dat het huis nog stond, evenals dat der bu
ren en dat toen alles voorbij was. Niets
bewoog zich meer, maar het gillen en roe
pen van al het volk en 't razend geblaf van
honden duurde voort. Groote angst eri
schrik hberschtc in de straten, doch geluk
kig bleek spoedig, dat het dorp niet veel
geleden had. Wat ingestorte zolderingen,
scheuren in de muren en andere kleine be
schadigingen waren het eenige gevolg ge-
woest. Persoonlijke ongelukken?
Iemand had een paar steenen op zijn
hoofd gekregen, een ander had zijn tong af
gebeten, en ik had mijn voet verstuikt. Veel
was er verder niet. gebeurd hier, maar de
schrik was enorm. Men had hier nooit zoo
iets medegemaakt, maar misschien kwam
het wéér, en dan wellicht veel erger? En
't. is nog een paar keer gekomen, maar min
der hevig; en toen konden we het beter ga
deslaan. Eerst dof onweer, dan gejoel en
gegil in de verte en schudden van deu
grond, dan de sterke schokken die alles
doen rammelen en den mensch al zijn bloed
schijnen te ontnemen, terwijl het heele dorp
brult, roept en huilt; 't schokken wordt
nadreunen, het. gegil wordt praten (wat
klinkt hier alles duidelijk in cle heldere
lucht), het heelc dorp praat luid en opge
wonden- minuten lang na.
Iedereen is enorm bang, 't gezicht van
mijne huis-padrone de traagste, onver-
vaardsle vrouw der wereld, herkende ik
niet, toen zij met het hoofd in een doek ge
pakt, klagelijk van haar spavento sprak.
Zij cn iedereen slapen aan het strand; in
bad-huisjes en tentjes. Iedereen slaapt
slecht, is moe en bang, al houd ik 't er
voor, dat het leed reeds geleden is.
Maar 't is en blijft een raar gevoel, op
je stoeltje te zitten schudden onder een kalk-
regen, en de muren te zien bewegen en
scheuren in alle hoeken.
In de krant vinden wc berichten hoe erg
't is geweest. Hooger, in de bergen, zijn hui
zen, dorpen ingestort; dooden, gewonden
en de rest verslagen van angst als vluchte
lingen op een hoop in de open lucht wo:
nend.
VRAGEN en ANTWOORDEN
Vraag: Geachte Redactie, stelt u ook
het Kort Verslag van de vergaderingen der
Tweede Kamer voor uwe abonné's tegen
verminderden prijs beschikbaar, zooals ook
andere bladen dit doen?
Antw.Neen dat gaat niet. De Directie
van de Landsdrukkerij heeft medegedeeld
dat met ingang van het zittingsjaar de ge
legenheid tot het nemen van z. g. collectie
ve abonnementen is vervallen. Zij die het
Kort Verslag wenschen te lezen kunnen
dit opgeven aan het Postkantoor. De prijs
is thans gesteld op f 2.per jaar.
Vr. Enkele jaren geleden toekende ik in
op een werk over de afscheiding: „Een schat
in aarden vaten". Die uitgave is plotseling
gestaakt. Is 't u ook bekend of 't nog wordt
vervolgd?
Antw. Bedoelde uitgave is door het over
lijden van den schrijver, de lieer J. A.
Wormser tijdelijk stop gezet. Door den uit
gever is aangekondigd dat het werk, wij
meenen door Ds. Rullmann, zou worden
voltooid. Wendt u tot den uitgever Bosch
te Baarn of tot uw boekhandelaar die li
wel meerdere inlichtingen zal kunnen ver
schaffen.
Vr. Door mij is van een reiziger bruine
teer gekocht, beste kwaliteit, en onder al-
gemeene handelsvoorwaarden. Kv.nt u mij
zeggen waar ik die bruine teer kan laten
onderzoeken op algemeene handelsvoor
waarden, want bij gebruik schijnt het echte
rommel te zijn.
Antw. Iets koopen op algemeene handels-
voorwaarden beteekent niets dan dat niet
van de slechtste soort geleverd mag wor
den en dat goede trouw in acht genomen
moet worden. Nu U ze gebruikt hebt, zult
U moeten betalen ook en in 't vervolg eerst
laten onderzoeken en dan koopen.
Vr. Heb ik, als de pacht November 1920
eindigt, nog recht op het loof van de bie
ten, of moet ik dat voor mijn opvolger la
ten liggen?
Antw. In 't algemeen behoort 't loof der
bieten tot de vruchten van het gepachte
land, en heeft men recht op beide èn lopf èn
bieten, maar wanneer uitdrukkelijk anders
in het huurcontract staat of ook bij ge
breke daarvan, plaatselijke gebruiken mee
brengen dat men 't loof voor den opvolger
moet achterlaten, dan is men daartoe ook
verplicht.
Vr. Wat verstaat men onder Chris
tian Science?
Antw. Christian Science is cene
richting die leert dat alle ziekten niet door
geneesmiddelen, maar alleen door het ge-
loovig gebed genezen kunnen worden. De
stichtster van deze secte, Mevr. M. B. Glo
verEddy leerde dat zonde en ziekte alleen
op dwaling berusten en dat de mensch
daarvan moet genezen worden. Een on
christelijke beschouwing dus.
Gemengd Nieuws
De Vrijdagavond te W o r-
merveer gehouden Raadsvergadering was
weer rumoerig. De politie was hier de di
recte aanleiding. Ged. Staten hadden de
V^rootioig 1920 teruggezonden met de
boodsclm;Jiu deze niet werd goedgekeurd
tenzij de polilie-salarissen werden ver
hoogd, zoodot een agent minstens hetzelf
de zou ontvangen als een geschoold werk
man. De meerderheid wilde geen verhoo
ging omdat het gros van de politic geen
dienstjaren hadden, uil, andere vakken
waren getrokken, dus geen vakkenis be
zaten.
De burgemeester Cluysenaar zei» dat
wethouder Binnendijk had gezegd, aal de
agenten waren gererruteerd uit het uit
vaagsel der maatschappij.
Wethouder B.: De voorzitter liegt bij de
beesten af, een eerlijk man onwaardig. De
burgemeester Cluysenaar verkondigt de
grofste leugens aan hoogere autoriteiten.
Spr. protesteert tegen deze'leugenachtige
rapporten en legen, de afschuwelijke en
grofste knoeierijen. Voor dergelijke duis-
terlingen, waartoe de voorzitter behoort,
heeft spr. de grooLsle verachting. Deze
burgemeeser is poeslief an iemands ge
zicht, maar achter je rug geeft hij je, als
hij maar gelegenheid ziet, je een gemeenc-
knauw. Nogmaals spr. veracht deze duis-
lerlingen, waarvan de voorzitter er een is.
Voorz.: Ja, mijnheer Binnendijk, U heeft
gezegd, dat mijn politie-agenlen bebooren
tot heb uitvaagslel der maatschappij
Weth. B.: Dat lieg je, je bent een gemee-
ne leugenaar.
De voorzatter zwijgt^
Nu komt aan de orde het conflict, dab
het lid Schaap met, den weth de Boer heeft
gehad in de Financieele Commissie.
Ook hierover ontspint zicli een gezelli
ge" discussie.
Ach ter het C h e m i s eb e L a-
boralorium te Utrecht, 'ligt een bij dit. La
boratorium behoorenden tuin; in dezen
tuin worden, eenige planten gekweekt, die
voor het chemische onderzoek noodig zijn.
Nu bemerkte een der lioogleeraren Zater
dagnamiddag, dafc kinderen, die in de
buurt aan het spelen waren, zich toegang
tot. dezen tuin hadden verschaft, vermoede
lijk door nverklimming, en hezig waren
bessen te plukken van een zeer vergiftigen
heester, de A strop a Bella Donna. Dadelijk
is daarop de politie gewaarschuwd; de
recherche wast. een tiental kinderen te vin
den, die van de bessen reeds hadden ge
geten, kinderen woonachtig in de omge
ving van den Springweg. Dezo kinderen
zij met. spoed overgebracht naar het Alge
meen Ziekenhuis en daar direct opgeno
men. Zondag was de toestand van een dei-
kinderen hoogst ernstig, die der anderen
was naar omstandigheden bevredigend.
(U. D.).
De Maasstreken worden
blijkbaar onveilig gemaakt, door inbrekers
benden. Op klaarlichten dag drongen die
ven te Heesch bij Oss het kantoor van den
boekhouder van den Boerenbond, toen
deze even afwezig was binnen en stalen de
brandkast bijna geheel leeg Te Tegëlen
werd op een avond uit den winkel van den
manufaclurier L. voor ƒ2400 aan stoffen
gestolen. Het gestolen goed werd later te
ruggevonden. Fruit- en andere goederen-
diefstallen zijn er aan de orde van den
dag.
Op Tcrsch eMing is een
jong matroos, die tijdelijke voermansdienst
verrichte, door een paard dai, voor een
auto schrikte en op hol sloeg, 500 M aan
den teugel medegeshurd Hij werd derma
te verwond, ddi opuadne n» bét ziekenhuis
op Terschelling 'noodzakelijk verd geachl.
Spoedig na aankon. is hij ^®bter overle
den.
Zondagavond had tc Noo rd-
wijkerhout een zeer treurig ongeval plaats.
Dr. C. J. Mijnlieff uit Amsterdam kwam
met zijne echtgenoote en drie kinderen
van Noord wijk gefietst, toen mevrouw
Mijnlieff werd aangereden door een fiet
ser. Mevr, Mijnlieff viel van haar rijwiel
op den weg. Een achter haar aankomende
auto., die zich met matige snelheid voortbe
woog, reed door liet prikkeldraad in de
bosschen ten einde het lichaam van mevr.
M. te ontwijken en zoodoende ongelukken
te voorkomen. Het mocht echte; niet ha
ten. Zij kreeg de wielen der auto over de
borst, met het. noodlottig gevolg, dat zij
circa oen half uur na het ongeluk overleed.
Prof. Zaaijer uit Leiden, door den be
stuurder der auto in allerijl gehaald, kon
dan ook slechts den dood constateeren.
Te Wou \v z ij n Zonda g-
avond het buis, de graanschuur en de
stallen van de wed. Hopmans afgebrand.
Een stier, twaalf varkens en een groot
aantal kippen kwamen in de vlammen opr.
Ook is er bankpapier verbrand.
M e I, d e H a r w ichboot ,.F i i n-
t,on zijn gisteren te Hoek. van Holland
ruina 20 Duitsche oorlogskrankzinnagen
aangekomen. Direct, werd de reis naar
Duitschland voortgezet.
Land- en Tuinbouw.
Dc veepest in België.
Dezer dager! is uit België teruggekomen
prof. dr. Remmclts. die voor liet Department
van Landbouw een nieuwe studiereis onder
nomen hecit tot het inwinnen vair gc^é.-en's
e\er. de veepest, en hare bestrijding bij onze
Zuidelijke naburen. Het Haagsche Correspon
dentie-bureau heeft tol prof. Remmclts 0
vragen .gericht over den toes and in Belgij
in verband met deze gevreesde veeziekte.
De toestand is volgens prof- Rcm.nJ s be
langrijk beter dan er|-ele weken/ geleden.
Over het olgcmcen zijn de groote besmedhigs-
haarden verdwenen en beperkt tot slechts en
kele streken. Waar eenigenl tijd geleden ge
vallen van veepest geconstateerd werden over
geheel Oost- en| West-Vlaanderen, Brabant en
Eupen en1 hier alsmede de brandpunten van
besmetting gevonden werden! zijn thans de
.Brabantsche streken vrijwel geheel gezuiverd,
ook in Eupen komt slechts nog maar een ent
kei Igeval voor. In Oost-VJaandcrcn, in cc
buurt van Gent, zijn' deze laatste 14 Jagen
een-zestal gevallen geconstateerd, icnrijl in
West-Vlaanderen, ini het wei dé-gebied
tusschcn Nieuwpoorl cn Veurne gelegen, een
uitbreiding van eenige bc-teekenis plaais vond.
Dit -kwam, doordat een losgebroken stier zich
in verscheidene weiden heeft opgehouden.
De veepest heeft in vrij hevige mate ce-
heerscht, maar men mag nu toch van een
verbetering enlangzame it vooruitgang <eui
goede spreken.
De gunstige toestand in de provinciën Am-
wlerpen, Limburg, in Luik en Eupem maakt
dat dé minister overweegt om de grensbe
woners ten OosterH van de Schelde gelegen
heid te geven met hun paarden de grensku-
derijein weer te gaan bewerken. Mocht de toe
stand in Oost-Vlaanderen nog gunstiger wor
den. wat in de naaste toekomst naar alle
waarschijnlijkheid1 te verwachten is, dan zal
e.en soortgelijke vergunning ook aan
Zeeuwsch-Vlaanderen' worden toegestaan'. Op
het oogenblik kan dit echter nog niet ge
beuren.
Wat betreft de serumproeven die met het
oog op de vecpestbestrijding in België geno-
nreil worden, deelde prof- Rem,melts mede.
dat de directeur van het Ind'iluuli Pasteur
te Parijs Roux, met verscheidene hoogleeraten
aan de vèeartsenijkundige hoogeschool te Cu-
richem (België) bezig is een serum teberciJen,
waarmede reeds meerdere proevenl gedaan zijn
Tot nog toe echter heefc men slechts een
enkel dier de ziekte, kunnen doen doorstaan,
en men tracht deze door herhaalde inspuitin
gen met smetstof in een toestand te brengen,
dat zij hoog geimmuniceerend serum kan le
veren. Aanvankelijk heeft men proeven ge
nomen! met serum uit Egypte, dat echter niet
krachtig genoeg bleek te zijn om onvatbaar
heid bij ons West-Europeesch vee op te wek
ken.
Roemvolle bladzijden uit Leidens
historie.
3 October M. D. L. X X IV.
I.
Nu wij thans wederom voor de „3-Ocio-
ber herdenking" slaan, die hier iu Leiden
telken jare met zooveel hartstocht en be-
zielling gevierd wordt, mag het niet kwaad
genoemd worden, dat, bij het eerste jaar
waarin onze „Nieuwe Leidsche Courant"
deze viering medemaakt, in enkele artikelen
deze aloude geschiedenis, die hoewel zoo
vermaard, nochtans in hare bijzonderheden
zoo weinig bekendheid heeft, wordt behan
deld.
Te meer waar deze kostelijke historie
zulk een schoon licht afwerpt bij dc dingen
die in onze dagen hel leven vervullen.
Wij zien bij onze vergelijking op hel le
ven. hoe in die benauwde dagen het volk
zich eendrachtig schaarde om Christus
Kruis, zich sterkte in God, en hoewel van
alle zijden benauwd en bedrukt, levensmoe
dig het vertrouwen in de toekomst had,
dat het God behagen zou ten Zijnen tijd dc
verlossing tc doen komen; terwijl wij juist
in onze dagen zien hoe de drukking der
volkeren, ten gevolge heeft, dat het leven
zich sneller c-n losser gaat voortbewegen,
ontegenzeggelijk zich verwijderd van de
grondslagen waarop het vroeger zoo vast
rustte. Wij, Christenen- mogen gelukkig
gelooven, dat ook deze tijd niet minder
dienstbaar zal zijn voor het werk des Hee
ren op deze aarde, dat God niet ophoudt
zijn kerk samen te brengen.
Om" de belegering van Leiden in 1573 en
1574, goed te kunnen hegrijpen, dienen wij
eerst een kort overzicht te geven van den
algemcenen land el ijken toestand van die
dagen.
Door den afstand van zijn vader, Karei
II, was Philips III in het jaar 1555 heer
der Nederlandsche gewesten geworden.
Toen hij Koning van Spanje geworden
was, vertrok hij van hier en stelde zijn
half-zuster Margarctha tot algemeen Land
voogdes aan over zijn Nederlandsche Sta
ten. Over de onderscheidene gewesten had
hij bovendien stadhouders aangesteld \v. o.
hij Prins Willem van Oranje (die later de
grondlegger der Nederlandsche vrijheid
werd), tot, stadhouder over Holland, Zee
land en Utrecht had benoemd, ofschoon hij
persoonlijk den Prins niet genegen was.
Niet lang, nadat Philips vertrokken was
ontstond er hier le lande een algemeene on
tevredenheid over. zijn bestuur, die einde
lijk in een volslagen opstand overging.
Philips zon aanstonds op plannen om de
opstandige beweging te fnuiken en zond in
1567 een leger van 10.000 man onder lei
ding van bekw ame bevelhebbers.
Aan het hoofd van deze legermacht, die
de uitgebreidste volmacht had, stond Fer
dinand do Toledo, Hertog van Al va, die
in 1568 tot landvoogd benoemd werd. Hij
was een man die door zijn harbaarsche
wreedheden, de roem die hij als krijgsman
verwierf ten schande maakte.
Vreeselijk hebben, onze vaderen onder
hem geleden.
Zijn pogingen om door wreedheid het
doel te bereiken schenen le zullen slagen.
Aan het volk werd schier den moed ontno
men, en er was in de toekomst geen ver
schiet.
Plotseling echter veranderde de situatie.
Op 1 April 1572 namen de Watergeuzen
Den Bricl op de Spanjaarden.
Dit schijnbaar onbeduidende feit werd
het sein tot Ncerlands bevrijding.
Ylissingen, Yeere en de meeste Noord
en Zuid-Hollandschc steden, ook Leiden,
volgden en wierpen het „juk der slavernij",
waarin zij hij den Hertog van Alva en zijn
aanhang waren gehouden, van zich af.
Onbegrensd was Alva's woede.
Streng zou tegen de vermetelheid der
oproerige plaatsen worden opgetreden.
En zoo ondervonden al spoedig Mechc-
len, Zutphcn, Naarden en Haarlem, wat
het beteekende zich tegen Alva te verzet
ten.
Naarden was het afgrijselijk voorbeeld
voor de steden die nog zelfstandig bléven,
wat er bij overgave, van hare bewoners
zou worden.
Yan geheel Naarden waren slechts 60
menschen van een afgrijswekkenden dood
gespaard gebleven.
Zooals wij reeds zagen nam Leiden, met
de ander Hollandsche steden het besluit
om de Spaansche regeoring niet meer te er-
bennen.
Tot deze stap werd niet. roekeloos over
gegaan. In het tegendeel. De Leidsche over
heid wist en gaf zich goed rekenschap van
hetgeen hieruit voortvloeien kon. Ook de
burgerij wist hst. Men kende echter geen
vrees, daar men vertrouwen stellen kou in
de moedige aanvoerders die in den naam
des Heeren voor de vrijheid wilden vechten.
Leiden telde omstreeks 14000 inwoners
buiten de troepen, die te Leiden ingekwar
tierd waren.
Het stadsbestuur nam aanstonds zijn
maatregelen.
Alle manspersonen van 18 tot 60 jaren
werden ingeschreven.
Een aankondiging deed aan -de burgerij
weten wat er nu gedaan en gelaten moest
worden.
Alle poorters en inwoners wérden gelast
„tan nu voortaan eeripaarlijk en eendrach
telijk met malkander wacht te houden, tot
bewaring en bescherming der, stad, en tot.
afwering van alle beroerten, die de stad en
gemeenten konden schaden.
Het was een iegelijk op lijfstraf verbo
den eeig ..ingezeten, edel of onedel, over
heid of bijzonder persoon, geestelijke of
wereldlijke, met woorden noch werken iets
te misdoen, tc lasteren of le miszeggen;
eenig huis, gemeen of eigen, kerken of
kloosters noch godshuizen, binnen of bri-
ten-omtrent de stad met geweld, of in eeni-
gen manier van doen te schenden of eenigs-
zins te beschadigen".
Voorts was bepaald, dat ieder de namen
der vreemden te zijnent verblijfhoudend
„binnen's daags zonneschijn", moest a; t-
geven, en dat het niemand, v«n welk.Yi
staat of rang hij zijn mocht geoorloofd
zijn zou zonder verlof en toestemming van
het bestuur, uit de stad le gaan; ter vaste
handhaving der orde en der schutterlijke
tucht, had het gelast. na de bezetting
der wacht, een ieder zich tot zijné gewone
nering en handteering zou hegeven, ter tijd
toe dat hij zelf ter wacht werd opgeroepen
en dat niemand, dan de wachthebbenden
zelf op de wachtplaats komen mocht.
Deze bepalingen moesten telkens worden
aangevuld of vernieuwd, want het bleek,
dat ondanks de zware straffen die er voor
de overtreding gesteld waren (o. a. was er
op den blauwen steen, op de Breesiraat
voor de* Maarsmansteeg een galg opge
richt) er toch vele burgeren in overtreding
waren.
Op 30 Augustus 1872 werd afgelezen,
dat, daar „eenige jongens het waagden zich
in koopen te vergaderen, en, zich in twee
partijen deelencle, elkander, onder den
naam van Geuzen en Papisten, met stee
nen, stokken en anders voorzien, tot bloe
dens toe bevechten, zulks niet meer zou zijn
geoorloofd op boete van drie gulden voor
iederen jongen, door cle ouders of opzich
ters te betalen, terwijl wie geen geld had
in 't gevangenhuis op water en brood zou
gezet worden.
Nadat Leiden Spanje was afgevallen stel
de cle Prins van Oraiijo Graaf 1 van der
Marck, de Heer van Wijngaarden tot Stads
voogd aan.. Later werd hij vervangen door
Jhr. Cornelis van Goiulriaan, Heer van
Assendelft, die op 8 October met zijn ven
del Nederlandsche voetknechten onze stad
binnenkwam en ongeveer 468 man telde.
Dat de burgerij allerminst op het krijgs
volk gestéld was. blijkt wel uit de. vele be
palingen die.in dien tijd moesten worden
gemaakt De regeering deecl alle moeite om
dc ongeregeldheden die bij het onder bren
gen cn inkwartieren van de krijgsknechten
voorkwamen, te verhinderen. Daar er veel
gespuis onder het krijgsvolk gevonden
werd, moest er worden afgekondigd dat
slechts clie soldaten behoefden te worden
ontvangen, huisvesting en mondkost te wor
den verleend die er op en briefze van den
Stadsschrijver en door hopman Munters ge
zonden werden.
Op allerlei wijze en op elk gebied word
de stad in staat van verdediging gesteld,
zoodat den Spanjaard rustig kon worden
afgewacht.
Om dc stad, buiten de poorten, werden
alle huizen cn ander getimmerte wegge
broken, alle boomen en verder houtgewas
opgeruimd.
Leiden had alzoo geruimen tijd om zich
.voor te bereiden op het Spaanscho beleg
dat, zeker en vast komen zou.
In de omgeving werd het in die dagen
buitengewoon woelig. Er heerschte een
groote oorlogdruklc en krijgsgewoel, in
verband met het door den Spanjaard aan
gevangen beleg van Haarlem.
Dc Prins had Lumcy met twaalf vende
len knechten naar Leiden gezonden, om
van daar uit te pogen Haarlem tc ontzet
ten. De hierdoor noodzakelijke inkwartie
ring hoeft de bevolking zeer veel- last, be
zorgd. Ook de Pieterskerk lag vol solda
ten.
Leiden werd dc hoofd wapen- en voor
raadplaats- van waar alles uitging wat
door Oranje's knechten voer Haarlem's
verlossing werd ondernomen.
Begin 1573 weid tc Sassenheim het leger -
verzameld, dat de groote poging zou onder-
nemen.
Zoolang dit leger daar gelegen was, kwa
men vele soldaten Leiden met een bezoek
vereeren, dat allerminst op prijs werd ge
steld, waarom weder door het stadsbestuur
nieuwe verordeningen moesten worden af
gekondigd.
Intusscken kwam er in het stadsbestuur,
wederom verandering.
Op 17 Mei 1573 werd Pieter Adriaasz.
van der Werf, die later in cle geschiedenis
zoo beroemd werd, door den Prins tot bur-
gemeester aangesteld.
Het vorige jaar in dc stacl gekomen, was
hij voornemens, zich geheel aan zijn koop
handel te gaan wijden, waartoe hij zelfs
in Januari 1573 nog in en open brief aan
den Prins vrijheid verzocht had om naa^
Hamburg te reizen. Door de tijdsomstan
digheden is hij echter, hoewel de Prins hem
verlof gegeven had, niet tot deze reis geko
men.
ALS DE BERGEN WIJKEN....
Een der lezers van de „Tel." die zich op
het oogenblik in Italië bevindt en daar de
laatste aardbevingscatastrofe heeft mede
gemaakt, schrijft ons uit Forte dei Marsni
bij Viareggio o. a. het volgende:
Maandag 6 September verlieten wij Flo
rence, om nog onder den indruk van de po
litieke gebeurtenissen in diè stad, naar het
land der fantastische marmerbergen te rei
zen, waarover zooveel ontzetting en jam
mer zou uitgestort worden.
's Middags moet er al een schokje ge
weest zijn, maar we hebben het niet opge
merkt, en 's avonds wandelden we langs
het rustige strand en de stille zee, en keken
zonder meer naar het wonderlijk spitsge-
broken berg-decor dat ver achter bet dorp
bleek geschilderd stond, en dat in zijn be
lijning de gewelddaden van vulcanische
.werkte toondf
