Tweede Blad.
5>
Woensdag 14 Juli 1920
Voorheen, en thans,
De aanneming van de wet-De Visser gaf liet
F r. D s 1 d. aanleiding inzake onze
ouderwijzers eett vergelijking te maken tus-
«chen vroeger en nu.
Na herinnerd te 'hebben hoe vroeger onze
IS (voormannen inentgimaal werden bejegend, zegt
•liet blad:
Men kat» zich zoo eenigszins verstellen,
als men dit aan onze „grooteif" deed, hoe onze
J onderwijzers, de weinigen, die het waagden
tegenover de ófficieele soitool een bizoudere te
dienen, werden geminacht.
Dat gold niet zoozeer hun persoon.
Maar meer het beginsel dat zij ver-
:eitwoordigder. en dienden en daardoor was
,ii ook de tegenstand, de haat, de vijaud-
■^shap, meer blijvend en gi«:v over van persoon
j persoon, ia keerde zich vaak tegen de gau-
:he kleine groep, die het waagde met zulk
een afzonderlijke school naast en tegenover de
(Staatsschool positie te nemen.
De ouden weten he: nog wel'.
Daar warén plaatsen genoeg, waar de ..fij
ne meester" en de zijnen zich niet builen óe
3n| deur konden begeven of de gemeenste schei 1-
4 dan
shar
ifEI E*
vel
ks
woorden werden hun nageroepen.
Soms vloog 't vuil door de lucht.
Iiuis en tuin en school waren soms nier vei-
lii?: voor de schendende handen van het grauw,
dat in die ..fijnen,, een soort vogelvrijverkiaar-
den zag, met wie men kon doen, wat ren
wilde.
En het meer ..nette" publiek
Dat hij n de den „fijnen mees ter"' riet
In het plaatselijk samenleven rekende hij r iet
mee. In. geen coramssae off bestuur werd hij ooit
lenoeind- Hij was immers de geboren vcr-
Ieenheid-zaaier, de twist-zoeker, die anders
'wilde zijn dan een ander, de farizeër. die met
zijn vroomheid te koop Hep, met den ortho
doxen of den afgescheiden dominé de aanvoer
der van de secte, die overal tegengesproken
Wordt!
Nauwelijks werd de man gegroet.
En dan was het nog een stugge groet die
I-alle porfingen' tot toenadering direct afsneed
en hem zijn minderwaardigheid voelen deed.
Neen, waarlijk! oze christelijke onderwijzers
kobben geen makkelijk leven gehad!
Want wat we aanstipten, raakte nog maar
de buitenkant van ihun leven. Wat dit betreft
•konden ze zich troosten met het woord van
'Jezus, dat de dienstknecht niet meerder is dan
zijn heer: ja, konden ze zidh verblijden waardig
geacht te worden om 's Heercn wil smaaiheid
te verduren.
Maar let nu op hun wenkt
Vóór H989, toen' er 't eerst van subsidie
qprafce kwam» was 't waarlijk geen zeldzaam
heid één christelijk meester, met of zonder
„kweeketing" voor een honderd leerlingen te
«zien staan.
Soms in een lokaal, dat zelfs niet) aan de
.irütigste eischen voldeed!
En dan alles even armoedig.
't Was oak geen wonder, want het moest"al-
ies komen van een kleine groep voorstanders,
dje daareriboven flink werden aangesproken
voor de na 78 sterk oploopende kosten var. het
openbaar onderwijs.
Er waren zeer weinig leermiddelen.
En wat was er dan vaak nog!
Neem b.v. de leesboeken uit dien tijd.
De „neutrale" leesboeken van de openbare
school, kon men natuurlijk niet gebruiken,maar
wat men dan had. was vaak zoo onkinderlijk,
*óo '"ë-mannetjesachtig. zoo onnpaedagogisch
da «^oig onderwijzer zich eigenlijk schaam
de. ais een vreemde er een kijkje in nam.
Maar er was nu eenmaal niet anders
Daar hadt ge b.v. de opleiding.'
Onze kweekscholen zijn eerst na 1900 op
gericht waar niet- noodgedrongen de staafs-
opleidwn werd gebruikt, daar ging bet „par
ticulier", zoo 's avonds 'n paar uur bij den
..bovenmeester",- of op een zeer -prmitieve nor
maalles.
Langzamerhand' kwam in dit alles verbete
ring.
.Onze scholen zijn vaak sieraden voor stad
•en dorp. Onze leermiddelen zijn 't bekijken
waard en menig christelijk schoolbestuur bleek
guller in 't aanschaffen, dan het zuinige ge-
mecirtcnesniur terzelfder plaatse was voor de
Bpenfbare school. Onze leesboeken kunneft de
«trengste vergelijking met het beste wat de
«taatsschool geeft, doorstaan.
Lang bleven onze onderwijzers achter.
Zij hadden dezelfde acte», dezelfde be
kwaamheden. bereikten vaak prachtige resulta
ten maar ze werden immers zooveel minder
'gehonoreerd en alle waar is "toch naar zijn
geld!
Ze raakten steeds méér achter.
Met name in de laétste jaren.
Tot ook daar een eind aan werd {gemaakt.
Zij worden, tbans volkomen naar denzelfdcn
maatstaf en uit dezelfde kas als hun openbare
collega's gesalarieerd.
En onze scholen worden nu voortaan, zoo
dra de nieuwe Wet in werking -treedt, geheel
als van gelijken rechte met de andere geicht
en behandeld.
Welk een ommekeer in betrekkelijk weinige
-Jaren.
„Ood heeft bij ons wat groots verricht".
Stokers Stakers Stakkers.
De op Juni georganiseerde, vo-lgens den
'heer Polak even noodelooze als nuttelooze
'demonstratieve staking, (beeft in enkele
•groot e plaatsen n-og een edgenaardig
-8laartje.
In meerdere plaatsen, o. a. in Amster
dam en Den ITaag, is door socialistische
"Hflethoujd'ars óf de aansporing en oproep tot
staking mede-ondiertoek end, óf hébben zij
zelfs practisch aan staken meegedaan.
Het eerste geschiedde in de hoofdstad,
waar iDe Mirandas naam prijkte ondier
het, stakingsmamifeet; het tweede in de
hofstad, waar een vergadering van het
d&gelijksch bestuur niet kon doorgaan,
omdat de twee socialistische wethouders,
Albard-a en Dries, staakten.
Hoe zal het i-n die hei die plaatsen nu af-
I oppen?
iDe gestaakt hebbende gemeente-werklie
den zijn of worden voorgedragen voo-r be
straffing. Nadat diverse formaliteiten zijn
in acht genomen, en -alle instanties zijn
gepasseerd, zail de eindbeslissing zeker hij
B. en W. komen.
Voor ons staat, vast., dat die in meerder
heid ü'iet-socialistiselhe colleges niet an
ders kunnen en. mogen doen, dan s t r a f-
f e ti.
In -Amsterdam dus straffen 'len onder
geschikte, die aan den oproep van zijn
lioogs ten chef gehoor gaf; in 's-Gravenhage
straffen den werknermer, terwijl-de wethou
der hetzelfde deed, en 's werkman? daad
pracfïsch toejuichte.
Met onvermijdelijk effect!
Wanneer die -socialistische wethouders
kerels zijn, alleen dit, dat zij aftreden.
Ook stokkerig, als het moet gebéuren naar
aanleiding van zoo'n ondoordacht, zonder
ree el en grond opgezet, fataal mislukt agi
tatie-geval
Rn indien wat we met willen of dur
ven onderstellen deze verantwoorde
lijke hooggeplaatst en hun baantje zouden
blijven waarnemen: ja, dan worden het
stakkerds iïi geheel anderen zin. Immers
dan geven zij blijk, geen grein gevoel van
eerlijkheid en durf, van mannelijk aan
vaarden. der konsèlcwenties te bezitten.
Hetzij als „eervol" ontslagen wethouder,
hetzij als oneervol aanblijvend wethouder:
stakkerds zijn deze stakende stokers ze
ker!
Een socialist over staking.
Over lxet stakingsrecht heerschen in
de- kringen v®n onze „m odor no narbei-
dei'sbewogkng'"aReraondorfingste be
grippen-
Mot een beroep op het ,.nood kent
geen gebod", lapt men om een gelief
koosde uitdrukking le gebruiken, - als
men dat gewenscht- acht, de arbeid s-
C'VCU'eenkonisten aan zijn laars.
We hebben tiet zelfs dezer dagen be
leefd dat Soo--Dcmooratiachft woüiou-
djens hunne ambtenaren, tot staking aan
spoorden en dat een ander zijne hoogé
ontcvedenheid uitsprak over de wemit
ge slakingsliusl bij zijne ondeigesoluk"
ton.
Staking, zoo redeneert men, betcckent
geen verbreking van het contrac.t:
Gelukkig worden uit hol roeide kamp
zij het dan als uitzondeoui.gr ook
nog weieens andere stemmen gehoofd.
Zoo schreef bijv. de Befigüs-che Minis
ter van Onderwijs, een volbloed socia
l-is:t:
,.Een ..recht" tot stolons' begaat
alleen wanneer het arbeidscontract
wordt geëerbcodiugdi. De ee b.ed voor
vrij wdi g aangenomen o vereen kom-
slcn js de grondslag van a-lie be
schaving. Die een contract verkracht
doet zulks zonder recht. Hij stelt
zich bloot cm het aan anderen be
rokkende kwaad te m'oeten herstel
len. Dengene Integendeel, d&e zijn
contj-aci ud voert. zelfs wanneer
deze uitvoering nadeel berokkent,
treft geen verantwoo'deiijldieid. Ilct
is een fundamenteel© spreekwijze:
..Qui jure suo uiitur neminein lao-
dil". NVi© gebruik maak' van zijn
recht, doel niemand nadeel.
Nu. wanneer eer arbe.dscontract
een opzeggingstermijn bedingt, het
zij formeel, hetzij krachtens de ge
woon te in het beroep, is het staken
zonder de oozegg.ng na te. leven
oen daad. welke aan schadevergoe
ding blootstelt-
„Het is in deze eenvowEiterfe en
gezonde opvatting van den eerbied
der overeenkomsten, welke me
mand kan betwisten want i«n
ceii proletarische sa m-e n-
1) e v in g., zoowel als in een
b u r g e r 1 i j k e m a a t a c h a p-
p ij. zal men z ij n v e r 1> i n-
t eri i s sen moeten nale-
ven— dat men de oplossing van
al de moeilijkheden dient to ziocken*
Z ij is zoowel o'p d' o o p e n*
bare- cl i en t e li als on de
particuliere n ij v e r h e i d
var; toepassing. Daar het
contract lof in het oneinrl' ve- n-
dcrlijk is, mag en moet het reilce-
nïnv houden met de verscheiden
heid der toestanden.
..Komt mij met vertellen, draf. deze
contracten altijd doop wegkigove.rg
opgelegd zijn. De a r b e i d e rs-
stand heeft heden ten
dage. door zijn vakorga
nisatie, d o o. r z ij n poli
tieke rechten, d e m i d-
delen o m z ii n stem 1 o
ÖO'cn h o o r e n, en wnneor in
een beroepscategorie deze of gene
beoahng van li et gëbnwkliik con
tract de instemming d'er arbe/ders
n:e! geniet. dan kunnen deze han
delen om ve sewij/ïtgd' te kriigen.
„Jurildiisch mag men dus
slechts v a ri st a k i n g s-
reclit spreken, waaneer
men het contract naleeft
en dj e opzeggi'n ee e r-
b i e d' i g t. Moreel mag men dn3
slechts van stakingsrecht spreken,
wanneer men dé venzoemng bo
proefd en alle middelen uitgeput
heeft."
De „Pilgrim Fathers".
door Dr. D PLOOIJ.
V.
ISlOt).
Op Vrijdag 31 Juli 1620 vertrokken do
emigranten naar Delftshaven, waar zij
de Speedwell kl^ar vonden. Er wa
ren behalve Lei'dsche vrienden ook en
kelen uit Amsterdam gekomen om af-
scheii'di te nemen. Er was zelfs sprake
van gewoest, dat eenigen van die Am-
sterdamsche gemeente zouden meegaan»
maar daarvan was.niets gekomen zooals
Cushman wel verwacht had: „me dunkt
ze zouden nel.z-oo lief met ons naai- Ro
me zijn gegaanwant onze vrijheid is
voor hen ais rattekruiid en hun ge
strengheid .is ons zoo erg als de spaan.-
sche inquisitie."
liet was een hard afscheid toen zij
den volgenden mórgen aan boord gin
gen. Ook vete Hollanders stonden op de
kade en konden, al waren zij vreemden,
hun tranen niet inhouden. 1-Iet hoogwa
ter, dial op miemand wacht, riep hen
weg; huil eerwaarde leoraar viel op de
kïiüeën 011 allen met. hbm, en .beval hen
met vurige gebeden aan des II eer on ze
gen aan. Toen namen- zij afscheid van
olkandor, wat voor menigeen het laatste
bleek -te wezen."
De Speed w el 1 kwam \'oorspoe>-
dig te Southampton. Na eenige weder-
waaix&güieden gingen de-beiide schepen,
de M a y f 10" w e r en de S p-o e d w c 11
onder zeil, op 15 Augustus, maar do
Speedwell maakte water 0n zij wa
ren genoodzaakt in Dartmouth binnen
te loopen op Zondag 23 Augustus. Den
2dtn September zeilden zij wepr uit,
maar weer wend geklaagd over de zee-
waard'igiieid van de Speedwell cn
zij moesten naar Plymouth terug. Men
vead'acht den kapitein, dal hij eigenijjk
van zijn verbintenis af wilde, maar mo
gelijk -was het schip 'ook niet bestand1
togen de zeereis. Toen werd besloten
c\M de M a y f 1 0 w e r alleen zou gaan
de passagiers van de Speedwell
werden met hun goederen in de. May
flower overgebracht, dg S o c e d-
wcl 1 ging met twmtrg passagiers naar
Lofiden terug, en de reis naar de Nieu
we Woreèd1 werd' op lö September 1020
coor 102 passagiers in de Mayflower
ondernomen. Hef was een moeilijke
r&ig; het schip was veel le klein voor
het groot e getal opvarenden dö-t met de
bemanning samen bijkans 150 moet ge
weest zijn; ©r wa.s bij goed weer weinig-
bij slecht weer in het geheel geen ven
tilatie in het schip en in de kleine ruim
te waar alles volgepakt was met goede
ren en passagiers moest alles gebeuren;
een kind werd geboren en eén man
stierf onderweg. Op den bidon Novem
ber werd na c-èn stormachtige reis land
gezien- Kaap Cod. in Massachusetts.
Men wij do eerst zuidelijk gaan, in de
buurt van dc hoHandsche kolon c Nieuw
Amsterdam, nu New-lork, maar de
bemanning van het °chio woigor^-
Zoo was men genoodzaakt daar (e
landen en er ri pl-Mc te moeken voor vesti
ging- 5rooraf op den. 21 si en November,
werd1 het verbond gemaakt en ondortee-
kend waarvan boven sprak© was, en
een maand kater had men d© keuze ge
vestigd cp .die plek, duo nu New Ply
mouth heH
Dat was het begin van wat-men noem
de New England, en wat. uitgebroeid' is
tot d© Vercen'gde Staten van Noo^d-
Amer ka. On dor de zwaarst© beproevin
gen (den eersten winter stierf tengevol
ge van koude en ontbering bijna de
helft der kolome- waaronder de eerste
gouverneur John Carvesr), en on dof
kwaad gerucht en goed gerucht hebben
de eerste kolonisten versterkt, ook uit
Holland. Op de Mayflower waren
er vijf-en-dertig passagiers, uit Holland;
in 1621 met dc Fort una kwamen er
nog vior; in 1623 kwamen met de A n n a
of met dc' Little James nog yier-
en twintig; later kwamen er nog acht
tien. bij verschillende gelegenheden.
Nader aan le wijzen wal Amerika op
deze wijze'aan Holland direct on imdi
rect. te danken heeft gehad, blijve voor
dülinaal achleiavege. Maar do volgen r©
wooiricn van Gusman in 1621 geschre
ven verdienen geciteerd te worden als
een bewijs boo de geest dier .eerste ko
lonie nog leeft in bet hukï'ge Amerika:
„Het is niet mijn bedoeling om iets to
zeggen toi tof of blaam van dit liandt
Het staat zóó, dat, dbor GodB voorzie
nigheid een klein aantal van ons hier ge
vestigd eijn tot onze tevredenheid', cn
met groolo bezAvaren en moeite rustig
en voldntnd verblijf Ivor verkregen
hebbc-.n. En zooveel will ik wel zeggen
ten genoeg© van degenen, dlie mogehik
van pian zijn bierheen te gaan ter vesti
ging, dat aan. menschen die. een hoog
hart hebben en jagen naar groote rijk-
dommen. een pomaldiciijk leventje, ge-
roegens. lekkernij en pretmaker ij van
do wereld (tenzij zij lever, wiillen ten
koste van nndorer zweet of croole rijk-
dommer bezitten), ik hen niet zou raden
hier tc komen, want vooralsnog zal het
land zuike d.ingen niet verschaffen.
Maar ais c>r menschen zijn d;ie er tevre
den mede zijn bun bedrijf uit f© brei-den,
hun lijd:, krachten ©0 pogingen aan te
wenden tot welzijn van hen, die na hen
komen zullen, en die begceren het
Evan get e uit le breiden onder die- arme
heidenen, rustig zich tevreden steJlendé
met zulke ontberingen en moeiten als
door Giods voorzienigheid hun zullen
worden opgelegd, terwiil *ij nog jong
en in dc kracht var- hun leven zijn, zul
ke menschen zou ik raden en aanmeer
diiigen tc komen, want hun loon zal- hun
niet. ontgaan."
Ten slotte is de opmerking niét mis-
plaalst dat dc brocht, d'o doze Pilgrims
dreef er droeg hun godsdienst, was
Niét gelijk wel eens huil is verweten,
hurt bekrompen en lastige onveraoen-
Uikheid maar hun levend geloof. Ik ge
loof dat eir in het jaar 1629 weinig ker
kelijk georganiseerd© groepen zidhrt
zijn geweest. d5e gelijk zij. in de volgen
de termen de gebondenheid aan een
gemeenschappelijke belijdenis hebben
geformuleerd: „De voornoemd© belijde
nis des goloofs en overeenstemming,
werd erkend alleen als een richtsnoer,
hbehwijzeride naar dat geloof en die
overeenstemming vervat in de Heilige
•Schrift, en desregen was niemmond
gebonden aan dien vorm van woorden,
maar alleen aan inhoud', doel en ge
zichtspunt van hetgeen d'aarin vervat is*
En wal betreft de fornicele wiize van
aansluiting bij dc kerk. wend dat over
gelaten aan de wijsheid cn getrouwheid
•der ouderlingen, verbonden met dé
vrijheid en 't vermogen van een iéder
persoon."
„Pro Rage".
Vele honderden waren opgegaan naar den
luit» van liet Kon Zool. Bot. Gen. tot het hou
den van den eersten Provincialen Lamldaj in
Zuid-Holland der nationale vere&diging „Pro
Rege".
Te 10 uur werd de betooging ingezet met de
'uitvoering van een paar muziekismnmers door
de kapel van het Regiment Jagers, die ook
verder tijdens den voormiddag in den na
middag, werd iiaar taak overgenomen doo- de
Koninklijke Müitaite Kapel van het Regéren:
Grenadiers de pauzen tusscheu de verschil
lende redevoeriqiien aanvulde niet muzikaal
genot.
De bijeenkomst werd geleid door D«. L J
S. Crousaz, oud-veldpred'iker, voorloooig
voorzitter der provinciale aideeling, die. nadat
de aanwezigen gezamelijk Psalm 89:8 hadden
gezongen, een gebed uitsprak en voorts een
woord van welkom sprak, met name tot de mi
litaire autoriteiten, waaronder verscheiden
hoofd- en opperofficierenv die door hun aan
wezigheid blijk gaven van hun belangstelling
in .het streven der vereenirling, tot deu voor
zitter van „Pro Rege", ds Hage, tot deu
hoofdaalmoezenier, kolonel Evers en tot den
veldprediker in algemeenen dienst, ds. Janssen
Het voorstel van ds Crousaz om telegram
men van ihulde en aanhankelijkheid te zenden
aan de Koningin en de Koningin-Moeder die
(beide verhinderd varen de bijeenkomst bij te
wonen, werd met luid en langdurig applaus
en met het zingen van liet eerste couplet van
liet „Wilhelmus" begroet.
Na-dat de voorzitter er »w>g op had gewezen
dat de vereeniging en liaar geestverwanten
niet alleen voor God maar ook met God moe
ten strijden, was ihet voord aaii Jhr. W Roele
kapitein van den General en Staf, adjudant
van den Minister van Oorlog, die tévens liet
hoofdbestuur van den Militairen) Bond ver
tegenwoordigde
Inhoud van sprekers rede wa„Gericht
blijven"; gericht blijven in geestelijken zin- Hij
herinnerde aan den tijd van zijn intrede
in den dienst, toen het geestelijkeüii het leger
.geheel op den ach tergrond; werd gedrongen
door het materieele. en wees in verband daar
mede op de noodzakelijkheid van liet geestelijk
cn -het religieus element in onze weermacht.
Gelukkig is er kentering gekomen. Dc over
heid heeft haar taak begrepen en door de aan
stelling van legergeestelijken en het steunen
van aifililaire tehuizen gelegenheid gegeven
tol het hoog houden van het geestelijk element.
Evenwel mar men het werk niet alleen aar.
de overheid overlaten». Ieder die belang stelt
in onze weermacht moet zijn verantwoordeliik-
tód ih dezen beseffen. Hier vindt spr. gele
genheid op te komen tegen de campagne welke
wel tegen de kazerne wordt efe/oera.
In afkeer van de kazerne Ligt de verbetering
niet; deze moet worden verkregen door het
algemeen besef dat in de militaire samenle
ving liet godsdienstig element moet worden
bewaard en Iroog gehouden. En daarom is fcet
streven van Pro Rege van spreker zoo sym
pathiek Daarom ook moet een beroep wo-den
gedaan op de medewerking van officieren en
onderofficieren. Daarom is vooral de tulp
der vrouw zoo onontbeerlijk.
Spr eindigt zijn luid toegejuichde rede met
een aansporing om het Gericht blijven in gees
telijken zin niet te doen verdringen door tiet
streven naar stoffelijke verbetering.
Twoede spreker was Ds. P G. de Vey
Mcs'bdagh, voorzitter van deu Rinai „West-
lancf' van het Nederlandsch Jongelingsverbond
die lot onderwerp zijner rede liad: gekozen:
„Het bevel des Kon-iugs".
Spr. drukt zijn dankbaarheid uit voor de om
standigheid dat ons gezegend land wordt ge
regeerd doior een vorstin bij de gratie Gods,
door een koningin ook van karakter, 't Is
evenwel uiri over de koningin dat hij wil
spreken Pro* Reite wil niet alleen den aard-
sclieu Koing dienen» maar ook den Koning
Christus, die onze Koning is door Zijn geboom
te als Zoon van God, maar ook door Zijn
karakter het recht heeft fe heerschen over ons
volk. Jezus, de Goddelijke Koning, is afgedaald
tot Zijn volk, lot de armen, tot de zondaars.
,en daarom heeft hij ihet recht te bêveleu. ook
de jongemannen, ook de soldaden. Het bevel
nu van den Koning Christus is, "kort maar
krachtig: „Volg Mij". Tot dat volgen var» Jezus
wekt spr. zlin hoorders op; waarbij hij er op
wijst dat het onmogelijk is aar» liet bevel des
Konings te voldoen als men Jezus niet oqi-
moed ig te voet valt. om te vragen om Zijn
licht en Zijn kracht, teneinde te mogen werken
voor de eer van Zijn Naam.
De lieer W. Hogeweg, huisvader van het
Militair Tehuis Meemskerekstraat" te 's-Gra
venhage, sprak daarna een rede uit, getiteld:
,J3idt en werktJ" en bevattende een aansporing
tot het bidden, dat het uitstorten is van het
hart cn tot liet werken dat geschiedt met over
leg. ter eere Gods en gepaard met het gebed.
In het bijzonder wijst spr. op de noodzake
lijkheid van bidden en werken in verband met
de groole gevaren van liet kazerneleven.waar-
bij hij gclodertheid vindt de aandacht te »*esti-
gen op het werk der Militaire Tehuizen, d2t
liet centrale punt moet zijn van het werk van
„Pro Rege".
De voormiddagbijeenkomst werd gesloten
door ds. H. C. Zwahler, Evang.-Luth. predi
kant te 's Gravenhage, die opwekte tot moed
grijpen en moed houden voor de toepassing
van hetgeen door de sprekers werd gelee-d-
In dc pauze voerde de zan^jvereeniging
„Crescendo" van Maassluis in de groote zaal
van het f)ierentuingebouw eenige zan^iurr*
niers uit.
De namiddagvergadering, die werd» bijge
woond door de ministers van oorlog en van
justitie, stond onder leiding» s'an ds. T J. Ha
gen, oud-veldprediker, voorzitter van het
hoofdbestuur en oprichter van Pro Rege, Hij
zeide, dat het doel van Pro Rege is de be
vordering van de eer des Konings hierboven,
eok in het militaire leven, waarin het 'nale-
lieele nog zoozeer domineert, en ook van ae
eer onzer Koningin, die moet kunnen steunen
op leger en vloot
'Daarna werd de vergadering toegesproken
dóór den minister van oorlog, die zeide de
behoefte te gevoelen, zijn vreugde erover uit
te spreken, dat hij aanwezig mocht zijn op een
bijeenkomst van Pro Rege, dat hij had zien
geboren worden als een militaire vereenD
ging, doch dat, nu het zuiver militaire vraag-»
stak is kunnen achteruittred©)», ook het gezin,
waaruit de dienstplichtige voorkomt, in zijn
arbeidsveld heeft betrok! en om liet te helpen
een jongen man de zedelijke kracht te geveir,
welke iiij uoodiï heeft bij zijn intrede niet al
leen in de kazerne, maar in het leven, waar
niet minder groote gevaren dreigen dan in de
kazerne.
De woorden van den minister Van oorlog
werden 'met luid applaus beboet; eveneens
die van minister Heemskerk, die daarna (bet
woord voerde De minister van justitie z< \de,
bijeenkomsten als deze van verre strekking
je achten voor liet heden en voor de toekomst
en van het groot belang voor het vaderland,
dat oen leger niet ontberen kan, omdat alle
menschen niet zijn zooals ze zijn moeten Het
leger is een 'der onmisbare steunpilaren van
de vaderlandsclie samenleving, en deze opvat
ting is geheel in overeensterrimingj met de
Christelijke levensbeschouwing. Daarom is Pro
Rege van groote beteekenis voor de handha
ving van onze vrijheden en onafhankelijkheid-,
die we willen bewaren onder onze gelief te
Koningin,
Op voorstel van den voorzitter gaf de ver
gadering <aam de gevoelens, gewekt door dc
woorden des ministers» uiting door minister"
Pop, als hoofd van leger en vloot, toe te zin
gen psalm 134:3
Ds Janssen, legerpredikant in algemeenen
dienst, sprak daarna over de roeping vaa ons
volk jegens onze weermacht.
Vervokiens was het woord aa den milicien
v d. Kraar, die waarschuwde tegen den nieu
wen geest, diie leert, dat het geluk zal gekomen
zijn, als de stoffelijke goederen anders zullen
zajn verdeeld; waartegenover de christelijke
geest moet worden geplaatst, die het geestelij
ke boven de slotf wil zien geplaatst.
De volgende spreker was de adjudant-onder-
officier-vaandeldrager A. T. van Oosterom,
voorzitter van de Nat. Chr Onderoffioieren-
Vereerttgini;!, die tot onderwerp van zijn rede
had gekozen: Afzwaaien, en toch paraat blij
ven.
Tijdens de rede van de heer Van Oosterom
bewogen zich liet was de verrassing, die
deu minister van oorlog den landdag bereid
had.boven liet terrein vier militaire vlieg
tuigen. van waaruit later biljetten werden ge
strooid, bevattende een aansporing tot steun
van het «door Pro Rege beoogde doel
Vervolgens trad als spreker op mr. H. Bij-
lavcld, oud-minister van marine, met zijn rede
ületiiteld: Golfbrekers In de zee van het leven
zoo zeide hij, zijn noodig golfbrekers, verschil
lend vau vorm en van bouw om den stroom te
houden in veilige bedding, om een veilige nar
ven te iielpen vormen. En tot die golfbrekers
behoort Pro Rege. 'Het werk dezer verecniging
met haae imlilitaire en hare burgerafdeeling,
vormt een veilige havenkom, waarin het schip
van staat veilig kan blijven li:»gen Daartoe
is evenwel noodig, dat de elementen waaruit
de haveiKlammen zijn opgebouwd, levende slec-
nen zijn door hun contact met de levende
steenrots, die Christus is. en in gehoorzaam
heid aan de gestelde machten.
Tot slotwoord sprak ds. B Tichelman, Ned.
Herv. predikant te Scheveimngen. Het was
Aooral een aansporing tot behartiging van dc
geestelijke belangen in het leger en tot strijd
tegen de ontketening en ontwrichting van de
maatschappij, mede door liet steunen van de
christelijke organisaties en trouw aan de Ko
ningin.
Met een woord*van dank, in het bijzonder
aan baronesse Clifford, presidente der rege-
lingscommissie, sloot, ds Hagen den landdag.
Gemeentezaken.
Burgerlifk Armbestuur.
In de Raadsvergadering- van 2 Md 1913
werd door (Jon -Raad oen commissie voor
(I© Burgerlijke Armenzorg ingesteld, m
afwachting- van de oprichting van eon
officloa! Burgerlijk -Armbestuur. B. en
W. bicdén nu den Raad' een r-gfipment
aan tot instelling- van een Burgerlijk
Armbestuur.
Ter toelichting van dit reglement ver
klaren B. cn W o. m. hot volgende:
Hoewel de Velgcvor den gemeentebe
sturen groote vrijheid heeft gelaten, daar
elke gemeente «èlve moet trachten eeno
hoar passende organisatie eter burgerlij
ke armenzorg te vuuJon, bevat de Ar
menwet toch enkele onderworpen, waar
van regeling in hel reglement wordt
voorgeschrecen. /5ij betreffen het. onder
zoek, dat. aan de toekenning van eene
ondersteuning moet voorafgaanhet too-
zicht op de ondersteunden, het geven
van voorioopige ondersteuning m ge
vallen die geen uitstel dlukfen en het
toezicht op uitbestede personen. Tot. het
aanstelten van armenbezoeker? verptich*
do wet niet; jn aansluiting aan den be
staan den toestand zullen evenwel doo»
B. er. NV. een armmeester en, zoo noodig
een of meer armbezoekers benoemd wor
den. ltel ligt daarbij »n de bedoeling van
B. en NV. om den armmeester vooricteig
in te declen in den rang van adjunct-
administratief ambtennar en de armbe
zoekers voorloopt? op le nemen onder
de klerken 3de klasse. Naast deze bezol
digde is ook aanstelling van onbezoldig
de armbezoekers mogeiiik gemaakt. Het
kwam B. en W. namelük aanbevelens
waard voor, dat personen, <"e ^ch be
langeloos aan het 7.00 hoog-; nuttige
werk dor armverzorging willen wljd«a
