Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEYESTIGD ZIJN PER KWARTAAL f 2.50 PER WEEK f 0.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90 Iste JAARGANG. - WOENSDAG 9 JUKI 1920. - No. 57 BUREAUHOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIEPRIJS - PER GEWONE REGEL f 0.227 DES ZATERDAGS f0.30 INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF. KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 30 woorden 50 cent Zaterdags 75 cent, bjj vooruitbetaling. Dit nummer bestaat uit twee bladen Het bestuur der Gemeente. V- De burgemeester wordt bijgestaan door de w 01 h o u df e r s- Deze wo-rden uil en dioor den Raad gekozen: m genieenten met minder dan 20,(WO ztclon 2, in gemeenten van 20,000 lot 100,000 zielen 3 of 4 en in gemeenten met meer dan 100,000 zielen 4. 5 of 6 naa/r keuze van den Raad De wethouders genieten een salaris dat evenals" dat van den burgemeester door Ged Stalen wordt vastgesteld Do helft van dat bedrag geldt als vast inko men; de andere helft wordt orn de drie maanden lusschen hen verdeeld in ver houding tot het aantal bijgewoonde ver gaderingen'. Met den burgemeester vor men de wethouders een college dat zorgt voor de uitvoering van besluiten, van den Raad en dal beslissingen heeft voor te bereiden. Van hun beleid zijn zij aan don Raad verantwoording schul dig- Het spreekt vanzelf dat de keuze der wethouders van veel belang is Want wol staai de Raad aan liet hoofd der ge meente, maar practisch is het toch zóó, dat de Raad in veie opzichten vail B. en AV. afhankelijk-is- Dit college moet nu eenmaal in vele opzichten zelfstandig optreden en kan door de voorbereiding van besluiten en benoemingen grooten invloed uitoefenen. Een dankbare post is het wethouder schap «n vele gevallen met. Veel meer nog dan do raadsleden moet -een wlhouder rekening houden met de pmetijk en zich bepalen tot het bereikbare. Een raadslid kan gemalde olijk allerlei uit propagandistisch oogpunt mooie voorstellen doen, hij kan naar hartelust retireren en afbreken, maar een wei- houder die geroepen is de zaken uH te vu- ren en die dus als vanzelf met de .i'uuucveeile draagkracht der gemeente moot rekenen kan dat niet. 't Is dan ook een zeer gewoon' ver^ sehijnsel dat raadsleden eenmaal tot wethouder gekozen, omkceren als een blad aan den boorn. Personen diie altijd in 'de oppositie waren cn lang niet malsche crit'ck oefe nen worden dan plolsckng zeer gema tigd. En dat niet omdat ze zelf veranderd zijn, maar omdat- ze door de harde prac- tijk gedwongen worden. De gemeentelijke machine is veel meer ingewikkeld en werkt heel anders 'dan zij ziich hadden voorgesteld'. Zij riioeten werken met, en zijn afhan kelijk van allerlei ambtenaren. Er moe ten adviezen worden ingewonnen, er moet rekening worden gehouden met de hoogere autoritei L-n enz. Een wethouder kan nu eenmaal vaak ïiiet wat hij wel zou w:l! m. j Vandaar dat de socialisten, wie liet in do. eerste plaats om politieke winst te doen is en bij wie de gemeentebelan gen vaak pas in de tweede plaats ko men, dl:c haken naar de gunst van de „geachte kiezers" en daarom graag spre ken naar den mond! van het politiek Jeruzalem, liever hun k''acht zotken in een scherpe oppositie dan in het ver richten van opbouwende arbeid, cn als regel op hef bezetten van wethouders- zetels niet gesteld zijn- Het spreekt wel vanzelf dat wij als anti-revolutionairen zoo niet mogen handelen. De vraag is niet in 'de' eerste plaats wat voor partij-belangen liét meest be vorderlijk is. maar wat geacht moet wor den te zijn in liet belang der gemeente- Hieruit volgt natuurlijk niet dat, or:ze raadsleden onder alle omstandigheden wetho u dors ze t els hebben te aanvaar den. Zij behoeven zich volstrekt niet door andere partijen le laten gebruiken. Maar zij mogen zich evenmin aan hun ne verantwoordelijkheid! onttrekken. Bij de vcric'ezingen voor den "emcen- tciraad moet hiermede rekening worden gehouden. Gekozen moeten worden mannen, d'e bekwaam en geschikt zijn als wethou der op te treden, ontwikkelde, energieke mannen, die kennen de behoeften van onzen tijd, diie zich met hun geheolo hart willen geven aan de bevordering van de belangen der gemeente en die ook als wethouder de vaan onzer begin selen wenschcn hoog te houden. V De Obstructie. Do roo-de -obstructie in de Tweede Ka mer behoort weer tot het verleden, Is als een nachtkaars uitgegaan-. De oorzaak ligt voor de hand. Het was een kunstmatig relletje Er was geèn werkelijke, slechts g e- ma akte verontwaardiging. Van een vertrappen van do rechten van het volk-was geen sprake. Vandaar dlat het ook ondanks d'e dolzinnige po gingen van de socialisten absoluut met reageerde. De rechtmatigheid van de obstructie word nergens gevoeld Er was geen sympathie De stem van die roodc fractie vond 'geen weerklank. Het volk in zijn bree-dé lagen toonde hooger le slaan dan de heer Duits- Als een stemming werd gehouden zbu blijken dat do overgrroote meerderheid staat aan de zijde van den hoer DeBui- son je die verklaarde voor het optre den van den heer Duijs zoo. ontzetten de minachting le hebben dat hij de be scherming van den Voo-rzUter afwees. Troelstra heeft zich weer opnieuw Vergist. Zelf heeft hij 'dit erkend'. Ons doel, zoo verklaarde hii. was do massa van den ernst der zaak te door dringen. De ijskoude afwijzende hbuctling van het volk en de hopeloos mislukte sta- kimgen gaven het antwoord. En zoo moest, de obstructie d-ie met zooveel bombarie was ingeluid "P een iheftl onaangename wijze oindfigen- Mr. Troelstra en zijne vrienden, die ->n revolutionaire lauweren hadden ge hoopt zijn evenals hii een^voriT^e- gele- genherld tot een bel aching geworden. Hot spreekt wel vanzelf dat wij ons ov.sr dezen afloop van ha1"'*1 verheugen. Daten we zorgen dat. als d'e roede I ei - 'ders opnieuw d'oor de revoltio.kooMs worden aangegrepen, zij Zich ook weer opn'cuw vergissen. Wakker on waakzaam, "dn! is het pa rool dat in onze gelederen blijvend moet ■worden gehoord. STADS NIEUWS. Gisterenavond had: in de Graan bouw" een vergadering plaats, belegd door de. Ledsche afdee-ling der Commu nistische Partij. Een drietal sprekers voerdenna de opening van den voor zitter het woord1, o. a. ook Dr. J. A. N- Knuttel. Alile sprekers ageerden legen de anti-revotut'ewet en tegen de Zon dagswet, hoewel nieuwe gezichtpunten niet naar voren gebracht werden. Aan het eönd <ler vergadering stolde do voor zitter voor een molie te sturen aan den Voorzitter der Tweede Kamer, welke onder applaus werd aangenomen. Om ongeveer half elf ging de goed bezochte vergadering onder het zingen van de Internationale uiteen en werd er nog een kleine betooging door de stad gehouden, welke een or-deljjk ver loop had- Hel godgeleerd dispuut van liet Lendsch Studentencorps,. Beresjiet, heeft gisteren zijn l(X)-jarig bestaan herdacht met. een feest.vergadering in de sociëteit Minerva- De voorzitter opende deze ver gadering met er zijn leedwezen over uit te spreken, dlat het 100-jarig beslaan gevierd wordt op een oogenblïk, dat Beresjiet een kwijnend bestaan lüdf- Hij en ook de volgende sprekers waren ech ter hoopvol gestemd en hadden het vas te vertrouwen, dat deze dag een'nieuwe geboorte van-het.-dispuut zou tengevolge hebben. Prof. dir. K. H- Roessinglh ,cle .voorzitter van het eere-comité, di'e 'de feestrede hield gaf dlaarin een geschied kundig overz eilt van Beresjiet van 1320 af. Hij wees daarbij de lijn aan, waar langs de theologie in Nederland en daarmede in Beresjiet zich heeft, ont- v kkc-ld en illustreerde dit o. m, door de slelt':ngcn te vergelijken van omstreeks 1370 rn 1330. Ten slotte memoreerde hij met. warme woonden, wat Beresjiet voor ieders persoonlijk-leven in zijn stu dententijd was. Na de c-ritiek, waarin ds- J- Crins en ds. O. Heldring, de oudste eereleden, vele persoonlijke hcrinr. ringen naar vo ren brachten, werd om't groote vroo- liikheril de exegese O. T. ingezet, daar bij door ds- -Van Hoek', die deze exegese leidde, -een belankriike ITobreeuwsche kennis werd aan den dag geleed. v Hierna hielid de heer II- Hoogendijk een lezing over het. tweede en d«- -de deel van den Kleinen Johannes, die hal verwege met het oog op de receptie moest onderbroken worden De recentie, welke van 4,30 lo-l 5,30 uur duurde, was druk bezocht. Tot. beisüwt was er een feestmaaltild. waaraan tal van oud1;!eden en genoo- ddgden mede aanzaten. Wij voldoen gaarne aan liet verzoek van de organisatie der A -R. lviesveree- nig.ing alhier om de aandacht te vesti gen op de in dit blad voorkomende a-dL verienlie waarin bekend wordt ge maakt dat de gelegenheid' is openge steld dc kiezerslijst tc controleer en. Hel spreekt wel vanzelf dat-bii de sa menstelling van een lijst met Qirca 31000 namen fouten zijn gemaakt.. Daar om is het van belang dat een ieder zich "var. le voren overtuigt of zijn (haar) naam op de lijst voorkomt- Op den dag van de stemming moet een ieder weten of hij (zij) al of niet kiesgerechtigd is. Dit is vooral van beteekenis omdat bij het verzenden van de oproepen gskaar- ten nog wel eens vergissingen worden gemaakt- Uit het niet ontvangen van een od- roepingskaari volgt volstrekt niet altijd dat men niet tot de kiesgerechtigden be heert, en dat men d'us gerust van de slembus weg kan blijven, of op reis gaan. Tijdige controle is dus zeer gewenscht. BINNENLAND. Opheffing der crisislichamen. De minister van Landbouw spreekt in het wetsontwerp inzake onkosten wegens crisisuitgaven hef vertrouwen uit dat in den loop van Klit jaar tot opheffing van zoo goed als alle der bestaande crisislicha-- men kan worden overgeenon. Onderwijsraad. In de week van 31 Mei tot 5 Juni heeft de ie afdeeling van den Onderwijsraad dagelijks zitting gehouden ter bespreking van de wijziging van het academisch sta tuut, mat afgevaardigden van de facul teiten der Universiteiten, der Technische Hoogoschool, der Landbouw-Hoogeschool en van de Nationale Studenten^ tudie- organisatie. Op Woensdag 9 Juni vergadert een sub commissie uit den Raad met eenige des kundigen ter behandeling van onderwijs- belangen van aesthetischen aard. Provinciale Staten Zuid-Holland. Het Centraal Bureau ter verkiezing van leden der Prov. Staten heeft in zijn ver gadering ten Raadhuize in de vacature-dr. De Geer benoemd verklaard tot lid der Prov. Staten van Zuid-Holland den heer L. J. Karreman te Overschie. Installatie Centrale Jeugdraad. De Minister van Onderwijs, dr. De Visser, zal Vrijdagmiddag 11 dezer des namiddags të half drie in een der lokalen van het Departement den Centralen Jeugdraad in- stalleeren. Bruinbrood en roggebrood. Het antwoord van den minister van Landbouw op de vragen van het Eerste- Kamerlid den heer Bergsma in zake den invloed, dien het ophouden van de ver strekking van goedkoope rogge op den roggebroodprijs izal hebben en betrekkelijk de wensclielijkheid van de voortzetting der distributie van goedkoop bruinbrood in de gewesten, waar het roggebroodgebruik op den voorgrond treedt, iuidt: 1. Het is" den Minister bekend, dat het gebruik van roggebrood in ons land plaat selijk zéér verschillend is, zoodat, indien de verstrekking van goedkoope „Regee- rinsrogge" zonder meer werd opgeheven, de bevolking van Friesland en van de oos telijke provincies zou worden ten achter gesteld bij die van de overige gedeelten des lands. Om zulks te voorkomen, zullen de houders van roggebroodkaarten, bruin- broodkaarten kunnen ontvangen, zoodat zij in de verstrekking van goedkoop brood kunnen blijven deelen. 2. Aangezien na het ophouden der ver strekking van goedkoope rogge de handel weder in de behoefte aan rogge moet voor zien, zal de prijs van het roggebrood zich alsdan regelen naar de prijzen der rogge; het is niet onmogelijk, dat daardoor de prijs van het roggebrood met 40 50 pet. zal stijgen. 3. Waar de prijs der Regeeringsrogge nu reeds geleidelijk is opgevoerd van f 6.30 tot f 19.50 per 100 K.G., meent de Minister van verdere overgangsmaatregelen te moeten afzien. 4. De distributie van goedkoop bruin brood zal nog eenigen tijd worden voortge zet; de Minister heeft ton opzichte van de vraag, in welke gemeente deze distributie kan vervallen, het oordeel der verschillen de gemeentebesturen ingewonnen. Het ligt in de bedoeling om de verstrekking van het goedkoope bruinbrood in het bijzonder in die gemeenten te doen plaats hebben, waar thans als regel roggebrood gebruikt wordt. 5. Het meel, dat ten behoeve der bruin- brooddistributie wordt verschaft, wordt sinds 17 Mei j.l. uitsluitend uit buitgnland- sche tame gemalen; de Minister verwacht, dat dientengevolge de hoedanigheid van het daaruit samengestelde bruinbrood zeer goed zal zijn. BUITENLAND. VERKIEZINGEN IN BUITSCHLAND. De officieels uitslag van de Rijksdag verkiezingen in Duitsehiand is als volgt: Dml-sch natio-nalen 62 zetels, aantal Aan het Zoeklicht. Leiden, 9 Juni' 1920. Maandagavond kon ik do verzoeking niet weerstaan eens even een kijkje te nemen op de Raadstribune. Ik had gehoord dat Mevrouw Dubbef- deman aan het woord zou komen. M s- schien dacht ik worden dan de practische bezwaren die ik legen het passieve vrouwenkiesrecht heb wel ten deele weggenomen. 't Omgekeerde gebeurde echter. Er werd niets gezegd, dat niet min stens zoo goed door mannen zou kun nen worden gezegd. En 't vrouwelijk sentiment uitte z'cli op een wijze die mij allerminst aan trok. De heftige uitvallen aan 't begin had den al heel weinig vrouwelijks. Men zou er dol vari worden, zed me vrouw D- Ik geloof dat ze beter had kunnen zeggen: men zou er zenuwachtig ran worden. Want dat. wa<* zij ongetwijfeld. Nu is ctat natuurlijk geen schande. Maar schade kan het wel geven. Mijn indruk was tenminste nadat ik beide, dames enkele oogenbliikken haid gehoor^,; het verdwijnen van deze vrou wen uit den Raad zou noch de gemeen tebelangen noch haar zelve schaden. Ik ben niet bekeerd, Maandagavond- observator. stemmen 3,636,351. Duitsche Volkspartij 60 zetels, aantal stemmen 3,456,131. Centrum 66 zetels, aantal stemmen 3.500,830. Democraten 44 zetels, aantal stemmen 2,152,569. Soc-dcm- 169 zetels, aantal stemmen' 5,531.147. Onafhankfliiken 76 zetels, aantal stemmen 4,809,862. Communisten 2 zetels, aantal stem men 438,199. Eeiersche Boerenbond 5 zetels cn Chr- Federatie l" v '••!-. le samen aantal stemmen 1.254.963. Wejfen 5 zetels, aantal stemmen 318.104. Totaal 449 zelels- Uit deze cijfers blijkt dat een belang rijke verschuiving heefl plaats gehad- De meerderheiidssocialislen verloren niet minder dan 54 zetels terwijl cle on af han kei ijken diie in de oractiik niet zoo heel ver van hun afstaan met 52 zetels vooruitgingen. De Duitsch nabonalen klommen van 44op 62 zetels, "terwijl de Volkspartij zelfs van 19 op 60 zetels kwam- Het resultaat van de verkiezingen is dat. de tegenwoordige regeeringsmeer- dcheid iy verdwenen. Alle bladen zijn het er over eens dat d( samenstelling van een nieuw kabi net groote moeilijkheden met zich zal brengen- F-:-t kstinet traant ents'**" Het rijkskabinet is onu'er .voorziitter- schap vari den rijkskanselier büf-enge- komen om zijn houding te bepalen le.n opzichte van den voorioopigen uitslag der Rijksdag-verkiezingen. De rijkskan selier heeft zijn besluit tot aftreden he denmiddag ten uitvoer gebracht- Het aftreden van het geheele kamnet in verband met. den voorloopi'gen uflsla'g der Rijksdag-verkiezingen is niet sle&ftta een formeel feit. zooals in alle com' 'u- tioneel geregeerde landen gebruikelijk Is. doch is vooral ook het ge-volg van do nederlaag der regeeringspariij. Aan do- ze nederlaag moet het aftreden der re- rtUlLLETON. Langs donkere wegen. H) „Ja, waarlijk", zuchtte Mrs. Reid en hare oogen rustten gedurende eenige oogen'blik- ken vol 'teederheid op Mary's ernstig ge laat. „Nu, ik heb gezegd, wat ik te zeggen ha.d cn wil u niet langer met ongevraagde raad gevingen plagen; wij zullen goede vrienden zijn, dat heb ik al bemerkt, want ik houd xa'n een open, vrijmoedig karakter. Nu wil lk u niet langer ophouden, want ik hoor buiten ongeduldige voetstappen; misschien wilt gij vanavond nog wel wat bij mij in mijn kleedkamer komen zitten maar kom dan ieder afzonderlijk; dan kan ik beter leeren kennen"; en toen verzocht zij bun, vriendelijk glimlachend, heen te gaan. „Wat hebt ge ons lang laten wachten!" pruttelde Bertie, die zij wanhopig voor het buis op en neder vonden loopen; Grey leunde 'over het hek en maakte geen aan merking. „Hebt ge altijd precies anderhalf uur noodig om uw hoed op te zetten?" „Wij zijn bij Mrs. Reid geweest, die ons liet vragen om te komen. Het spijt mij, dat M hebben laten wachten, Bertie", apt- wuorüue Mary een weinig ernstig; en toen wandelden zij de laan in. HOOFDSTUK IX. f De Octoberzon bescheen de laan met haar gulden stralen, toen de vier jonge menschen het hek van het kasteel uitgin gen en met snellen tred voortliepen, terwijl de dorre bladeren onder hunne voeten kraakten. Mary's ernstige stemming duur de niet lang. Menig stuursch Vlaamsch gelaat verhelderde bij den aanblik van deze straJlende jonge gezichten. Telkens barstten zij in vroolijk gelach uit. Dollie 3prak minder dan Mary. Zij was verlegen voor haar metgezel, die er zoo ernstig uitzag.- Maar al sprak zij weinig, toch schitterden haar kleine, blauwe oogen van genoegen on (kileui'de een licht 'blosje haar anders zoo bleeke wangen. Was het geen droom, deze vreemde wan deling door een onbekende stad? Dollie kneep zicb meermalen ten bewijze dat zij waakte. Al leefde zij ook honderd jaar, de zen heerlijken dag zou zij nooit vergeten nooit, nooit! en toen schrikte zij hevig en bloosde, daar zij zag, dat Grey naast haar stond en haar bedaard met vroolijk tintelende oogen aanstaarde. „Als wij in Engeland waren, zou er zich terstond een groep toeschouwers om ons 'heen verzamelen, ohi te weten, wat gij daar •locii ziet op cue daicen aan uen oveilkant zeide hij met een zekere verheffing van stem, die bij hem een iteeken van stil ver maak aanduidde. „O, sta als 't u blieft eens even stil, wij kunnen hier niet zoo snel voorbijgaan. Waar zijn de anderen? Ik heb nog nooit zóó iets sefhoons gezien", zeide •ollie ge heel buiten adem. Welk een menigte indrukken kreeg Dol lie in den loop van dien morgen. Nu eens gingen zij door nauwe met gras begroeide straten, dan weer kwamen zij bij een ka naal, waarop zich zwanen met gebogen halzen en glanzende veeren langzaam voortbewogen. Zoo bereikten zij ten Jaatste de kathedraal, waar zij binnen gingen. De meisjes waren zeer onder den indruk, toen de zware deuren zich achter hen slo ten. De jonge mannen stonden ter zijde te fluisteren, terwijl zij hen gade sloegen. Dollie slaakte eene onderdrukte kreet van verbazing, toen zij het schitterend geheel zag. Door het gesloten hek van het koor kon den zij de marmeren koorstoelen zien. De muren waren behangen met donkera schil derijen; een flauwe geur van wierook ver vulde de lucht; overal zag men knielende gestalten; de kapelletjes rondom het koor hadden elk hun eigen stillen aanbidder. Dollie stapte er één binnen en zette zich neder, Er was eene schildering bij van Van Oosl, die liet kind Jezus in den timmer manswinkel te Nazareth voorstelde. Een armoedig gekleed man met grijzend haar, trad de kapel binnen, maakte plechtig het tee'ken des kruises, en knielde voor de schilderij neder. Dollie sloeg hem met wijd geopende oogen gade; hare gedachten wa ren geheel verward. Zij dacht aan de ge sloten kerken in Engeland, met de wednige diensten, het klein getal bidders, en den killen, le-digen indruk, die zij gedurende de week maakten. Hier was warmte en leven; onhoorbare gestalten gingen telkens in en uit. En hoe eerbiedig waren zij! Hoe moest men hen benijden, dacht Dollie. Ieder bracht zijn kruis mede en legde dat, als het ware, ne der op het Heilige der Heiligen, om zicb dan weder verfrischt en versteTkt in de wereld terug te begeven, „elk voor zich en God voor allen", dacht Dollie, overstelpt door haar gevoel. Mr. Lyndhurst vond haar in gepeins ver zonken en eenigsziins vermoeid torug, en maakte eene kleine verontschuldiging. „Ik heb een gevoel, alsof wij u veron achtzaamd hebben, Miss Maynard." „In het minst niet. Hoe meent ge dat zoo? Ik geloof, dat het goed is hier te zijn", antwoordde het meisje zacht. Zij sprak zeer eenvoudig, maar zag hem aan met oogen, die zooveel zielsverrukking uit drukten, dat de jonge man er stil van werd, en zich terug trok, tot zij zich uit eigen be weging bij hem voegde, en hem .toestbnd haar naar huis te geleiden. Deze dag, die zoo diep in Dollies geheu gen gegrift stond, was de voorlooper van vele anderen. Eiken morgen wandelden de vier jonge menschon, somtijds door Char lotte vergezeld, cn somtijds alleen, door de merkwaardige oude stad. De bezoeken aan de verschillende kerken vonden zij echter het aangenaamst. Het is te betwijfelen of de beide jonga •mannen evenveel geestdrift hiervoor ge voelden, maar zij droegen de beproeving met groote gelatenheid. Gewoonlijk wacht ten zij buiten, terwijl de meisjes den dienst gingen bijwonen. Mary, die streng in hare opvattingen was, aarzelde somtijds en wilde liever buiten blijven, maar Dollie wilde van geen tegenspraak liooren. „Wat doet bfet er toe? Wij kunnen da4 gedreun toch niet verstaan; maar wij kun« nen onze eigen gebeden opzeggen en onzen eigen gedachtengang volgen. Ik vind he| prettig al die biddenden- te zien en den wierook te ruiken.AUerlei vreemde gedach« ten komen in mij op, als ik in de duisterni# neericniel; alles is er donker en de men* shen knielen te midden van die duisternis» maar ginds door het geopende hek ziel men licht en waarheid. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1920 | | pagina 1