NieuweLeiMCont
Tweede Blad.
Woensdag 28 April 1920
Uit de Pers.
MINISTER HEEMSKERK.
In het „Wefekblacl voor den Midden-
Stand" £af de heer D. Hans onlangs een
„•parlementaire film" van Minister Heems
kerk. Daarin zegt hij van onzen Minister
van Justitie o.m. het volgende:
„De heer Hteoraskerk heeft zich in het
tkabinet-Ruys vergenoegd met een rol op het
tweede plan. Althans uiterlijk. Hij. dt? oud-
premier, werd minister van justitie. Maar
geloof gerust dat hij in werkelijkheid en
•achter de coulissen heel wat meer te ver
tellen heeft,
In de Kamer is hij allerwege een gra'ag-
gezienb figuur. Een man van prettige, be
weeglijke jovialiteit. Hij is een Calvinist,
maar één van liet moderne slag. We ken
nen allen de orthodoxen, zooals ons die
In vele boeken beschreven worden, zooals
-ze op ons neerkijken van deftige portretten
Stroeve, ehrentfeste figuren, vol gedegen
ermt en stille statigheid, plèclitig en breed
van gebaren, zVvart van kleed cn zwart van
geslotenheid. Zooals Kuyper zat in het. par-
lemcent: helt was de studie van ten schilder
waard. Onbeweeglijk.in z'n bank, de han
den op elkander tegen de buik, zat hij te
luisteren, een trek van stuurschheid en on
bewogenheid op het gelaat, de lippen stijf
gesloten. Hij laehüe nooit. Grapp'en, geestig
heden hoorde hij, maar... hij hoorde ze niet.
Ze hadden geen vat op 'm. Ze gleden
langs heen, als regendruppels langs een
olie-jas. Aan dit soort Calvinistisch uiterlijk
is het parlement vele jaren gewend geweest
Talma bracht, een andere generatie naar
voren: meer los in bewegingen, meer wte-
reldsch en modieus gekleed, met een revo
lutionairen das, een gekleurd vest en een
on-Calvinistisch fantasie-costuum was dhze
afgevaardigde absoluut niet de type van 'n
orthodox predikant. En Heemskerk heeft
het parlementair-Calvinistisch uiterlijk in
'n nog nieuwere phase van ontwikkeling
gebracht. De naam: jolig-Christelijk, onder
zijn kabinet ontstaan, toont reeds aan, hoe
weinig in het parlement de, wat men dan
noemt Christelijke leden tot dusver aan
vroolijkheid te zi*en hebben gegeven. En als
minister Heemskerk vroeger aan het rede
voeren wqs en met z'n sprenkelend vernuft
de Kamer bezig hihld. en gloeiende vonlftn
van geestigheid deed opspringen en z'n
spontaan zich geven de Kamer in beweging
bracht, dan... zag men Kuyper-al weer in
z'n bank zitten: stil roerloos, gesloten,
somber, stuursch, en men voelde als liet
ware in hem leien wrevel tegen dit nieuwe
verschijnsel van parlementair Calvinisme...
en dan zag men ineens, «fel duidelijk, het
verschil tusschen deze tweo Christen-staaüs-
lieden.
Zóó is Heemskerk nog.
Hij werd heel wat jaartjes ouder, maar
zijn gehst. bleef jong en lenig en aan alle
somberheid heeft hij een broertje dood.
Hij lis heelemaal geen doordrijver, Geen fa
naticus.
De heer Heemskerk staat daar, trots z'n
Ca lvinistische begins'elen, als de man van
'n meer gematigde rechtsche politiek, genia
tigder nog dan hij als Kamerlid' heeft
voorgestaan. Want dan kon z'n redenaars
talent nog al eens uitschieten in felle vlam
metjes van él te scherpe op-den-man-af-be-
striiding. Dan kwam hij 's middags haas
tig Ti it Amsterdam, van het Prinsen- naar
•het Binnehof, draafde, de Kamer in, schoof
„de krullen van z'n voorhoofd weg" en
hield een half uur later soms een redevoe
ring, die de linkerzijue in nijdig ïnterrum-
petren deed ontsteken. Dfc overdreven
scherpte, die onaangenaam aandeed, wel-
- ke hem- als Kamerlid wel kenmerkte, is la
ter geheel verdwenen. Spotten kon hij als
weinigen. Wat dansten de bdete buiken der
Kamerleden niet van pleizier, toen hij, tot
den heer HugenhoHz sprekeml het eens had
over „de geachte verbeelding vpn den go-
achtcn afgevaardigde". En wat zwom de
perstribune in oprechte vroolijkheid toen
de Min. ook eens zoo simpel langs z'n neus
weg zeïde in verband met dagbladkritiek
op z'n Kabinet: „Ik heb groote feerbied
voor de menschen van de krant, maar ik
geloof toch dat journalisten niet de meeste
ondervinding hebben van hdt. oplossen van
ministrieele crises." En dan rnoet inen den
minister zien, als hij er iemand „tusschen"
heeft genomen
De Kamer juicht hem toe.
En dan neemt de heer Heemskerk de lorg
net van den neus, heeft zelf verbazend veel
preï. en kijkt, ondertusschen hen slok water
nmcnd, de Kamer in als wilde hij zeggen:
,,Hoe is-t-ie?"
De uitdrukking ,,'n stelsel van stelselmatige
stelselloosheid" is geloof ik, óók van hem.
Evenals dc woorden „in den meest volstrek
ten zin van het woord absoluut onjuist"
waarmee hij de bewering van een Kamer
lid bestreed. Én hoe aardig .was het mo
ment, toen liij, de parlementaire breedspra-
kiheid critiiseerend op een .stapel „Handelin
gen" wees en uitriep: „Dat spreekt
boekdeelen." En dat andere, toen hij in de
bat over kunst en amusement tot den heer
Ter Hall zei: „Uw speech b.v. was een arnu-
sument, maar ghen kunst."
Een knap man. Ouwe rot- op parlemen
tair gebied. Scherpzinnig als weinigen. Die
schitterend de kunst verstaat om zich niet
bloot te geven."
WELK IS DIT ORGAAN?
Wij lezen in De Rotterdammer:
Een onzer vaderlandse he bladen be
vatte dezer dager: een merkwaardige
uitspraak over de duurte en haar be
strijding.
Letterlijk schreef liet: ..Dc prijsda
ling is uitgebleven. In tabakshandel en
industrie werden nog steeds ten koste
van het publiek de schandelijkste woe
kerwinsten gemaakt, en nu de rerjee-
ring de duurtewet heeft laten veneer-
pen, schijnt de hans verkekendal in
dien toestand vcrbeterina_ komt."
Van welken vurigen voorstander van
ide Duurtewet komt deze klacht?
Welk is hel orgaan, dat de regeeririg
ongenoegzaam enthousiasme verwijt
voor CLMie, zaak' die liet zelf met bran
denden ijver voorstond?
Het. is - - Het Volk, het orgaan der
D. A. P-, wier aanhangers in de
Tweede Kamer allen zonder uitzonde
ring legen de Duurtewet stemden
[Van „laten verwerpen" -gesproken!
De toestand in Sovjet-Rusland.
Van betrouwbare zijde ontving de
„Temps" uitvoerige inlichtingen over den
oogenblikkelijkén toestand in sovjet-Rus
land. Aan het „Temps'-artikel is liet vol
gende ontleend:
De biniTcnlantlsche toestand in het Rus
sisch sovjetland is werkelijk allertreurigst.
De hongersnood, de koude en de besmette
lijke ziekten richten er ontzettende ver
woestingen aan.
ITet vreeselijlcst schijnt de bevolking van
St. petersburg te lijden. De dooden-regis
ters van deze stad dragen ontstellende cij
fers. Het eertijds zoo florissante Peters
burg draagt gemid^ld bijna 30,000 dooden
maandelijks ten grave. De epidemische
ziekten zijn van deze. enorme sterfte de
voornaamste oorzaak.
Het hospitaal „Nikolai esysky", dat voor
2500 zieken ingericht is, herbergt er thans
niet minder dan 12,000. Er zijn geen bed
den, geen verplegïngs-pi&teriaal; er Kaeïi-
schcn de meest wanordelijke toestanden.
De dokters zijn niet in staat, alle zieken
verzorging te bieden. De chirurgische ai-
deeling in het hospitaal is hopeloos ont
redderd. Er is geen brandstof, om de ope
ratiekamers te verwarmen; de operaties
hebben dan ook gewoonlijk den ctood ten
gevolge.
M e n scha.t, dat van de 100
kinderen, die ter wereld
komen, ternauwernood twee
het i e v e n hebben.
Do typhus-lijders hun aantal loopt Ln
de duizenden zijn bijeengebracht in de
nabijheid van het Baltisoh station.
Begin Maart waren reeds 225 gevallen
van Aziatische pest te Petersburg
geregistreerd. De watervoorziening func-
tionneert er niet meer. De afvoer van
vuil water is onmogelijk, alle rioleering is
onklaar. Men vreest dan ook, dat de be
smettelijke ziekten zich zeer binnenkort
nog op ontzettender wijze zullen uitbrei
den en dat de heele streek om de RussL
sche hoofdstad zal worden aangetast.
De twaalf-urigc arbeidsdag, door do
sovjet-mannen ook te Petersburg gedecre
teerd geeft weinig practische resultaten,
de productie blijft uiterst gering. Wegens
gebrek aan brandstoffen moeten trouwens
de fabrieken, de een na de andere, het
werk staken. Zelfs de fabricage van papier
cn van bankbiljetten heeft men te St. Pe
tersburg moeten stopzetten.
Ofschoon men alle hout uit de stadstuL
nen weghaalt en opstookt, bedraagt in
geen enkel logement de temperatuur meer
dan 3 graden boven nul.
Het geld is zoozeer in waarde gedaald,
dat de commissaris van financiën op 25
gouden roebels de waarde schat van een
bankbiljet van 1000 roebels.
Te Moskou is de toestand weinig beter.
In de bureaux van een groote sovjettisti-
sohe industrieele onderneming heeft men
dezen winter te werken gehad bij een tem
peratuur van 1 1 2 graden boven nul. De
proletariërs, in deze onderneming werk
zaam. hebben danig honger geleden. Hun
salaris bedraagt 2500 3000 sovjet-roebels.
Om zich echter wat extra voedsel te ver
schaffen de sovjet-leiders verstrekken
slechts honger-mariltijden moeten deze
arbeiders ISO a 200 roebels betalen voor
een pond brood, 800 roebels voor een pond
zout. 55 a 60 roebels voor een pond aard
appelen, 900 roebels voor een pond spek
of olie, 1800 roebels voor een pond suiker
of boter.
Schoeisel en lcleeren worden fabelachtig
duur betaald: 10,000 roebels voor een paar
schoenen. Natuurlijk hebben tal van
sovjet-benden te Moksou hun veelbeloven
de maar weinig gevende' leiders den dienst
opgezegd, om elders een minder proleta
risch bestaf.y te zoeken. Anderen hebben
zich opgegeven voor het roode leger, waar
blijkbaar minder honger geleden wordt.
In -de streek van Moskou doen zich de
gevolgen van den hongersnood en dc kou
de op het oogenblik ernstig gevoelen. Griep
en vlektypkus maken talrijke slachtoffers.
De bolsjewistische leiders zijn zich den
ïiopeloozen toestand, wei bewust. De mili
taire positie hunner legers is goed en ze
trachten daarvan partij te trekken, om zoo
spoedig mogelijk met de naburige staten
vrede en met de entente-mogendheden tot
economische overeenkomsten te komen.
Voor liet bezoek eener volkenbond-mis
sie, die den toestand in sovjet-Rusland, zou
onderzoeken, schijnen ze minder te voelen.
GEMEENTERAAD LEIDEN.
(Vervolg debat op de aïgemeene. beschouwin
gen, betretfeiide het voorste'' van B. en W. tot
herziening van de jaarwedden van ambtenaren
in dienst der gemeente Leiden).
De heer Elkcrbout kan zich bij de voorgestel
de regeling neerleggen. Dc regeling bevredigt
hem echter niet geheel. Er is n.l. een klasse-
in deeliisig ingesteld van 6. En ër bestaan feite
lijk maar 3 klassen, nl. geschoofde-arbeiders,
geoefende arbeiders cn ongeschoeide arbeiders.
Spr. verschilt van ntoenhig met de andere hee-
ren- omtrent de bet-eekereis van periodieke ver-
hoogingen.. Men vervalt toch daarbij steels i«
oen 4-jaarbrksche terugkeedeiide foonsverhoo
ging. Daardoor krijgt geheel zulk een regeling
weinig bet eekenis.
Jaarlijksche verboogiugerc zijn wei heel mooi,
maar dan moeten ze minstens 3 a l maai :ioo-
ger worden.
(De heer Wilmer (R.-K.) hoop:, dat als de
loonregeling, zooals zij er ügt, loor den raad
aangenomen wordt, de S.D.A.P. geen protest
vergadering zailbeleggen, want wie per slot van
rekening het onderste uit de kan wit hebbent
vait het deksel op den neus. Men moet immers
voorzichtig zijn met het indienen van amen
dementen* vooral bij salarisregelktgen Zoo ligt
rukt men de verhoudingen in loon dan uit hun
onderling verband.
Spr. verwijst hierbij naar de houding van de
S.D.AP. in den Haégschen raad. waar zij juist
zoo ijverden om.de loonregeling in het onderling
verband te houden
Vervolgens zegt spr. r.og een cn ander over de
uitlatingen aangaande de R.-K. liefdezusters.
Spr. heeft tot zijn genoegen vernomen dat
de lieer Dubbeldeman een open oog heeft voor
de iieide, die bij enkele personen gevonden
wordt-om zich In dienst van de maatschappij te
stellen/ om de ellende en liet leed, dat daar
wordt gevonden, eenigszins *e helpen verzach
ten], Er zijn van deze personen en zij hebben
zich zelt ook in hun particulier léven geheel
•voor anderen gegeven.
Spr. laakt de beginselën van den heer Knuttel
e.a. om de opvoeding en verzorging der kin
deren voor rekening van de gemeenschap te
willen brengen. Hij is voor kindertoeslag. Bij de
uifkeering in eerts is ook met de groote gez:n-
men rekening gehouden. Alle personen die zeli
ook kinderen hebben, zullen, voor deze regeling
.zijn. Verschillende organisaties, vroeger tegen
kindertoeslag hebben inmiddels hun standpunt
gewijzigd.
Het beginsel, gelijk loon voor gelijken aroe^d,
kan niet worden aangevaren tof op zekere
hoogte. Maar er moet tooh ook rekening wor
den gehouden met de behoefte. Daarbij .s dc
koopkracht in de verschillende gemeenten ver
schillend.
Thans verkrijgt wethouder Pera het woord
•orn te antwoorden op het door dc verschillende
raadsleden -naar voren gebrachte.
iNimmer, aldus spr, és er een loonregeling
•in behandeling geweest waarbij zoo ernstig e-
kening moet gehouden worden met oorzaak en
gevolg, dan deze. Er moet gedicht worden aan
den algemeenen 'toestand. -Wij hebben te kiezen,
óf te sturen in een richting waarbij een ieder
zijn deel krijgt, óf de zaken hl de war te stu
ren, misschien met dc bedoeling om langs dien
weg een zeker doel te bereiken.
Spr. is ir. het bezit van een statistiek ui: de
jareil 1917—1916. waardoor wordt aangetoond,
dat van de totale opbrengst van arbeid in geheel
iNederjand.gedee'id over alle Nederlanders,elk ge
zin slechts en inkomen is te verleenen van f1540
per jaar, d.i. dus nog geen f 30 per week. 'Het
■minimumbedrag dat wij -thans voorstellen be
reikt dus reeds het gemiddelde bedrag van
de Nederlander. Dat de anderen iroogere be
dragen ontvangen, gaa*. ten koste van de min
der vermogende n. Spr. dringt aan daar erostig
mede rekening te houden.
Hij hoopt voorts, dat alle ir, ge diende amen
dementen zulten worden ingetrokken en dat
zal getoond worden, dat inen oog heeft voor
ci-eizen toestand en dc gevolgen..
Dat door het georganiseerd overleg niet geheel
tot overeenstemming is gokomen. aldus ant
woordt de heer Pcra den heer Dubbeldeman,
was, dat-anen met tot eenheid wilde -geraken.
Door stemming komt men daar, in elk geval
niet toe. want stemming brengt geen eenheid.
Van beide zijden' had men iets snoeten lateu va!-
teit zoo was uien zeker tot overeenstemming
gekomen.
Dc organisaties hebben tfich eohler aan hun
eischen vastgeklemd en er niets van tos gelaten.
Spr. ontkent dat door verandering en toe-
sfaadvërberertflg bel toezicW zou kunnen ver*
ua'éen. Zie naar Dudschland en Rusland. Me#
is er overal tot den ouden toestand teruggekeerd
en beert erkefld, dat men iekjsüeden noockg
heeft. Men heeft er zeJi de zweep oog bij ge
haald en het is veelal er nog slechter geworóea
dan voorheen!
Do praktijk spreekt onophoudelijk de veis
idealen, welken worden voorgesteld, tegen!
Op Endegeest hebben wij, nu gesproken over
wat van het personeel daar is gezegd, altijd be
hoorlijk personeel gehad. Juist hebben wij van
de organisaties de meeste tast gehad.
jDe heer Dubbeldeman interrumpeert* U
spreekt over iets waar u niets van weet..
(Luide afkeuring van rechts).
De heer Pera vervolgt: De massa op Eivdö-
geest, dat moet gezegd, doetf Jaar plicht.
Wij teven in een verarmden tijd. Dit wordt
ook door de S.D.AP. erkend!
Men roept: Geef ons gekt dat wij pret heb*
ben, dat wij ons kunnen vermakeik!
Eert stem van Links: Hoe durf je da: te zeg
gen!
De lieer Pera: Willen wij dan geen hooge
loonregeling geven? Willen wij" n-iet? Het zou
ons het grootste genot geweest zijn om nog veel
hoogere loonen voor te steilen. Is de loonrege
ling dan zoo laag? zegt spreker, zich tot dea
heer Knuttel richteiide. Volstrekt niet. Wij be
hoeven ons heusoh n:et voor deze loonregeling
ie schamen. De gemeente behoeft niet voor te
gaan, hoewel zij r.iet achteraf mag komen, en
dat doet zij niet.
Om een beteren toestand te verkrijgen kan
rtiet anders-worden gedaan dar.: gewerkt!
Dit is de aangewezen weg!
Spr. herhaalt zijn wensch dat alle amende
menten zuilen worden ingetrokken.
•Daar is een grens. De grens meet worden
gehandhaafd De burgerij' van Lelden moet het
toch opbrengen! Misschien wordt er gezegd:
Het Rijk past bij! Dit is een doek-je voor *b'
bloeden daar het ten slotte toch woer kotnen
moet van de burgerij, anders niet.
.Wat de zesgroeps-iodoeSng betreft, deelt spr.
mede, dat dit punt juist ernstig is overwogen
fcn besproken. Na krachtig verzet werd deze rc-
gelmg tocïT ook door de organisaties goedge
keurd.
Ook wensctk de heer Pera dat de periodieke
verhoogingen ikct zulten vervallen. Men dient
ze neet gering te schatten. Al is 't „maar" 90
cent per week, de huismoeder zal het wel dege.
lijk uitrekenen. Ook die som heeft voor baar
waarde.
Mevr. Dubbeldeman: Men kar. er nog r.iet
eens drie brooder, voor koopen -tegenwoordig 1
De heer Dubbeldeman repliceert en betoogb
dat het plichtsbesef evenredig aan tiet stijgen
van loon zal toenemen.
Daarbij haait hij de buitenJandsche toestanden
aar. en maakt vergelijkingen.
De heer Knutjel roept: Je snapt er niets van
man, je snapt er nets van!
De heer Dubbeldeman: «Neen, jij snapt er niets
van!
(Vroolijkheid).
Thams richt de teer Dubbeldeman zich tot den
heer de Lange en zegt: En nu komen wij bij
onzen vriend de Lange.
U zal het wel met mij eens zijn, dat als dat
rijtje rooien hier met za! en met zoo groot
was. dat een dergelijke regehng niet in den raai
was gekomen.
Maar straks zal hc? rijtje rqoten zich nog uit
breiden, 't za! veel groo'.er worden en dan krij
gen we nog meer loonsvcrhooging
Bij het geven van v-erbooging van loon is
door de gcmocnle steeds gepingeld op tic klei -
ren, om het dan aan de grooten goed te kunnen
geven.
Wat het vcrpksgingspersoneel betref:, wij kun
nen ciet genoeg verplegers en verpleegsters
hebben die met êide cn toewijding bur. laak
verrichten. Zij zijn er nu eenmaal zoo wcimg%
Rit valt alleen te cons'.aleeren. Als je een liefje-
zuster 16 uur Laat werken za! ze dit doen cn
steeds met opgewektheid! Md ar laat je het
zelfde doen op Eudegeest dait gaan ze aar, 't
kankeren
Dat is nu eenmaal zoo. Er kan niets worden
Uit het Sociale leven.
Om Godswil. Patroons en ar
beiders. De Kerk cn het sociale le
ven. Transport-drbéïdcrs. Wat de
Tribune zegt. 100.000 gulden noo-
dig. Fusie? Chr. Graf. Bond.
We willen ditmaal beginnen met èen en an
der over te nemen uii een „preekje" van een
modern pfedikant, Dr. Hooykaas.
iHij heeft het over het arbeiden „om Gods
wil' en zegt daarvan o.m.:
„Verstaat menl nog in de moderne maatschap
pij, dat dit de ecnig ware grondslag van den ar
beid is dat hij om Gods wil wordt gedaan?
"t Is volstrekt niet noodig, den ouden tijd te
-verheffen, om toch te bekennen, dat het ons
\oorkomt alsof moer vrome toewijding was bii
't ge^pne werk dan in den ioondieust en de
winstjaolit onzer samenleving. De monnik in 't
middeleeuwsch klooster, de bouwmeester onzer
oude kerken, de glldebroeder in zijn ambacht,
zij stempelden op verschillende wijzen allen hun
werk met hun vrome toewijding, cn dit stempel
is een adelsmerk. Zij leefden in een o.i. bekrom
pen tijd; toch:
Zoo zij konden stichten
Op voozer grond zooveel subHemcr pracht
Is 't wijl wij nog niet leerden onze plichten
Alton, als zij, niet een zoo vroqm gevoel
Van wijding en van liefde te verrichten..
Helaas! de toewijding cn liefde, d'ie men in
- oude kunst bewondert cn nu nog in geestelijke
beroepen mits ze uit vocatie worden gedaan!
zoo hbog stelt, die wordt in de arbeidsmoraal
van dezen liid roekeloos voorbijgezien). De mi
litair telt als een schoolkind met de dag-
streepjes-tot-de-vacantie zijn pensiocuja^re.M
tegemoet, de onderwijzer smaalt op s'n
„standje", zelfs bij de huisvrouwen wordt met
eenig dédain over de „slavernij van den kou-
senmand" gesproken, en in 't algemeen is de
opvatting doorgedrongen dat een meiisch var,
nature een luiaard is en alleen uit nooddwang
werkt. De religieuze en ethische grondslag van
den arbeid is aan onze samenleving ontzonken!."
INog enkele uitspraken waarin arbeiders noch
J>aliy£ns worden, gespaard, mogen hier .volgen;
„ïn de verhouding tusschen w erkgever en
werknemers wortlt de wet dat de arbeider „zijn
arbeid zoo duurmoge-iijk moet verkoopen",
kortaf, voor 't einde der wijsheid aangezien.
Deze wet wifl dan zeggen: de werkman moet
zoo weinig mogelijk werken! voor zoo hoog
mogelijk loon dat is zijn vakbelang, zijn
■klasseplicht. En deze gevolgtrekkingen zijn
geen theorie: wij leven midden in de praktijk
van toonopdrijviing en daarmee samengaande
arbeidssohuwheki. En waar gaa: het heen?
„Ja. dat gaat rrfis! .productie-vernietig,r.g
op groote schaal" broint met instemming de
werkgever. Eu hij heeft gelijk.
■Maar heeft hij 't recht te brommen? Vast
niet., als 't op zijn 'beurt zijn stelregel is, dat de
eenitfo we! van zijn bedrijf die van vraag cn
aanbod is, cn dat het standpunt van den onder
nemer met één woord kan aangeduid worden:
verdienen.
Want als de verdienste het eeaig motief is bij
den werkgever, en het lóón dat van den werf
man, dan zijn ze precies gelijk van wezen en
•dan verschik alleen voor heden hun toevallige
plaats in de maatschappij.
„Verdienen" want zalccti doen is geen
pbilantropië"dat beteekenit dus: voor zoo
weinig of zoo slecht mogelijke waar zooveel
mogelijk gekl inhalen, evenals de arbeider voor
zoo weinig mogelijk werk zijne waar zoo
veel mogelijk verdienen wil.
't Is voor een buitenstaander soms zoo ver
makelijk neen, 't zou vermakelijk zijn, als 't
niet diep-droevtg ware in 't groote con
flict van kapitaal en arbeid gewaar te worden,
hoe de, tegen elkander tot het uiterste toe ver
bitterde, partijen wezenlijk vaak precies op
elkaar gelijken doordat zij op deuzelfden godde-
loozen grondstee staan.
Naar aanleiding van wat in Klundert gebeur
de, waar een voorman van de Chr. Vakbewe-
3ig als ouderling werd geschorst, bespreekt de
Heraut de vraag: ln hoeverre de Kerk geroepen
is. niet alleen door de prediking des Woords en
persoonlijk vermaan, maar ook door middel
van Kerkelijke tucht tegen te gaan, wat naar
haar oordeel in de sociale actie verkeerd 'S.
Het blad maant in deze tot groote behoed
zaamheid, vindt dat men elk punt op zichzelf
beoordeeld moet worden cn schrijft:
„Ook raag niet vergeten' worden, dat $en der
felste aanklachten vare liet sociatsme tegén
de Kerk is,"dat de Kerk al'e eeuwen de hechtste
steunpilaar is geweest voor het kapitalisme; dat
zij wel voor de rechten der rijken, maar niet
voor de rechten der arbeiders is opgekomen;dat
zij wel- gehe.oraaamhoid en' onderwerping aan
het gezag heeft gepredikt, maar nooit het pleit
heeft gevoerd voor betere levensvoorwaarden
en een menschwaardig bestaan voor de slaven-
van den arbeid. 'Dat er in dte klacht een zeker
element van waarheid schuilt, kan helaas riet
or.tkcivd wor-den. Eu die klacht zou nog meer
voedsel ontvangen, wanneer de Kerk thans, om
nu slechts dit oc-tto voorbeeld te noemen, de
ieden der Kerk, die door prijsopdrijving' en al
lerlei slinksche- haiidelspralktijkeu gedurende de
ze oorlogsjaren zicli verrijkt hebben ten koste
van het voik. ongemoeid het, maar daareiwegen
met Kerkelijke censuur optrad tegen dc arbei
ders, die door werkstaking een hooger loon
wilton bedragen."
(De Trausportslakireg is geëindigd.
Helaas niet als een gevolg van de gevoerde
onderhandelingen, maar doordat een van dc
partijen het onderspit moest delven.
Dc roode arbeidersorganisaties hebbeu een
gevoelige tik gehad, en de werkgevers hebben
getruimfeerd, maar het is volstrekt niet onwaar
schijnlijk dat deze overwinning een bittere na
smaak zal hebben
De patroos hadden verstandiger gedaan, indien
ze althans een weinig hadden willen toegeven.
iDbor hun onderhandelbaar optreden is nu
reeds de kiem voor een nieuwe staking gelegd.
De werknemers, vergiftigd door de roode pro
paganda, zijn tot het uiterste geprikkeld.
Em de socialistische bladen doen hun best om
dit vuurtje te stoken.
Ziehier hoe b.v. Het Volk uitpakt:
„De transportstaking is geëindigd.
Met er is geen reden om het te verbloemen
de nederlaag der arbeiders. Woensdag
kunnen ze bij de gratie en naar den wil hunner
oppermachtige en trotsche broodheeren het werk
hervatten op de oude voorwaarden: f 6.50 per
dag. Met bij wijze van toelage een vermaning
tot deugd en eerlijkheid op den koop toe. Wie
zich er niet naar gedraagt en z'n handen uit
steekt .naar het goed van een ander, gaat on
verbiddelijk de laan uit. 'De onderkruipers-bende
slaat achter der slavcu rug gereed om de plaat
sen van de misdadigers in tc nemen.
•In het uitdeelen vat: wijze lessen zijn deze
heeren we! sterk. Aan anderen! En liet zich on
rechtmatig toeë;genen van anderer bezit is te-
geji deze samenfevig een zwaar vergrijp. Voor
wie niets beziü"
lEcn meer geraffineerde prikkeling van de
hartstochten we aarzelen niet dit te zeggen
is nauwelijks denkbaar.
De Tribune gaat nog erger te keer.
Uit-een in dit blad voorkomend artikel knip
pen we de volgende passages:
Andermaal hebben de uitbuiters gezegevierd
en de zwoegers de nederlaag geleden. De die
venbende van Nügh, die met haar woekertarie-
ven het heeto iand jareil laug heeft gebrand
schat. kan doorgaan met haar iooadtefstai je
gens degenen uit wier zweet er. bloed zij haai
voorbecideiooze dividenden» distilleert.
,En rialuuriijk komen die verworpenen met
verbeten woede, met feilen haat jegens de vol
gezogen bloedzuigers, die nu hun tanden op
nieuw in hun uitgemergelde bodies zullen' slaan.
De zegevierende roofdieren van de haven ko
men de overwonnenen legemoe' met een mani
fest, waarin zij hen hoonen, bespotte^ erge-
1 ren en bdecdigen."
Aar. liet slot volgen dan deze regelen aan hef
adres van de werkgevers: „Ge hebt het leger
van henl, die u als huil uitbuiters verfoeien en
haten gevaarlijker voor u gemaakt. Juicht dus
niet te luide over uw overwinning!
De thans verslagen arbeiders zulten het wee
den overwonnene omzetten cn richten tegen
u cn zij bijten cn spuwen het u toe: Wee den
Overwinnaar!"
Ook over de Christelijke havenarbeiders
moeten we nog iets zeggen.
Zij hebben niet gestaakt, maar we' onvrij
willig niet gewerkt.
Het werd hun onmogelijk gemaakt.
En straks zullen ze met levcnsgeva'dr hun
werk moeien verrichten.
Zij worden misschien geroepen! om martela
ren te zijn voor hun beginsel.
Laten we dat toch niet vergeten.
Bovendien hebben ze ook? nog groote finan.
cieele zorgen.
De vorige week lazcu we in Toenadering
dat reeds meer daa f 75.000 was u igegeven.
Nu misschien at 100.000.
Eu mi zouden we aan onze lezers deze vraag
willen voorleggen: gaat het wel aan, deze broe
ders aüeen te laten staan? Is het ruc'. onze
roep,'tn|t deze klfcekc manden althans finan
cieel 1e steunen!?
Laten we daar eens ernstig over denkei». Eu
dan de beurzen open!
/Op dc agenda der taigemccnc vcrgaderi"g
van het N.V.V., in Juli a.s. te honden. :s door
het hoofdbestuur van dc Nederl. Vereemging van
Spoor- en Tramwegpersoneel o.m. liet voorstel
gebracht door hot verbondsbestuur de mogelijk
heid te doen onderzoeken van een samensmel
ting der beide vakcentrales.
Ter toelichting zegt iiet HB.: A' o verzen
we ons met de groote moeilijkheden aai deze
kwestie vcrbor.dem evcnimin, Jat het op h»t
laatste N.A.S.-congrcs zoo duidelijk'naar voicrt
tredende strooming riet bevorderlijk is aan liet
verkrijgen der eenheid tusschen allo vakbonden,
die los van elke partij-politiek' het standpunt
van den klassenstrijd innemen, toch moeren wij,
dat in het belang der gehede arbeidersklasse
in elk opzicht en van de vakbeweging in het
bijzonder, gestreefd moet worden naar deze
ec-riiteiid."
Ondanks de bolsjewistische stemming in de
kringen vajt bet N.A!S. boeit het hoofdbe
stuur vau het N.V.V. dus tegen» fusie geen prin*
cipieel bezwaar.
Of het ook tijd wordt dat oreae christelijke
arbeiders het Vakverbond den rug toekecren.
De Nederl. Christ. Graf. Btnd hoopt 17 en
16 Mei in café „Parkzicht", Hobbemastraat te
Amsterdam, zijn 17e aigemeene vergadering t#
houden in vijf zittingen.
Behalve de gewone werkzaamheden en-i>ë*
sprekiugen inzake de redactie var het ..Gra
fisch orgaait" en het „Jeugdorgaan" hoont dö
heer J. Schipper, te secretaris van den Boudt
een referaat ie geven over: „Opbouw er. -ut-»
bouw van den Bord."
Verder kom: de behandeling van de inge .o*
men voorstellen var de afdceiirgen; dc co 're»*
pondentschappem en het" hooidbestuur aai: M
orde.
