LI
BIJVOEGSEL
fir
f»
es «ra itj
behorende bij de Leidsche Courant
van 14 April. 1890.
vanf
18
rbei
cho i
»EB]
of
bij
I. ViN
rtsI
£)en 17en dezer zal door leden der
ar, /[of> 8taten van Noord-Brabant een lid
mlejor de eerste kamer gekozen worden voor
plaats, opengevallen door het overlijden
den heer Smits. Als eandidaat werd
|s genoemd de heer mr. Jac. v. d. Bie
te Giuneken. Deze heeft echter, naar
Centrun verneemt, daarvoor bedankt.
ljJaD9 moet in aanmerking komen de heer
O.lOf, Merkelbach, fabrikant te Breda en lid
e Dl provinciale staten.
De eerste luitenant der infanterie P.
ur, /I
Bosboom wordt, op zijn verzoek, tegen
Augustus a. s. outheven van zijne functie
de pupillenschool en ingedeeld bij bet
omm, teg. infanterie.
JL De majoor van het Indische leger
ret Iruiusnaa zal bij gelegenheid van bet 75-
1 jg bestaan der Militaire Willemsorde voor
icden der Kon. Vereeniaing „Het Eere-
eu voor Belangrijke Krijgaverrichtingen"
's-Gravenhage, onder wie zich ook ver-
lillende ridders der Willemsorde bevinden,
OMHane lezing houden. Tot bijwoniug daarvan
"lal ailgenoodigd worden de eenige ridder
Jd, beneden den rang van officier, wonende
Winterswijk.
De Nederl. Studenten Roeibond zal 1
ii a. s. zijn jaarlijkschen universiteits-roei-
Istijd te Haarlem houden.
De toestand van den kunstschilder
iboom die door een beroerte getroffen is,
ift nog hoop op herstel.
De afdeeling Zuid-Holland der Neder-
idsche Jacht-vereeuigiug Nimrod zal dezen
erin Den Haag eene houdententoonstel-
geding houden,
neip— Met het stoomschip „Conrad" zijn 46
)ndeiPili'a'ren vaderland teruggekeerd, al-
op 5 na gepensioneerd, 't grootste ge
ile tengevolge van bekomen wonden, bij
legenheid van het ten vorigen jare geleden
'P Hhec bij Kotta Pohama, waarin de kapitein
i den generalen staf Von Geurau en de
188ijitenants Veerman en Hageman sneuvelden.
Door bet gerechtshof te 's Qravenhage
ter vervulling van een vacature van
adsheer in dat college, opgemaakt de na
kende alphabetische lijst van aanbeveling:
jr. W. A. 't Hooft, mr. W. J. Karsten en
Pe%. E. P. Schorer, rechters in de arrond.-
chtbaoken te HaarlemRotterdam en
iddelburg.
Prins Roland Napoleon heeft aan de
bliotheek voor de officieren van het regi
int grenadiers en jagers 2 boekwerken
Ïhfjjken, getiteld: Le glacier de l'Aletsch
Ie lac de Marjelen", en „Le premier
lissement des Neerlandais Maurice",
an Z. H. is namens de officieren van
corps daarvoor dank betuigd.
(2). v. Z.-ü. en 's Gr.)
Bij de maatschappij tot exploitatie
,4. staatsspoorwegen zijn thans in gebruik
gemengde le en 2e klasse, één 8e
esse en vijf postrijtuigen, voorzien van
j «verlichting.
Men schrijft aan de Haarl. Ct. uit
[OES recht.
)est| Heden, den llden April, hebben wij we-
jj# een stadgenoot, den beer J. D. Ludwig,
leende aan het Predikheerenkerkbof, die
m*m ^zeldzame voorrecht geniet zijn lOOsten
et gfciiardag te herdenken. De oude heer
'e i Nte, van wien wij onlangs het een en
en :tr hebben medegedeeld, is dus niet de
nge honderdjarige hier ter stede meer.
Mienaardig was de opmerking, door dezen
tste kort geleden gemaakt, toen men hem
■krij- 'telde dat ook de heer Ludwig spoedig
2,- ii honderdjarigen leeftijd zou bereiken.
;ons ij kan mij toch niet meer inhalen",
>Ood dde toen het zeer naïve antwoord.
:h I
alle
Mil
fffi
65
capf
1 fab
lijk
'De heer Ludwig werd den llden April
geboren. Zijn vader, eeu hartstoch-
aanhanger der Prinsen van Oranje,
lek indertijd met Prins Willem V naar
H ^geland uit. Op jeugdigen leeftijd werd
h®er Ludwig bij den heer Van Basten,
jWïiudsmid, in de leer gedaan. Op zijn 24ste
trad hij in bet huwelijk en vestigde
f if. oen als goud- en zilversmid in de
'rans, van waar bij later naar den hoek
Schoutenstraat en Ganzenmarkt ver-
'M 'i'- 'c Daarna nam hij van den heer
«itiï the uneek eene kashouderij over, thaDS
,u tg onder zijn naam gevestigd aan de Oude
'lacht "over de Jansburg.
iiji Reeds 80 jaren leeft de heer Ludwig als
■ij a ®hteloos burger, eerst op de buitenplaats
liotl rHet Sterrebosch", thans bewoond door
0«4i tnr. '8 Jacob, thana aan het Predikheeren-
l'j" Brkhof, een der vredigste en liefelijk
-ilommerde straten onzer stad. Zijn gezin
bestaat, behalve hem, uit een zoon en eene
dochter, benevens beiendenpersoneel.
De heer Ludwig verheugt zich m eene
uitstekende gezondheid en een helderen
geest. Met bet groolste genoegen herdenkt
bij verschillende feiten uit zijne rijke onder
vinding eu toont daarbij een scherp geheugen
te bezitten. Niet alleen over het verleden,
maar en dit is bij een zóó hoogen leeftijd
zeer opmerkenswaardig ook omtrent de
vraagstukken van den dag beeft hij een
gezond oordeel. Zijne particulieie zaken
worden alle nog met de meeste stiptheid
en nauwkeurigheid door hemzelf behandeld
en geregeld. 'Toch beginnen zich de gebreken
van den ouderdom te vertoouen, waut gezicht
en gehoor namen in den laatsteu tijd sterk
af. In den afgeloopeu winter heeft de
jubilaris een zwaren aanval van de influenza
te verduren gehad.
Werden in den laatsten tijd te Steen
wijk de bijeenkomsten van het L^g-r des
Heils" ongemoeid gelaten, op tweeden Paasch-
dag ziiu die weder door ongeregeldheden ge-
I stoord. De hulp der politie moest worden
ingeroepen, die dan ook de rumoermakers
uit de vergaderzaal verwijderde. Dezcu wer
den daardoor zoo opgewonden, dat zij alle
ruiteu inwierpen en de paueelen uil de deur
trapten. Door het optreden van de maré
chausée werden verdere ongereldheden voor
komen. Van eeu en ander is proces-verbaal
opgemaakt.
Het Haarlem's Dagblad bevat onder
het opschrift„Een dapper ofiicier en
een nuttig burger", het volgende:
In den laatsten tijd heeft zich de aan
dacht herhaaldelijk gevestigd op den bur
gemeester vau eeu gemeente, die in den
eersten rang staat van de fabrieksplaatsen
in ons land, namelijk Enschedé.
De heer T. Van der Zee (dit is de man
dien wij bedoelen) werd bij de ongeregeld
heden die eenige jaren te Enschedé voor
vielen, wegens de kordate en verstandige
manier van optreden, benoemd tol ridder
in de orde van den Nederl. Leeuw, terwijl
uu nog slechts weinige weken geleden op
nieuw zijn naam eervol werd vermeld, bij
gelegenheid van een paar werkstakingen
in Twente. Bij die gelegenheid werd hem
bet officierskruis der Eikenkroon toege
kend.
Vóór bij zijn nuttigen werkkring in En
schedé aanvaardde, had hij het burgemees
ters-ambt in Mounikendam vervuld. En
véór hij de gemeente Monnikendam be
stuurde, had zijn kloeke vuist de sabel ge
zwaaid in Atjeh en bad hij eeu wapenfeit
volvoerd, dat nog lang zai voortleven in de
herinnering van ieder militair.
De le luit. J. P. Schoenmaker beschreef
in het weekblad Tubantia van Juni '87
dit wapenfeit, dat plaats had bij de verove
ring van Sosrian in 1874. Hieraan ontleeuen
wij het volgende:
Tegen 6 uur kwam de colonne op de
plaats harer bestemming en werd de ver-
eenigde macht in twee deelen gesplitst: eene
aanvalscolonne en een reserve. De reserve
sterk 1compagnie, zoude onder majoor
Groos te Blang-Oë stelling nemen, de an
dere colonne was bestemd om onder majoor
Phaff den kampong Soerian aan te vallen
en te nemen.
De bevelhebber, vergezeld van zijn staf,
leidde de onderneming.
Omstreeks 6| uur donderde het geschut
uit Kotta-Radja en Blang-Oë om het ge
vecht in te leiden. Tegen 7 uur klonk
het signaal „voorwaarts" en de aanvals
colonne zette zich in beweging. De voor
hoede werd gevormd door een compagnie
infanterie, 1 sectie artillerie, 1 sectie mi
neurs. De voorwacht, ouder bevel van den leu
luitenant T. Van der Zee, bestond uit: 1
Europ. en 1 Afrikaansche onderofficier, 8
Europ. en 8 Afrikaansche fuseliers, daaraan
werden eenige sappeurs toegevoegd.
De marsch werd zeer bemoeilijkt door
dicht begroeide paggers (heggen) die na
tuurlijk eerst moesten opengekapt worden,
zoodat men slechts langzaam vorderde. Ein
delijk zag men het N. gedeelte van Soerian
voor zich; een natte sawa scheidde beide
kampongs. „Mannen, daar ligt Soerian",
zeiden de officieren en onze brave soldaten
begrepeD, wat in deze korte woorden opge
sloten lag. Strijdlust schitterde in aller
oogen en de Afrikanen lieten in een on-
heilspellenden lach hunne witten tanden
zien.
De infanterie) der voorhoede werd be
volen de sawah over te trekken; ondanks
een hevig vuur bereikte zij iu goede orde
deu kampongrand, en stuitte nu op een
pagger. Ten einde den hoofdtroep te dek
ken werd de artillerie in batterij gesteld, en
onder bescherming van dat vuur trok ook
zij de sawah over.
Zonder veel verliezen gelukte het de voor
wacht het daarachter gelegen open terrein
van pl. m. 50 M. in het vierkant te berei
ken. Omgeven door een dichte bamboe doerie
versperring bevond zich aan de overzijde
dier vlakte een geduchte vijandelijke ver
sterking; ter rechter- en linkerzijde daarvan,
loodrecht op 't front, verschillende ingra
vingen en tirailleursputteu, van waaruit de
onzen beschoten werden. De troepen stonden
in de meest ongunstige positie, de vijaud
daarentegen beschikte over eene prachlige
stelling, die een frontaauval bijna onmogelijk
maakte. Van terugtrekken was natuurlijk
geen sprake, evenmin mocht men zich ui
een vuurgevecht wikkelen met den zoogoed
gedeklen vijaud.
Stormen en met de bajonet aanvallen was
in dergelijke omstandigheden steeds de ge
wounte en werd ook nu beprotfd. Ter nau-
wernood had de voorhoede de voorwacht
gevolgd, of het signaal „avanceeren iu den
iooppas" weerklonk.
Van der Zee, die zooals wij gezien hebben,
de voorwacht commandeerde, beproefde de
vetslerking in de achterflank aan te vallen,
in de veronderstelling hier eeu geschikter
punt aan te treffen om te kunnen stormen.
Met kalmte en beleid wist hij deze om
trekkende beweging uit te voereu, maar was
een frontaauval onmogelijk, ook de achter
flank werd door zware bamboe-doeries storm
vrij gemaakt; het kleine troepje, dat hij
leidde, v i rd allengs door 's vijauds vuur
aaumerkelijk gedund, maar de moed ontzonk
hem niet.
Van der Zee trachtte het eerst door de
versperring te dringen, llij wierp zich iu de
bamboe doeries en zonder de scherpe doorns
te vreezeu, wrong hij zich door de itieenge-
groeide twijgende sabelkwast hield hij in
den mond en sleepte zoo de sabel met zich mee.
Na bovenmenschelijke inspanning bereikte hij
al kruipende het buitentalud; gezicht en
handen droegen reeds de bloedige sporen der
scherpe doeries. Hier richtte hij zich op
tusschen twee bamboekokers (schietgaten)
waaruit hevig gevuurd werd, stapte vervolgens
op die kokers en sprong op de borstwering.
Omziende bemerkte hij dat geen der man
schappen hem was kunnen volgen; vloekende
en razende stoudeu zij nog voor de ver
sperring, die zij, door hun zwaardere bepak
king belemmerd, te vergeefs trachtten door
te komen. Een Europeesch ouderofficier
riep hem toe: „Bij God, luitenant, spring
er af, wij kunnen niet bij u komen I" Maar
Van der Zee dacht aan geen wijken, en ai
floten honderden kogels om hem heen, al
kwamen een menigte Atjehers met klewaug
en lans op hem af, llij hield stand en met
den revolver in de eene en de sabel in de
andere hand, staat onze held zijn overmach-
tigen vijand af te wachten. Weldra was
hij handgemeenelk 6chot uit zijn revolver
bout portant gelost, trof een vijand, elke
sabelhouw maakte een tegenstander weerloos.
De kapitein Perelaar, inmiddels met zijn
troep genaderd, ziende in welken oiigelijkeu
strijd Van der Zee gewikkeld was, spande
alle krachten in, om met de zijnen te na
deren, maar te vergeefs en riep daarom dat
Van der Zee de borstwering moest afspringen.
Doch Van der Zee bleef moedig stand
houden.
Het ontzettend schouwspel, een officier
tot mikpuut te zien van den wreeden vijand,
bracht de soldaten schier tot razernij; woe
dend sloegen zij met de kolven der geweren
in den ondoordringbaren pagger, zonder
dezen te kunnen vernielen. Daar op de borst
wering stond eeu moedig zoon van oud-
Nederland, ons schoon devies „Je maintien-
drai" getrouw, gaf hij den strijd niet op en
wijdde zich liever ten dood dan zich ge
wonneu te geven.
Ofschoon reeds gewond door een klewang-
houw in deu hals, een lanssteek in de borst
en in het aangezicht, tevens door een schot
in het been, vocht hij, als een leeuw zoo
moedig, tegen dezen steeds talrijker wor
denden vijand. Nu trof hem een schot in
de linkerhand waardoor de revolver hem ont
viel, maar met het zwaard in de rechter
vuist wist hij nog wonderen te verrichten.
De natuur eischte echter hare rechten:
door bloedverlies verzwakt, voelde Van der
Zee zijne krachten afnemen. Eenige geweren
op hem gericht, weerde hij met een laat
sten slag af, toen een schot zijn borst door
boorde. Sabel, revolver en pet in de ben-
ting latende, stortte hij achterover, gelukkig
aau onze zijde van de borstwering.
Onder een luid gejuich, Diet ongelijk aan
het gebrul van verscheurende dieren, spron
gen de Atjehers naar voren om den dappe
ren luitenant te grijpen, natuurlijk om hem
aau stukken te hakken, want moed weten
zij niet te eeren, die barbaren! Onze sol
daten, die door de mineurs geholpen, ein
delijk de versperring machtig waren gewor
den, kwamen nog juist iutijds om Van der
Zee op te nemen en naar de ambulance te
transporteeren.
„Schreeuw maar zoo hard niet," riep een
reusachtige Afrikaan den Atjehers iu het
maleisch toe, „straks zult ge het ons ver
antwoorden, gladakkers 1" eeu schot uit de
benting was het antwoord hierop, doch de
kogel raakte slechls de klep van zijn pet,
onze Afrikaan grijnsde als eeu tijger en zou
op de borstwering gesprongen zijn, zoo het
signaal „retireereu" hem niet genoodzaakt
had terug te trekken.
Eerst toen de hoofdmacht gekomen was,
hernieuwde men den aanval en veroverde
na een verwoed gevecht de versterking.
Zooals wij gezien hebben, werd de luite
nant Van der Zee zwaar gewond naar de
ambulance gedragen. Na maanden in het
hospitaal te zijn verpleegd, beproefde hij zijn
dienst te hervatten, inaar te vergeefs.
Versierd met onderscheidene zware lid-
teekenen, door kogel-, klewang- en laoswon-
den veroorzaakt, alsmede met de Militaire
Willemsorde en andere teekeueu van onder
scheiding, keerde dan Van der Zee in het
vaderland terug, waar hem nog een kogel
uit de borst werd gehaald, om toen met
denzelfden jeugdigen inoed de heer Van
der Zee is pas ruim 40 jaren te gaan
arbeiden voor de burgerij wier welzijn te
bevorderen thans zijne taak en, laten wij het er
dadelijk bijvoegen, blijkbaar ook zijn lust
werd.
Ook te 's-Bosch doet zich eeu geval
van nona voor. Eene 86-jarige «rouw, mej.
V„ slaapt sedert jl. Zaterdag.
Een paar maanden geleden werd door
den gemeenteraad van Breda op initiatief der
gascommissie de bezoldiging van den heer
dr. Neurdenberg, directeur der gasfabriek,
met f 500 verhoogd, zonder dat de betrok
kene daartoe aanzoek had gedaan. Eenige
weken daarna solliciteerde dr. Neurdenberg
naar de directeursplaats te Utrecht, echter
zonder gunstig gevulg; daarna solliciteerde
onze directeur naar Leiden, waar hij toen
benoemd werd. Wanneer men nu nog weet,
dat, ten genoege van den directeur, op ge-
meeutekosteu eeu groot, prachtig huis tot
woning voor hem gebouwd is, dan inag men
toch wel zeggen, dat de commissie der gas
fabriek niet veel pleizier heeft van hare be-
moeiiugen voor dr. Neurdenberg.
{Maasbode.)
Bij een hevig onweder sloeg eergisteren
de bliksem in den toren van het grensdorp
Havert bij Sittaid, tengevolge waarvan toren
eu kerk zwaar zijn beschadigd.
Het steenkolenvervoer uit Pruisen is
weder in vollen gang. Donderdag liepen
tus8chen Maastricht eD Venloo niet minder
dan 6 extra steeukolentreinen van eu naar
België.
BUITENLANDSCHE BElilOIITEN.
PitANKRIJ K.
De minister van oorlog De Freycinet
heeft zijne inspectiereis tot het laatst van
deze maand uit esteld.
8PANJ E.
De heer Alix zeide iu de gisteren ge
houden zitting van de kamer van afgevaar
digden, dat bij de ongeregeldheden te Va
lencia de oproermakers gedurende zeven uren
meester van de stad waren.
De minister van binueDlandsche zaken
antwoordde, dat de regeering het voorge
vallene betreurt, maar dat de berichten der
dagbladen overdreven zijn.
De heer Alix heeft daarop eene interpel
latie tegen heden aangekondigd.
De markies Sardoal ondervroeg de regee
ring over de gebenrteuissen te Valencia.
Naar zijn inzien hadden zij een staatkundig
socialistisch karakter, gelijk bleek uit den
aangeheven kreet: leve de republiek I
De miuister van buitenlaudsche zaken ant
woordde, dat de regeering tevreden was
over de houding der overheid van Valen
cia, en dat velen der oproermakers gevat
waren.
De heer Lasala diende een motie in,
waarbij de regeering wordt gelaakt, omdat
zij in de zitting van gisteren de monarchie
niet krachtig heeft verdedigd.
Volgens te Madrid ontvangen bericht
was gisteren te Valencia alles rustig.
De orde is te Valencia hersteld, zoo
dra de troepen de stad balden bezet. De
markies Cerralba zal deu stad Valencia ver
laten.
PORTUGAL
Oraaf Valencas is benoemd tot Por-
tugeesch gezant te Weenen, ter vervanging
van graaf Valmar.
ITALIË.
Alle avondbladen laten zich, sommige
in zeer sterke bewoordingen, afkeurend uit
over de uitzetting nit Rome van den heer
Lavalette, correspondent der Agence Havas,
eu van den heer Orünewald, correspondent
der Frankfurter Zeilung.
DUITOCHLAIV».
De niet-socialistische ambachtsver-
eenigingen, wier aaDtal leden 63,000 be-
