M. CAHEN,
ABONNEMENT
OPENBARE BESTEDI
LIMLWII HEI
ADVERTENTIE a.
WILLEMSFONDS,
Grensscheiding en Jurisdictie-
li.
Aan Dooven.
SludcDtcn-AI'decliiig Lcideu.
Lezing met Dames
30 Gulden per drie maanden.
Openbare Verkooping van Cs
Holloway's Zalf en Pill
Een vierspan van Hongaarsche paarden
heeft een ongehoord snellen rii gedaan. Ze
trokken trouwens niemand minder dan den
keizer van Duitschland, die zien van Berlijn
naar Potsdam liet rijden een afstand van
4 Duitsche mijlen (29,630 meter), die in
70 minuien werd afgelegd. Dit is ongeveer
423 meter per minuut. De Pruisische cavalerie
legt in den excerceergalop gemiddeld 400
meter af per minuut en de keizerlijke schim
mels, die verleden jaar uit de beste Hon
gaarsche stoeterijen uitgezocht werden, hebben
dus eene schitterende overwinning behaald.
De keizerlijke trein naar Potsdam doet
den afstand gewoonlijk in 30 tot 32 minuten.
Daarbij gevoegd de tijd van aan- en afrijden
van de stations geeft een cijfer, dat zeker
niet veel beueden 70 minuten blijft. Als
meu goed rekent, komt dus de keizer er
bijna even gauw met zijn Hougaarsche
schimmels als per spoor.
Stukken buiten verantwoor
delijkheid der redactie.
Men zal toch niet durven beweren, dat
het bijzonder belang van eenige belasting
schuldigen invloed kan hebben op de be
slissing ten aanzien der greusverandering.
Door verlegging van grenzen kan voor de
een verzwaring, voor de ander verlichting
van plaatselijke lasten, ook van rijksbelas
tingen ontstaan. Die de grenzen langs de
Leidsche singels bewonen zijn in betereu
toestand dan die dichter nabij de kom der
gemeente gevestigd zijn, waartoe zij behoo-
ren. En hunne luide klachten geven den
belastingheffer gereede aanleiding die onbil
lijkheid te herstellenwanneer bij dezelfde
draagkracht de last ongelijk is opgelegd.
„Het is een dwaling te ouderstellendat
„voor de uitvoering van het plan de toe
stemming van al de betrokken gemeenten
„noodig is". De wetgevende macht heeft
uit te makenof hel algemeen belang de
voorgestelde greusverandering billijkt.
Meu heeft er reeds op gewezen, dat de
geschiedenis van het gemeentewezen in Ne
derland opklimt tot de middeleeuwen. De
gemeeute is een onderdeel van den staat.
„Het zoude onmogelijk zijn haren oorsprong
„op te sporen, daar zij eigenlijk geen oor
sprong heeft, omdat met haar de maat
schappij begonnen is. Maar indien de ge-
„meente ten alle tijd heeft bestaan, is het
Snder zeer verschillende voorwaarden nu
Sens in meerdere, dan weder in mindere
„afhankelijkheid van den staat. Vóór 1795
„vormden in ons land alleen de steden
sigenlijk gemeenten, daar de dorpen gee-
Serlei staatsregterlijke bevoegdheid bezaten.
;/De Grondwet van 1814 en die vari 1815
„trachtten de grondslagen voor een zelfstan
dig gemeentewezen te leggen en vestigde
„verscheidenheid van. regt voor de stedelijke
Sn de plattelandsgemeenten. Bij de Grond-
wetsherziening van 1848 heeft de urond-
„wetgever in de artt. 138—144 de alge-
„meene bepalingen aangewezen, die de grond
slag moesten worden eener geheele wijzi-
„ging van het gemeentewezeu en de kiemen
Sener zoodanige inrigting der plaatselijke
„regeringen, dat zij de inwendige huishou
ding onder behoorlijk toezigt zelfstandig
„regelende en besturende, tevens in alge-
„meene belangen geschikte werktuigen van
(Diet rijksbestuur zouden zijn".
E,i wat nu volgt is ook ontleend aan de
„Handleiding tot de kennis van het admi
nistratief recht in Nederland", waarvan de
schrijver, een erkende autoriteit in het staats
recht, thans zitting heeft in het college van
gedeputeerde staten van Zuid-Holland. „Vol-
„gens art. 2 Grondwet kan de wet gemeen
ten vereeuigen en splitsen en kan grenzen
„veranderen. Indien de indeeling van ge-
meenten slechts eene administratieve indee-
„ling ten behoeve van het rijk was, gelijk
„de verdeeliug in directiën en arrondisse
menten voor belastingzaken, zoude zij door
„den koning alleen moeten geschieden, maar
„daar de gemeenten als zelfstandige staats-
„ligchamen erkend zijn, heeft de Grondwet-
„gever gewild, dat de wetgevende magt over
„het bestaan en de grenzen der gemeenten
„zoude beslissen. In een land als het onze,
„waar zoovele kleine gemeenten bestaan
„schijnt tot bevordering van spoed, eenvoud
„en bezuiniging, het vereenigen van ge
meenten eene hoogstwenschelijke zaak te
wezen."
't Is derhalve het algemeen belang, dat
tot beginsel strekt bij greusverandering en
tot richtsnoer dient voor de politieke cen
tralisatie, „waardoor men de bevoegdheid
„verstaat, aan de centrale magt toegekend,
„om al die zaken te regelen, welke de staat
„als eenheid betreffen, als: het heffen van
„staatslasten, het wakeu voor de in- en uit-
„wendige veiligheid enz. Als deze krachtig
„is, kan een natie beslaan en welvaart ge
nieten".
Zoo staat de grcosverandering in nauw
verband tot ie jurisdictie en dat werd ook
door de hooge regeering begrepen, reeds
meer dan 60 jaren geleden. Immers toen
was reeds ter sprake de grensveranderiug
die thans aan de orde is en niet zonder
verbazing is opgemerkt, dat, ofschoon de
zaak in het provinciaal archief wel bekend
zal zijn, in de stukkeu daaromtrent niets
vermeld wordt.
Ruiu 60 jaren geleden maakten verschil
lende omstandigheden noodzakelijk een krach-
tigen maatregel in het personeel van de jus
titie en politie binnen Leiden, zoodat een
eervol ontslag werd verleend aan den toen-
maligen officier van justitie en den direc
teur van politie, die vervangen werden door
de benoeming van mr. J, A. Brand tot
officier van justitie en van den heer J. W,
A. Van Hulst tot directeur van politie.
Bovendien achtte de heer procureur-gene
raal van het hooggerechtshof mr. A. W.
Philipse het noodzakelijk de instructie van den
directeur zoodanig uit te breiden, dat de
bestaande (eigenaardige) grensscheiding werd
veranderd en uitgebreid ongeveer op dezelfde
wijze als thans wordt voorgesteld. De mi
nister van justitie gaf dat plan in overwe
ging aan het stedelijk bestuur, maar 't was
juist het bezit der plaatselijke tollinie, dat
als bezwaar werd ingebracht en de uitbrei
ding van de jurisdictie tegenhield. De
nieuwe officier van justitia belastte zich met
de taak, die men den directeur van politie
wilde opdragen en regelde de nachtelijke
diensten der agenten van justitie, waarover
hij persoonlijk controle uitoefendezoodat
de omliggende gemeenten in verschillende
richtingen werden bezocht.
Trouwens die uitbreiding van jurisdictie
was op de historie gegrond. De herhaalde
vergrootingen in de vorige eeuwen getuigen
daarvan. Leiden was eigenares geworden
van de heerlijkheden, die haar omgrensden:
Leiderdorp, Zoeterwoude, Oegstgeest en
Stompwijk. Verschillende wegen en vaarten
werden op hare kosten aangelegd en onder
houden en nog duurde dat onderhoud voort,
niettegenstaande de grensscheiding deze
openbare werken buiten het grondgebied
stelde. En ofschoon sedert de invoering der
Gemeentewet het onderscheid tusschen steden
en dorpen is opgeheven, leggen verschillende
staatswetten voortdurend aan de steden ver
plichtingen op, waarvan de gemeenten ten
platte lande zijn vrijgesteld. De wetten op
het hooger-, het middelbaar- en het lager
onderwijs doen hooger eischen voor de ge
meenten van een booger bevolkingscijfer dan
die ODder de dorpen werden geteld en na
tuurlijk staat daarmede in verband de be
schikking over bouwgrond ten dienste van
de te bouwen inrichtingen en van de daar
aan verbonden leeraren, zoodat binnen Leiden
voor het stedelijk bestuur geen bouwgrond
ter beschikking is overgebleven.
Maar juist zijn het die bijzondere of bui
tengewone toestanden, die de Grondwetgever
bewoog ook in art. 2 te huldigen het staat
kundig of staatsrechterlijk beginsel, dat in
de vorige eeuwen onder de overheidsrechten
behoorde, om wat destijds plaats had door
vergrooting van grondgebied of uitbreiding
van jurisdictie voor onzen tijd te wettigen,
dat de hoogste wetgevende macht van den
staat de grenzen van gemeenten kan ver
anderen en de voorschriften van de artt.
129—133 der Gemeentewet alleen strekken
tot leiddraad voor de gedeputeerde staten
bij het ontwerpen der plannen.
Derhalve eischt het algemeen belang ver
grooting van Leiden's grondgebied op de
nu nog te ontwikkelen gronden.
('I Slot volgt.)
TEK MAKKT TE LEIDEN AANGEVOERD.
IK K€ I, A tl KM.
verkochte
prijzen.
2? Maart.
hoeveel
heid.
Laagste Hoogste
Paarden
Veulens
Ossen
Stieren
Melkkoeien
Kalfkoeien
Varekoeien
Vettekoeien
Kalveren (vette)
(magere)
(gras).
Schapen (magere)
(vette).
Lammeren
Varkens (magere)
(biggen)
Ter markt aangebracht 360 runderen. 168
veren, 440 schapen en *274 biggen.
Ter \vekel\jksche kaasmarkt aangevoerd 6
tijen kaas. Besteed werd voor
Goudsche kaas. 'ie qual. van /20.-- tot 26.
Derby - f
Leidsche
Edammer
6tukg
f - .-
5
70.—
300.
3 25 v
104.—
v 250.
40
146
n 270.—
92 r
95.—
235.
98
- 142—-
S00.-
)5 v
49
90.
153
3.
1:«-
330
19.
32. -
1 0
25.—
v 36.—
92
16.-
46. -
274
S.
13.
kal
par-
Een geïllustreerd boek 80 bl.beschrij
vende ons gebreveteerde toestel om doofheid
en geruisch in het hoofd te genezen, gratis
toegezonden door
NICHOLSON'S Patent, Limited,
63 Chancer) Lane, London, W. C.
'50 KG.
;e qual.
f
f
f -
Heden overleed plotseling Mej. de
Wed. M. W. y. d. BERG, geb. Van
Steendeken, in den ouderdom van ruim
77 jaren.
Namens de Eamilie,
J. D. SPEET, Executeur.
21 Maart 90.
De Ondergeteekenden brengen gaarne
openiijk hun hartelijken dank aan allen, die
bij het ongeval van Zaterdag 15 Maart 11.,
hun Kinderen overkomen, hulp en bijstand
hebben geboden en betuigen tevens hun
erkentelijkheid voor de vele bewijzen van
deelneming bij die gelegenheid ontvangen.
Dr. E. A. JENTINK.
Mevr de Wed. DE GROOT.
Ds. S. KUTSCH LOJENGA.
Pro Deo.
Bij vonnis der Arrondiseements Recht
bank te 'sGrarenhage dd. 7 Januari 1890
is het Huwelijk, bestaan hebbende tusschen
CATHARINA VAN LEEUWEN, zon
der beroep, wonende te Rotterdam, en
WILLEM LEUGEKING, laatst gewoond
hebbende te Leiden, doch thans zonder be
kende woon- of verblijfplaats, op vordering
van eerstgenoemde door echtscheiding
ontbonden verklaard, met alle gevol
gen daaraan door de wet verbonden.
De Procureur der Eischeres,
Mr. O. W. SIPKES.
op MAANDAG 24 Maart, 's av. te
7^ uur, in het Nulsgebouw.
Spreker: de Heer JULIUS SABRE, Pro
fessor aan het Kon. Athenaeum van Brugge.
Alle Leden van het Willemsfonds hebben, op ver.
toon van hnn Contributiebewijs, vrijen toegang.
Het Bestuur:
H BURGER, Voorzitter.
A. VAN DER ELST, Schrijver.
L. A. C. KOLFF, Penningmeester.
500.Francs in.goud,
wanneer' Crème Grollch niet alle huidon-
reinigheden als: Zomerspruiten, Lever-
lekken, Zonbrand, Meteters, roode
euzen etc. etc. bezijdigt en den teint tot
en het ouderdom blendend wit en jeugend-
lijk versch onderhoud. Geen smijnksel Prijs-
bikroond Gent 1889 zilveren staatsprijs,^Parys
J889gouden staatsmedaille.
•XIoord-Depót.Wed. J. Rave te Zwolle.
De Kleedingstukken
Llijven het eigendom van den
geabonneerde.
Vrije keuze uit eene collectie
van meer dan 500 verschil
lende Nouveauté'» in Engel-
sclie, Fr&nsche en Scliotsche Stoffen.
Goed patsende, élégante coupe
wordt gegarandeerd.
OP AANVRAAG WORDT HET PROS
PECTUS GRATIS VERZONDEN.
LEIDEN: Nieuwe Rijn 32.
Den HaagVlamingstraat 20.
BredaTorenstraat.
Stuk,
DIJKGRAAF EN HOOGBEEMRu
VAN RIJNLAND zullen op Zaterd
April 1890, des voormiddags ten 1|
in hel Gemeenlandshuis te Leiden, l
kele inschrijving BESTEDEN
De levering van verschil!
Hout-, Steen- en IJzerwart
12 perceelen en van Dijk
Wegmaterialen iu 7 perceel,
De voorwaarden van besteding zijul
10 Cents, de algemeeue voorwaarden)=
25 Cents en de gezegelde inschrijving
jetten voor 22^ Cents verkrïjgbaa;
Secretarie van Rijnland te Leiden.
De inschrïjvings-biljetten zullen 0[
bestedingsdag des voormiddags vdór l|
in de bus in het Gemeenlandshuis gtfj
moeten zijn.
Nadere inlichtingen zijn te verkrijgt--
den Ingenieur in het Gemeenlandslj vur,
Leiden en bij de Opzichters te I,
Halfweg, Gouda en Katwijk. p—
Dijkgraaf en Hoogheemradt pij
van Rijnland,
VAN DER BREGGEN, Dijkj
Mr. EGBERT DE VRIES, Se<j
Leiden, 15 Maart 1890.
Merk „DE ZWALUW
ter bereiding van Saucen, Soej^'
Ragouts enz.
Alom verkrijgbaar in Pakjes it 3(1
En gros bij: Wed, J. GERBER
Amsterdam; F. BOLK ZONEN, üs,Ses
S. W. VAN DER VELDE 2 f
Rotterdam.
irlier
lergt
wijl
er
hel
zoek
diem
'oori
VI
fehra
op het Raadhuis te Leiden, op Maa
24 Maart 1890, des voormiddags
uren preciesvan eene hoeveelhe
1800 hectoliters COKES, verdeeld
tijen van 100, 50, 10 en 5 hectoadhi
en zulks bij afslag tegen dadelijke be 00'
en binnen veertien dagen aan de Gasfi n v
af te halen. ram
Kloppen zeven cents per HL.
Bezorgen vijf
Koopen en bezorgen zes ets pe
Bestellingen worden aangenomen aaUiDi
Kantoor der Gasfabriek en aan het
zijn Pieterskerkkoorsteeg 28, uiterlij
Zaterdagnamiddag 3 uren.
Geen gevaar. Als de genee
zijn hoofd schudt en de lijder moedelo
dan is het de geschikste tijd oiri deze
geneesmiddelen te beproeven. Ontstekii
zwerenuitslag, etterbuilen, zeere bf
en een veel grooler lijst van uitwei
kwalen kunnen altijd door deze onver;
kelijke middelen genezen worden,
de genezing niet altijd vlug gaat,
die toch altijd volkomen zijn en geen
vaar van terugkeer achterlaten. Dat
Zalf de verkoelendste, verzachtendste er'
nezendste kracht uitoefent over de
ontstoken, pijnlijkste on meest verouo^j.
zweren is eene gevestigde daadzaak
dagelijks bevestigd wordt door de
vraagde getuigenis van deelnemende li,
wien (om hunne eigene uitdrukking te en
gen) Holloway's geneesmiddelen
rand des grafs hebben gered.
Door het vermeerderd debiet zijn de prijKAit
volgt: DooBjes Pillen, Potjes Zalf ƒ0,80,/item
ƒ3, ƒ6.74, ƒ13.50 ƒ20.50 zijn op framj-
vraag a contant te bekomen bij alle Apotbeljde,
Holland, alsmede in Holloway's EtablisseffiJ'u t
loodt*, 53, Oxfordsticet,
on
J
en.
A
z
f
- t
