NIKIJ VV8- £N iDVERTKNTf ÜBLAD VOOH LEIDEN Y.N OMSTREKEN.
A 0 0 8 E f g EIT:
Prijs per Summer to ('ent.
ADVEit*cv|T|EN:
Bureel: SetieepiiiakersstecK 6.
Donderdag 2 Januari 1890»
Uitgevers: Gebroeders Muré.
l\ e C o H a si 5 v is c;i ij ii t dajilijks» l> e ii a 1 v e o \i 0 ii> e ih F et ri a e n-
Vooi Leidenper 3 maanden1.25.
Franco door het «eheele rijk, ei- Z maande! >1.60.
Van 1—6 regelsG.ia>.
Elke regel meerO.lö!
tiroote letters worden berekend naar plaatsrui._.n.
Dienstaanbiedingen, a contant, zonder rabat, per regel 0.1*».
3 1
Ai
203e Jaargang.
Wegens de Nieuwjaarsviering zal
Woensdagavond I Januari de Leid-
sche Courant niet verschijnen.
LEIDEN, 31 December.
Naar aanleiding van een desbetreffend
verzoek, geven burg. en wetb. den gemeen
teraad in overweging Dr. Hector 'l'reub voor
den tijd van drie jaren te continueeren in
zijne betrekking van lector in de verloskunde.
Bij de voorloopige vaststelling van de
gemeenterekening over 1888 in de raadszit
ting van 29 Augustus jl. werd de begrooting
voor 1889 iu ontvangst en uitgaaf verhoogd
met f29227.31 ter bestrijding van uitgaven
welke voor het sluiten der gemeenteiekening
van 1888 niet konden plaats hebben en
waarvan de betaling op liet dienstjaar 1889
zoude moeten geschieden, iu ontvangst volgn.
53. opbrengst van geitlieeningen en in uit
gaaf, volgn. 188, onvoorziene uitgaven, ter
wijl tevens werd vastgesteld de staat mode!
A tot voldoening van voorschreven bedragen
uit den post voor onvoorziene uitgaven,
waaronder was begrepen f 22977.41 voorde
nog loopende betilingstermijnen en verdere
kosten voor de voltooiing van werken iu
zake den bouw van de nieuwe school 3e klasse
n°. 4 aan de Langebrug.
Vermits sedert is gebleken dat voor de
uitgaveu die voor den schoolbouw bovenbe
doeld nog te doen zijn, slechts benoodigd
is f7722.61, hebben gedeputeerde staten
burg. en wetb. verzocht eeue wijziging van
geuoeu1-1" raadsbesluiten bij den gemeente
raad i- bevoraeren, in dier voege dat de som
van i 2977.41 wegens kosten van stichting
van schoollokalen en ouderwijzerswoniugen
worde teruggebracht tot op f 7722.61. Ver
mits voor enkele der in die som van
f 7722.G 1 begrepen betalingen, de vergoeding
van 80 pet. door het rijk verschuldigd is,
behoort tevens iu het besluit tot verhooging
der begrooting in ontvangst en uitgaaf, te
worden opgenomen eene verhooging van
hoofdstuk IV, art. 10 der inkomsten, met
het ter zake door het rijk verschuldigde.
gevolg van een en ander moet
r geldleening eeue vermindering
oening aan dit verzoek hebben
til. gewijzigde staten aan den
.er vaststelling overgelegd als
jL n staat tot verhooging van
dienst '889, iu ontvangst en
"7' 51 nl. van volgn. 42
-«T'jk {'e kosten van
'935.12 en volgn.
I ten van buiten-
n in uilgaaf
f 13971,51
t. tot
der Leidihe brood fabrieken) ij een, om hel
verslag t hooren der conissie, die de
directiëu dier fabrieken ov invoering van
Zondajsrst had gepolst.Die commissie,
in eïie orige vergaderingokozen, bestond
uit let bestuur der a'eling van het
Algeneei Nederlandse! Werklieden Ver
bond, Haar voorzitter, (beer C. H. Kouw,
leirlife de lergadering.
V5<5r zij» verslag uit brengen, wenschte
de tieer Kouw met lidt te protesteeren
legfu de leugens in «e,erslag, dat Recht
vooAllen van de <c5e vergadering had
geteven; leugens, d de kennelijke be-
doèiiig hadden, patr(Oe" werklieden tegen
elkiar op te zetten. 'e tot hervormingen
wil geraken, moet .igendeel streven naar
toeiadering tusschene verschillende slan-
dei. Ook had je-J®d blad zich niet
ouzien, een knecii8" ee" der fabrieken
op lage manier ii hijzonder leven aan
te tasten.
Thans kwam tl verslag. De Leidsche
Bioodfabriek had commissie doen weten,
dat zij liever deaaa met de werklieden
zelf behandelde met personen die er
giheel buiten sh- ^a" goede tijde had
di commissie V, -»eo (jat .^.jjLWcaLuur
j der fabriek eene'ostige poging zou worden
aangewend; de later, dat die was
mislukt. Hierwaa dus het resultaat
j onbevredigend,
i In de fabric °P het Leeuwendaal stond
j de heer Nico hun te woord, zij het ook
i «iel in hpedigheid van directeur, maar
I .Is parliculie Deze had verklaard, dat
sis alle «er" op zijn fabriek er voor
waren, hij persoonlijk ook voor was
(applaus). ïj betwistte echter ten
stelligste, at alle werklui er voor
zuuden zin
Ten sl< tic fabriek op de Hoogewoerd.
ilier sprlI|en den heer Oudshoorn. Deze
verklaar)nvoer'')g 'an Zondagsrust toe te
juichepA'® ce»e der andere fabrieken bet
voorbee 8a^> Züu h'j "iet de laatste zijn
(applai Hieraan knoopte spreker de
be8cho"'6 vast, dat juist van de Leidsche
Broodfiek de commissie de meeste toe-
nader verwacht had, en hier het resultaat
het pitste was. Wat moeten wij nu doen?
Wij ogen het er thans niet bij laten.
Paar1 genieten meer rust dan meuschen.
Sprs" -stelt voor, drie verzoekschrifieu op
te Hen, en die door de werklieden der
reslieve fabrieken zelveu te laten
tee1"" waarin niet zal worden geëischt,
dj. werkelijke verzoekschriften.
ians ontspon zich een zeer ordelijk en
zirijk debat, waarin de zaak der Zondags-
van alle zijden werd hekeken. Allereerst
;-k, zoowel uit het antwoord van den
r Nicola als uit geruchten omtrent de
Jsche Broodfabriek, dat besiuurdereu
°rd worden ingelicht. Hoe konden zij
'k ïeenen, dat de werklieden zelf de
niet zouden wensciien 1 In de
-mg toch is die wentclielijk-
lalrijke aanwezigen bij
der werklieden
die op de
'ander was
"POlUg
'er
3 1
klaart. Anderen meenden, dat zulk een
antwoord wel kon gegeven zijn om de
commissie met een kluitje in het riet te
sturen; waartegen de voorzitter opkomt:
wij hebben antwoorden op den man af.
Een ander raadde eveneens het adres; want
werd het ingestuurd, dan zouden die fabri
kanten uiet meer kannen weigeren. Een
ander lid der commissie deelde nog mede
dat aan den heer Nicola uitdrukkelijk was
gevraagd of de werklieden van het uitspre
ken hunner wensciien in dezen geen schade
zouden ondervinden; waarop genoemde heer
positief verzekerd had, dat daarvoor hoege
naamd geen gevaar bestond. Bij den heer
Oudshoorn was het punt niet eens aange
roerd, daar de commissie onmiddellijk de
voldoening had, dat die heer zich vóór
Zondagsrust verklaarde. De zaak, hoe de
patroons het verzoek zouden opnemen,
leidde nogmaals tot eene bespreking van de
houding der commissie van de Leidsche
Broodfabriek Ouder algemeene toejuiching
verklaarde een barer werklieden, dat die
heeren, zelf geen vakmannen, allen welge
steld en wien niets, ook geen Zondagsrust
ontbreekt, toch moesten begrijpen dat een
werkman, die de ganscue weelc aoor arneijt,
den zevenden dag voor zijn lichaam de rust
hoogst noodig heeft. Men vroeg of het
van heeren commissarissen dier fabriek dan
onwil zou zij? Ja zeker, riepen vele stem
men. Een liml wees er op, dat die fabriek
er een tijd lang Blleen geweest was. Toen
had zij Zondagsrust, zonder vrees toor
concurrentie, kunnen betrachtenDe lieer
Kouw wees er op, boe de schuld ook voor
een deel ligt bij tie werklieden, door hun
gebrekkig vereeiiigingslcven. Wair werk
lieden zich vereenigeu om ordentelijk hunne
maatschappelijke belangen voor te staan tn
te bespreken, outbreekl gewoonlijk ook de
hulp van het kapitaal niet, en veel kan
worden tot slaud gebracht. Het voorstel
omtrent de verzoekschriften wordt hierop iu
stemming gebracht en eenparig goedgekeurd.
Thans werd de Zondagsrust der depot
houders besproken. Zij zijn, volgens den
voorzitter, ouafnankelijker dan de werklui.
Laten zij te zauien liet voorbeeld geven.
Zij zouden dau tevens de zaak der werk
lieden zeer in de band werken. Spreker
vraagt, of eene lijst, bij al de depothouders
rondgezonden, kans op succes zou oplevereu.
Een depothouder verklaart, persoonlijk sterk
voor Zondagsrust te zijn doch er bestaat
ouder de depothouders geen eenheid; van
daag zuu de/.e zicli onttrekken; morgen die.
Neen de fabrieken moeien zelf beginnen.
De voorzitter meent echter dat ook de
depothouders kunnen beginnen. Verkoopen
deze niet meer, dan beboen de fabrieken al
heel wat minder te bakken. Een depothou
der verklaart 17 jaar in functie te zijn, en
Zondags nooit te hebben verkocht; zoo zijn
er zeer velen; van de Leidsche broodfabriek
misschien wel een derde. Het is zeer lastig
aldus de fabrieken te dwingen. Er wordt
opgemerkt, dat op de dorpen de depothou
ders nooit Zondags verkoopen; ook op
feestdagen uiet. Besloten wordt, dat men
de depothouders zal afluopen, om de zaak|
te bespreken. Eenige aanwezigen bied'
zich aan om hierbij de cuinmissie te he""'11.
Nogmaals ontstaat thans een deb' "aar
aanleiding van het stukje in P'^ voor
Uien. Een werkman deeil ine (la'
zijn korte woord, in de v; 8e vergade-
gesproken, op de fal
's gehouden, waard
renkl voelt.
t> f blijvend
al-
gingen tot stichting van zulk eene af
te steunen. Men behoeft niet bevr
zijn, door dit lidmaatschap voor socialist te
zullen worden gehoudenwant het verbond
staat vlak tegen de socialisten over. Mcu
is het er over eens, dat de bestaande
Bakker8vereeniging, die slechts ziekenfonds
is, niet aan de behoeften voldoet. Het
Werkliedenverbond lacht velen toe. De
heer Kouw is hier zeer mee ingenomen.
Sinds 20 jaren tracht het verbond vakver-
eenigingen te doen toetreden, maar met
weinig succes. Hij spoort er toe aan, het
plan door te zetten, en belooft alle hulp
van het afdeelingsbestuur. (Applaus). Met
eenige moeite worden hierop vier der aan
wezigen gevonden, die zich voorloopig de
zaak zullen aantrekken, en te gelegener tijd
de bakkersgezellen bijeenroepen.
Uit den boezem der vergadering wordt
thans aan de commissie aangeboden, ge
zamenlijk de gelden bijeen te brengen lot
bestrijding van hare kosten. Men wenschte
dat te doen als eene hulde en dank voor
hare bemoeiingen. De voorzitter, de gedane
belofte gaarne aanvaardende, zegt dat de
grootste voldoet'hrf--,."^ zijn, als de zaak
der Zondagsrust worut tot stand gebracht.
(Levendig applaus). De vergadering gaat
hierop uiteen; nadat de voorzitter allen een
goed Nieuwjaar heeft gewenscht, en onder
bijval der aanwezigen dank heeft gebrsebt
aan de pers, die het hier behandelde in
ruimer kring zal bekend maken. (AL R. Cl.)
Heden herdenkt de agent van politie
der le klasse P. Loekenbach den dag waarop
hij voor dertig jaren iu dienst der gemeento
trad.
Gisteren werd in het lokaal van het
Leger des Heils het Kerstfeest gevierd de
kinderen der aangeslotenen werden op melk
en krentenbrood onthaald.
Thans zijn de datums bepaald waarop
de twee kamermuzieksoiTees, door de heeren
Maun, Timmner en Van Praag zullen worden
gegeven. Het zullen zijn de avonden van 10
Januari en 14 Februari a. s.
In de laatst gehouden raadsvergade»
ring te Oudshoorn werd o. m. dr. iï.
Meursinge aldaar, benoemd tot gemeente
geneesheer voor het jaar 1890. Aan de
afdecling Leiden en omstreken der afd. lot
Bevordering der Bouwkunst, werd voor den
door haar uitgeschreven wedstrijd voor
handwerkslieden een subsidie verleend van
f30, en een dito van f \r> (jaarlijks) aan
de Kweekschool voor Bew->arschoolhouiieres-
seu te Leiden.
•k reeds voor
"ij zich ten
au stemmen
«sreeuiging
'an bel
De.
po-
Uit de opgaven Jetreffende de sterfte en
de geboorten in de maand Oct. 1889 blijkt,
dat o. a. in de jomeente Leiden waren ge
boren 126 kireren> waaronder 5 levenloos
aangegeven, -"erleden 88 persoDen, en wel:
beneden 1/aar 19. 5 jare" 10, 5—14
jaren 8 i429 jare" 2> 2050 jaren 10,
506' jaren 8, 65—80 jaren 20, boven
g0 -ren 11, op onbekenden leeftijd
Js oorzaak van den dood werd
pgegeven: gebrekkige ontwikkeling 2,
lichaamszwakte, tering 17, klierziekte,
rhachitissyphilis 1absc. ulc. gangr.
pyaem. haem. kanker 7, waterzucht
scheurbuik 2, typhus en febris typiioï.
dea 1 aanhoudende koorts tus-
schenpoozende koorts pokken rood-
vonk mazelen huidziekten slui
pen, trismus, epilepsie 2, apoplexie 5,
hersenziekten, krankzinnigheid 4rugge-
mergslijden, paralysis 1, keel- en longte
ring, bloedspuwing 6, croup kinkhoest
2, acute ziekten der ademhalingsorganen 3,
chron. ziekten der ademhalingsorganen 8,
hart- en vaatziekten, rheumat. arthrit 2
