«ku m tsj» ent «mc hf/j «a ar» «cj- j*m. -sar '-.sac
Spr. blijft er bij dat de economische
politiek hoofdzaak zijn moet. De regeering
erkent wat spr. heeft aangevoerd, maar de
erkentenis brengt ons niets verder. Ver
wijzing naar de armenzorg baat niets:
armoede moet voorkomen worden. En is
daarvoor alles beproefd 1 Neen. De Staat
moet het doen. Spr. houdt tegenover den
minister vol, dat de armoede wel degelijk
stijgende is en hij ontkent dat de welvaren
den achteruitgaan, tenzij de tusschenslaud
achteruitgaat en de rijkdom van de hoogere
klassen toeneemt. Leest men het verslag
van het Kurhaus te Scheveningen, dan
ziet men toeneming van abonnés, dagkaarten,
gasten aan table d'hote. En zegt men: dit
waren geen Nederlanders, dan wijst spr. op
de vele Hollanders die naar de Parijs ell e
tentoonstelling zijn geweest. Voorts wijst
hij op de vele vennootschappen die hooge
dividenden gevenom niet te spreken van
de Delimaatschappij die 109r8(j pCt. gaf, zijn
er talrijke die 8 h 14 pCt. gaven. Ook
zijn er fabriekcn-model-iurichlingen als die
van den heer Van Marken, die 138 pCt. rente
gaf gedurende al de jaren van haar bestaan.
Het participatiestelsel gaf den d recteoren
het meest. Hij houdt vol dat de vermogens
hoe langer hoe meer opeenhoopeu in enkele
handen.
Spr. betoogt dat werkgeving door aanleg
van groote werken slechts gewenscht wordt
als overgang tot den ideaal-staat. Wel
degelijk zouden velen er door gebaat worden
en dat het belastingbiljet steeg voor hen
die het missen kunnen, kan zeker geen
kwaad. Het spijt spr. dut de minister niet
wil meewerken tot een maximaal arbeid van
8 uur en een minimaal loon, waut die dit
niet wil, moet een vijand van den arbeider
worden geacht. Daardoor alleen toch kar:
de arbeider op 't oogenblik het meest gebaat
worden.
De heer Kerdijk ontkent den minister
van ooriog werkeloosheid te hebben verweten.
Hij heeft alleen geklaagd over de late indie
ning van de defensiewet. En dit blijft hij
doen, evenals over de verschuiving der kies
rechtherziening na de belastingwetten, die
na ook weer zijn verschoven. Bestrijdende
den heer Fabius zegt spreker dat, indien de
minister van financiën verleden jaar had
verklaard herziening san het personeel te
willen doen gepaard gaan met verscherping
van successierecht, er dan niet die aanlei
ding zou bestaan hebben, voor het initiatief
van deze zijde als thans, nadat de minister
verleden jaar verklaard had dat van hem
geen belasting op het roerend vermogen te
wachten was.
Het verwondert spreker dat de minister
afgewezen heeft het verzoek van den heer
Van Dedem om een staatscommissie voor
tariefsherziening. Zijn staatscommissies niet
een deel van het program van dit kabinet F
Overigens constateert hij dat de minister
in zake de accijnswetgeving blijft rusten,
dat we in zake herziening der personeele
belasting zijn gekomen in 't stadium van
voorbereiding. Verwonderd heeft hem de
stoutmoedigheid van den heer Fabius, om
te beweren dat de minister van financiën
trouw is gebleven aan het program van actie.
Hij houdt vol dat dit program en's ministers
gedragslijn niet te rijmen zijn.
De heer Fabins begint met te verwerpen
het beroep van den heer Gleichman op de
Standaard artikelen. Hij houdt vol dat de
indruk der rede van den heer Gleichman
van gisteren was, dat hij antirevolutionairen
beschuldigde en daartegen kwam hij op en
dat doet hij nog. De rechterzijde heelt niet
de middelen tot belastingversterking gewei
gerd en heeft wel sedert 1883 op bezuini
gingen aangedrongen. Men moet altijd
onderscheiden tusschen het program van
actie en de uitlegging van dat program.
De heer Schaepman blijft stellig verwachten
dat de minister van oorlog het zijne zal doen
om de defensiewetten in 't voorjaar in te
dienen. Ten aanzien der quaestie van be
noemingen constateert hij dat van zijne zijde
die zaak niet in 't debat is gebracht; wij
hebben niet te klagen of te roemen. De eerste
vraag van den heer Gleichman is zoo gesteld,
dat geen regeering, die eerbied voor zich
zelf gevoelt, ze anders dan bevestigend kan
beantwoorden, en de tweede vraag of het
kerkgenootschap niet den doorslag geeft, is
zoo algemeen gesteld dat ze niet te beant
woorden is. Alles hangt af van omstandig
heden. Voor bet hoogleeraarsambt in de
theologie is een protestant de aangewezen
man, maar toch het vak van godsdienstweten
schap is niet aan belijdenis gebonden. Sprekei
vraagt voor de Katholieken geen 2/5 der
betrekkingen, geen privilegie, doch ook geer.
achteruitzetting, maar beoordeeling naar talent,
karakter, bekwaamheden en anciënniteit, li ij
wenscht niet dat de „Roomschen" achteruit
gezet zullen worden, omdat ze ,/van 't houtje
zijn"; van de 580 rechterlijke ambtenaren
zijn er 96 Katholieken. In Groningen,
Friesland en Drente vindt men geen enkel
Katholiek; in Arnhem één. Van de notarissen,
burgemeesters, de universiteiten, de acade
mie van wetenschappen spreekt hij niet, Is
de heer Gleichman wel in goedgezelschap?
Er gaat een stroom door Nederland, die in
alles Rome ziel en het volk beducht maakt
voor Rome. Dat zijn kleine politici en daar
onder rekent spr. den heer Gleichman niet.
Late hij dit over aan zekere partij, die meent
dat het Protestantscb karakter het best be
waard wordt door de kussens uitsluitend
door Protestanten van haar partij te laten
bezetten.
In zake het economische vraagstuk der
protectie stolt hij zich geen partij, alleen uit
politieke redenen acht hij die vooralsnog
niet gewenscht.
De minister au binnenlaudsche zaken
blijft volhouden, dat hard gewerkt is aan
de defensiewetten, een ambtenaar is er zelfs
ziek van geworden. De kiesrechthervor-
ming zoo spoedig na de Grondwetsherziening
is nooit bedoeld en toen reeds begreep men
dat de census uiet kan worden gemist. De
Grondwetgever begreep dat de census uiet
kon worden losgelateneen stelsel alleen
berustende op hoofden van huisgezinnen
zou ook niet voldoen. Men zou ook dan
den maatschappelijke!! welstand in acht moe
ten nemen.
liet ware ook niet gewenscht dat reeds
dadelijk het volk door nieuwe agitaties werd
beroerd in plaats van zich aan de belasting
regeling te kunnen wijden. Tegenover den
heer Nieuwenhuis houdt de minister vol
dat de regeering niet kan ingrijpen in do
organisatie van den arbeid. Als zij voor
loon en arbeidstijd moet zorgen, zou zij ook
voor fabrikanten en werkgevers moetei.
zorgen, die daardoor tot armoede vervallen.
Wijst de heer Nieuwenhuis op toenemende
armoede, het door hem aangehaalde vooi
beeld van het Kurhaus leert te meer dat
zucht tot genot en uithuizigheid toeneemt
in de middel- eu lage klassen. Sluiting
van het Kurhaus zou zeker niet in het be
lang der werklui ziju. Spreekt de heer
Nieuwenhuis van groote dividenden in de
fabriek Van Marken, hij vergeet de jaren
dat niets kon worden uitgekeerd en hoe
veel die fabriek doet voor de arbeiders. Te
wensche ware het dat dit, voorbeeld meer
navolging vond.
Bij beuoembig heeft de regeering nog
niemand om zijn geloof voorgetrokken.
De heer Nieuwenhuis ontkent verzocht
te hebben een ingrijpen in de organisatie
van den arbeid, maar bepaling van een
normalen arbeidsdag bij rijkswerken.
Het algemeen debat wordt gesloten.
Hoofdstuk 1 (Huis des konings) wordt
goedgekeurd.
Over hoofdstuk 5 (binnenl. zaken) wordt
geen algemeen debat gevoerd. De discussie
is genaderd tot art. 4.
De minister van binnenlaudsche zaken
brengt ter algemeeue kennis, dat op 1 Fe
bruari 1890 eu volgende dagen te Leiden,
te Groningen en te Amsterdam gelegenheid
zal worden gegeven tot het afleggen van de
practische examens van arts, vermeld in urt.
2 der wet van 25 December 1878 (Slaats-
blad n°. 222), alsmede te Utrecht tot het
afleggen van de practische examens van arts
en tandmeester, bedoeld in de artt. 2 en 8
der gemelde wet.
Zij die tot de examens wenschen te worden
toegelaten voor 1 Mei, moeteu zich daartoe
voor 25 Januari 1890, zij die het examen
na 1 Mei wenschen af te leggen, voor 25
April schriftelijk aanmelden bij den voorzitter
der examen-commissie, en wel: te Leiden,
bij den hoogleeraar dr. T. Zaaijerte Gronin
gen, bij dan boogteeraar dr. 1). Huizinga;
te Amsterdam, bij den hoogleeraar dr. W.
M. Gunning; te Utrecht, bij den hoogleeraar
dr. L. C. Van Goudoever.
Volgens de Fransche bladen, heeft
onze Regeering eene groote bestelling ge
daan aan de bekende fabriek van Decauville
te Petit-Bourg ten behoeve van onze ves
tingwerken. De spoorweg met licht mate
riaal volgens het stelsel van die fabriek
heeft op bet Parijsche tentoonstellingsterrein
zeer voldaan. Ook in Atjeli is reeds eenigen
tijd geledeu zulk spoorwegmateriaal gebruikt.
Er zullen weldra postzegels van drie
centen in den handel gebracht woiden.
De laatste schuit Gebroeders, schr.
F. v, d. Plas is te Katwijk aan Zee aan
gekomen, doch met ecne geringe vangst va;:
25 ton baring.
Van Zaterdagavond op Zondag reed
de heer C, Enthoven, lid der Amsteriiam-clie
velocipède-clnb, op een hoogen tweewieler
een afstand 318 K.M. binnen de 24 uur.
Ziju weg was: Utrecht, Leiden, Utrecht,
Eede, Arnhem, Zutfen, Arnhem, Amersfoort,
Amsterdam.
Het doei van ziju rit was het behalen
der kampioensmedaille uitgeloofd door ziju
vereeniging aan den rijder, die gedurende
den loop van een clubjaar in 24 uur den
grootsten afstand heeft afgelegd.
In de Beugstraat te Bodegrave out
stond gisteren in het woonhuis van den heer
H, W. terwijl deze met zijne echtgenoote
van huis was, een feiie binnenbrand. Door
het spoedig optreden van de brandweer was
men de vlammen gelukkig in korten lijd
meester. Met moeite werden een paar be
woners, lieden op zeer hoogen leeftijd, buiten
gevaar gebracht. Huis en inboedel waren
tegen scliade verzekerd.
liet bestuur der Smidsgezellen vereeni
ging St. Eloy te Rotterdam, (liep getroffen
door den toestand waarin, ten gevolge van
de werkstaking, verscheidene vakgenooten
thans met hunne huisgezinnen verkeeren,
heeft op het kantoor der vereeniging een
adres ter teekening gelegd, waarin aan de
patroons het verzoek wordt gericht, de ont
slagen werklieden, voor zooverre dit mogelijk
is, weder aan het werk te sleden.
De werklieden, die ontslagen zijn wegens
de werkstaking, worden tot a. s. Zaterdag
in de gelegenheid gesteld dat adres te
teekeuen, waarna het aan de patroons zal
worden opgezonden.
Van een schip dat te lJmuiden binnen
kwam is een matroos overboord gevallenen
verdronken. Die matroos was de derde man
van zijne vrouw, wier vroegere mannen,
zijne beide broeders, op geiijke wijze het
leven hebben verloren.
Door trein 117 van de Holi. IJzeren
spoor is gisteren tusschen Haarlem en Zand
poort. zekere W. H. van Bloemendaal, over
reden en gedood.
Te Krommenie is de werkstaking
onder de sigarenmakers geëindigd, doordat
een der stakers een eigen zaak heeft op
gericht en zijne medestakers ais knechts op
zijoe fabriek heeft aangenomen.
Te Renkum is op eene der steenfa
brieken, bij het graven eu vervoeren van
kleiaarde voor de stceufabricage, op ongeveer
drie meter onder den beganen grond een
menscbelijk geraamte gevonden. Ook op
andere steenfabrieken in die omstreken kwam
dit in de laatste jareu meermalen voor.
- Het schijnt dat het Leger des IIei 1 s
ook te Tiel zijne operatiën zal beginnen
zegt de N. Tielsche Ct. Althans gisteren
waren er twee soldaten in die stad, die met
luider stemme De Heilsoldaat, het hier
te lande verschijnend blad des legers,
ventten.
Aanstaanden Zondag zal in de cathc—
draal van Sint Jan te 's Bosch de plechtige
bisschopswijding plaats hebben van mgr. W.
Wulfingb, van de orde der Paters Redemp
toristen, bisschop titulair van Cambysopoli-
tanië en vicaris apostolicus van Suriname.
Mgr. Wulfing is de eerste Bosschenaar, wien
deze hooge waardigheid ten deel valt.
Bü ITENLA!DÖOHË BERICHTEN
BELGIE.
De te Brussel vergaderde conferentie
tot bestrijding van den slavenhandel heeft
eene gelukwenscliing aan Stanley getelegrap-
heerd, hare bewondering uitsprekende voor
de geestkracht, waarmede hij zijne edele taak
volbracht heeft. ffZij kent en waardeert de
nieuwe groote diensten, door u aan de
wetenschap en de menscbheid bewezen",
zoo leest men voorts in het lelegram, waarin
Stanley ook wordt uitgenoodigd de sympat
hie der conferentie tot Einin uit te spreken.
De uieervermelde berichtgever der Débats
te Brussel acht dezen stap vreemd voor een
zuiver humanitaire vergadering, ten aanzien
van een man die zooveel bloed gestort heeft
als Stanley, en hij iaat niet na te herinneren,
hoe weinig Franschgezind zich deze inder
tijd te Parijs uitliet. Naar aanleiding hiervan
constateert de Indépendance, dat de diplo
maten die Frankrijk ter Conrcreutie vertegen
woordigen zich van ganscher harte bij de
manifestatie hebben aangesloten.
Dinsdagavond heeft bij den Nederlaudschen
gezant een diner plaats gehad ter eere van
de leden der Conferentie. Aanstaanden Za
terdag geeft baron Gericke van Herwijnen—-
het oudBte iid een tweede dergelijk
gastmaal.
In een gedeelte van Belgie duurt de
werkstaking onder de Dakwerkers nog altijd
voort. Troepen werklieden trokken in de
laatste dagen met vaandels en ouder gezang
en geschreeuw door de straten van Luik.
De burgemeester beeft, om dergelijke be
toogingen voortaan te voorkomen, bepaald,
dat vergaderingen op den openbaren weg en
optochten voorloopig alleen kunnen plaats
hebben nadat de burgemeester daartoe ver-
gunuing heeft verleend.
e «I 45 ia a M
De Londensche correspondent van
het Hbl. meldt, onder dagteekeuing van
11 dezer, dat de gezondheidstoestand van
den prins van Wales gedurende de
laatste weken redenen tot bezorgdheid
geeft.
Evenmin als de conferentie tusschen
de gasstokers en de directeuren der gas
fabrieken te Londen tot 'bijleggiug van het
geschil voerde, heeft ook de vergadering der
bemiddelingscommissie in Mansion House,
die door den lord mayor geleid werd, iets
uitgewerkt. Besloten werd, dat de lord
mayor een vergadering van steenkoolhande
laars zou bijeenroepen ten einde te pogen de
werkstaking af te wenden.
De vereeniging van kolensjouwers beeft
in eeu manifest haar vertrouwen uitgesproken
dat zij in slaat zou zijn, eene algemeene
werkstaking te voorkomen, zcodat de werk
staking zich tot de Zuidlondeusche gasfabriek
zou beperken.
De werkstaking der gasstokers van
de South Metropolitan Company te Londen
heeft gisterennamiddag te 2 uur een aan-
vang genomen. De directeuren verklaren
dat zij genoeg mannen hebben om de werk
stakers te vervangen. Zij hebben alle
voorzorgen genomen om te beletten, dat de
arbeiders door de werkstakers bemoeilijkt
worden.
Ten gevolge van eene gisterennamiddag
op Mansion House gehouden conferentie
tusschen de vertegenwoordigers der steeu-
kolenbandelaars en die der kolendragers zal
eene algemeene werkstaking van laatstge
noemden vermeden worden. Evenwel zullen
zij niet voor de gasfabriek werken, zoolang
de eischen der gasstokers niet zijn
ingewilligd.
Men wil in Londen een nieuwen on-
deraardschen spoorweg boawen, die in een
groote behoefte zou voorzien. De winkeliers
in Oxford-street evenwel bewegen hemel en
aarde en voornamelijk het parlement om dit
plan, te verhiuderen, waarvan de uitvoering
langen tijd het verkeer in hun straat belem
meren zou.
De agent der Londensche en Brazili-
aansche bank te Londen heeft naar Rio ten
som van 50.000 aan de voorloopige re
geering gezonden, welke zij voornamelijk tot
versterking van het leger behoeft.
Volgens de Standard is Stanley
voornemens, na Londen en Brussel, Ber
lijn te bezoeken, ten einde hulde te bren
gen aan keizer Wilhelm, aan wien hij
tijdens de Congo conferentie werd voor
gesteld.
Luitenant Smidt heeft volgens hetzelfde
blad op 8 dezer Bushiri aangevallen en 28
Arabieren gedood. Ëusbiri zelf ontkwam.
Van de Duitschers werden 8 gewond.
De afgezette keizerin van Brazilië ont
ving volgens de Daily News dezer dagen
bericht, dat hare juweelen alle gestolen zijn.
Dit is een groot verlies, daar Dom Pedro
hoopte, door verkoop dezer kostbaarheden
voorloopig in zijn onderhoud te kunnen
voorzien.
FitltKaU K.
liet wordt bevestigd dat de heer De
Brazza, die sedert een jaar in Frankrijk ver
toeft, niet naar den Congo zal terugkeeren.
Ofschoon een degelijk natuuronderzoeker
en zeeman, zou hij een slecht administrateur
zijn. De heer Ballay, luitenant gouverneur
van Gabon, had dan ook ontslag genomen,
daar hij j met den commissaris-generaal De
Brazza steeds van gevoelen verschilde. De
plannen van laatstgenoemde waren volgens
den beer Ballay onuitvoerbaar.
De commissie van ingenieurs welke
den staat der werkeu voor het kanaal door
de landengte van Panama moet onderzoeken
is met de Amérique van Saint-Nazaire
vertrokken.
ZWITSERLAND.
De politie te Genéve heeft den overste
van bet Leger des Heils Clibborn in hech
tenis genomen, die ondanks zijne uitbanning
in de stad gekomen was.
uunrscitLA/iv».
Gisteren werd in de vergadering van
den gemeenteraad te Berlijn behandeld het
voorstel van bet gemeentebestuur, betreffende
het plan eener commissie om de rij huizen
tegenover den hoofdingang van bet konink
lijk paleis op te ruimen. De bepaling dat
men door eene loterij de benoodigde geld
som zou trachten te verkrijgen, werd ge
schrapt. Overigens werd het voorstel van
het bestuur aangenomen met 79 tegen 28
stemmen.
De Norddeutsche maakt thans eeu
einde aan de geruchten betreffende eene
aanstaande verloving van den Russischeu
kroonprins met de jongste zuster van keizer
Wilhelm, door het overnemen van de tegen
spraak die de Muuchener Allgemeine Zeitung
gegeven heeft.
