S «j n
II
A
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
Zaterdag 7 December 1889. N". 288.
Uitgevers: Gebroeders ffluré.
vwu
m
f|y^
fi
i
ee fjoiirfit verschijnt dadelijks, behalve op Zon- en Peest dage »>-
AOOKSaEBiEHT:
Vooi Leiden, per 3 maanden !.25,
Franco door het geheele rijk, er 3 maanden t.OO.
Prijs per Suiitstser 10 Oar..
A O V E T H TI i 1
Van 16 regels 0.90.
Elke regel meerj 0.15.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingena contant, zonder rabat, per regel 0.10.
BnreeJ: Seheeptiiakerssteeg 6.
LEIDKIS 6 December.
De commissie voor de artsexamens
heeft in hare heden alhier gehouden zitting
tot arts bevorderd den heer H F. P. Maasland
en voor 'het eerste gedeelte toegelaten de
heeren Ph. K. Van Lissa en J. Falkeuburg.
De verkiezing van een lid der provin
ciale staten van Zuid-Holland in het hoofd
kiesdistrict Leiden, ter vervulling der vaca
ture ontstaan door het bedanken van den
heer C. J. Leembruggen, zal plaats hebben
op Dinsdag 7 Januari a. s. Mocht eene her
stemming noodig zijn dan zal die plaats
hebben op Dinsdag 21 Januari daaraanvol
gende.
Bedankt voor het beroep naar de Ned.
Herv. Gem. te Wanneperveen door den heer
J. De Boer Knoltnerus cand. alhier.
Op de lijst van sollicitanten voor de
betrekking van commies griffier der eerste
kamer komen voor de heeren: jhr. uir. W.
A. R. Engelen, tur G. VV. Van der Feltz,
mr. D. Dumbar, mr. M. Zilleeen, jhr. uir.
A. L. J. Melvill van Carnbeek, jhr. mr. VV.
Th. C. Van Doorn en mr. J. F. Houwing,
de laatste arr. schoolopziener alhier.
Der politie alhier is nader gebleken,
dat de jas, waaromtrent gisteren inlichtin
gen werden gevraagd, in den nacht van jl.
Zaterdag op Zondag in bewaring is gegeven
aan den koffiehuishouder H. bij de Beesten
markt, vanwaar zij den volgenden morgeu
door den aangehoudene, in ruil voor de ont
vreemde ja9, is weggehaald. Hoewel ge
noemden koffiehuishouder, reeds te voren
door de politie ondervraagdgezegd had
daarvan niets te welen, verklaart hij nu,
dat jl. Diusdagmorgen uit zijn koffiehuis is
gehaald een pakje, vermoedelijk de gestolen
jas bevattende, zijnde dit geschied door een
12- ft 14-jarigen hem onbekenden jongen.
De commissaris van politie alhier verzoekt
een ieder, die aangaande den jongen, de
vermiste jas of een vermoedelijk in bewaring
gegeven of weggeworpen zijden doek
inlichtingen kan geven, zich ten zijnen
bureele te vervoegen.
We zagen gedurende den tijd dat het
Panorama op de Hoogeworrd geopend was
nog geene serie gezichten zoo schoon en
zoo interessant als die nu heden voor de
eerste maal was tentoongesteld. Wanneer
we zeggen dat het gezichten zijn uit Savoije
en de Montblanc-streek dan zal ieder ter
stond inzien dat daar tal van schooue
punten zijn op te merken. En van die
heerlijke plekjes worden er ons hier onder
scheidene voor oogen gevoerd.
Wie veel reisde en ook Savoije zag en
den Montblanc, kent bij ondervinding waar
van de niet bereisde hier slechts eene af
beelding te zien krijgt. Maar die afbeelding
is hier zoo treffend juist en van zulke
gunstige punten uitgenomen, dat de last
tot reizen in die streek als van zelve wak
ker wordt. Wie keut uiet van reisbeschrij
vingen of van hooren zeggen den Montblanc,
wie hoorde niet van het overheerlijke dal
van Chamounix, van Argentière, van den
Pic du Midi.
Wie eeuigen tijd op de Hoogewoerd wil
gaan genieten, vergele niet vooral de aan
dacht te wijden aan de streken Chambery,
Annecy eu het meer met het heerlijk ge
legen kasteel vau Tuingt. De rotskloof
van de Fier, de ingang en de brug, Bour-
get-meer en het kloosler llautecombe,
Molen eu huizen van Grésy, gezicht te
Servoz, St. Martin en de Montblanc, Les
Praz, Les Ouches, dorp Bois en Argentière
zijn heerlijke punten uit de rijke natuur in
die schooue streek.
Verrassend schoon zij n ook vooral liet
dal Valorsine, de top vau den Buet, de
Berard-waterval, de moeilijke wegen over de
Qletscbers en het Gletscherineer, wegen
over den Bossongletscher, het dal van Cour-
mayeur en de Montblanc, enz. enz. Wie
juist dezer dagen het Panorama binnentreedt
verschaft zich als 't ware gedurende eenigen
lijd een verblijf in een der heerlijkste
streken vau de wereld.
In de gisteren gehouden zitting van den
gemeenteraad te Zutphen werd een voorstel
van burgemeester en wethouders om aan de
kweekschool voor bewaarschoolhouderessen
alhier eene jaarlijksche toelage vail f 25 te
verleenen, aangehouden.
De werklieden van de firma J. J.
Krantz Zoon op de Laugegracht alhier
hebben bij gelegenheid vau het St. Nicolaas-
feest, naar we vernemen, lekkernijen voor
hunne kinderen intê naar huis gekregen.
Heden werd met het beste gevolg te
water gelaten van de werf der Kon. Ned.
Grofsmederij alhier, eeu schroefstoomsleepboot
voor den heer W. J. de Graaff te Amsterdam.
Machine eu ketel werden aan dezelfde
inrichting vervaardigd.
«i'JFidiïKi.K isïiïïïcao'som.
Bij kon. besluit zijn aan de onderge-
noemde 6 hoofden van eu 2 onderwijzers
aan openbare lagere scholen de volgende
pensioenen verleend, alsA. J. Ensink te
Ruur oo, f634; A. J. Verwey te Varik,
1448; A. M. Malée, zich schrijvende A.
M. Malée Sr., te 's Gravenhage, f 1534;
J. v. Vooren Iz. te IJselmonde, f967; M.
Boelhouwer te Zui.lerwoude, gtm. Broek in
Waterland, f591; J. Van der lleyden te
Zandvoort, f865; J. Schaafstai te Haarlem,
f147; A. Ypes te Purmerend, f161.
Ihj kon. besluit, is met ingang vau 1
Januari 1890, tot eersten geneesheer iu
het rijkskrankziuuigengesticht te Medemblik
benoemd dr. Th. E. Frijlinck, thans tweede
geneesheer in dat gesticht
is, met ingang van 1 Januari 1890, tot
leeraar aan de rijks hoogere burgerschool
te Zwolle benoemd J. De Jong Hzn., thans
tijdelijk leeraar aan die school.
is aan de kapiteins G. Van Tienhoven
en 11. A. Caikoen, beiden van het regiment
grenadiers en jagers, vergunning verleend
tot het aannemen eu dragen der versierselen
van ridder 5de klasse der orde van den
Leeuw eu de Zon, hun geschonken door
Z. M. de sbah iau Perzië.
is de heer J. H. Schothorgb, notaris en lid
van den kolonialen raad in de kolonie Curapao
benoemd tot lid van den raad van bestuur
aldaar.
MMËNL ANDiSOHË BEilIOHTKS
Na de genoemden uit de zitting van
gister van de eerste kamer kwamen nog
de volgende sprekers aan liet woord:
De beer Kappeijne meende ten slotte, dat
de regeering iu haar stelsel verplicht was
grondwetsherziening voor te stellen, ook
om de kiezers uitspraak te laten doen over
subsidieering van de confessioneele school.
Bij de jongste verkiezingen is dit niet be
slist. Dit ontwerp zal het zuiden onbe
woonbaar maken voor anderen, dan voor
voorstanders der confessioneele school en
het graf graven der antirevolutionaire
partij, die stteds voorstond eene nationale
school met den Bijbel. Door deze wet
neemt de anti-revolutionaire partij, fiere
zonen der geuzen, den bedelmautel aan.
De heer Vau Gennep bestreed de mee
ning van den heer Kappeijne; hij achtte
de subsidie volstrekt niet ongrondwettig en
daarentegen zeer gewenscht.
De heer Pijnappel is tegen het ontwerp
als strijdig met de Grondwet, terwijl de
subsidie iu strijd is met de onafhanke
lijkheid.
De beer Van Roijen zal voor het ontwerp
stemmen. Hij acht het niet in strijd met
de Grondwet; de letter der wet verbiedt
het subsidie niet, en de heer Kappeijne
heeft z. i. het tegendeel niet bewezen. Spr.
sluit zich aan bij het betoog van den heer
Van Gennep.
Wat zal de verwerping van dit gematigd
ontwerp baten? De omstandigheden zullen
niet veranderen; waarschijulijk zouden wij
bij ontbinding dezelfde kamers terugkrijgen.
Wij zouden dan wel eens met schorpioenen
kunnen gegeeseld worden.
Zal aanneming van het ontwerp den
schoolstrijd doen eindigen? Spreker hecht
aan de verklaringen der regeering. Maar
bovendien, als deze grief is weggenomen,
kent hij geen ander parool dat de Katho
lieken eu anti-revol. verder zou doen samen
gaan. Het clericalisme moet z. i. door gees
telijke wapenen alleen worden bestreden.
De vrijheid van den geest is nimmer te
onderdrukken. Als de openbare school moet
ten ondergaan wegens eeu zrk guldens aan
het bijz. ouderwijs toegekend, dan is de
openb. school niet in het hart des volks
gegrond.
Ten slotte geeft spreker den wenk, om
alleen bij hooge noodzakelijkheid het pre
mier-stelsel toe te passen voor de opleiding
van onderwijzers. Spreker spreekt namens
vele politieke medestanders, als hij zegt
véér de wet te zullen stemmen.
Wil men vrede, dan kunnen de leiders,
vooral de ultramoutaanschc partij eu haar
kleine pers veel daartoe doen. De uittarten-
de taal tegen de liberalisten heeft veel kwaad
bloed gezet.
Na het gister door ons besproken uit
de zitting van de tweede kamer, werd een
aanvang gemaakt met de behandeling der
staatsbegiooting voor 1890.
Het tweede hoofdsluk (hooge collegien
van staat) is aangenomen.
Bij hoofdstuk buitenlaudsche zakeu drong
Je heer Brantseu van de Zijp aan op be
spoediging der keuze van arbiters in liet
grensgeschil met Frankrijk in zake Suriname
en op inlichtingen in zake de belemmering
van den veehandel in Engeland, ondanks
den gunstigen toestand van onzen vee
stapel.
De heer Boreel beklaagde zich over onze
machteloosheid tegenover Engeland in zake
de Eugelsche nederzettingen op Borneo en
wenschte handhaving van het tractaat
van 1824.
De heer Veegens vroeg of Frankrijk onze
opvatting omtrent den omvang der arbitrage
in zake bet Surinaaaische grensgeschil
deelt.
De heeren W. Cremers en Van der
Feltz drongen aan op aansluiting der Over-
ijselsche kanalen aan de Pruisische
grenzen.
De heer Van Bijlandt waarschuwde tegen
verstoring der goede verstandhouding uret
Duitschland, dat men onvredelievende be
doelingen jegens ons toedient, o. a. in jhr.
Tindals voordrachten.
De heer Van Kerkwijk vroeg inlichtingen
omtrent de deelneming aan de anti-slaver-
nij-conferentie, de diplomatieke vertegen
woordiging van Perzië te 's Hage en de
houding tegenover Brazilië.
De minister Hartsen antwoordde: de ar
bitrage beperkt zich tot de grens der beide
rivierende belemmering van vee-invoer
tracht de regeering te voorkomen; de be
ëindiging der grensregeling op Borneo wacht
op inlichtingen uit Indië; de bewijzen van
vriendschap van Duitschland maken het
gesprokene van den heer Tiudal waardeloos.
Het humanitair doel bewoog de regeering
tot deelneming aan de Brusselsche conferen
tie; onze houding teu opzichte van Brazilië
is nog niet bepaald.
Het algemeen debat is afgeloopen.
Verworpen werd het amendement vau
de beeren Cremers en Lieftinck, om f 700
voor tractementsverhooging te schrappen.
De beer Sanders prefereerde de vestiging
van een consul te Swatow, in verband met
de emigratie van Zuid-Chineezen naar Indie.
De officier van gezondheid le kl. J.
F. Noordijk is overgeplaatst van het 4e
regiment infanterie bij het 2e regiment huzaren.
Tot lid van den gemeenteraad te
Hazerswoude, iu de plaats van den heer S.
G. Molenaar, die de gemeente heeft verlaten,
is gekozen, de heer W. Van Dam (antirev.)
Deze had enkele dagen voor de verkiezing
voor zijne candidatuur bedankt.
Gisteren kwam voor de Arrondisse-
ments-rechtbank te's Gravenhage aan de orde
de bekende duel-zaak. De eerste beklaagde,
F. E. R. M. baron d'A. v. G. le luitenant,
was niet verschenen, zoodat het O, M. ver
stek tegen dezeu requireerde. De tweede be
klaagde, C. J. P. gaf op student in de
medicijnen te zijn aan de Hoogescbool te
Leiden. Uit een door den substituut-officier
mr. Polak Daniels, op requisitoir van het
O. M. voorgelezen proces-verbaal bleek dat
de aanleiding tot het duel daariu bestond,
dat de eerste beklaagde op een avond, ter
wijl hij in de Pooten te 's Hage met eene
dame stond te praten, door den tweeden be
klaagde werd lastig gevallen. Hij was toeu
met die dame naar het Plein gewandeld,
waar de tweede beklaagde hem weder bad
lastig gevallen daarbij was door den eersten
beklaagde bet woord „ploert" geuit eu door
den tweeden aan den eersten een stomp ge
geven.
Uit de verklaringen van de getuigen jbr.
F. H. R. eerste luitenant der infanterie, en
den heer V. bleek dat, Daar aanleiding van
dien twist, op 5 November jougstledeu tus-
schen de beide beklaagden iu de duinen onder
Wassenaar een duel op het pistool had plaats
gevonden. De uidaging was volgens den
tweeden beklaagde van den eersten uit
gegaan, die ook de keuze van de wapens had.
De voorwaarden door de getuigen, na ver-
geefsche pogingen om de partijen te ver
zoenen, ouderling vastgesteld, waren dat de
strijders elkander tot op 25 passen zouden
naderen en dan, nadat het commando „vuur"
zou zijn gegeven en tot drie was geteld,
bij laatstgemeld woord tegelijk los zouden
branden.
Aldus was gerekend, maar gelukkig bleveu
de beide kampioenen ongedeerd en reikten
daarop elkander de hand, waarna meu huis
waarts reed.
Beide getuigen konden niet pertinent ver
klaren dat de pistolen, waarmede bij het duel
geschoten werJ, zooals de afspraak luidde,
met scherpe patronen geladen waren geweest,
zij geloofden dit echter wel. Evenmin konden
zij de vraag van den president, of de eerste
beklaagde volgens bun oordeel op zijn
tegenstander gemikt had, met zekerheid be
vestigen.
De tweede beklaagde gaf te kennen dat
hij zelf niet op zijn tegenstander had ge
mikt.
Substituut-officier van justitie mr. Ort
achtte het aan beide beklaagdeu ten laste
gelegde feit voldoende bewezen en requireerde
