NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
Vrijdag 29 November 1889, N°. 281.
Uitgevers; Gebroeders Muré.
II e l e t'o H rant vers c it if n t d a e 1 ij k sbehalve op Zou- en Feestdage o-
A80HIBE^Et3T:
Vooi Leidenper 3 maanden1.25.
Kranen donr het geheele rijk. er Z maanden 1.60.
Prijs per ^uisissier 10 ('ent.
AOVEIIEiTIEi:
Van I6 regelsf 0.90.
Elke regel meer0.15.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingena contant, zonder rabat, per regel 0.10.
Bureel: Sctieepnsakerssteeg 6,
203» Jaargang,
Aan de geabonneerden op de Han
delingen en Ingekomen Stukken van
den Gemeenteraad is verzonden het
Zittingsverslag van Donderdag 14
November 1889, en de Ingekomen
Stukken van N°. 237-245.
Stads-Berichte:!.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
LEIDEN,
Gezien art. 6 der Verordening van den IIen
November 1880 (Gemeenteblad No. 4 van 1881).
Brengen ter algemeene kennis dat lot liet
doen inschrijven van nieuwe leer
lingen voor de openbare scholen voor
voorbereidend en voor meer uitge
breid lager vndervvijs, gelegenheid zal
gegeven worden:
voor die voor voorbereidend meer uitgebreid
lager onderwijs voor jongens en meisjes, in
het schoolgebouw aan de Oude Vest;
voor die voor meer uitgebreid lager on
derwijs:
der le klasse, voor jongens, in liet school
gebouw aan de Aalmarkt;
der le klasse, voor meisjes, in liet school
gebouw aan de Boommarkt
der 'Ze klasse, voor jongens, in liet school
gebouw uan de Pieterskerkslraat
der 2e klasse, voor meisjes, in het school
gebouw aan de Breestraat;
en wel van den 2den tol en met den 14en
December e. k.dagelijks (den Zondag uitgezon
derd) van des voormiddags lialfiietjen lol negen
uren, en op Maandag, Dinsdag, Donderdag
en Vrijdag bovendien van lialftwec tot twee
uren des namiddags.
En geschiedt hiervan openbare afkondiging
door plaatsing in de Leidsche Courant.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
DE KANTER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 28 November 1889.
«EMEENTEHAAD.
Vergadering van den gemeenteraad op
Donderdag 28 November 1889, des namiddags
ten 2 ure, ten raadhuize der gemeenle.
De voorzitter, de beer L. M. De Laat de
Kanter, opent de vergadering.
Aanwezig zijn de hearen Le Poole, Van
Masijk [tuiser van Beeneu, tjoekeu.a An-
dreae, Scbneither, Van Hamel, Alma, Juta,
Zillesen, Van Buttingha Wicbers, Knappert,
Was, Kaiser, Hasselbach, Zaalberg, Nijkamp,
Koetser, Tieleman, Cock, Vau Hoekeu, De
Sturler, Verster van Wulverhorst, De Goeje
en de voorzitter.
Afwezig met kennisgeving de heeren
Driessen en Bool.
De secretaris leest de notnleu van de vo
rige vergadering, die door de vergadering
worden goedgekeurd.
Hierna geeft de voorzitter kennis o, a.
van de volgende
Ingekomen stukken.
1°. Missive van de Ged. Staten van Zuid-
Holland, dd. 18/21 November jl. B. u°. 3017
(3e afd.) G. S., n°. 97, ten geleide van de
goedgekeurde gemeente-begrooting, dienst
1890.
2°. Missive van den heer C. J. Leem
bruggen, houdende mededeeling dat hij
ontslag neemt als lid van het Bestuur van
de Stedel. Werkinrichting.
3°. Adres van P. J. Ramakers, houdende
verzoek om schadevergoeding tot een be
drag van f2S, wegens de herstelling van de
klap van de Leiderdorpsche brug, waardoor
de scheepvaart onbelemmerd was.
4°. Verzoeken van H. J. Van der Worm
en C. M. Slelfelaar, om vermindering van
hunnen aanslag op het le suppletoir kohier
der Plaatselijke Directe Belasting 1889.
b°. Dat van de in prolongatie belegde
gelden by de Leidsche Bank wederom is
opgezegd f 18S00, zoodat nog belegd is
f 2900Ü.
Aan de orde is nu lste. Het verzoek
vau D. J. Braakeuburg om continuatie als
adjunct stadsgenees- en heelkundige. Bij
hoofdelijke stemming wordt tot continuatie
met algemeene stemmen besloten.
Achtereenvolgens worden nu zonder dis
cussie of hoofdelijke stemming goedgekeurd
of toegestaan de navolgende voorstellen of
verzoeken, en ten laatste de te uoemen be
grooting, als:
2°. Voorstel betrekkelijk het onderzoek van
de bliksemafleiders.
3". Voorstel van burg. en weth. om af te wijzen
het verzoek van de Afdeeling Leiden der
Schippersvereniging Schultevacr om
trent de bediening der bruggen.
4°. Voorstel tot verlenging van de bestaande
bruggeldhelling.
5'. Verzoek van J. R. Van Geuns c. s. om
de Gymnastiekschool op de Pieterskerk-
graebt le mogen gebruiken voor het
Lawntennisspel.
6". Idem als voren van G. L. Mens Fiers
Smeding c. s.
7°. Begrooting voor 1890 van Vrouwen
Kraainmoeders.
Aan de orde is ten slotte het voorstel
betrekkelijk de verbouwing van de Gehoor
zaal.
De beer Zillesen vraagt bet woord om iu
't kort toe te lichten wat in deze zijne meening
is. Naar zijne meening kan ieder met gewoon
verstand deze zaak beoordeelen. Hij brengt
allereerst hulde aau den gemeentearchitect
die, bij zijne vele belangtijke bezigheden, tijd
beeft kunnen vinden om plannen te ontwerpen,
zoo uitvoerbaar en getuigende van studie iu
deze. Het plan van burg. en weth. om de
zaak zelf in exploitatie te ueuieu verdient
naar sprekers meening lerre de verkiezing
boven liet overlateu aan particulier initiatief,
en hij wijst, tot staving zijner meening, op
bet inderdaad treurig bestaan van inrichtin
gen als bet Paleis voor Volksvlijt en bet
Concertgebouw, beide te Amsterdam.
Ook bier is wel eene poging aangewend
door particulieren, doch tot nogtoe zonder
eeuig welslagen. Hij vreest dat de gemeente
zich op den duur nog grooter otters zou
hebben te getroosten.
De heeren Du Rieu en Zaaijer komen ter
vergadering.
Wat de plaats van opbouw betreft zou
spreker aan de oude plaats de voorkeur geven,
omdat die in 't centrum der stad gelegen
is.
Wat bet derde punt aangaat, het uitschrij
ven van eene prijsvraag of bet stellen van
de zaak terstond in handen van den gemeente-
architect, meent spreker de voorkeur te
moeten geven aau net laatste, ook op auto
riteit vau den stadsingenieur vau Amsterdam,
den heer Van Nifterik, wiens oordeel in deze
spreker heeft ingewonnen.
Spreker meent dat een uitstel hier zeker
bet allerminst geschikt zou zijn, aangezien
zich de behoefte aan een flinke zaal meer en
meer doet gevoelen I Grooto vereenigiugeu
als de muziek-maatschappijen en andere
zouden gaarne iets meer voor huur betalen
indien de zalen grooter waren dan de oude.
Ook zal dit zeker ieder burger wel willen
doen. Spreker zou ten slotte nog willen aan
raden den beer Kuuttel niet alleen, doch ook
den heer Van der Horst b. v den directeur
van de gemeentegasfabriek, naar andere
plaatsen af te vaardigen, uuidat ook voor
de zorg van verlichting en verwarming
naar zijne meening een specialiteit moet
worden gehoord.
De heer Nijkamp erkent dat de be
hoefte aau een gebouw, als hier bedo ld,
zich meer en meer doet gevoelen; maar
wanneer dit werkelijk zóózeer het geval is
dat de zaak als particuliere onderneming
kans van slagen zou hebben, dan meent
spreker dat eerst moet getracht worden de
zaak te stellen in handen van bijzondere
personen of maatschappijen. Eerst wanneer
blijkt dat dit geen kans van Blagen heeft,
zou de gemeente naar zijne meening voor
den bouw moeten zorgen. Uitstel zou de
heer Nijkamp allerminst wenschen, wel het
zoo spoedig mogelijk aanwenden van pogin
gen om de zaak aan particulier initiatief toe
te vertrouwen, door b. v. het in erfpacht
geven van den grond van het oude gebouw,
het plaatsen van aankondigingen ill de bladen,
enz. Werden particulieren gevonden dan zou
hij wenschen dat gebouwd werd overeen
komstig de plannen van den gemeente
architect.
De heer Eockema Andreae vraagt namens
de commissie van financiën het woord om
als motie voor te Btelleu de slotalinea van
haar rapport, nl.:
a. De beslissing op liet voorstel van burg.
en weth. betreffende het bouwen eener ge
hoorzaal te verdagen tot de eerste vergade
ring in Januari a. s.
b. Met personen, die zich inmiddels tot
zoodanigeu bouw voor eigen rekening inooh-
ten bereid verklaren, omtrent afstaud van
het terrein der oude gehoorzaal in erfpacht
en vau het nog bestaande deel dier zaal in
onderhandeling te treden.
Spreker licht in 't kort zijne motie toe.
Hij zegt dat de pogingen tot nog toe door
particulieren gedaan bijna zonder gevolg
moesten blijven, aangezien de particulieren
nog steeds voor de kans stonden dat ouk
de gemeente bouwen ging. Hieromtrent
kon nog niemand zeker zijn. Men kau
moeilijk als voorbeeld van slecht uiarcheeren
van dergelijke ondernemingen het Paleis voor
Volksvlijt noemen, een gebouw dat zeker
niet als meest geschikt voor de beoogde
doeleinden kan worden beschouwd.
De heer De Goeje vreest dat uitstel een
zeer nadeelig oponthoud zou geven voor den
bouw zelve.
De heer De Sturler meent dat reeds
vroeger de stadsarchitect had moeten wor
den uitgezonden en dat de plaats van het
cude gebouw te klein zal blijken voor een
flink gebouw voor de geraamde som.
De heer Du Rieo spreekt als zijne mee
ning uit dat het overlaten aan particulieren
niets dan droevige ervaringen zal opleveren.
Men zal later een wellicht slecht gebouw
voor veel geld moeten overnemen om de
zaak staande te houden. Voor hem is 't
alleen de vraag of de gemeeote zich de
weelde van den bouw mag veroorloven en
hij meent dat het nat daarvan die weelde
ten zeerste zal rechtvaardigen.
De voorzitter verklaart dat burgemeester
en wethouders zeer tegen de motie van den
heer Fockema Andreae zijn gekant. Hij
kan zich niet voorstellen dat 't de plicht
zou zijn van een gemeentebestuur om bij
dergelijke zaken stil te zitten en af te
wachten of particulieren 't zullen op zich
nemen. De kans hierop is in ieder geval
zeer gering, vooral nu ieder verwacht dat
alleen met verlies kan worden gewerkt. In
uitstel ziet spreker slechts het gevaar dat
we zelfs nog een volgenden winter zonder
gebouw zijn.
liet is hier de quaestie, vervolgt spreker,
op welk standpunt de gemeenteraad zich
stelt en dit standpunt moet bier naar spre
kers meening dit zijn, dat de bevolking van
Leiden niet groot genoeg is om verkeer
genoeg op te leveren voor de exploitatie
met succes door particulieren van een ge
bouw als hier bedoeld en dat hierom de
gemeente voor den bouw zal moeten zor
gen, omdat het bezit van een dergelijk ge
bouw voor onze gemeente eene behoefte is.
De heer Fockema Andreae doet opmer
ken dat de commissie van financiën alleen
uitstel tot de eerste vergadering in Januari
wenscht, en intusschen zou de gemeente-
architect zijne studiën in andere plaatsen
kunnen maken. Men was dan nog niets
achteruit. Bovendien waar is hier de
grens van de taak der gemeente in deze.
In slechts zeer weinige gemeenten heeft
men voor dit doel een gemeentegebouw.
De heer Zillesen vraagt nog eens liet
woord om zijne stem te verheffen tegen ver
dagen, aangezien hij daarvan niets dan nadeel
voor de zaak verwacht.
Ook de heer Van Hamel, lid der com
missie van financien, reeds in den boezem
der commissie niet zeer vóór verdagen ge
stemd, verklaart zich hier, de discussies
gehoord, zeer tegen uitstel, omdat hij tan
overlaten aan particulieren zeer weinig heil
verwacht. Hij voorziet daarvan slechts treu
rige ervaringen en gesukkel.
De voorzitter vraagt in zijn antwoord nog
ten slotte ditMet welk doel is de Gehoor
zaal gebouwd en is dit doel nu vervallen
of met het gebouw meê verbrand? 't Is
hier niet de vraag of voordeeliger tot niet
boawen zoa kanueuj;[worden overgegaan
maar of het doel, dat zich de gemeente
vroeger met den bouw heeft voorgesteld,
thans vervallen is of niet. En dit is naar
sprekers meening niet diet geval.
De motie van den heer Fockema Andreae
nu in stemming gebracht^wordt verworpen
met 17 tegen 8 9temmen. Vóór stemden
de heeren Schneither, De Sturler, Verster,
Cock, Van Hoeken, Fockema Andreae, Juta
en Zaaijer.
Vervolgens wordt in stemming gebracht
het voorstel van burg. en weth. om tot
den bouw van gemeentewege over te gaan,
en wel volgens plan Ili, waarbij zal wor
den [ingenomen de grondj[van het oude ge
bouw, van perceel Breestraat n°. 60, van
de kosterswoning der Waalsche kerk en van
het ijkkantoor. In dit plan heeft men be
halve den afzonderlijken toegang voor gale
rijbezoekers, ook een afzonderlijken uitgang
voor bezoekers met rijtuigen. Het voorstel
wordt aangenomen met 20 tegen 5 stem
men. Tegen stemden de heeren De Sturler,
Verster, Cock, Van Hoeken en Fockema
Andreae. Het plan zal f 120,000 kosten.
Ten slotte wordt gestemd over het laatste
gedeelte van het voorstel van burg. en weth.
en wel hun college te machtigen om, alvo
rens een definitief plan wordt opgemaakt,
de noodige onderzoekingen te doen instellen
met opdracht den uitslag daarvan aan den
gemeenteraad mede te deeten. Met alge
meene stemmen wordt ook dit gedeelte van
het voorstel vau bnrg. en weth. aangenomen.
Daar niets meer aan de orde is en nie
mand meer het woord veilangt, sluit de
voorzitter de vergadering.
LEIDEN28 November.
Heden viert een der meest bekende
Nederlandsche geleerdeD, professor dr. Mat
thias De Vries, ziju veertigjarig jubileum
als hooglet raar in de Nederlandsche taal en
letterkunde. Matthias De Vries, een zoon
van Abraham De Vries, eveneens een uit
muntend Nederluudsch letterkundige, door
de Leidsche hoogeschool eenmaal honoris
causa tot doctor in de letteren bevorderd,
werd te Haarlem geboren den 9den No
vember 1820.
Aan onze hoogeschool studeerde De Vries
in de letteren en hij promoveerde er. In
1846 werd hij praeceptor aan het gymna
sium alhier en op den 28sten November van
het jaar 1849 werd hij tot hoogleeraar aan
de hoogeschool te Groningen benoemd.
