NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
1 Se«e IJ o ii ra ut verschijnt dadelijks, behalve op 'L o n- en Feestdagen.
A n 0 ÜS I E H E fj T
ADVERTE1TIE88:
Bureel: Scheepmakerssteeg 6,
Dinsdag 29 October 1889, N". 254,
Uitgevers: Gebroeders Muré.
BIMENLANDSCHE BERICHTEN.
Vooi Leiden, per 3 maanden I 1.25.
Franco door het geheele rijk, er Z maanden 1.90.
Prijs per «nutter 10 Oni.
Van 1—6 regels f 0.90.
Elke regel meern 0.15.
(iroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen, a contant, zonder rabatper regel 0.10.
203e Jaargang.
LEIDEN28 October.
Tot op heden zijn door den rector
magnificus der rijks-universiteit alhier voor
de eerste maal ingeschreven 150 studenten
verdeeld als volgtin de rechten 55, in de
geneeskunde 59, in de wis en natuurkunde
13, in de letteren 9 en in de godgeleerd
heid 14.
Hedenochtend had de plechtige uit
vaart en begrafenis plaats van het stoffelijk
overschot van den zeereerw. heer F. H.
Mensing, deken van Leiden en pastoor te
Oegstgeest. Tal van geestelijken uit dit
dekenaat en van elders waren tegenwoordig
bij deze treffende plechtigheid. Na de
lande verd de H. Requiemmis opgedragen
door den zeereerw. heer N. F. Taverne, deken
eu pastoor te Rotterdam, met assistentie van
den zeereerw. heer A. Rijk, pastoor te Aarlan-
derveeu en den weleerw. heer W. J. Van Turn
hout, kapelaan-assistent te Oegstgeest.
Cantoree waren de hoogeerw. heer A. J.
Brouwer, regent van het seminarie Hagcveld
en de zeereerw. heer M. Van Zanten, pastoor
te Nes- en Zwaluwebuurt.
Na de El. Mis sprak de zeereerw. heer
N. F1. Taverne, om naar I Thess. V vs. 25
,Vratres orate pro nobis" in gevoelvolle
woorden het leven en sterven te schetsen
van den ontslapene, en aan menig oog
tranen ontlokten. De begrafenisplechtigheden
werden hierna verricht door den hoogetrw.
heer J. De Brujn, professor te Warmond.
Onder de parochianen vooral, die gedurende
38 jaren den geliefden geestelijke in huu
midden mochten hebben, heeft de plechtig
heid van hedenochtend ren diepen indruk
Voor de 331ste staatsloterij zijn aan
de collecteurs firma C. J. lleintz en Zoon
verstrekt 370 en firma H. Van Romburgh
en Zoon 150 loten en aan de v-ormalige
gedelegeerde van de 1ste klasse firma J. VI.
Secreve en C0., 5 loten.
Het Rotterdamsche orkest „De Har
monie" is het muziekcorps der dd. schutterij
aldaar, gezuiverd van de minder gr ede en
aangevuld met betere krachten. Aan de
schutterij is het orkest echter niet meer
verbonden.
De heer J. 6. H. Mann alhier, kapel
meester van het muziekcorps van het 4de
regiment infanterie, is aangezocht zich aan
het hoofd van „De Harmonie" te stellen.
De heer Mann heeft zich echter nog niet
verklaard en zou bovendien een ontslag
behoeven uit den dienst buitentijds
aangezien zijne dienstverbintenis nog ruim
een j»ar zou moeten gelden. In het belang
van onze gemeente zouden we wenschen
dat die band voor veel langer was gelegd.
Bij de op heden gehouden openbare
rerkooping van cokes bij partijen van 100,
50, 10 en 5 heet. waren de hoogste prij
zen 57.—, ƒ28.—, t 5-90 e" /2.90.
laagste ƒ55—, ƒ27.50 ƒ5.70 en f 2.85.
Gistermiddag veroorloofde zich op de
Hooigracht alhier iemand eenige spottende
woorden tegenover drie beschonken mannen
altijd een bizonder gevaarlijk werk. Dit
bleek ook hier weêr, aangezien de man
onmiddellijk een muilpeer ontving waarmeê
bij waarlijk tevreden kou zijn en ten ge-
volge waarvan hij met zijn neus op de
straat terecht kwam. De gevolgen van
dien val zullen zeker nog hing op dien
"ens te zien zijn. Eenige oogeublikken
later tuimelde een van het vroolijke drietal
door de ruiten van een winkel op de
Hoogewoerd. De Zondagsrust is door bo-
'eubedoelde menschen zeker weinig bevorderd.
Zaterdagavond heeft men naar we
'etnemen, aan het Prot. kerkgebouw te Oegst
geest eene ruit ingedrukt. Vim inklimming
werd echter geen spoor ontdekt.
UNIVERSITEIT.
In het groot-auditorium van Leiden's
akademiegebouw hield hedenmiddag professor
Mr. II. L. Drucker, de onlangs benoemde
waardige plaatsvervanger van den diep bs
treurden d'Ablaing, de gebruikelijke rede bij
de aanvaarding van het hoogleeraarsambt.
Te twee uur had zich die gehoorzaal met
belangstellenden gevuld en betrad mr. Drucker
het spreekgestoelte.
„Begrip en dogma in de rechtswetenschap"
aldus luidde het onderwerp der rede. Mijne
heeren curatoren, hoogleeraren, studenten en
gij allen, die door uwe tegenwoordigheid te
dezer plaatse toont belang te stellen in deze
plechtigheid, zeer gewaardeerde toehoorders"
aldus begon ook professor Drucker zijne rede.
„Wie in onze dagen zoo vervolgde hij
het ambt aanvaardt van hoogleeraar in het
Romeinsch Recht, pleegt zijne opvatting
uiteen te zetten omtrent het nut van dat
stadievak, het te verdedigen tegen telkens
opkomenden twijfel. In aller heriunering
ligt het nog hoe Goudsmit in 1859 de vaan
ontrolde, die bij jarenlang met eere omhoog
hield, de vaan waarom zich zoovele jongeren
hebben geschaard.
„Toen, te vroeg voor de universiteit, eene
treuiige ziekte den meester had ten grave
gesleept en d'Ablaing den opengevallen leer
stoel innaai, schetste ook hij de beteekeuis
van liet Romeinsche Recht voor de tegen
woordige rechtsstudie. Getrouw aan deze
traditie, wensch ik evenwel op het vraagstuk
in zijn geheel slechts een vluchtigeu blik te
werpen om dan bij één gezichtspunt nader
te verwijlen."
Zal ook straks in Duitschland het Ro
meinsche Recht zijn wettelijk gezag verliezen;
wetenschappelijk belang zal Int behouden.
Vooreerst als een der hoofdbronueu van het
geldende recht, als deel der rechtsgeschiedenis.
Niet alleen dat het tegenwoordig recht vele
Rou.einschrecbtelijke bestanddeelen bevat
de voorspelling is niet gewaagd dat het Ro
meinsche Recht nog langen tijd bruikbare
rechtsstof zal leveren. Richt is ordening
der maatschappelijke betrekkingen. Zijn deze
dezelfde gebleven, de Romeinsche rechtsregel
zal, indien hij doeltreffend was gesteld, blij-
ien geluen. Er is reden te vermoeden dat
liet Romeinsche Recht nog lang zal worden
beoefend. Wij leeren de Romeinsche juris-
consulti kennen als onvermoeide, onbevoor
oordeelde -waarnemers van het menschelijk
leven eu werken, als meesters in het vinden
van den regel, geschikt om nieuw ontstane
behoeften te bevredigen.
Van ouds placht huu als verdienste te
worden toegerekend wat men virtuositeit in
htt rekenen met begrippen noemt. Spreker
wterlegde bierbij de meeniug van zijn Utrecht-
schen ambtgenoot Naber, die leert dat de
Rumrinsclie juristen geene begrippen hadden.
Zijn de begrippen onontbeerlijk bij de ver
klaring en aanwending van het bestaande
recht, oneindig geringer is hunne beteekeuis
bij de rechtshervormmg. Bij dit punt stond
spreker nader stil. Begrip en dogma de
samenvatting van de geldende rechtsvoor
schriften kunnen nooit richtsnoer zijn
bij de ontwikkeling van liet recht. Daar is
de vraagwat eischt het voortschrijdend
verkeer? Welke concrete ïegeliug wordt door
de maatschappelijke behoefte gevorderd. Moe
ver staat onze moderne rechtsgeleerdheid
achter bij de Romeinsche. Hoe vaak blijkt
het recht onmachtig, gelijken tred te houden
met de steeds sneller ontwikkeling der men-
schelijke samenleving.
Hoe staan niet de rechtsbeoefeDaars ver
legen overal waar het instellingen geldt die
niet op Romeinschen bodem zijn gegroeid.
Een der merkwaardigste verschijnselen in
de rechtsgeschiedenis is het ontstaan en het
voortbestaan van een eigenaardig handels
recht, naast het gewone burgerlijke verkeers
recht. Dit is alleen te verklaren door het
doctrinarisme der juristen.
Het komt er op aan de verhouding te
regelen tuaschen werkgever en arbeider. Het
Romeinsche privaatrecht laat ons hier in
den steek, om de eenvoudige reden, dat het
toestanden geldt die den Romeinen, als
slavenhouders, vreemd waren. Wie echter
verwachtte dat de rechtsgeleerden aan het
werk tijgdeu om nieuwe rechtsvormen voor
den arbeid te zoeken, zag zich teleur
gesteld.
Spreker gaf onderscheidene voorbeelden tot
staving van zijn beweren en gaf als oorzaak
dat de moderne rechtsgeleerden, bevangen
in de traditioneels regels en begrippen, niet
indachtig aan het voorbeeld huuner roem
ruchte Romeinsche voorgangers, de eischen
der werkelijkheid uit het oog verliezen;
dat bij de meesten hunner het dogma de
plaats bekleedt van onbevangen waarneming
der feiten. Waar het Romeinsche Recht on
zekerheid laat, her-recht nog beden twijfel. In
stellingen, waarover het Romeinsche Recht
zwijgt, brengen onze juristen in verlegen
heid. Het is het doctrinarisme, dat onver
biddelijk zweert bij zijne haarfijn uitgeplozen
begrippen en intusschen de sociale betee-
kenis der rechtsorde uit het oog verliest.
Maar gelukkig openbaart zich meer en
meer verzet tegen deze begripsverheeriijkiiig
en spreker acht het voor de toekomst der
Ntderlandsche rechtswetenschap een heuglijk
verschijnsel, dat er juist onder zijne ambt-
genooten zijn die krachtig aan die beweging
deelnemen. Het werkelijke reebt iijdt schade,
vooral de minder ontwikkelde, de minver
mogende wordt liet slachtoffer: Maar het
dogma zegeviert; men is gebonden door de
ketens die meu zelf zich heeft aangelegd.
Achtereenvolgens geeft spreker nu regels
die de hervorming der wetgeving belemmeren
en hij licht ze toe. In het conservatisme
der juristen zegt hij schuilt een groot
gevaar. Op den duur hervormingen legen te
houden, daartoe is het onmachtig. Tegenover
de uitspraak liet kan niet, stelt de maatschappij
hare leushet moet, wie de sociale stroomingen,
weet te leideu, is in waarheid méér conser
vatief, dan wie hardnekkig zich er tegen
verzet.
Thaus'keerde professor Drucker terug tot
zijn uitgangspunt de waarde van het Ro
meinsche Recht voor de rechtstudie in on en
tijd. Al wat autoriteitsgeloof bevordert
zegt hij moet worden in den ban gedaan.
Is onze zienswijze juist, dat de jurist vrij
moet ziju tegenover het dogma, dat hij het
leven moet bestudeeren meer dan de teksten,
dau dient van den aanvang af het oogmerk
op dat doel gericht. „Laat ons zoo be
sloot spreker de behandeling van zijn onder
werp steeds het woord vau Maine in het
oog honden, dat het geluk van een volk er
van afhangt, dat de klove tusscheo rechten
maatschappij zoo eng mogelijk zij. Laat de
studie van het Romeinsche Rtcht ons in
staat stellen, dat ideaai te naderen."
Aan het eind van zijne rede gekomen
sprak de hoogleeraar, die juist tien jaren
geleden aan de Leidsche hoogeschool pio-
uioveerde, curatoren van deze universiteit
toe en verklaarde de verterende opdracht
te hebben aangenomen, omdat hem hier aan
Neêrland's eerste hoogeschool een ruimer
werkkring wachtte, in de vriendschap van
hoogleeraren, uit wier midden ziju voor
ganger d'Ablaing kort geleden werd wegge
rukt, beval hij zich warm aan; de Gro-
ningsche heeren, onder wie hij zeven jaren
een aangenaam verblijf genoot, riep hij een
hartelijk vaarwel toe en tot de aanwezige
studenten, vooral tot hen die de studie in
de rechts- en staatswetenschap tot de hunne
hadden gekozen, sprak hij een opwekkend
woord.
Hij beloofde van zijn kant alles te zullen
in het werk stellen om in zijne taak niet
te kort te schieten van hunne zijde hoopte
hij daartoe de gewenschte medewerking. Het
groot-auditorium was vau belangstellenden
overvol en dat de rede met bizonder veel be
langstelling was aangehoord bleek ten dui
delijkste uit het oorverdoovend applaus dat
aan het einde vau de plechtigheid zich door
de zaal en zelfs tot daar buiten deed hooren.
OFFICIEELE BERICHTEN.
Bij Zr. Ms. besluit is tot ridder in de
orde van den Nederl. Leeuw benoemd ka
pitein Marcakoff, gezagvoerder van het Rus
sische stoomschip Rossia.
Bij kon. besluit is S. A. K. baron Van
Nagell, burgem. der gemeente Hoevelaken,
met ingang van 15 Nov. a. s., benoemd
tot burgein, der gemeente Warnsveld, met
toekenning van eervol ontslag uit eerstgeu.
betrekking;
is aan Johannes Kelbling, geb. te Geis-
lingen (Wurtemberg), vergunning verleend
de geneeskunst uit te oefenen op Nederl.
zeeschepen, met uitzondering van oorlogs
vaartuigen, onder voorwaarde dal bij de
wettelijke bepalingen omtrent de uitoefe
ning der geneeskunst in Nederland stiptelijk
na k ome;
is de commissie van deskundigen, be
noemd bij Zr. Ms. besluit van 25 Juni jl.
die geboord is over de vraag of hst rot-
kreupel der schapeu als besmettelijk moet
worden aangewezen, eu welke der in de
wet van 20 Juli 1870 genoemde maatre
gelen bij het heerschen of bij bet dreigen
dier ziekte moeten toegepast worden, met
dankbetuiging voor de door haar bewezen
diensten ontbonden
is, met ingang van 1 Nov. a. s.aan B.
Kouwenberg, op zijn verzoek, eervol ontBlag
verleend als leeraar aan de rijks hoogere
burgerschool te Tilburg;
Z. M. heeft den lste-luit. F. Van der
Breggeu, van bet 2e reg. inf., in zijnen
rang overgeplaatst bij het reg. grenadiers
en jagers.
Z. M. heeft benoemd bij het wapen der
artillerie, bij het 3de reg. vesting art.
tot kapitein den le-luit. P. G. L. baron
Quarles de Quarles, vau het 3de reg.
veld-art.
De luit. ter zee 2de kl. F. W. Planten,
dienende aan boord Zr. Ms. wachtschip te
Hellevoetsluis, wordt den lsten November
a. s. op non-activiteit gesteld.
Bij de verkooping van postzegels enz.
door het departement van waterstaat brach-
tek niet 2200 gebruikte postzegels vau fl,
f704.80 op, uiaar ca. 30.000 postzegels ge
mengd van 1-25 2200 postzegels f 1 (te
betalen port), dus te zamen 32.200 werden
voor dien prijs verkocht.
Eene partij telegraafzegels werd voor
f 1000 verkocht.
Naar men verneemt heeft de heer
Liernur bet plan zich weder in Nederland
te vestigen.
Zaterdagavond ruim 6' uur onstoud
te Rotterdam een ernstige brand in het
hotel Weimar aan de Spaansebe kade. Al
dadelijk bad de brand een zeer ernstig aan-
