m wc m mem mm mzs kh
Door de maatschappij »oor tijdaanwij
zing te Rotterdam is in het gebouw der
verificatie van 's rijks zeeinstrumenten alhier
een astronomisch uurwerk, volgens het stel
sel van den heer Kipp te Neuchatel, ge
plaatst. Dit uurwerk, bekend onder den naam
van pendule électrique de précision, bestaat
uit eenen slinger, die op vernuftige wijze
door eenen electrischen stroom in beweging
gehouden wordt, terwijl meegaande uurwer
ken, met dien slinger electrisch verbonden,
den vervlogen tijd in seconden aangeven.
Daar het uurwerk niet behoefde opge
wonden te worden, kan het in eenen geslo
ten glazen cilinder, waarin de lucht verdund
is, geplaatst worden, waardoor het voordeel
gekregen wordt, dat de storende invloed
der lucht wordt verminderd. Eene groote
bron van onregelmatigheden is verder weg
genomendaar bij deze pendule geen olie
gebruikt wornt.
Volgens de opgave van dr. Hirsch, direc
teur van het observatorium te Neuchêtel,
bedraagt de gemiddelde afwijking van de
pendule te Neuchêtel pl. m. 0.055.
Behalve te Leiden zijn thans deze astro
nomische uurwerken op de observatoria te
Neuchatel, Genève, Lyon en Luik in gang.
(N. R. Ct.)
MUZIEK, LETTEKES EN KUNST.
Zekere A. Bach, muziekonderwijzer te
Edinburg, heeft een instrument uitgevonden,
dat hij resonator noemt en dat, in de keel
gebracht, de stem belangrijk versterken moet.
Tyndall heeft het onderzocht en zal spoedig
zijn bevinding meedeelen.
Het hoofdbestuur van het Ned. zan-
gersbond heeft tot directeuren van het in
1889 te Arnhem te houden zangersfeest
benoemd de heeren: H. A. Meijroos, dir.
van Euterpe" en J. A. Kwast Jr., dir. van
Aurora", zoodat de medewerking is verze
kerd van de beide liedertafels.
De nieuwe Vlaamsche schouwburg te
Brussel wordt 1 Oct. geopend. Men hoopt
dat de koning tegenwoordig zal zijn.
Jeanne Granier heeft haar proces tegen
Schürmann gewonnen. Zij is thans geënga
geerd aan de „Nouveautés", waar zij de
hoofdrol zal creëeren in „Les Saturnales",
van Albin Valabrègue en Lacême.
De 500ste opvoering van Charles Gou-
nods „Faust" in de groote opera te Parijs
zal op 4 Nov., den dag van Saint-Charles,
worden gegeven. Gounod zal bij die gele
genheid zelf dirigeeren.
Aan de inteekenaren op de „Haagsche
Omtrekken" van Damas is door de uitge
vers W. P. Van Stockum en Zoon ten ver
volge aangeboden het eerste nummer van
een nieuw tijdschrift, dat onder den titel
van „Haagsche Stemmen" op dezelfde wijze,
op eiken Zaterdag, in nummers van 8 tot
16 blz. en voor denzelfden prijs zal worden
uitgegeven.
De samenstelling van dit tijdschrift is op
gedragen aan de heeren dr. Jan Ten Brink,
Johan Gram, J. Margadant, dr. H. J. A.
M. Schaepman, jhr. mr. J. H. Hora Siccama
en jhr. C. A. Van Sypesteyn, welke beurte
lings een opstel zullen leveren over onder
werpen op het gebied van geschiedenis, let
terkunde, kunst en kroniek van den dag.
De heer A. Seiflert te 's Hage heeft
een werk voltooid: „De menschelijke stem
en het zangonderwijs op phisiologischen
grondslag."
OFFICIEELE BERICHTEN.
De landmeter van het kadaster C. J. ba
ron Van Hemert tot Diugshof; te Assen,
wordt met 1 Nov. e. k. werkzaam gesteld
voor den gewonen velddienst te Nijmegen
De minister van oorlog zal op 8 Sept.
a. s. geen audiëntie verleenen.
üjinnenlandsche berichten.
De StaaUeourant bevat het verslag
der commissie te Groningen van 1 Augus
tus 1886 tot 31 Juli 1887, belast met het
afnemen der practische examens van arts en
tandmeester, volgens artt. 2 en 8 der wet
van 25 December 1878 (Stbl. n°. 222).
Ook vindt men in de Stet. het verslag der
commissie belast met het afnemen van het
eindexamen der afdeeling B van de rijks
landbouwschool in 1887.
Voor het schriftelijk gedeelte van het
examen voor den hoofdcursus zijn van het
4e reg. inf. geslaagd de sergeanten: Couvée,
Neelmeijer, Stakman, Duymaer van Twist,
Pliester en Qooszenzoodat van de 8 adspi-
ranten 2 niet zijn geslaagd.
Naar het I), v. N. verneemt, is de
heer Van Tienhoven, burgemeester van Am
sterdam, Donderdag bij den heer Heems
kerk ter audiëntie geweest.
Naar men verneemt zijn er mutatien
op handen bij de militaire administratie.
We lezen in het LagUad van Zuid-
Holland en 'i GravenkageUitbreiding van
het kiesrecht! Wanneer men in aanmerking
neemt dat de eigenlijke aanleiding tot de
dubbele kamer-verkiezingen, welke Woensdag
in ons land plaats haddenis gelegen in de
uitbreiding van het kiesrecht, waarnaar de
natie met vurige begeerte heet te verlangen
en waar zij mocht men de drijvers ge-
looven met zooveel aandrang om verzocht,
dan is het wel curieus, de cijfers na te
gaan van de kiezers, die van hun recht
hebben gebruikt gemaakt.
Het ijverigste district was Zutphen; daar
kwam 87 pCt. der kiezers op. Daarna
volgen Steenwijk, met 84, Tiel en Leiden,
met 80, en Sneek, met 76 pCt.
Nos. 6 en 7 in de reeks, Zwolle en
Gouda, brachten 't reeds niet tot J hunner
kiezers; daar bleven reeds 28 pCt. thuis.
In 's Gravenhage was de strijd fel. Daarom
gaf 33 pCt. der kiezers zich met de moeite
om ter stembus te gaan.
Neemt men in aanmerking dal daar geen
strijd van beteekenis was, dan hielden Nij
megen, Eindhoven, Maastricht en Boxmeer
zich flink; 45 A 43 pCt. kwam daar op,
Ook GroningenLeeuwardenDeventer
Haarlemmermeer, Gorinchem, Zevenbergen,
Tilburg en 's Hertogenbosch waren onder
die omstandigheid dan nog vrij ijverig, want
40 pCt. kwam stemmen.
Voor Winschoten, de „borough" van mr.
Goeman Borgesius, was 58 pCt. thuisblijvers
daarentegen te opmerkelijker, omdat bet
provinciaal antagonisme er bovendien in het
spel was.
Maar het merkwaardigst van alles is het
hart des lauds, zijn de plaatsen waar „Bur
gerplichten" de politiek besturen. Te Rot
terdam brengt men slechts 43 pCt der kiezers
in beweging. En te Amsterdam, de zetel
van den liberalen vooruitgang, waar een
Levy zijne Unie beheerscht, waar het alge
meen stemrecht is opgekweekt en gevleid in
de persoon van mr. Kerdijk, het centrum
van de beweging, de hartader des lands....
25| pCt., goed geteld I
Alleen Haarlem staat nóg lager geno
teerd: 24.
En het district van den vurigsten democraat
ter rechterzijde, Breda: 37j pCt., 62j
pCt. thuisblijvers.
Toch is uitbreiding van het kiesrecht
wensch, neen eisch van het volk niet waar?
Gedeputeerde staten van Zuid-Holland
hebben bij besluit van 1 Augustus, betrek
kelijk eene reclame van A. N. Adriaans te
Leiden tegen eene uitspraak van de com
missie van onderzoek, bedoeld bij art. 15
der wet op de schutterijen, waarbij hij tot
den schutterlijken dienst is aangewezen, ge
handhaafd de uitspraak der commissie van
onderzoek, en de daartegen ingebrachte be
zwaren ongegrond verklaard; en bij besluit
van 23 Augustus ongegrond verklaard het
bezwaar van Gauthier Zirkzee te Leider
dorp, tegen het besluit van den raad van
genoemde gemeente, voor zoover dit strekt
tol toelating van W. Demmendal als lid
van dat college.
De voordracht voor de benoeming van
een secretaris der Maatschappij tot Nut van
't Algemeenbestaat uit de heeren ds. J.
Nieuwenhuizen Krusemau te Gorinchem, J.
Bruinwold Riedel te Hoorn, en I. J. De
Bussy te Bloemendaal.
Bij het uitstappen van den trein, die
te 1 uur Zaterdagmiddag uit Rotterdam te
's Gravenhage aankwam, is eene vrouw die
haar dochter, nabij de Aschstaal aldaar
woonachtig, wilde bezoeken, door een mis
stap gevallen en heeft zich zoo ernstig be
zeerd, dat zij per rijtuig naar de woning
harer dochter moest worden vervoerd.
In de Noordstraat te Scheveningen
werd Zaterdagnamiddag een jongen van vijf
jaren in beschonken toestand gevondenhij
en twee Bndere knapen van denzelfden leeftijd
hadden een fleschje met jenever gevonden
en daarvan gedronken.
Toen dr. De Niet bij den jongen kwam,
was er weinig of geen polsslag meerdoor
de geneeskundige behandeling, die later ten
huize van den dokter is voortgezet, keerde
het leven weer langzaam terug.
Naar de Stand, verneemt, is het Vrij
dag in de vergaderzaal van het „Heilsleger'
te Amsterdam weer ruw toegegaan. De „sol
daten" moesten met het vaandel de vlucht
nemen. Beschonken lieden drongen op de
spreekplaats. De politie moest aan het too-
neel een einde maken.
Te Amsterdam is Vrijdagavond een
kind in eenen regenput gevallen en daarin
verdronken. De ouders waren even uitge
gaan om wat speelgoed voor den kleine te
koopen, die den volgenden dag vijf jaar
worden zou. (A.)
Door een met ruime hand verspreid
strooibiljet was algemeen bekend geworden
dat de heer F. Domela Nieuwenhuis giBte-
te 10.20 per Rhijnspoor uit 's Graven-
sein
personen
vC
;a te Amsterdam zou aankomen, om in
het Volkspark feestelijk te worden verwel
komd. Zelfs was op het biljet de weg aan
gewezen, die daarheen zou worden afgelegd.
Er waren.dus vele nieuwsgierigen bij en
om het station; ook partijgenooten van den
ontslagene, die juichkreten aanhieven en hem
bloemen aanboden hij zijn aankomst en waar
van eenigen met hem in open rijtuigen naar
het Volkspark trokken, zonder dat onder
weg iets meldenswaardig voorviel.
Daar wachtte hem een groote menigte op,
die hem met gejuich, zang en muziek in
de versierde zaal begroette.
Toespraken volgden, o. a. van een paar
afgevaardigden van de Geutsche socialisten,
die eerst van plan waren geweest in grooten
getale hierheen te komen, doch in dit voor-
nemeu waren verhinderd.
De redevoeringen werden afgewisseld door
het zingen van liederen en het aanbieden
een menigte bloemkransen, o. a. ook
een van de Vrouwen-schermvereeniging. Een
deel vau dien bloemenschat werd door den
aanvoerder bescheiden toegekend aan de
voornaamste partijgenooten.
De heer Nieuwenhuis sprak hierna de
menigte toe, nagenoeg op dezelfde wijze als
in Walhalla te 's Gravenhage, waarschuwde
tegen menschenvergodingals zijnde scha
delijk voor de partij.
Tegen halfdrie trok de menigte langzaam
en ordelijk af, een half uur later gevolgd
door den stoet van rijtuigen, waarin de lei
ders zich naar de Van Swiudenstraat bega
ven. De menigte langs den weg hield zich
zeer kalm. Geen kreet van toejuiching of
afkeuring werd gehoord. Alleen in de voor
stad bij de Muiderpoort werd het wat woe
liger. Hier hief de straatjeugd de deunen
van de Aprilfeesten aan, welke, gelijk men
weet, geen groote ingenomenheid met de
socialisten ademen. Op den hoek der Dap
perstraat had, waarschijnlijk als tegendemon
stratie, een bewoner een groote internationale
lag buitengehangen met het opschrift
'b Koningskroon". In de Van Swinden-
straat stapte de heer Domela Nieuwenhuis
bij een zijner bekenden af, onder toejuiching
van enkele personen. Dat was echter het
voor verscheidene honderden andere
met luider stem te zingen
Oranje boven! leve Willem Drie!" entoen
vertoonde zich ook een nationale vlag
waarmee onder het gezang werd gezwaaid,
Tegen 9 uur begaf de lieer N. zich naar
het Centraalstation, om naar Den Haag
terug te keeren. (Hbl.)
Het kind van eenen schipper viel van
een door het Zuider-Buitenspaarne bij Zaan
dam gaand vaartuig te water. De heer B.
liep met zijnen hond juist langs den wal,
toen dit plaats greep. De hond sprong on
middellijk te water, greep het kind in de
kleertjes, kwam er mede naar het land en
redde het zoodoende van een wissen dood.
Opmerkelijk is het, dat de hond in gewone
omstandigheden weigert uit het water te
apporteeren.
Bij de wed. Suyker te Vlaardingen is
een schoon en mak paardwaaraan de eige
nares zeer gehecht was, door een stier, die
van den ketting was losgebroken, zoodanig
met horens in den buik gestooten, dat het
paard een oogenblik later dood neerviel.
r (N. Sehied. C.)
Te Assen zijn opnieuw opnemingen
gedaandie men in verband brengt met
plannen voor het maken van eene nieuwe
kazerne en uitbreiding van garnizoen. De
soldaten, zegt de AeeerCt., zijn hier slech
ter gehuisvest dan de gevangenen.
Men schrijft uit Vlissingen aan
het Tad.
Als een navolgenswaardig voorbeeld kan
worden medegedeeld dat in de werkplaatsen
der Kon. Mij. „De Schelde" te Vlissingen
de navolgende bekendmaking is aangeplakt.
„Aan de chefs der afdeelingen en bazen,
„wordt kennis gegeven, dat voortaan geen
„jongens meer mogen worden aangenomen,
„om op de werf of in de werkplaatsen te
„werken, zonder voorzien te zijn van een
„bewijs, dat zij alle klassen van lager on
derwijs, hetzij op de openbare of bijzondere
„scholen hebben doorloopen.
„Bij hooge uitzondering, doch niet dan
„met mijn voorkennis, mag hiervan worden
„afgeweken."
De Directeur der Kon. Mij.
„De Schelde".
Uit een kleine schets in de Midd. Ct.
van den onlangs door een toeval omgekomen
heer Machet, te Hoofdplaatblijktdat hij
daar de grootste handelaar in suikerbieten
wasdat duizenden en tienduizenden guldens
door zijne handen gingen en dat hij
geen letter lezen of schrijven kon. Hij had
zich van gewoon arbeider tot die hoogte
mhoog gewerkt, zoo dat zijn dood nu op-
rechtelijk betreurd wordt.
- In de gemeente Zundert heeft zich
bij een hond, die ongeveer 5 weken gele
den door een onbekendeu houd werd gebe
ten hondsdolheid geopenbaard. De dolle
hond heeft een kind aan den duim verwoud.
De hond is afgemaakt.
Zaterdag zijn de kinderen, die drie
weken geleden te Weert het ouderlijk huis
verlaten haddenaldaar door de politie terug
gebracht. De 11 jarige knaap is nabij Sit-
tard, de 6jarige te Aken aangehouden.
PEK TELEGRAAF.
BERLIJN, 4 Sept. De keizer heeft gis
terenavond zijne kamer, waar hij gewoon is
te werken niet verlaten.
Hedennamiddag zullen de keizer en zijne
gemalin prins Albert ontvangen. Morgen
keeren zij naar Babelsberg terug, waar zij
waarschijnlijk de geheele week zullen blijven.
Van de reis naar Stettin is, volgens de
tot dusver gemaakte bepalingen, nog geens
zins afgezien.
MADRID, 4 Sept. Dépêches uit Cuba
en Portorico melden, dat aldaar volkomen
rust heerscht.
ENNIS, (graafschap Clare), 5 Sept. De
bijeenkomst der nationalisten, belegd ten
einde te protesteeren tegen uitzettingen der
pachters en door de regeering verboden,
heeft gisteren in de nabijheid van Ennis
plaats gehad, maar in een geheel andere
richting, dan de oorspronkelijke opgegeven
verzamelingsplaats, welke door troepen en
politie was bezet.
Eenige Iersche en Engelsche afgevaardig
den voerden het woord, totdat de vergadering
door de komst van de soldaten en de politie
werd gestoord. De menigte keerde toen naar
Ennis terug, waar zij weer verzamelde. De
soldaten deden echter spoedig de wegen
ontruimen, hetgeen zonder moeilijkheden
geschiedde, daar de aanwezigen door de
afgevaardigden en de geestelijken werden
aangespoord rustig uit elkaar te gaan.
KODKA, 4 Sept. De Constantin de
stoomboot waarop de heer Deroulède naar
Kopenhagen vertrok, heeft schipbreuk gele
den in het gezicht van het eiland Kodka.
Alle opvarenden zijn gered.
LAATSTE BERICHTEN.
In de afgeloopen week slaagden bij
het tweede gedeelte van het notarieele staats
examen o. a. de heeren G. M. Van Voort-
huysen alhier en J. C. Paap, te Voorschoten.
GEMENGDE BERICHTEN
Een listige manier van oplichten pas
ten twee gauwdieven te Parijs een poos met
goed gevolg toe. Een van hen sprong in
de Seine, en hield zich alsof hij in ge-raar
was van verdrinken, de ander sprong hem
na, en bracht hem behouden op het droge.
De geredde zelfmoordenaar deed dan aan
de volksmenigte, die hem natuurlijk omringde,
een aandoenlijk verhaal van de rampen,
welke hem tot zijn wanhoopsdaad hadden
gebracht. Bewogen door dat verhaal, haalde
de redder uit zijn druipende zakken het
geld, dat hij daarin had, en ging met zijn
hoed rond bij de belangstellenden, waarvan
velen, met tranen in de oogen, een gave
offerden.
Zoo verdienden zij een aardig sommetje,
totdat de politie den edelen menschenredder
en zijn drenkeling de gelegenheid tot verdere
vertooningen benam.
Den 25sten Augustus zou te Kopen
hagen een lading ond papier en lompen, per
stoomboot „Christian IX" uit Engeland
aangevoerd, gelost worden. De lossing
begon; drie man daalden in bet ruim, maar
vonden den dood door verstikking. Men
staakte natuurlijk dadelijk het werk, nam
alle maatregelen om dien dag en nacht
frissche lucht in het ruim te doen toetreden
en toen daags daarop het lossen opnieuw
begon, konden de mannen, die daarmede
belast waren, nog niet langer dan een
kwartier achtereen daarin werkzaam zijn.
De stoomboot Samania van de Cunard-
lijn, die Donderdagavond Queenstown verliet
met bestemming naar Boston, is Vrijdag
ochtend te Queenstown weder binnengeloo-
penwegens een klein defect aan de machine.
Men gelooft dat hij om middernacht weder
van hier zal vertrekken. Er zijn 656 pas
sagiers aan boord.
Eene ernstige aanvaring heeft Don
derdagavond op de Schelde bij Antwerpen
plaats gehad tusschen het stoomschip John
Adams, dat naar Shields ging, en het
stoomschip Salisbury, komende van Philadel
phia en met tarwe beladen. De Salisbury
moest op strand gezet worden, ten einde
