MANUEL A
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
«k« Courant verschijnt dadelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ABOtBMEüEIT:
Woensdag 31 Augustus 1887.
Bureel: Scheepniakerssteeg 6.
204
Uitgevers: Gebroeders Mufé.
ourant
Voor Leiden, per 3 maanden1.25.
Franco door het geheele rijk, per 3 maanden l.tit).
Prijs per Numuier 10 Vent
ADVERTENTIES:
Van 16 regels 0.90.
Elke regel meer0.15.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingena contantzonder rabatper regel 0.10.
201e Jaargang.
STADilïIBBWS.
In de gisteravond alhier gehouden
gecombineerde vergadering van de liberale
kiesvereeniging Het Algemeen Belang en
van de Vereeniging tot Stemopwekking zijn
voor de tweede kamer tot candidaten gesteld
de hh. H. J. Bool en mr. F. Was.
Van bevriende zijde schrijft men ons:
De heer O. baron Van Wassenaer van Cat-
wijck blijft in beterschap toenemen. De
dokter staakt zijne bezoeken.
De le luit. J. T. H. Mungels, te
Leiden van het eskadron ordonnancen gede
tacheerd, zal den 30n dezer bij het 3e reg.
huzaren worden ingedeeld tot het bijwonen
der practische oefeningen van genoemd re
giment.
Door den heer J. Kneppelhont te
Alphen a/d Rijn is aan het Geologisch Rijks
museum alhier eene verzameling van ge
steenten mineralen en versteeningen ge
schonken.
De collectie bevat een zeer groot aantal
van mineralen gesteenten en fossielen.
Onder de mineralen zijn vooral ertsen (ge
deeltelijk zeer kostbare) vertegenwoordigd,
zoo bijv. een groot aantal specimina van
goud- en zilverertsengedegen-koper en een
meteoriet van Siberië, zoogenaamd Pallas-
ijzer. Meer gewone mineralen zijn in de
collectie eveneens aanwezig, zoo ook schoone
qnartsvariëteiten. Van de gesteenten zijn vele
geslepen, terwijl de fossielen doorgaans uit
munten door gaven toestand. Onder de ver
steeningen zijn de meest verschillende dier-
groepen vertegenwoordigd, namelijk overblijf
selen van zoogdierenvan beenvisschen en
van kraakbeenige visschen (vele haaietanden)
van kreeften, van ammonieten en belemnie-
ten. Van de ammonieten zijn weder vele
geslepen.
Verder bevat de inzameling versteende zee
appels, tweekleppige schelpen en slakken,
benevens vele koralen, plantenafdrukken en
versteend hout.
Dezen morgen vertrokken de twee
kinderen die verleden week door een dollen
hond gebeten zijnonder geleidenaar
Parijs om daar onder behandeling te worden
gesteld van professor Pasteur.
Ter zake van verzet tegen de politie is
procesverbaal opgemaakt tegen de personen
C. v. d. B.G. v. L. j en J. v. d. H.
- Door de politie is gisteren eene kat
afgemaaktwelk dier veertien dagen geleden
gevochten heeft met den hond van den
heer v. d. L.welk laatste dier dan ook
wegens dolheid is afgemaakt.
Van middag stond, zooals gewoonlijk
voor slagerswinkels, een hond voor zulk een
winkel op de H oogewoerd te loeren of hij
ook iets kon bemachtigen. Een slagers
jongen stak naar het beest met een mes.
De steek was waarschijnlijk erger aange
komen dan de jongen bedoeld had. Ten
minste de hond liep zwaar gewond en bloedend
heen en zakte op den Nieuwen Rijn ineen.
Dezen morgen werd, ongeveer aan
De Vink," eene koe door een voorbijsnel
lenden trein overreden. Voor het verkeer
had dit ongeval geen ernstige gevolgenvoor
de koe we) eenigszins.
Van een onzer stadgenooten komt in
het Dagblad van Zuid-Holland en Gra-
venhage van 23 Aug. jl. het volgende voor:
„Het nieuwe kiesstelsel op eene gemeente
(Leiden) toegepast."
Op lo. September aanstaande heeft de
buitengewone algemeene verkiezing plaats
voor de leden van de tweede kamer der
staten-generaal; volgens de bestaande kies
wet voor het laatst, bijaldien de voorgestelde
additioneele artikelen van de Grondwetsher
ziening zijn aangenomen.
Evenals bij de Grondwetsherziening van
1848 een voorioopig kiesreglement kon strek
ken tot voorbereiding der vaststelling van
de bestaande kieswetzullen de verkiezin
gen, die ten gevolge der additioneele arti
kelen geschieden, tot proefneming of leid
draad kunnen dienen voor de stelling van
het bij het nieuwe art. 80 der Grondwet
bepaald kiesstelsel.
De vraag is nu aan de orde, welke wij
zigingen het bestaande kiesrecht vermoedelijk
zal ondergaan Tot beantwoording daarvan
kan dienen het voorbeeld van eene aanzien
lijke gemeente, hoofdplaats van een enkel
voudig kiesdistrict, dat één uit de 1000
gemeenten of één uit de 84 hoofddistricten
wellicht in verhouding tot of gelijk aan de
overigen tot voldoenden maatstaf Iran strek
ken om over den nieuwen toestand een
grondig oordeel te vellen.
De bedoelde gemeente telt thans in 1887:
1308 kiezers voor de tweede kamer naar
een census van f 50.
1887 kiezers voor den gemeenteraad naar
een census van f 25.
Volgens art. VII It. a der Additioneele
artikelen wordt het kiesrecht toegekend aan
de aangeslagenen in de huurwaarde der per-
soneele belasting booger dan f 70 van het
bewoonde huis. Met bij berekening van den
aanslag naar de drie eerste grondslagen,
mag men daarvoor aannemen een census van
f 10, zoodat reeds dadelijk de 1887 kiezers
voor den gemeenteraad nu ook kunnen kie
zen de leden van de tweede kamer der sta
ten-generaal, daar toch bijna allen, die voor
f 25 en hooger in de directe belastingen zijn
aangeslagen, den aanslag van f 10 in de
personeele belasting betalen.
Evenzoo is het met den aanslag van
minstens f 10 in de grondbelasting voor
hoofdsom en rijksopcenten, die geheven wordt
van een kadastrale huurwaarde of belastbaar
inkomen van f 125 (i).
En nu komen nog in aanmerking die naar
litt. e bedoeld huurders zijn van een ge
deelte der woning, die tevens door den
eigenaar wordt bewoond en waarvan de rijks
wet geeu splitsing van aanslag veroorlooft,
maar die nu door schatting splitsing der
huurwaarde kunnen verkrijgen.
Het bovengenoemd aantal van 1887 kie
zers moet derhalve nog vermeerderd worden
met de aangeslagenen in de personeele belas
ting van f 10 tot f 25 en dat getal be
draagt volgens de kohieren van 1886 ruim
350, zoodat het nieuwe aantal kiezers zal
klimmen tot ongeveer 2250 of ruim zeventig
pCt. meer.
Nu komt het er op aan, of door die ver-
hooging de bepaling van art. 80: „het be
zitten van kenteekenen van geschiktheid en
maatschappelijken welstand en geschiktheid"
geacht kan worden te zijn verkregenmet
andere woorden, of de stand der kiezers die
nu voor het eerst het kiesrecht zullen er
langen, daarvoor pleit; of men niet meer
moet afdalen en van het algemeen stemrecht
te ver verwijderd is.
De hoofdvraag blijft: of de kiezers voor
den gemeenteraad, die naar den census van
f 25 tot f 50 het kiesrecht verkregen, ook
bekwaam en geschikt zijn voor het kiezen
van leden voor de tweede kamer der staten-
generaal
Het beste antwoord, dat op die vraag kan
gegeven worden, vindt men in de vergelij
king van de verhouding tusschen het aantal
kiezers, die bij de gemeenteraadsverkiezingen
opkomen of wegblijven.
Dat aantal wordt nu vermeerderd met
velen, die op het kiesrecht gelijke aanspraak
kunnen maken, bijv. rijks- en gemeente
ambtenaren, waaronder met f800 tot f 1000
bezoldiging, vele winkeliers, werkbazen, kleer
makers, timmerlieden, metselaars en andere
ambachts- en handwerkslieden, fabriekwerkers,
gepensioneerde onderofficieren, gehuwde mi
litairen, die afzonderlijk wonen en vrij al
gemeen in ontwikkeling gelijkstaan met die
reeds kiezers waren. Zooveel is zeker, dat
er nog een breeder zoom van de mannelijke
bevolking overblijft, die geen kiesrecht ver
krijgt, maar waarvan toch ook een groot
deel het algemeen stemrecht op hervormd
kerkelijk gebied bezit.
Volgens art. X der Additioneele artikelen
is een nieuwe regeling van het kiesrecht
voor den gemeenteraad te wachten en kan,
naar de geopenbaarde zienswijze der regee
ring, ook daarvoor dienen een kohier der
plaatselijke directe belasting. Zou dat niet
de beste maatstaf kunnen worden, waardoor
rechten en belangen in overeenstemming
kunnen worden gebracht?
De admissie-examens van het gymna
sium alhier zijn gehouden, vóór de vacantia
op 78 en 9 Juli, na de vacantie op 29
en 30 Augustus. Het geheele aantal exami
nandi was 35, nl. voor de lsle ki. 28, voor
de 2de kl. 8, voor de 3de kl. 2, voor de
4de kl. 1 en voor de 5de kl. 1.
Toegelaten tot de 4de klasse: A. W. I.
Fockens; tot de 3de klasse: B. W. Rutgers
van der Loeif en A. Van Waveren; tot de
2de klasse: J. J. Kutsch Lojenga en C. J.
Warners; tot de 1ste klasse: A. Van de
Sande Bakhuyzen, P. W. Van der Burg,
P. J. J. Coebergh, A. Collée, J. Cornelissen,
E. B. Couvée, J. A. I. Greidanus, D. A.
Heynsius, G. H. Kaiser, H. Knnemann, J.
D. Rutgers van der Loeff, G. J. Pool, S. Van
Ronkel, H. Schippers, C. A. Schoemaker,
W. F. Tiemeijer, M. De Visser, A. C. Vreede,
G. J. H. Wagener, J. G. Wuyster en A.
L. Zaalberg.
FEUILLETON.
OF DE WRAAK EENER EDELE VROUW.
30.)
„Hoe gaat het je, Tony, jou oude, goede
ziel. Laat ons wat binnen. Ik breng je
hier mijnheer Alexander De St. Claire. Je
hebt toch zeker al wel over hem hooren
spreken?"
„Ja, zeker heb ik dat, freule, en ik
hen blij, dat ge hem eens hierheen ge
bracht hebt."
„Je gezicht geeft anders niet veel hartelijk
heid of blijdschap te kennen 1"
»Ik ben geen groote dame en versta de
kunst niet om te huichelen. Men zegt, dat
ge dien jonkman wilt trouwen, is dat zoo?"
„Ja, en je hebt zeker medelijden met
hem. Ik ben lang genoeg aan je hoede
toevertrouwd geweest, dat je zoudt weten,
vat een lastig baantje het is met mij rond
te springen!"
fik heb medelijden met u," antwoordde
de oude vrouw, terwijl zij den verloofde
van haren lieveling een langenouderzoe
kenden blik toewierp. „Zoo jong en reeds
grijnst u het spook der zorgen aan."
Alexander De St. Claire was gewoon zich
niet zoo makkelijk van zijn stuk te laten
brengen, doch voor den basilisken blik der
oude moest hij de oogen nederslaan, of hij
wilde of niet.
„De duivel hale die oude heks," prevelde
hij tusschen de tandenterwijl hij zich naar
het venster toekeerde.
„Wees nu niet zoo zonderling Tony, en
kijk mijnheer De St. Claire niet zoo onaf
gebroken aan. Vertel me liever, totdat de
regen ophoudt, hoe het je gaat en wat je
voor van den winter al zoo van noode hebt."
„De regen houdt al op, Manuela," merkte
haar verloofde op. „Wij kunnen best door
rijden. Ik zal maar eens naar de paarden
gaan zien."
Hij kon geen reden opgeven voor de
koortsachtige haast, die hij had, om het
„Zwarte huis" weder te verlaten, evenmin
als voor den afkeer die er in zijne ziel
opwelde voor die oude vrouw. Hij verliet
het vertrek en Manuela zag hem verwon
derd na.
„Is hij niet knap, Tony," vroeg zij met
schitterende oogen. „Beken het maar ge
rust, Tony, dat het de schoonste man is,
dien je nog ooit gezien hebt."
„Hij is zeer schoon, mylady, maar vertrouw
hem niet. Hij heeft geen gezicht dat men
vertrouwen kan; hij is even valsch als hij
schoon is."
„Tony, ik kan zulke woorden niet langer
aanhooren. Ik dacht ten minste, dat je me
van harte geluk zoudt wenschen. De heele
wereld spreekt kwaad van mijnheer De St.
Claire. Men noemt hem een gelukzoeker
en ik weet niet wat al meer, alleen omdat
hij arm is. Dat is eene beleediging!"
„En toch is het de waarheid, mijn kind.
Neem u in acht en treedt terug, zoolang
het nog tijd is."
Manuela stond driftig op. Zij achtte het
beneden zich om tegenover de oude Tony
haar geduld te verliezen.
„Ik ga maar liever beenTony. Je bent
heden in een onaangename stemming en
onaangename menschen verlaat ik maar het
liefst zoo gauw mogelijk. Tot ziens dus
De regen had inmiddels werkelijk opge
houden en Alexander De St. Claire wachtte
buiten bij de paarden vol ongeduld op de
terugkomst zijner verloofde; in het schemer
licht van dezen donkeren Octoberdag zag
zijn gelaat er zonderling vaal en onaange
naam uit.
„Kom, Manuela, het kan weer spoedig
beginnen te regenen en de schemering breekt
aanhoe spoediger wij van dit „Zwarte huis"
wegkomen, des te beter!"
„Je schijnt er al even bang voor te zijn
als het kind voor de roede 1" zeide Manuela
lachend. „En waarom toch?"
„Ja, waarom? Wanneer men voor elke
gewaarwording maar altijd dadelijk dereden
wist. Waarom haat jij bijvoorbeeld mevrouw
Von Waldau? Zij heeft er je toch geen
aanleiding toe gegeven. Ik kan je niet
zeggen, wat mij met zulk een weerzin voor
dat „Zwarte huis" vervult; in elk geval is
het mijn vurigste wensch het nimmer meer
in mijn leven te betreden!"
Verwonderd keek zij naar hem op en be
merkte nu tevens welk een sombere uitdruk
king er in zijne trekken lag, een uitdrukking,
die zijn schoonheid aanmerkelijk benadeelde,
en gedurende den geheelen rit hoorde zij on
willekeurig de waarschuwing, die de oude
vrouw haar toegeroepen had en die haar
voorspelde, dat Alexander De St. Claire
even valsch als schoon was 1"
Wordt vervolgd.)