- afgewezen 9, toegelaten 2, namelijk de hh. D, Beukelman en W. Bronkhorst, beiden van Botterdam. De examen-commissie heeft gedurende deze week vacantie genomen. SCHEEPSTIJDINGEN. Het stoomschip Zeelandvan Java naar Botterdam, passeerde 26 Juli 's morgens Dover. De Zuidhollandvan Java naar Rotter dam, vertrok 25 Juli van Port-Said. INGEZONDEN. Beschouwingen over proza en poëzie in. E. J. POTGIETER. (Vervolgij Proza [18371845,". Onder dezen eenvoudigen titel verscheen in 1864 een boekwerk in twee dee- leu van de band van den begaafden Amsterdam- schen handelaar. En welk een boek! Zoo ooit de „deege degelijk heid' bet ideaal onzer voorouders, op een letter kundig kunstwerk onzer negentiende eeuw van toepassing wasdan was bet zeker op den arbeid van dezen kraclitigen, fleren geest, die geeue po pulariteit zocht, maar, of het der menigte behaagde of niet, ronduit voor zijne meeniug uitkwamtrilde van verontwaardiging over lauwheidtoornde tegen huichelary, een Cato censor werd, waar hij heden en verleden vergeleek en Jan Salie stelde tegen over Jan Cordaat. Wij hebben in eene vorige beschouwing opmerk zaam gemaakt op Potgieter's vaderlandsliefde: het is in zijn „proza" dat zij in zeer sterkeu mate openbaart, in „Jan, Jannetje en hun jongste kind" en wilt gij iets, dat niet zooals genoemde schets een satire is, maar een stukdat blaakt van geest drift, zoo kiezen wij daartoe voor u uit »het Rijks museum te Amsterdam". Hooren wij wat onze groote criticus, Busken Huet van dit „Proza", vooral met het oog op het „Rijksmuseum", zegt: „Er is onder onze belletristen niemand die aan eene zoo uitgebreide en zoo grondige kennis van het Nederland der 17de eeuw, eene zoo groote liefde voor dat tijdvak onzer geschiedenis paart als hij, het in alle riebtingen zoo onvermoeid door kruist', met zijne veldheeren en zijne staatslieden, zijne kunstenaar en zijne dichters, zijne regenten en zijne burgers, het zoo in zich heeft opgenomen, er zoo vrij in ademhaalt, er zoo bewonderend naar om- en tegen opziet, er de betrekkelijke en in hare soort eenige grootheid zoo diep van gevoelt. In het „Rijksmuseum te Amsterdam" geeft hij zich te dezen aanzien geheel; mijne inziens het doorwrochtste, het artistiekste, het voortreffelijkste prozastuk, dat in onze moderne letterkunde aan gewezen worden kan." De 17de eeuw was het, die Potgieter ons tel kenmale in al haren luister, al haren ongekenden voorspoed, voor oogen stelde. Hooft en Huygens, nog meer dan Vondel, waren voor hem de schrij vers, die zijne beginselen het meest nabij kwamen. Op hen wijst hij en voorzeker met het volste recht in de jaren, dut al wat kernachtig was uit den Nederlandschen geest verdwenen scheen. Wij hebben in onze taal een zeer schoon dicht stuk van den vijf jaar geleden gestorven Bernard Ter Haar. Het is het algemeen bekende „Abd- el-kader". Schijnbaar heeft liet iets van zijne waarde verloren doordat bet al te populair werd. Welke rederijker beproefde er de kracht van zijne longen niet aan, op welk dispuut werd het niet uitgebulderd? Hier zien wij het gevaar, als een dicht- of prozastuk al te veel in de mode is men gaat er van zeggen na eene poos: „het is afgezaagd" en overdreven bewondering daalt tot een gevoel van verveling, wanneer men van zulk een geestes product maar gewagen boort. Aandatgevaar nn heeft Potgieter's „Rijksmuseum" ook een poos blootgestaan, maar het is spoedig geweken. Zijn stijl schrikte de galmende voordragers te veel af. Bovendien was lietproza en poëzie stond toen (mode alweer', al was zij middelmatig, in 1840 hooger aangeschreven bij het gros dan het beste proza. Last not least is bet zulk een meesterstuk, staat het in diepte van gedachten zooveel hooger dan Ter Haar's gedicht, dat het gerust rederijkers c. s. kon trotseeren. Het „rijksmuseum te Amsterdam" bevat de in drukken, achtergelaten in den geest en het gemoed des schrijvers bij liet bezoek in 1S44 aan het Trip penhuis. Hij is gekomen voor de beeltenis van onzen grooten Willem I: hooren wij welk een geestdrift zich nit in de navolgende woorden „Staar ze aan, die eerbiedwaarde trekken, door het penseel des meesters vereeuwigd, staar ze aan, tot uw hoofd zich ouwillekeuiig buigt, tot uw harte ven dank overvloeit en ge zult eindigen met om u, met op te zien! Om u zien, zeide ik, want als ooit gezichten der toekomst, gelijk er den aartsvaderen op de stervenssponde werden be deeld, eenen veegen verrukten, welke zaligheid zou bij de zijne hebben gehaald, indien bij de schare had aanschouwd, die hem langs deze wanden om ringt; de edelen, in den zin door hem aan dat woord gehecht? Ge zult opzien herhaal ik: „Heere Godt! wees mijner ziele en dezen armen volke ge- nadigh" waren zijne laatste woordenna een leven aan de ontwikkeling der krachten onzer voorvaders gewijd; van God achtte hij er zich toe geroepen; van God gevoelde hij zich er toe gesterkt, en de Heer heeft zijne verwachting vervuld, vervuld boven mate. Een vorstenhuis, dat zich der dienst der vrijheid wijdde een klein volkdat eene groote zending vervullen mocht- zietdaar de wonderen, door de geschiedenis geboekt, welke de kunst ons hier veraanschouwelijkt; een uur, ih deze zaai doorgebracht, kau geen verloren uur zijn voor wie betreurt, dat op de gulden eeuw de dagen van Jan Salie gevolgd zijn." Hoe gaarne zouden wij u, lezers, op alle schoon heden in dit stuk wijzen, bet is hier daarvoor echter de plaats niet, maar hebt gij het niet ge lezen, zoo bevelen wij u de lectuur ten sterkste aan. Nog een enkel citaat betreffende de gewaarwor- Yan Miereveldt. dingen bij Potgieter opgewekt bij bet aanschouwen van de beeltenis van Cats, wiens werken zoolang een tweede bijbel in menig Nedcrlandsch gezin waren „Een blik op de schilderij voor ons en gij ver baast u niet langer, dat zijne liefde meer van drift dan van tocht had, zoo ge met ons het laatste woord de uitdrukking acht, welke voor iets hoogers dan instinct past; dat hem iets grof zinne lijks aankleefde, hetgeen ons minder ergert, wanneer Huygens het in de volkstaal lucht geeft, wanneer het Hooft in zijn liedjes dartel doet worden, wan neer Vondel er in enkele bruiloftszangen tot wulpsck- heid door wordt verleiddan als Cats liet ontleedt en verklaart en toelicht, de natuurlijke geschie denis van ik weet niet wat al. Onze oude klucht spelen wordeu walgelijk gescholden door de kies keurigheid dezes tijds, maar het ontsluieren van iedere geheimenis schijnt in Cats niemand te hin deren, dewijl hij daardoor slehts „„waarschuwen wou"" en eenige reeels verder zegt de schrijver, dat „die verhalen uit den Trouwring, afgewisseld door dissertatieu" bij hem wel eens den wensch hebben doen opkomen: „Ach, hadde Cats liever eene tweede vrouw genomen." Potgieter kon ook een zaehteren, een weeken toon aanslaan, als hij wilde, zonder ooit in het sentimentele te vervallen. Wie zich daarvan wil overtuigen, leze „Deezelinnen", diemenschkundige studie over het rampzalige van een huwelijk, waarin de liefde ontbreekt en alleen een koele vriendschap bestaat, en dat beeld uit bet volksleven„Hanna". En hoe schalk, hoe geestig hij kon zijn, bewijst ons „Iioe het weeuwtje uit het Hof van Holland gevrijd werd" en „Lief en leed in het Gooi". In eene volgende beschouwing hopen wij nog het een en ander over Potgieter's „Proza" te zeg gen om «tan te besluiten met een kort woord over zijne poëtische werken. BRINIO. BERGERI-IJHE STAND. ONDERTROUWD: K. Pasma, jm. 32 j. en J. Greveld, jd. 23 j. H. Tulleners, jm. 27 j. en B. H. Homulle, jd. 32j J. Sloos, jm. 23 j. en J. Van der Blom, jd. 21 j. W. E. Paauw, jm. 23 j. en N. Groot, jd. 23'j. -— H. Bosloper, jm. 28 j. en C. E Roeraaden, jd. 28 j. J. W. Asnuis. jm. 22 j. en C. Kleinkans, jd. 22 j. W. P. Aniba, jm. 21 j. en H. C. Van der Kooy, jd. 20 j. Eerste l'rijs vau 319"' Staatsloterij. Klasse. Trekking van 27 Juli. 189 3583 191 3589 267 3591 314 3606 352 3663 409 3709 20000: N°. 3538. 1000: e 6906. 400: e 18074 200: 18957. 100: 1629 8325 11966. Prjjzen van ƒ20 6545 9232 11509 14733 18215 6568 9243 11540 14775 18233 6576 9245 11558 14780 18269 6614 9281 11586 14785 18347 6713 9288 11601 14865 18382 6727 9317 11631 14869 18432 438 3743 6785 445 3774 6792 481 3784 6841 547 3817 6671 611 3859 6898 729 3865 690. 842 3867 6959 937 3869 6968 1076 3912 6971 1103 3939 7002 1139 3975 7033 1211 4085 7101 1231 4101 7254 1266 4116 7282 1283 4133 7343 1200 4173 7350 1295 4267 7352 13:3 4287 7373 1375 4306 7404 1397 4361 74:10 1450 4369 7512 1484 4479 7562 1552 4482 7573 1596 4606 7603 1628 4684 7b81 1703 4764 7721 1744 49iO 7768 1772 4938 7772 1810 4980 7781 1831 4992 7809 1845 5032 7858 1894 5070 7876 1898 5146 7886 1901 5148 7894 1950 5176 7913 1377 5204 7925 1982 5211 79n9 2053 5233 7971 2161 5760 7985 2163 5262 8005 2211 5315 8127 2351 5320 8221 2358 5382 8227 2359 5482 8232 2374 5486 8233 2505 5506 8264 2646 5515 8307 2652 5543 8569 2672 5581 8581 2703 5588 8601 2735 5732 8609 2742 5831 8644 2768 5838 8654 2857 5967 8686 3064 5980 8706 3066 6032 8813 3094 6123 8864 3220 6170 8904 3337 6284 8914 3429 6285 8935 3448 6322 8965 3472 6404 9027 3474 6446 9040 3540 6511 9081 3573 6530 9175 9353 11654 9474 11658 960) 11681 9637 11730 9644 11752 9718 11813 9786 11834 9804 11845 9851 11999 9862 12103 9872 12127 9897 12143 9946 12261 9953 12264 9989 12363 10J2S 12412 10031 12548 10062 12550 10122 12578 10130 12608 10166 12613 10192 12651 10228 12661 10292 12750 10355 12767 10359 12794 10507 12844 10509 12847 10542 12994 10556 13047 10509 13070 10603 13089 10608 13127 10629 13142 10630 13172 10638 13205 10042 13217 10673 13272 10708 13274 10780 13287 10786 13378 10809 13379 10827 13439 10855 13408 10991 13585 11058 13707 11083 13728 11134 13863 II142 13959 11182 13979 11186 14023 11194 14061 11222 14157 11238 14176 11240 14202 11289 14261 11503 14299 11347 14311 11372 14410 11379 14475 11386 14515 11417 14601 11429 14647 11478 14717 14886 18537 14964 18555 15023 18587 15043 18636 15049 18688 15081 18695 15129 1B75S 15198 18798 15284 18832 15302 18850 15321 18909 15340 18943 15406 19018 15403 19038 15439 19040 15188 19082 15549 19122 15581 19146 15613 19229 15677 19231 15750 19250 15352 19283 16056 19320 16035 19324 16086 19408 16144 19410 16216 19430 16356 19471 16366 19484 16397 19517 16437 19312 16467 19640 16545 19713 16562 19737 16585 19809 16601 19820 16657 19844 16727 19894 16733 19936 16786 20054 16900 20155 16903 20191 16920 20202 10928 20220 17007 20244 17028 20364 17205 20378 17232 20383 17266 20413 17337 20419 17356 20426 17358 20441 17373 20480 17608 20500 17516 20579 17518 20594 17557 20612 17653 20638 17768 20759 17785 20763 17833 20772 17921 20949 18087 20956 18197 20994 Vorige Laagste Hoogste Koers. Koers. Koers. AMSTERDAM, 27 Juli 1885. Staatslecniugeu. pCt. NEDERLAND. 683/j. Cert. Nat. Werk. Sch. 2£ 68 673/4 dito dito3 82% 82 dito dito4 101% 1013/4 lOllfo Oblig. dito 1884 4 1013/4 1013/i 1017/8 BELG1E. Obligatiën4 98% dito2 70 HONGARIJE. Obligatiën i867 5 99% dito Papier5 78% dito Goudleening 5 88^/2 dito 18814 80%6 80 80% ITALIË. Inschrijv. 1862/81 5 9U/4 90 Pau-. Leen. 1860/64 5 OOSTENRIJK. 66Vlö 081/lfi 66% Febr./Augustus 5 65% Zilv. Januari/Juli 5 671/. 67% 671/4 dito April/October 5 66% in Goud4 867/. POLEN. Oblig. Schatk. 1844 4 831/4 PORTI'GAL. Buitenland 1853/80 3 441/4 43% 44 dito 18815 83 l/g RUSLAND. Obl.Hope 1798/1815 5 1001/s IOOI/2 Cert. Ins. 5eSer. 1854 5 58 ditodito 6e Serie 1855 5 83s/4 833/4 84 Oblig. 1862 50/100 5 91% 911/2 dito 1864 1000 5 98% 933/s dito 1866 ƒ1000 5 98 98 dito 1877 20-100 5 961/4 dito Ooster-Leening 5 56% dito 2de Serie 5 56%. 56% 567/8 dito'72Gec.£ 50/100 5 92%. 921/4 92% dito'73Gec.* 50-100 5 923/. 92 92% 927/s dito 18S4 gecons. 5 92% ditol850 leLng.4100 931/. 93% fooi 860 2eLng.£ 100 A\ 90 ditol875Gec.£50-100 4| 856/l6 86 dito 1880 Gecons 4 75% 81% 75% 75% Obl.-Leen. 1867/69 4 817/g 82 Oblig. in Goud 1883 6 1023/4 1023/. 102% SPANJE. Buit. Perpet. S Obl. 4 66% 553/. 553/,^ Binn. Perpetueele 4 55 TURKIJE. Geprivileg. Oblig. 5 73% 16% Oblig. Geregistreerde 153/4 dito Gecv. Serie D. 161/4 167/i, 169/l6 dito Geregist. 1869 dito Gecv. Serie C. 16%6 16%0 16% EGYPTE. Leening 1876 65% 655Ae 653/8 VER. STATEN. 1877 dito 1876 4* 1097/, MEXICO. •1851 177/a 17% 177/g •dito 1864 3 7% 6% 7% pCt. ZUID-AM ERIK A. KHIZII-IE. Londen 1865 5 dito dito 1860 dito dito 1863 4j dito dito 1883 4j dito goud 1879 4j COLOMBIA. Oblig.4i ECUADOR. 1855 PERO. Obl. 1870 e •dito dito 1872, VENEZUELA. 1881.1 Prov. cn Steil. Leenitis. 1 5 Amsterdam Oblij Noordzeekanaal 3 'sGrav. Leen. 1884 4 Groning. Prov. Leen. 4 Leiden1882 4 Rotterdam, 1882 4 Utrecht, 1879/83 4 Zeeland, 1878/81 4 lud. cnFin.Ondcrn. Air. Hand.-V. Aand. Arast. Bank dito dito Kanaalra. Aand. 2 dito dito Oblig. 4 Dorrep. Bk.d.V.-L.A. dito dito Obl6 Gem.-Crediet. Oblig. 4£ dito dito Ilandelsv. Arast. Ad. Havenst.bootd. dito Java-Bank dito Koloniale Bank dito Nat. Hyp-Bk. Pbr. Ned. Bank Aand Ned. Handelra. dito N.-Ind. Ilandb. Aand. dito dito Oblig. dito Landb.-Mij. dito 5 Ned. Panopt. Aand. Pal.v.Volksv./200 do. Parkschouwburg dito St. v.-M. Insul. Aand. dito Java Aand. dito Nederl. Aand. dito Zeeland Aand. Twentsche Bank dito West. Suikerr. dito Ad. Maxw. L. G.C. C. •dito Incomebond8do. Spoorwegleeniugen. Aken-Maastricht. 4 Haarl.-Zandv. Aand. IIoll IJzeren Aand. dito dito Oblig. Exploit. St. Sp- Aand, dito 1879/81 Oblig. Ned. Centraal Aand. dito Oblig. Gestemp. Bew. Uitg. Sch 100 Ned. Ind. Sp.-Aand. dito Oblig. 1879 dito dito 1869 N. Ryn. Volg. Aand. Vorige Koers. 97% 97 99% 99% 867/s 17% 9 We 29% 1013/4, 89 101 101 100% ioi7/8 1007/. 127% 1221/4 511/» 101% 5!% 863/4 102% 100% 70 60 192% 50 230 107% 38 88% 92% 32% 33 91/s 15 4 58% 85 106 84 3% 67/a 67% 140 4 101% 1047/8 4 101 28 673/, 15 141 3 817/g 101 90 Laagste Koers. 8l%6 67/a Hoogste Koers. 9% 71/jt 29% 86% 86l/3 373/4 921/2 213Ae 101% 101 14 141 817/8 3 63/, pCt. dito Oblig. 1865/83 4 dito dito 1875/78 5 N.-Br -Bokstel Aand. dito Obl. gest. 1875/80 Zuid-Ooster Spoorw. 4 Theiss Aand5 dito Oblig5 Zuidital. Spw. Oblig. 3 Wars.-Bromb. Ad.4 Wars.-Weenen dito Groote Maats. Aand. 5 dito Hypoth. Oblig. 4£ Baltische Aand. 3 Brest-Grnjewo Oblig. 5 Chark.-Az. 100 do. 5 Iwang. Domhr. dito 4J- Jelez-Griasi dito 5 Jelez-Orel 1000 do. 5 KursChar. 1000 do. 5 K.-Ch. Az. 100 do. 5 Los. Sew. ƒ1000 do. 5 Morsch.-Sysran Aand. Rlosk.-Jaroslaw Obl, Mosk.-Kursk. dito Mosk -Smol. dito Orel-Vitebsk Aand. dito ZR. 1250 do. dito Oblig. Poti-Tiflis 1000 do. 5 dito dito 100 dito. 5 RiaschkWiasra.Aand. 5 Zuid-West. Sp. Aand. 5 dito Z. R. 3000 do. 5 Atchis.-Top. Aand. Atchis. Top. Oblig.7 Atl. Pac.(W.D.) Ie H. 6 Buff.N.-Y. Ph. Aand. Buff. N.-Y. Ph. pref. Centr. Pacif. Aand. dito Oblig6 Calif. Oregon do. 6 San Joaq. Valley do. 6 Calif. Pac. 2e Hyp. do. 6 Canada-St. Certif. Canad. Pacific. C.v. A Chesap. Ohio Obl. 6 dito lste Hypoth. 5 Chic. Atlant. C. y. O. 6 do. Jowa Midi. do. 8 do. Madison Ext. do. 7 do. Menominee do. 7 do. N.-W. Union do. 7 do. Win. St. Peter do. 7 Burl. Qin. C. v. Ad. do. Gr. Tr. 2e H Obl. 5 Chic. R.-Isl. Certif. dito South West. Obl. 7 CI. Akr. Col. Certif. Denv.-Rio Grande do. •DesMoin Frtd. Ie II. 6 Flor. Cent. W.Cert.v. A dito dito O bh Lr. B. 5 Illinois Cert. v. A. Kansas Pacif Oblig. 6 St.LouisCaïroCert v.d. dito dito Incomeb. C. Louisv. Nash Certif. dito dito Oblig. 6 S-Franc. Ad. Ie pr. dito dito 2e pref. Vorige Koers. 100 107 10 5 27/(j I0L 102 87% 57'%6 46% 62% 116% 94% 55l/s 93% 91% 851/2 90% 937/8 94 87% 86% 54% 1021/8 102 94 85% 851/4 91%6 931/» 92%6 527/a 5Sl%6 58% 71 118% 71% 5% 9% 33% 1107/s 981/4 1033/4 963/4 347/8 457/8 63% 63% 57 130 127% 1253/4 127 125 126 67% 120 122% 31% S1%6 71 '2% 42 127 108% 373/8 39% 1045/16 83 32 Laagste Koers. 871/2 573/4 116 94% 547/ö 941/4 90 93% 93% 871/4 54% 102 102 93% 85 85 91 Va 52 34 72 5 V4 9 82l3/l6 981/4 963/4 33l/2 443/s 68% 5 6 l/s 125% 31% 8Vl6 12 40% 1273/, 371/4 387/s Hoogste Koers. 87% 1163/g 55%6 94% 102% 85% 91% 53 587/8 51/2 33 34 44% 563/, 319/ie 8% 41 128 38% 393/I6 Vorige Laagste Koers. Koers. 61% 61 95 20 263/;. 108 IO-3/1 64 62% 107 1021/4 14% 131/4 263/, 10 97/. 93 93 6% 6 14% 131/s 101% 1011/4 111 108% 1103/, 1103/, 110% 98 96 961/4 16 113 90 10% 9% 81 803/, 185 103% 62 79% 80 78 973/, 973/, 3% 32% 101% 1043/, 104% 101 102 102 98% 98 110 99% ion/. 1017/g 96% 9613/16 1 OS»/. 113% 135 79 79% 993/4 993/, 144 141% '223/4 128 128 47% 47 1 91/. 87/8 14% 81* Micb. Cent. Certif. Milw. St. Paul Aand. Miss. Kans.Tex. Aand. dito dito Oblig. 7 dito Alg.Gec.IIyp. do. 5 dito Un. Pac. S.B.Ob. 6 dito Pac. South.Oblig. 6 New.-Y. Erie W. Aand. dito Cert. v. Pref. dito. do.Ontariam Com.-Bev do. Pensylv. Ohio Ob. Oregon Calif. Aand. dito dito pref. St. P. en Man. Cert. dito dito Oblig. St. P. en Man. Oblig. 6 St.P.enMan.2eHyp 0.6 dito Dakota Ext. dito 6 Pensylv. Cert. v. Aand. Southern Pacific Obl. 6 dito dito Oblig. 6 dito Coll. Trust Bonds 5 Wal». St. L. P. Cert. Brazilië. Spoorw. 5 Tramwegmaatscb. Arast. Omnibm. Aand. dito dito Oblig. 4J Gooische Stooratr. dito dito dito Oblig. 4 Ned. Tramw. Aand. dito Oblig4 N.- en Z.-Holl.Trw.do. Zuider-Stoomtram do. Preniieleeningen. Amsterdam 1000 3 dito 1003 dito Kanaal-M. C. v. A. Rotterdam3 Geraeente-Crediet 3 Pal. v. Volksvlijt 1867 Antwerpen 1874 I Brussel 1879 i Hnng. Staatsl. 1870 Theiss4 Oostenr.Staatsl. 1854. 4 dito 1860 5 dito 1864 Boden-Cred-Ansr.Ob. 3 Stad Weenen 1874 Pruis. L.1855 Th. 100 2 Keulen-Minden-Spw. 3 Rusl Staatsl. 1864 5 dito 1866 Madrid 1868 3 •Turksche Spw. leen. 3 Pry zen der Coupons. Oostenr. dito zilv. ƒ20.15; diverse in ƒ11.60—; dito dito met affidavit f 11.90; Portugeesche 11.97%; Franscho 47.50; Belgische 47.50; div. Keichs. mark J 58*80; Hamb. Rusland Rass. zilv. Roebels 1 1.17%; dito papier. Roebel jPoolsche per zilv. Roebel Spaansche Piaster buitenl. f dito dito Juli francs 47.50; dito dito binnenl. dito dito Juli /2.29: Amerika gouden Dollar fdito papieren Dollar 2.43%. Koers van het geld: Beleen. Prol. 21/2 pCt- De met gemerkte Fondsen zijn noodlijdend. Hoogste Koers. 108 63 139/16 10% pap. 471/c 9% f 20.15;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1885 | | pagina 3