LEIDSC
comurr.
1**5.
V. 11.
WOENSDAG 14 JANUARI.
ds lei
lornog
van I
ey/d
De Courant verschijnt dagelijks. Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeels jaars f 1.50, franco p. p. f 2.-
afzonderlijke nr ts lijn verkrijgbaar voor 5 cents.
De prjjs der Advertentiön ia van 14 regels 1.iedere regel meer 25 cenls, groote letters berekend naar plaatsruimte.
pCt.
d'pCt.|
BINNENLANDSCHE BERICHTEN.
LEIDEN, 13 Januari.
1 Omtrent de oorsprong van den naam Koppermaandag en het daaraan
Aand.erbonden Feest hebben vele oodheidonderzoekers hunne meeningenhunne
pCt.jevindingen ten beste gegeven, met dit resultaat echter dat allen van elkander
erschilden, dat er tusschen de verschillende door hun geuitte denkbeelden
A aegenaamd geen verband of eenige overeenkomst te vinden is.
Bilderdijk beweert in zijn geslachtslijst dat Koppermaandag vroeger de
lestdag was van haar- en baardscheerders, wien voornaamste werk in
'oegere tijden bestond in het aderlaten en het zetten van «koppen". Met
't gilde stonden de boekdrukkers in een eigenaardig verband, zjj waren
lit toch die de plaats innamen der vroegere boekschrjjvers, librarii genoemd
t e bjj de «kop" of badstoven liedjens zingen of ook wel verhalen en ver-
llingen ten beste gaven. Een ander beweert dat dit feest, het eerst door
ukken en letterzetters gevierd, zjjn naam te danken had aan de be-
iming die de gezellen elkander gaven namelijk «coöperatores", hetgeen
teekent zamenwerkers, zoodat deze dag, oorspronkelijk geheeten «coüpe-
tortjes", later verbasterd is in «koppertjesdag"; weer een ander gelooft
t dit woord zjjn ontstaan heeft te danken aan «kop", een oud Hollandsche
.(drukking voor drinknap, zoodat «kopperen" niets anders zoude beteekenen
pCtn bekeren of feestvieren, terwijl een vjjfde ons het volgend verhaal om-
int de oorsprong van den Koppermaandag te lezen geeft: Eene stad van
wrd-Brabant werd belegerd en hongersnood dwong de inwoners om haar
er te geven. De vjjanden waren echter zoo op de belegerden vertoornd
ij' l zjj hen allen gezamenlijk over den kling wilden jagen. De vrouwen
i. Aandraven zich echter voor den hoofdingang van het kamp en door aan-
id. udend smeeken verwierven zij zich de gunst van wat haar het kostbaarst
r. AandIS| 0p jen rug weg te dragen. In de stad teruggekomen nam eene der
Aanduwen terstond haren man op den rug en de overigen volgden haar voor
lid. Zoo kwamen de inwoners koppel aan koppel uit de stad en waren
'ed. Uit dankbaarheid besloten de
d.
pCl
mannen hunne vrouwen jaarlijks op
n dag alle heerschappij af te staan en noemden hen «Koppelmaandag",
374
5
5
3
3
5
,aruit door verbastering «Koppermaandag" is ontstaan. Nog oneindig
,!l meer gissingen zijn er te vindenwelke misschien wel allen evenveel
■tsingen zijn. Genoeg zij het dat deze dag steeds door hel boekdrukkersgilde
t vroolijkheid en opgewektheidwordt gevierd. Ook gisterenavond was dit
'jer het geval.
'.De leden van de Typographische Vereeniging Lourens Janz. Coster waren
dat doel in de Stads-Zaal te zamen gekomen, ter viering van hun
irieest, welke bijeenkomst werd opgeluisterd door de tegenwoordigheid
u den burgemeester, beschermheer der Vereeniging, en meerdere donateurs
^^=fgenoodigden. Na de uitvoering van eene leestmarsch heette de voor-
ai J. C.er allen welkom op dezen feestavond, voorzeker nog onverwacht, aange-
n het ontzettend groot aantal zieken in het afgrloopen jaar vrees deed
staan dat men dezen Koppermaandag stil te huis had kunnen blijven,
ik zjj de steun van donateuren, die de vereeniging steeds mocht onder
den, was men nu toch gezellig bijeen. Wat het niet rechtstreeks de
shouding der Vereeniging betreflende aangaat, gewaagde praeses nog
t een enkel woord van de onderscheiding onlangs den beschermheer te
rt gevallen en nam de gelegenheid waar hem daarmede van deze plaats geluk
wenschen, aangezien omstandigheden hadden verhinderd aan eene openbare
tie deel te nemen. Eene opwekking tot gepaste viering van het Kopperfeest
,<"s het slot dezer toespraak, die door een verslag van den toestand der
jereeniging door den secretaris werd gevolgd. Daaruit bleek dat, behalve
6,*' reeds bovengenoemd groot aantal zieken, de vereeniging het verlies te
5?lreuren had van een viertal leden door den dood, wier betrekkingen de
ühichten mochten plukken van het ondersteuningsfonds bjj overlijden. Voorts
deelde hij mede, dat aan A. Van der Haas, lid der vereeniging, het eere-
jlmaatschap was aangeboden bjj gelegenheid dat hij gedurende 50 jaren met
jjer was werkzaam geweest ter boekdrukkerij van wijlen mr. J. G LaLau,
lt'ter d'. J. C Drabbe, thans Gebrs. Muré. Aan het lid J. Brus werd het
64"engewoon lidmaatschap aangeboden met de voordeelen daaraan verbonden.
lVervolgens had de opvoering plaats van een tweetal tooneelstukjes: «De
heepsjongen", tooneelspel in twee bedrijven, door Emile Souveslre, en «Wie
l haar krjjgen", kluchtspel in een bedrjjf, door H. Spetter. Deze nummers
n het program verschaften den aanwezigen veel genoegen. Dit was vooral
geval met het tweede stukje, uitmuntend voor eene dusdanige gelegen-
3. 0MU geschikt. Men moest wel een kniesoor zjjn van het eerste water, wan
neer men bjj deze poses niet moest lachen. Het auditorium toonde dan ook
dat men goed geslaagd was de feestelijke stemming op te wekken. De uit
bundigste toejuichingen vielen den uitvoerders ten deel, die zich dan ook,
voor dilettanten op dat gebied, flink van hunne taak kweten. Beter scheeps
jongen kan men zich moeieljjk denkenzoo ook een Jonas. In beide stukjes
werkten een tweetal jonge dames mede. Dit vermeldende mogen wij een
woord van lof niet onthouden aan haar, die de rollen van Jenny en Mina
op zich had genomen. Haar naief en flink spel lokte dan ook menig applaus
uit. Een prettig bal besloot deze een-en-dertigste feestviering.
Wij ontvingen van de directie van het Handelsmuseum Ie Amsterdam
een schrijven, waarin zjj verklaart dat zjj zich mag verheugen in een on
verwacht succes op hare pogingen tot reconstructie der Nederlandsche
afdeeling; van verschillende zijden ontving zjj toezeggingen voor de inzen
ding van parlikuliere verzamelingen van Indische wapens, van eihnografische
curiositeiten, enz. enz. Prins Roland Bonaparte stond haar een exemplaar
van zijn onlangs verschenen prachtwerk «Les habitants de Suriname" ter
tentoonstelling af; een zeer merkwaardig gesmeed jjzeren hek met balkon,
een meesterwerk der Nederlandsche kunstnjjverheid uit de vorige eeuw,
werd haar ter opluistering der afdeeling aangeboden, het aantal vaste deel
nemers aan de tentoonstelling is reeds niet onbelangrijk. Wanneer nu vóór
Woensdagavond (14 Januari) de nog ontbrekende inschrjjvingsbilletten inge
zonden worden; mocht daarenboven de toegezegde deelneming van den Ne-
derlandschen boekhandel en van hel lager onderwjjs definitief bevestigd
worden, dan kan men het bestaan eener Nederlandsche afdeeling verzekerd
achten. 15 Januari e. k. wflVdt echter te Antwerpen definitief over het ter
rein beschikt en dus het lot der afdeeling beslist.
In het regeeringsantwoord op de algemeene beschouwingen over de
staatsbegrooting verklaart de regeering, dat hare zienswjjze omtrent eene
herziening van de Grondwet niet is veranderd. Om eene kiesrechlhervor-
ming vooraf te doen gaan aan Grondwetsherziening komt der regeering niet
aanuemeljjk voor. De daar bij noodwendige op elkander volgende ontbin
dingen komen haar buiten hooge noodzakeljjkheid wenscheljjk voor. Wel
houdt de regeering zich bezig met de voorbereiding van een ontwerp tot
wijziging der kiestabel, ten einde ze nieuwe leden voor de kamer te doen
kiezen uit die deelen des lands, alwaar de bevolking het sterkst is toege
nomen. Doch dit behoeft den arbeid der voorbereiding van de Grondwets
herziening niet op te houden. Wanneer dit kabinet meent, dat het oogen-
blik gekomen is ontslag te verzoeken, zal het zich aan zjjn plicht niet
onttrekken.
De minister van financien maakt bekend dat het saldo van 's rijks schat
kist op 10 dezer bedroeg: bjj de Nederlandsche bank f 12,552,492.09, en
bij de betaalmeesters 11.415,231.39%. Te zamen f 13,967,723.48)4.
Blijkens een bjj het departement van marine ontvangen telegram is
Zr. Ms. schroefstoomschip Bonaire, onder bevel van 'skonings adjudant in
gewonen dienst, den kapitein-luitenant ter zee W. baron Van Hogendorp,
den 10d'D dezer van Lissabon vertrokken, ter opvolging zjjner bestemming
naar Cnraqao. Sic
Het stoomschip Prins Hendrik, van Amsterdam naar Batavia, vertrok
van Marseille den 12 Januari.
Men meldt aan de Middelb. Ct., dat den heer C. L. Van Woelderen,
directeur der stoomvaartmaatschappij Zeeland, door Z. M. den koning van
Zweden en Noorwegen de Wasa-orde is verleend.
Men meldt ons uit Kalwjjk aan Zee: In het afgeloopen jaar werd
alhier de zoutharingvisscherij met 55 bomschuiten uitgeoefend, bemand met
550 koppen, door wien gezamenljjk werd aangebracht 31200 kantjes, p. m.
26,000 tonnen pekelharing en 3,820.900 stuks steurharing, waaraan is be-
somd na altrek van gewone kosten, ƒ245,045, gemiddeld per schuit 4455.
De hoogste besomming was 6800, de laagste ƒ2300. In het jaar 1883
werd besomd ƒ6771. De nooit gekende ruime aanvoer van gevangen haring
was een gevolg van de zeer laag besteede marktprjjzen. Verlies en schade
aan vischtuig werd niet zoo veel geleden als wel de laatste jaren, lerwjjl
de geherie vloot behouden mocht wederkomen. Een matroos bleef achter
diep betreurd door vrouw en kinderen. De vaartuigen worden weder ge
reed gemaakt om bij gunstig weer op de verschvisscherij uit te gaan.
Ten overstaan van den waterschout heeft te Kalwjjk Zaterdag II.
de eerste aanmonstering plaats gehad ten behoeve der zeevisscherjj voor
dit jaar.
Het ontbreken van oproepingen door justitie of politie naar den ver
misten commandant der Amsterdamsche brandweer, wettigt meer en meer
