D 8
A1T.
M#. 170.
MAANDAG 21 JULI.
STADS-BE1UCIITEN.
BINNENLANDSCHE BERICHTEN.
T8M.
t
De Courant verschijnt dagelijks, Zonen Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars f 1.50, franco p. p. f z.
afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar voor 5 cents.
De prijs der Advertentiën is van 14 regels 1.—, iedere regel meer 25 cents, groote letters berekend naar plaatsruimte.
By deze Courant behoort een Byvocgscl.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN.
Brengen bij deze ter algemeene kennis dat de passage over de brug van
den Stationsweg naar den Borschsingelgedurende 6 dagen
aan te vangen op Baandag 31 Juli c. k., voor ry- en voertuigen
cal zyn afgesloten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE KANTER, Burgemeester.
Leiden, 19 Juli 1884. HARTEVELT, Weth. 1» Secretaris.
JACHT.
De Commissaris des Konings in de Provincie Zuid-Holland,
Gezien het besluit van de Gedeputeerde Staten van den 10den Juni
1884, n®. 65;
Gelet op art. 11 der wet van den 13d™ Juni 1857 Staatsblad n°. 87);
Brengt ter kennis van de belanghebbenden, dal bij voornoemd besluit door
de Gedeputeerde Staten is bepaald, dat de afzonderlijke jachten op water
wild voor dit jaar zijn geopend op Maandag den 28»"° Juli aanstaande,
en dat mitsdien van af dat tijdstip de uitoefening der jachtbedrijvenver
meld in art. 15, lilt. d, f en h, der wet op de jac l en visscherij, is ge
oorloofd; wordende tevens herinnerd aan de bepaling van art. 1 van het
Reglement op de uitoefening der jacht en visscherij in deze Provincie,
krachtens welke die jachten niet anders mogen plaats hebben dan op het
water, langs de stranden, oevers van meren, plassen, rivieren en op moe
rassige landen.
En zal deze kennisgeving, in plano gedrukt, worden afgekondigd en aan
geplakt, waar zulks te doen gebruikelijk is, alsmede in het Provinciaal
Blad en in de Nederlandsche Staatscourant worden geplaatst.
De Commissaris des Konings voornoemd
'sGravenhage den 14d'n Juni 1884. F 0 C K.
LEIDEN. 19 Juli
Het steeds overal genoemde «zoo stille Leiden" heeft thans de kalmte
en bedaardheid die haar zoozeer kenmerkt, ter zijde gezet otn plaats te
maken voor een buitengewone levendigheid, drukte en vertier. Overal, waar
slechts ruimte zulks toelaat, verrijzen de houten huizen, waaruit verschil
lende geuren van paarden en van wafelen, vau apen cn poffertjes enz als
om strijd door het luchtruim zich zullen verspreiden, dansende en zwevende
op de maat van de muziek door talrijke bruingetinde trompetters en pseudo
italiaansche orgeldraaiers te weeg gebracht.
En dat alles heeft dan tot oorzaak de kermis, welke Maandag a. s. een
aanvang neemt.
Niet allyd is het op dezen tijd geweest dat zjj gevierd werd, niet altijd
is zjj geweest wat zjj thans is.
De kermis was in vorige eeuwen niets anders dan eene gewone markt,
welke meestal acht dagen duurde, waarvan dan ook de naam van octaaf
veelal aan deze markten gegeven, ontleend is. Gedurende dit tijdsbestek
werden den zaamgevloeiden vreemdelingen de gelegenheid gegeven hunne
waren te koop aan te bieden, maar levens om den plechtigen godsdienst,
welke hier gehouden werd bij te wonen.
Vele dezer markten toch namen een aanvang op den dag, waarop de
herinnering gevierd werd der plechtige inwijding van dc hoofdkerk der
plaats. Er werd dus opgedragen eene mis ter ecre van de kerk, van waar
natuurlijk het woord kerkmis ontsproot, dat later door syncope van de k
veranderd is in kermis.
Ziedaar dan de aanleiding tot het vieren der kermissen, ziedaar tevens
de oorsprong van hel w oord.
Oudtijds was Leiden in het bezit van vijf jaarmarkten; de oudste dezer
dateert van het jaar 1303 en werd gehouden van St. Margriet (12 Juli) lot
20 Juli.
De stad Lejjden was met deze marct gepriviligeert ende geoctrojjeert bjj
Johan. grave van Henegouwen, de tweede grave van Hollaut en van dien
naam op St. Marlijn Schuddekorssdach, welke was van den volg f aden
inhoud:
Wij Jan grave van Henegouwen maecken cont allen luyden, dat wjj onsen
lieven ende getrouwen poorters van Lejjden, hebben gegeven ende geoorloft
ornme haren ghetrouwen dienst, dal zjj ons ende onse voorouders gedaen
hebben, ende ons noch doen zeilen een jaarmarct te legghen binnen onse
stede voorsz. ende van die jaermarct zal men dat cruys rechten op St. Mar
grieten avont, alle jaer, ende sy set gedttyren ende staen in airemanieren
inde in al den rechte, dat ander jaermarclen staen. in onsen lande, uytghe-
nomen vechten dat zelmen beleren ende berechten nae der hantvesten van
de poorte bij schepenen ende omdat wjj willen dat die vaste ende gestade
gehouden werde van ons ende van onse nacomlingen, soo hebben wjj hem
dese letteren gegeven, besegeit met onse segelen in 'tjaer ons Heeren 1303
op sint Marlijn Schuddekorssdach.
Verder kon onze sleutelstad nog bogen op een huidenmarkt, een leermarkt
eene ter viering van haar ontzet in 1574 en ten laatste op eene, die men
de cruycemarct ofte den ommegang noemde en welke begon op Donderdag
voor Hemelvaart en eindigde des Donderdags voor Pinksteren. Deze was
levens de Leidsche kermis.
Niettegenstaande van 1847 tot 1854 herhaaldelijke door de Hervormde
kerkraden en armbestuur, door de senaat van de Leidsche Hoogeschool,
door het Leidsch departement der maatschappij van het nut van het alge
meen door den toenmaligen gouverneur der provincie, den heer van der
Heim van Duivendjjke aangedrongen werd tot geheele afschaffing dezer ker
mis op grond dat deze slechts diende om dronkenschap en ontucht te bevor
deren werd zij door het bestuur dezer stad in stand gehouden. Niet alleen
beweerde de raad, dat de kermis voor zeer veieu een middel van bestaan
oplevert zooals o. a. genoegzaam bleek uit het verzoekschrift aan den raad
tot behoud dezer feestelijke dasen gericht en voorzien van ruim 250 hand-
teekeninsen maar buitendien hechtte het bestuur van Leiden geen onvoor
waardelijk geloof aan de beweringen der tegenstanders. De rechtbank en
kantongerechten kunnen het getuigen, zeide het, dat de voorvallen gedurende
de Leidsche kermis niet van dien aard zjjn dat men haar moet beschouwen
als een tijd van losbandigheid en ontucht dat integendeel op menig Zondag
avond meer losbandigheid plaats heeft bjj de lagere volksklasse dan wanneer
bij eene welbezette kermis alles zich ontspant en bjj de bekrompene wonin
gen de straten van gezang doet weergalmen.
Dt was het be-ltiit van den gemeenteraad genomen op 23 Februari 1854.
De kermis was dus behouden echter met eene kleine verandering, wat den
tijd aangaat; in slede toch van met Hemelvaart zoude zjj in het vervolg
een aanvang nemen de laatste volle week der maand Juli.
Dien lijd zijn wjj thans genaderd.
Al belooft deze dit jaar dan ook niet die levendigheid, die opgewektheid
welke haar in vroegere jaren kenmerkte, toch bestond er alle mogeljjke
reden om te vertrouwen dat Leidens ingezetenen zich op aangename eo
levens degelijke wijze kunnen verblijden.
Wij zien vooreerst op de Ruïne alhier de ronde tent van Carré, het bjj
uitstek zoo zeer geroemden paardenspel, waar men de dressuur van ossen en
varkens kan bewonderen, hetgeen dan ook ongetwjjfeld zeer velen tot zich
zal trekken.
De heer H. W. Nienwenhuis, directeur van het theatre fFrascati" zal
aldaar aanstaanden Woensdag de eerste eener reeks voorstellingen geven.
De goochelkunst vindt haren vertegenwoordiger in de ons van oudsher
bekenden Spriet, omringd door allerlei sierlijke mallemolens, wier geraamten
thans reeds op de Lammerenmarkt prijken. De Leidsche tramway heeft con
currentie gevonden bij het dubbel paardenspoor van Xhaflaire; voor dezen
laatsten hopen wjj dat zijn batig slot bjj het einde dezer leestelgke dagen
grooter is dan die der eersten bij het eindigen van dit laatste jaar.
Mochten wc in den loop dezer week reeds met een enkel woord gewagen
van het genoegen dat den ingezetenen in de Stads-zaal in de kermisweek
wacht; thans achten wij het noodig nog met een enkel woord hierop te wjjzen
De heer Duy-er, steeds bedacht het zijnen bezoekers, ook bij gelegenheid der
kermis, zoo aangenaam mogelijk te maken, heeft ook dit jaar niet
geaarzeld kosten noch moeiten te ontzien steeds zijn pogram getrouw te
btjjven. Bij een goed gezelschap biedt de zaal ook een betooverend aanzien.
Aan beide zijden van het tooneel of orchcst zijn reusachtige rotspartjjen aan
gebracht, waaruit eene rijke keuze van keurige planten zich verheft, te
midden waarvan zich eene fontein bevindt, die hare stralen statig omhoog werpt
om geholpen door de weerkaatsing van het lichteen heerljjk effect te makea.
