PER TELEGRAAF.
heeft als vertegenwoordiger der Belgische houders van Turksche fondsen op
le treden.
De Khedive heeft eene dépêche ontvangen, volgens welke twee lieden te
Kbarthoem zijn aangekomen met het bericht, dat de nederlaag van generaal
flicks Beach werkelijk heeft plaats gehad. De Valsche Profeet keerde naar El-
Obeid terug met de kanonnen en geweren, eenegroote hoeveelheid ammunitie
en de kameelen der Egyptenaren. Dezen zijn totaal vernietigd na hevige gevech
ten, die twee dagen hebben geduurd. De Valsche Proleet heelt geen enkelen
krijgsgevangene medegenomen.
Volgens bericht uit Caïro zou de Egyptische regeering de hulp der En-
gelsche hebben ingeroepen bij hare pogingen om van de Porte de toestemming
te krjjgen tot het aanwerven van Turksche recruten voor Soedan. Engeland
beeft nog niet geantwoord, maar zal waarschijnlijk vorderen dat de recruten
(itsluitend onder Europeesche officieren zullen worden gesteld.
Zeshonderd man Egyptische troepen onder bevel van kolonel Sarlorius
lijn, met honderd muilezels; naar Soeakim vertrokken. De voorwaartsche
beweging zal geschieden onmiddellijk na de aankomst van Baker-pacha, wiens
Strijdmacht 3000 man zal bedragen, en die uitsluitend zal belast worden met
bet herstel der gemeenschap tusschen Soeakim en Berber.
Luidens een bericht aan de Standard uit Cairo onderwerpt de Mahdi
llatin-Pacha, kommandant van Darfoen. Hij tracht de woestjjn door te
trekken naar Cairo. Het geheele gewest bezuiden Kharthoem erkent zijn
gezag.
De stad Orala, in Florida, brandde verleden week tot den grond af.
ges personen werden gekwetst. De 1500 inwoners zijn allen zonder dak.
FBANHKIJ K.
In de couloirs der kamer van afgevaardigden werd gisteren verzekerd,
(at tusschen Engeland, Duitschland, de Vereenigde Staten van Noord-Ame-
rika, Rusland en Frankrijk eene schikking is getroffen tot bescherming der
respectieve onderdaneningeval eener hernieuwing der ongeregeldheden te
Canton. Eene flottielje van kanonneerbooten zal in de wateren en op de
Bvieren van Canton post vatten, onder hel bevel van Frankrijk, welks zee
macht in de wateren van China de sterkste zal zjjn.
Volgens tijdingen uit Haipong van 26 November is UaidsjoHng in staat
fan beleg verklaard. De mandarijn Honag-Yls te Haidsjoung, die gelijk ge
ileken is, in verstandhouding was met eene Chineesche bende, is gevangen
reuomen. Er zal onverwijld een begin worden gemaakt met het hervatten
|er militaire operatiën. De gezondheidstoestand en de stemming der troepen
jjn uitmuntend.
De 35s,e ljjst van bijdragen tot de oprichting van een monument voor
lambetta toont het cijfer van 6,671.40 Ir. aan, zoodat de commissie thans
e beschikken heeft over 312,540.25 fr.
Nabjj Saint-Méen, op den spoorweg tusschen Brébiniére enPloërmel, is
Sonderdag een trein met ballast tot verderen aanleg van den weg in botsing
ekomen met een anderen trein, die aan eene reeks stations materiëel had
geladen en die geen passagiers had. In eerstgenoemden trein waren ech-
:r 38 werklieden gezeten. Een dezer, de botsing ziende aankomensprong
an den trein en had het geluk ongedeerd te blijven. Doch het lot der 37
verige werklieden was rampzalig. Achttien werden gedood en de anderen
waar gekwetst.
Vrijdag heelt te Madrid de onthulling plaats gehad van het standbeeld
an Isabella la Cattolica in tegenwoordigheid van den koning, de koningin
tu den Duitschcn kroonprins.
-- Verleden Donderdagavond omstreeks zeven uur is te Ischia een luid
nderaardsch gerommel gehoord, hetgeen te half elf zich herhaalde. De
rarmte der minerale bronnen was verscheidene graden gestegen.
DII1T8CHLAN1I.
De Reichsanzeiger bevat eene kennisgeving van den rijkskanselier i. d.
1 dezer, volgens welke de haven Foet-tsjow (China) als van cholera ver-
lacht moet beschouwd worden.
De heer Von Schweinitz, gezant van Duitschland bij het Russische hof,
5 leeft zich, na afloop van eene hofjachtpartij, van Goehrde naar Friedrichs-
ohe begeven, om prins Von Bismarck nog eens te bezoeken.
Volgens een bericht uit Milaan zou de Duitsche regeering metdenako-
1 Belingen van den hertog van Ossuna in onderhandeling zijn getreden over
1 en aankoop van de vermaarde bibliotheek dezer familie. Don Gaspare Tel-
ez Giron, hertog van Ossuna, van 1670 tot 1674 gouverneur van Milaan,
1 leeft in dien tijd onder anderen een aantal handschriften van Petrarca uit
le boekverzamelingen van verscheidene kloosters bijeengebracht. Dc familie
r raagt voor de bibliotheek 6 millioen francs.
Op de werl //Vulcan" te Stettin is Zaterdag hel derde pantserschip voor
e Chineesche regeering van stapel geloopen. Het schip ontving den naam
'schi-Yuen en werd gedoopt door den Chineeschen gezant Li-Fong-Pao.
RViLAYD.
Het officiëele blad bevat eene keizerlijke ukase. waarbij gelast wordt de
r (itgifte van onaflosbare staatsrente tot een nominaal bedrag van 50 millioen
roebels in goud, bestemd om aan de rijksbank het haar toekomend bedrag
t fan 50 millioen roebels terug le betalen, en de kosten van het maken van
►foorwegen te dekken. Die ukase behelst de volgende hoofdbepalingen:
De obligatiën worden uitgegeven in bedragen van R. 125, 500 en 1000, als-
i - ook in tienvouden daarvan, dus in stukken van R. 1250, 5000 en 10000
(goud) en wel zoo dat 125 metaalroebels 410 Rijksmarken 500 francs
9 240 Ncderl. guldens 20 zij zullen 6 pCt. rente dragen. De coupons
[ervallen 1 Juni en 1 December. De regeering behoudt zich het recht voor,
4 }m de rente, door uitbetaling van het nominaal bedrag aan de obligatie-
e houders, terug te koopen, doch niet eerder dan tien jaren na de uitgifte.
De rijksbank maakt bekend, dat de minister van financiën, krachtens bo-
1 Ongenoemde ukase, haar met den verkoop der bedoelde goudreute belast
heeft, tot een prjjs niet beneden de 98 pCt. Dientengevolge zal de verkoop
der rente dagelijks geschieden bij de rijksbank en by hare succursalen le
Moscou, Riga, Kiefl, Charkoff en Odessa, benevens bij de Poolsche bank,
en wel van 22 Nov. tot en met 5 Dec. (oude stijl) en in eenige afdeelingen
der rijksbank insgelijks tot 5 December. De koopprijs word door de koopers
der rente voldaan, in de volgende termijnen: bij de inschrijving 10 pCt.,
14 Januari 1884 15 pCt., 14 Februari 15 pCt., 14 Maart 15 pCt., 14 April
20 pCt., 14 Mei 25 pCt. Betaling van het geheele bedrag in eens wordt
aangenomen onder vergoeding van interest berekend op 6 pCt. per jaar. De
koers der metaalroebels in credielroebels wordt aan de koopers telkens, bij
het doen van hunne stortingen, door de rijksbank bekend gemaakt. Voor
de betalingen tusschen 22 en 25 November worden 164 credietkopeken voor
een metaalroebel gerekend. De rente wordt betaald: in Rusland, in goud of
in credietpapier tot den koers, te Berlijn in rijksmarken, te Parijs in fran
ken, te Amsterdam in Nederlandsche guldens en te Londen in
De Russische grootvorst Konstantijn Konstantinowilsch is verloofd met
prinses Elisabeth van Saksen-Altenburg. Het heugelijke feit had 27 Novem
ber plaats.
Gisteren teekende de thermometer te St. Petersburg 4° vorst. Uil hét
meer van Ladoga stroomt eene massa ijs in de Newa.
CAIRO, 3 December. De diplomatieke agent van Oostenrijk alhier heeft
heden namiddag een telegram van den consul te Khartoem onvangen, vol
gens hetwelk brieven uit Kordofan zijn aangekomen, waarin gemeld wordt
dat een derde van het Egyptische leger, de Eugelsche officieren van den
staf er onder begrepen, gedood zijn geworden, en dat de overgebleven troe
pen gekampeerd zijn te Rahad en uit Takell levensmiddelen krijgen. Ver
sterking is aangevraagd. De consul heeft getelegrafeerd. Het schijnt zeker
dat de tjjding, volgens welke het geheele leger van Hicks-pacha vernield
zou zijn, nog niet bevestigd is geworden. Khartoem is rustig. Bij de Egyp
tische regeering zijn brieven van gelijken inhoud niet ontvangen. De boven
vermelde berichten eischen dus bevestiging.
ST. PETERSBURG, 4 December. Zeer groot is de toevloed van inschrijvers
op de leening. Ook van het buitenland zijn vele orders ontvangen. Reeds
nu is door particulieren voor meer dan het vereischle bedrag ingeschreven,
zoodat eene aanzienlijke reductie noodig is.
RECLAMES.
WARE DAADZAKEN.
De glansrijke genezingen bewerkstelligd door de van de eerste medische
autoriteiten der wereld aanbevolene Zwitsersche Pillen van Rich. Brandt be
wijzen dat zij het beste middel zjjn om het lichaam, verzwakt door slechte
spijsverteering en voeding, op snelle en zekere wijze te restaureereu eu de
volle gezondheid weder te geven.
Men moet echter wel acht geven in de Apotheken het echte preparaat te
bekomen; het moet als etiket dragen het witte kruis in een rood veld en de
handteek ening van Rich. Brandt.
INGEZdHIDE N.
K O M E N IJ.
Uit «De uithangteekens door mr. J. Van Lennep en J. Ter Gouw", kan
men vernemen, dat Romenij een eeuwenoude en deftige naam van winkels
is. //'t Gewone uithangteeken der komenjjen is een stapel houten kazen met
een of drie houten boterkluiten daarboven op; in de 17de eeuw stond die sta
pel dikwijls boven op den luifel en daarbij een bord met de woorden:zout,
zeep en komenijswaren. Een vernuftige geest maakte daarvan eens: kom-en-
ijs-waren, en verbeterde het toen tot: kom en eisch waren. Deze grap werd
in ernst opgenomen, zoodat niet alleen de voormelde onzin op een tal van
komenijen te lezen kwam, maar ook in deftige boeken werd uitgekraamd.
Zeker was voor de lieden van 't vak deze woordspelling begrijpelijker dan
die, welke Bilderdijk uitgevonden heeft, die 't woord komenijswinkelschreef
en 't afleidde van 't Engelsche: Shop of common ease, gelijk men (naar
zijn beweren) in Engeland de zoetelaarskraampjes noemde. Volgens Jacobus
Scheltema moest komenij eene verbastering zijn van Compagnie-,» want", zei
hij, van de specerijen sprekende, //om den drukken verkoop van die waren
der Oost-Indische compagnie werden die winkels bij uitstek commenijs-win-
kels [compagnies-winkels] geheeten." Al wat bewijst, hoe ook groote ge
leerden soms naar kaarsjes kunnen zoeken bij klaren dag. Immers het llol-
landsche Comen of Coman, dat als zamentrekking van Koopman lang vóór
de dagen van Leycester of van de Oost-Indische compagnie bestond, komt
ook in het zeventiende eeuwsche Hollandsch dikwijls voor.
Komenij is eenvoudig koopmannijde koopmanswinkel, waar van alles te
koop was, en het kommenijswinkel van Bilderdijk is een pleonasmus. In de
17de eeuw kende men de ware beteekenis van 't woord nog te goed, dan
dat men toen achter komenij nog eens winkel zou hebben gevoegd; men
schreef toen als in een keer van 1651Comeny-houders. Intusschen was
er toen nog eenig verschil van komenij-houder en vettewarier, daar de laatste
alleen vette waren, spek, ham, boter, kaarsen, enz. de eerste, bij die
zelfde waren ook nog bier, erwten, boonen, gort, meel, luiwagens, boen
ders, zwavelstokken, grauw papier, enz., verkocht. En dan natuurlijk het
vette hunner waren op hun toonbank kleefde, zoo werden beiden, komenij
en vettewarierijin de volkstaal door «smerig toonbankie" aangeduid.
Zoodat het //komenijswinkel" op de Iloogewoerdmet Bilderdijk geschre
ven, door Van Lennep zou worden afgekeurd, en als er zoogenaamde krui
denierswaren bijkomen, het woord //komenjj" dan juist voldoende en op zjjn
plaats is.
