handeld van het proces in zake de werkstaking te Veenendaal. De vier be
klaagden, die door de rechtbank veroordeeld waren (de andere was vrijge
sproken) tot verschillende straflen, hadden zich daardoor bezwaard gevoeld.
Evenals ter eerste instantie werden zij bijgestaan door mr. N. A. Calisch,
advocaat te Amsterdam. De advocaat-generaal, ofschoon werkstaking op
zich zelf beschouwend als eene uiting van persoonlijke vrijheid, meende dat
hier de strafwet toepasselijk was wegens de poging om anderen daartoe
onder bedreiging over te halen en eischte bevestiging van het vonnis. Mr.
Calisch trachtte aan te toonen, dat hier in het minst niet was bewezen,
dat er was geageerd in strijd met de wet van April 1872, die verandering
bracht in de onhoudbare bepaling van den Code Pénal; hij concludeerde tot
vrijspraak, subsidiair tot ontslag van rechtsvervolging. Uitspraak over acht
dagen.
Eergisteren ochtend vond men aan den jaagweg tusschen Beets en
Oosthuizen, in eene sloot, het lijk van een groentenhandelaar te Oosthuizen.
De ongelukkige laat eene vrouw met 7 kinderen achter. Misbruik van ster
ken drank schijnt ook aan dit ongeluk niet vreemd.
Terwijl Maandag eenige kinderen op den Brink te Denekamp aan het
spelen waren bij een opeengestapelden hoop boomen, rolde eensklaps een
der zware stammen naar beneden en wierp een circa 11-jarig meisje op den
grond, dat geheel daaronder bedolven werd. Hoewel terstond geneeskun
dige hulp werd ingeroepen, is het kind onder de hevigste pijnen overleden.
De Londensche correspondent der X. R. C. schrijft onder dagteekening
van Zondag:
Dr. E. J. P. Jorissen. gewezen staatsprocureurderTransvaalscherepubliek,
toeft al sedert eenige dagen in ons midden. Sinds hij het door den volksraad
gegeven ontslag, gelijk andere stervelingen, moest vernemen //uit de krant",
die hem op den dag van zijn vertrek van hier geheel toevallig onder het
oog kwam, was hij niet weder te Londen geweest. Ook nu zal hij slechts
weinige dagen hier blijven, en dan naar het vaderland terugkeeren, ten
einde er zijn gezin af te halen.
Gisterenavond heb ik mij langdurig met den heer Jorissen mogen onder
houden. Hoewel in hetzelfde hotel onder dak als de Transvaalsche deputatie,
zoekt hij haren omgang niet; maar hij heeft meer dan eenmaal met president
Kruger gesproken. Ik acht mij niet gerechtigd, iets anders van hetgeen mij
ter ooren kwam te vermelden dan dit: dat de president der Transvaalsche
republiek den heer Jorissen heeft verzocht hier te blijven, met andere woor-
deu: zjjn aanstaand vertrek naar Zuid-Afrika uit te stellen.
Het is zeker, dat een man als Jorissen, die misschien meer afweet van de
Transvaalsche quaestie dan eenige andere Zuidafrikaanscheautoriteit, en die,
ondanks al het gebeurde, met hart en ziel der Boerenzaak blijft toegedaan,
der deputatie van veel dienst zou knnnen zijn bij hare ingewikkelde en teedere
onderhandelingen met het departement van koloniën; doch, naar ik met
zekerheid meent te weten, heelt de gewezen staats- procureur het stellige
besluit genomen in president Kruger's voorstel niet te treden. In de gege
ven omstandigheden verrast mij zijn besluit geenzins.
Hij wil zoo spoedig mogelijk weder naar de Transvaal terugkeerenen
zal, niet later dan het einde dezer maand, zich met de zijnen voor de Kaap
inschepen op eene der booten van de Union-stoomvaartmaatschappij. In den
loop der week begeeft hij zich naar Nederland, om er de laatste toebereid
selen te treffen. Vóór zijn vertrek zuidwaarts zal hij nog eenige dagen hier
doorbrengen.
Ik geloof dat de heer Jorissen naar zijn aangenomen vaderland teruggaat
om met het vaste voornemen om niet te rusten voor en aleer hij volledig
herstel van grieven zaljhebben bekomen, wat zijn persoon betreft. Daarna
wil hij zich aan het openbaar leven onttrekken, om rustig zijne dagen te
Pretoria te slijten far from the madding crowd.
In de Indische begrooting zijn bij nota van wijzigingen verschillende ver
anderingen gebracht. Zoo is o. a. met 1 ton verminderd de post voor aan
koop van goederen voor den militairen geneeskundigen dienst, 3% ton uit
getrokken voor een nieuw dok voor het marine-etablissement te Soerabaia,
127.000 meer voor restitutie aan het depart, van marine in Nederland van
de waarde der goederen behoorende tot den inventaris van het stoomschip
Watergeus, met 103,000 verminderd de post onderhoud voor gevangenen, 1
36000 aangevraagd voor afschaffing van de slavernij in Boeleleng, met j
90000 verminderd de post subsidie voor een stoomgemeenschap met China
(welk subsidie de regeering met uit. Maart 1884 wenscht te doen eindigen),
ƒ813,000 uitgetrokken voor aanleg van een stoomtramweg van Kotta-Radja
naar Anagaloeng en 415,000 meer voor versterking van het inlandsch
element in het leger boven de formatie, en voor hoogere aanbestedings
sommen van de levering van levensmiddelen, fourages enz. ten behoeve van
het leger in Atjeh. Door deze en andere wijzigingen, zoomede tengevolge
van de bjj afzonderlijk ontwerp voorgedragen verhooging voor de overbren
ging van de marinefabriek te Soerabaia naar het marine-etablissement aldaar,
zijn de eindcijfers der begrooting geworden: uitgaven in Nederland en Indiö
150.158.302, middelen in Nederland en Indië ƒ135,364.771, zoodat het
geraamde tekort van 13% millioen gestegen is tot ƒ14,793,531.
In de zeer uitvoerige memorie van antwoord verdedigt de minister van
koloniën zijne raming der middelen en speciaal van de koffie. De groolste
voorzichtigheid dient daarbij in acht genomen. Dit blijkt alweder uit de
ramp die Java en Sumatra heeft getroffen, die vele directe uitgaven en indi
recte verliezen tengevolge zal hebben. Vooralsnog kan de minister den
omvang dier ramp niet beschrijven en het juist aantal omgekomen personen
opgeven of de schade door den staat daardoor geleden. Is op grond van
het aanzienlijke nu weder verhoogd tekort de toestand der Indische finan
ciën in staat bezorgheid op te wekken, de minister meent dat het zamen-
stel der Indische middelen een minder ongunstig oordeel wettigt dan in de
sectiën uitgesproken. De minister is het volmaakt eens dat met ernst tegen
hooge uitgaven gewaakt en naar versterking der middelen gestreefd moet
worden. Dat hij daarin te kort zou hebben geschoten ontkent hij. De
slaten-generaal zelf hebben tot hooge begrootingcijfers medegewerkt en o. a.
de haven van Batavia gevoteerd, voor wier uitrusting hij thans gelden
vraagt. Hjj somt verschillende voorbeelden op, ten bewijze, dat hij wel
weerstand biedt aan de uitzetting der uitgaven, wijst op een aantal bezui
nigingen reeds door hem toegepast of voorbereidzoodat eene volgende be
grooting naar hij vertrouwt eiken twijfel dat zijn ernstig streven naar ver-
mindering der uitgaven zal buitensluiten.
Wat de middelen betreft, denkt de minister eene aannemelijke wijziging
der invoerrechten te kunnen voorstellen, die de inkomsten met 12 millioen
zal vermeerderen. Voorts is in voorbereiding een plan om de exploitatie
der djalibosschen van staatswege te doen geschieden, wat eene meerdere
bate van 2% a 3 millioen zou opleveren, 's Ministers voornemen is om de
koffiecultuur der westkust van Sumatra beter te regelen en haar meer pro
ductief te maken, door bevordering van eene betere bereiding van het pro
duct op Java, een der hoofdmiddelen voortdurend te versterken en uit het
zoutmonopolie meer inkomsten te trekken zonder den verkoopprijs te ver-
hoogen. Wijziging van art. 31 der comptab
minister overwogen. Ook verklaart de minister
te zijn van spoorwegen op Java, maar er dient
rekening gehouden te worden. Het denkbeeld o
j wegen op Java aan particuliere maatschappijen ooe u. r-
nister volstrekt niet toe.
Na de indiening der memorie van antwoord is van den gouverneur-gent.
raai per telegraaf het verzoek ontvangen om bij de begrooting voor 1884
nog eene som van ƒ115 000 aan te vragen voor het aankoopen en leggen
van een nieuwen telegraafkabel in Straat Sunda, waar de oude kabel dooi
de zeebeving op 26/27 Augustus jl. vernield is. De minister van koloniën
heelt bij nadere no'.a van wijziging aan dit verzoek voldaan.
's GRAVENHAGE, 7 November.
Door Z. M. is benoemd tot rechter in de arrond.-rechtbank te Leen.
warden, mr. H. D. Van Ketwich Verschuur, thans substituut-officier van
justitie bij die rechtbank.
Door Z. M. is aan A. Soutendijk te Tiel, op zijn verzoek, eervol ontsla*
verleend als landmeter le kl. van het kadaster, behoudens aanspraak op peil
sioen en onder dankbetuiging voor den lande bewezen diensten, en zijn
benoemd tot landmeter van het kadaster der le klasse J. A. Martens, fe
Arnhem, thans 2e kl.; der 2e klasse, G. Hoogland te Arnhem, thans}
kl.; der 2e klasse, C. W, Hoffmann te 'sBosch thans 3e kl.; der 3e klasst
A. K. Nunnink te Leiden, thans adspirant; der 3e klasse, A. Robbers it
Tiel, thans adspirant.
Door Z. M. zjjn bjj den waarborg en de belasting op de gouden a
zilveren werken benoemd: tot essayeur, te Utrecht, J. P. Wieling, tham
in dezelfde betrekking te Alkmaar; te Alkmaar, A. M. J. Moussault, than
in dezelfde betrekking te Middelburg; te Middelburg, M. P. S. Poptatham
commies-stempelaar te Amsterdam; lot commies-stempelaar: te Amsterdam,
L. Pronk, thans in dezelfde betrekking te Leeuwarden; te Leeuwarden,!
E. J. E. Van der Pluym, thans plaatsbekleedend ontvanger te Middelburg.
Door Z. M. is B. Baggerman van Houweninge, burgemeester van Medem-
blik, benoemd tot burgemeester der gemeente Opperdoes.
De tweede kamer is hedenmiddag bijeengekomen en zal deze week ver.
schillende ontwerpen in de sectiën onderzoeken. Vrijdagmiddag zal wedet
zitting worden gehouden.
Voor het gerechtshof te 'sGravenhage werd gisteren de volgende zaal
behandeld. In Maart 1881 ontstond brand in de belangrijke vlasserij van P,
B. v. B., te IJselmonde; een aanzienlijke voorraad goederen en gereedschap
pen werd eene prooi der vlammen. Van B. was geassureerd bij deBerlin Köl-
nische verzekering-maatschappij, die van hem de opgave van de geledei
schade ontving, welke hij echter zich ten slotte verplicht zag in rechte (vooi
de rechtbank te Dordrecht) te eischen en wel tot een bedrag van 12000
De gedaagde maatschappij wierp tegen dien eisch eenige exceptiën op en ont
kende bovendien dat de als verbrand opgegeven goederen, zich tijdens dec
brand in de vlasserij zouden hebben bevonden. De rechtbank verwierp de op
geworpen exceptiën en ten principale droeg zij bij interlocutoir vonnis dn
eischer getuigenbewjjs op. Enquête en contra-enquête werden gehouden ei
hadden tot resultaat, dat de rechtbank genoegzaam bewijs geleverd achttt
om den eischer den suppletoiren eed op te leggen, welke door den eisch»
dan ook ter terechtzitting van de rechtbank te Dordrecht werd afgelegd.
Van beide vonnissen kwam de assurantie-maatschappij in appèl. Gok ii
deze instantie werd door haar dezelfde verwering tegen den eisch gevoed
als in eersten aanleg, en werden de grieven tegen de beslissingen der .recht
bank toegelicht door mr. Rens, advocaat te Dordrecht. Voor den geint. werf
gepleit door mr. E. E. Van Raalte, advocaat te Rotterdam, die de vonnissen
waarvan appèl, in alle opzichten juist aangewezen achtte. Uitspraak li
December a. s.
Aan het alhier gehouden officieren-examen hebben heden voldaan
sergeanten: Bijdendijk, Enklaar en Moolenburgh, van het 6e regiment; Anta
en Moquette, van het 2e regiment infanterie; 3 werden afgewezen.
B U1 T E N L A N D S C H E BERICHTEN.
BEL. Cf IE.
Het Journal de Bruxelles verdiept zich in een onderzoek der vraat
of het niet mogelijk is dat de staten van den tweeden rang, nl. België,
Nederland, Zweden en Noorwegen, Denemarken, Spanje, Portugal, Zwitser
land, Griekenland, Rumenië en Servië, een bondgenootschap sluiten en hun
nen zedelijken invloed doen gelden tot handhaving van den vrede in Europa.
Indien de vijftig millioen inwoners, waaruit die landen bestaan, in de con
gressen der groote mogendheden eenstemmig op den wereldvrede wildti
aandringen, zou daaraan zeer zeker voldaan moeten worden, meent btl
Brusselsch blad.
BStiBLAlfD,
j De Transvaalsche deputatie zal heden namiddag een onderhoud hehbti
met lord Derby en sir Hercules Robinson.
Het feestmaal bij den lord-mayor van Londen, aanstaanden Vrps,
ter gelegenheid van zijne inhuldiging, zal o. a. door de heeren Waddington.
gezant van Frankrijk, markies Tseng, gezant van China, en Ferdinand lb
Lesseps bijgewoond worden.
Voor het vieren van Luthers vierhonderdsten geboortedag heeft zicb,
onder voorzitterschap van lord Shaftesbury, in Engeland eene commissie var
invloedrijke personen gevormd. Alle protestantsche kerken zijn tot het vierei
van dien dag door haar nitgenoodigd. Op den geboortedag, Zaterdag 11
November a. s., zullen in de Exeter Hall te Londen voorlezingen en redevot-
ringen over Luthers leven en arbeid worden gehouden. Zondag zal de da?
in vele kerken herdacht worden en Maandag zal er weêr eene groote bijeen
komst en conferentie in de Exeter Hall aan de herdenking gewijd wordei
Het faillissement is aangekondigd van de volgende huizen: Hemstel
Brothers te Londen en Granton, fabrikanten van machinerieën en stoom
ketels. Het passief is 200,000 het actief is belangrijk en zal zelfs, naar
men gelooft, het passief overlreflen.
In Glasgow heeft een vreeselijke brand gewoed. Het vuur brak Zater
dagavond uit in het grootste meubelmagazijn der stad en deed in zeer kor
ten tijd een geheel blok huizen in eene vlammenzee opgaan. Het geboiff
van de Glasgow Herald liep dreigend gevaar en het is alleen aan de moe
dige zamenwerking van het personeel der drukkerij toe te schrijven, dal
liet gebouw, ofschoon erg geblakerd, alleen nog onbezweken den gevel ver
heft te midden van rookende puinhoopen. De door het vuur aangerichte
schade wordt op 300,000 begroot.
liet bericht uit Ottowa, volgens hetwelk de markies van Landsdownt
dreigende brieven had ontvangen, wordt tegengesproken.
