LM §8 CUE
CRI RAAT.
1883.
MAANDAG 10 SEPTEMBER.
STADS-BERIGHTEN
Ramp in Aeclerlandsch Indië.
F ATEMTSLABSI.
BINNENLANDSCHE BERICHTEN.
lil tl, A\
213.
De Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars f 1.50, franco p. p. f 2.-
afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar voor 5 cents.
De prijs der Advertentiën is van 14 regels f 1.iedere regel meer 25 cenls, groote letters berekend naar plaatsruimte.
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente LEIDEN brengen ter
alsemeene kennis dat ten behoeve van de slachtoffers van de ramp in Ne-
derlandsch Indië bij hen is ontvangen van P. f 25 en van N. 2.50.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE KANTER, Burgemeester.
Leiden, 8 September 1883. E. KIST, Secretaris.
De BURGEMEESTER, Hoofd van het Bestuur der gemeente Leiden, brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat de ingevulde patentbladen voor de
wijken V en VI, over het dienstjaar 1883/84, bij het College van Zetters
in een der vertrekken van het raadhuis dezer gemeente, op vertoon van
het aanslagbiljet, verkrijgbaar zijn, dagelijks des namiddags van één tot
drie uren en wel Bonderdag 6, Vrijdag 7, Zaterdag 8 en Maan
dag ÏO September e. k.terwijl na het verstrijken van dien termijn
de onalgehaalde patentbladeu ter uitreiking moeien worden afgegeven aan
de deurwaarders der directe belasting alhier, die voor hunne moeite mo
gen eischen tien cents, zonder meer.
En geschiedt hiervan afkondiging door plaatsing in de Leidsche Courant.
De Burgemeester voornoemd,
Leiden 5 September 1883. DE KANTER.
LEIDEN, 8 September.
Eene ontzettende ramp heeft onze broeders in het schoone Insulinde
getroffen. Een der schoonste deelen van de rijkste onzer bezittingen is door
eene verschrikkelijke zeebeving verwoest. De geslagen wonden door deze
natuurramp veroorzaakt, te heelen, gebrek en hongersnood geheel en al te
voorkomen, ziedaar eene onmogelijkheid. Onze plicht, ons mensch zijn
echter gebiedt ons alles in het werk te stellen, alle krachten in te spannen
om ten minste zooveel mogelijk het droeve lot van zoo vele duizenden on
zer broeders te verzachten en hunne smart te lenigen. Reeds velen in ons
land hebben aan die roepstem gehoor gegeven, reeds veel is gegeven, reeds
veel is geofferd, maar op lange na nog niet genoeg.
Was tot heden aan de opwekking tot hulpverleening door de commissie,
onder voorzitterschap van Z. K. H. den prins van Oranje, te weinig publici
teit gegeven, burg. en weth. dezer gemeente verklaarden zich echter reeds
spoedig bereid tot het ontvangen van giften voor dit doel. Verdient dit
reeds toejuiching niet minder is dit het geval met de gelegenheid die wordt
aangeboden door hh. officieren van het garnizoen. Zij toch stellen zich voor
(zooals blijkt uit achterstaande advertentie), Vrijdag 14 September a. s, een
militair feest met dames te geven, waarvan de opbrengst zal strekken tot
leniging van den nood door deze jongste ramp ontstaan. Dat velen dit plan
met ingenomenheid zullen begroeten, dat velen dit voornemen op den waren
prijs zullen weten te stellen, dat velen dientengevolge hun naam op de intee-
kenlijsten, welke aan de huizen weldra worden aangeboden, zullen plaatsen,
dit alles achten wij aan geen twjjfel onderhevig en behoeft derhalve niet de
aansporing o( aanbeveling.
Van enkele woningen wapperde reeds de nationale driekleur, ter eere
van het in de volgende week alhier te houden Oriëntalisten-congres. Wij
vertrouwen dat door velen dit voorbeeld zal gevolgd worden. Morgen zal,
naar wij vernemen, reeds een groot aantal geleerden herwaarts komen.
In de maand Augustus zijn binnen de gemeente Leiden geboren: 159
kinderen, als: 91 zoons en 68 dochters: overleden: 82 personen, waaronder
8 elders woonachtig, als: 19 mannen, 19 vrouwen, 29 zoons en 22 doch
ters; daarenboven als levenloos aangegeven 7. Gehuwd 30 paren.
Heden morgen arriveerden per extra-trein van Amsterdam de twee
bataillons van het 4® reg. infanterie, alhier in garnizoen, die deel hadden
uitgemaakt van de troepen bestemd voor de manoeuvres aan de Utrechtsche
waterlinie. Voorafgegaan door de muziek keerden allen in opgewekte stem
ming de kazerne weder binnen.
Heden morgen werden door de leerlingen van hel gymnasium en de
lioogere burgerschool voor meisjes de lessen hervat, in de voor die inrich
tingen van onderwjjs nieuw opgerichte lokalen aan de Ruïne alhier.
Gisteren is door de politie alhier aangehouden de 16-jarige J. v. d. B.,
die zich aan diefstal van brood uit eenen winkel aan de Hoogewoerd had
schuldig gemaakt. Ook den vortgen dag had hij aldaar hetzelfde misdrijf
begaan.
lieden middag te 12 uren is in eene sloot aan de Plantage alhier eene
kar met paard te water geraakt, op welk voertuig twee personen gezeten
waren. Het paard en een der passagiers kwamen er ongedeerd al, terwijl
de andere passagier eene kleine kwetsuur aan het hoofd bekwam. Het
schichtig worden van het paard was de oorzaak van dit ongeval.
Het getal der in het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 35 tot 62 volwassen personen en 3 tot 9 kinderen.
In de afgeloopen week werden op de Zweminrichting //Rhijnzigt" 431
zwembaden door heeren en 50 door dames genomen. Temperatuur van het
Rijnwater 16° Celsius.
Mochten wij dezer dagen melding maken van de uitgave eener illustratie
//Holland-Krakatau" ten voordeele van hen die door de vreesselijke ramp,
welke onze koloniën heeft getroffen, alles verloren hebben, thans weder
rest het ons de aandacht te vestigen op eene uitgave voor dit doel door
den heer F. B. Van Ditmar, te Utrecht, getiteld //Nederland-Insulinde". Het
uitmuntend succes dal de uitgaven van «Paris-Murcie" en van //Paris-Ischia"
haddendoel hem hopen dat ook de uitgave van dit werk met gewenschte
uitslag zal worden bekroond. In die hoop is hij reeds gesterkt door de
bijdragen en toezeggingen van kunstenaren op onderscheiden gebied.
De minister van binnenlandsche zaken heeft, beschikkende op een
bezwaarschrift, bij hem onder dagteekening van 12 Juni jl.ingediend door
M. Kaas. R. Kath. pastoor tc Winterswijk; en gezien het bericht van den
inspecteur van het lager onderwijs in de 1® inspectie en dat van burg. en
weth. van Winterswijk, het gebruik van den tweeden druk van het leer
boek, getiteld: //Nieuwe geschiedenis. Verhalen en schetsen voor de hoogste
klasse der Volksschool, door A. Nuiver en O. J. Reinders", bij het onderwijs
op de openbare lagere scholen verboden. Stc
In een afzonderlijk bijvoegsel van de Staatscourant van heden wordt
medegedeeld een tabel, bevattende de statistiek der geboorten en der sterfte
naar den leeftijd en de oorzaken van den doodin Nederlandover
Juni 1883.
Blijkens een bjj het departement
Zr. Ms. schroefstoomschip Balionder
H. G. Hildebrandt, in den namiddag van 6 dezer geankerd in de haven van
Dartmouth. Aan boord was alles wel.
Een gisterenavond bij het dep. van koloniën ontvangen telegram van
den gouv.-generaal van Ned. Indië meldt:
De passage in straat Sunda, tusschen St. Nicolaaspunt en de Zutphensche
eilanden, is niet afgesloten. Lichtschepen zijn onnoodig. Het vuur op
Java's eerste punt (Javahoofd) is onbeschadigd. Dat op Vlakke Hoek kan
na acht dagen weer branden; de bijgebouwen aldaar zijn verdwenen, het
personeel grootendeels.
Het vaarwater in straat Sunda is waarschijnlijk alleen veranderd tusschen
de eilanden Krakatau en Saboekae.
Berichten zijn ontvangen van den resident der Lampongsche districten,
van kapitein Beunk en van controleur Wijnveldt, via Palembang per stoom
schip. Het residentiehuis, het fort en de gevangenis te Telok-Betong zijn
gespaard; verder is alles verwoest. Het gouvernements-stoomschip is twee
palen landwaarts in door den resident teruggevonden. Van de kustdistricten
is geen bericht. De kust is ongenaakbaar; zooveel zichtbaar is alles ver
woest. De gouverneur-generaal zendt hulp via rivier Toelang Bawang en
Mangala.
Ileuter's agentschap seint uit Batavia, onder dagteekening van gisteren;
Er is nog geen officiéél rapport betreffende de ramp openbaar gemaakt. Het
aantal slachtoffers onder de inwoners te Bantam, Batavia en de Lampongsche
districten wordt geschat op 30.000; dat der Europeanen is nog niet bekend.
Het garnizoen in het fort en de resident te Telok-Betong zijn gered. Aldaar
heerscht een vreeselijke nood, doordien de stad, wegens de enorme banken
puimsteen, van de zeezijde niet toegankelijk is.
liet schroefstoomschip 1. kl. Tromp, onder commando van den kapi
tein ter zee C. F. T. van Woelderen, thans aan 's rijks werf te Willemsoord
liggende tot het ondergaan van eenige voorzieningen, zal, naar men ver
neemt, in het begin van November aanst. een tocht ondernemen in den At
lantische Oceaan, tot oefening der equipage en het vertoonen der vlag in
verschillende havens. Die reis zal vermoedelijk acht maanden aanhouden,
waarna dat schip weder te Nieuwediep wordt terug verwacht.
van marine ontvangen telegram is
bevel van den luit. ter zee 1® kl.
