LEIOSC
COURANT.
1883.
V. 143.
WOENSDAG 20 JUNI.
i>I.M OLGSIiLbehoorende lol de Jeidsche Courant
van Dinsdag 09 Juni óHH2>, A". d42.
be Courant verschijnt dagelijksZonen Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars f 1.50, franco p. p. f 2.
afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar voor 5 cents.
r>u Her AHverieniiën is van 14 reaels 1.iedere regel meer 25 cenls, groote letters berekend naar plaatsruimte.
Volgens liet dezer dagen verschenen verslag van den toestand der ge
meente over liet jaar 1882. tileek dal het werkelijk cijfer der bevolking o;>
21 Ore van dit jaar bestond uit 20003 mannen22162 vrouwen, totaal
421G5. door geboorte was de bevolking v(rmeerderd met 1521. door vesti
ging in de gemeente met 3308 personen. Overleden waren 1011 personen,
terwijl 3285 de gemeente inel der woon verlieten. De bevolking was alzoo
vermeerderd met 536 zielen. Overleden waren 1588 personen. De verhou
ding van hel getal overledenen tot hel cijfer dei bevolking was 1 op 41.
liet getal buiten echt geboren kinderen bedroeg 160. Dit nog al belangrijke
getal vindt voornamelijk zijn oorzaak in de opneming van vele ongehuwde
zwangere vrouwen in het akademisch ziekenhuis uil andere gemeenten,
liet getal kiezers bedroeg: voor de 2d< kamer 1257. prov. staten 1255 en
voor den gemeenteraad 1781 liet stedelijk archief werd met onderscheidene
werken verrijkt. Ook werd van dal archiel voor menige onderzoeking ge
bruik gemaakt, liet aantal verrichtte koepokinentingen aan behoeftige per
sonen bedroeg 800; in hel geheel werden gevaccineerd 1. 04 personen. De
verschillende hier Ier steile bestaande verceuigingen veikceren over liet alge
meen iu bloeienden toestand. Hel stedelijk museum werd door 4470 perso
nen bezocht. Op de Zondagen beliep dit aantal echter 7373. Een vierde
supplement op den catalogus van dit museum is in dit verslag opgenomen,
alsook een tweede supplement op de lijst van portretten en de catalogus
van den Topograpliischcn-Atlas van dat museum De stedelijke gasfabriek
beantwoordde volkomen aan baar doel. Er werden verbruikt 121,182 heet.
gaskolen, welke 2.054184 M3 gas of 24,37 SI-1 per heet. kolen opleverden.
Bij publieke verkoop werden algeleverd 93325 heet. cokes, tegen een bedrag
van 31870 50: 1455 heet. aan gemeente-instellingen en beambten ad
654.75. Van wege de Leidsclie Duinwatermaatschappij werden door de
stoomwerktuigen te Katwijk uit het duinreservoir opgepompt 226953 kub.
meiers duinwater, legen 190 755 kub meters over hel jaar 1881; 379
nieuwe contracten werden gesloten en door lusschenkomst van liet gemeen te-
bestuur werden de minvermogende bewoners van de wijken 7 en 8 in de
gelegenheid gesteld tegen verminderd tarief duinwater te verkrijgen. 271
vergunningen voor den kleinhandel in steiken drank werden 'uitgereikt.
De toestand van liet ziekenhuis mocht over hel afgeloopen jiiar steeds gun
stig genoemd worden, voor rekening der gemeente werden behandeld 168
personen, waarvan 28 overleden en 19 nog in behandeling bleven op 1 Januari
De toestand van hel onderwijs hier ter stede mocht bevredigend genoemd
worden en gaf de plaatselijke schoolcommissie gcene reden tot aanmerkingen.
Ook van wege liet bestuur van de kweekschool voor onderwijzers en onder
wijzeressen en dal voor de bewaarscholen werden gunstige rapporten uitge
bracht. Zoo ook van de hoogere burgerscholen voor jongens en meisjes °en
het gymnasium, alsmede van bestuiirderen van het genootschap Mathesis
Scientiarnm (ienitrix. Iu de stads-hank werden beleend 38066 panden,
vertegenwoordigende ecne waarde van ƒ190.251.75, zijnde 21149 panden
minder dan iu liet jaar 1831; gelost werden 38321. eene waarde van
186.856.25 vertegenwoordigende, en verkocht werden 1175 panden, ter
geschatte waarde van ƒ5182.25, voor 6873.10. Hel beschikbaar dividend
van de gemeente was in verhouding lol liet exploitatiejaar 2728.55 of
3 09 percent van het kapitaal ad 90000
's lillA VENHAGL 16 Juiii-
Door Z M. is aan den lieer uir. L. 11. Btiyssenaers, Zr. SI', gezantschaps-
raail te Brussel, verlof verleend tot het aannemen, van hel commandeurskruis
der Ehristusorde. Iiern door ihm koning van Portugal geschonken.
Z M. de koning heeft den heer J .1 De Jongli, commies hij de hoold-
adininistraiie van het kroondomein, benoemd tot hoofdcommies t'ij genoemd
domein.
Door Z. M. is, met intrekking der benoeming van out vanger der directe
belastingen en accijnsen F. A. II. Seipgrns te Goor c. a.. tol ontvanger der
zelfde middelen te Bodegrave c. a.. gemelde ontvanger bevestigd iu zijne
tegenwoordige betrekking en is C. G. Bannier, ontvanger der directe belas
tingen enz. te Akkrum c. a. benoemd tot ontvanger derzelfde middelen le
Bodegraven c. a.
- Door Z. M. is J. B. C. E. M. graaf De Marcliaut d Ansembonrg benoemd
tot burgemeester der gemeente Amsienrade. eu is h-1 aan den burgemeester
van Zandvoorl, J. B. Boerlage, op zijn verzoek verleend eervol ont.-lag als
secretaris dier gemeente, goedgekeurd.
Door Z. M. is benoemd tot inspecteur der posterijen in algemeeitcn
dienst C. Van der Veen, thans commies der posterijen lf kk. en is A. Van
Walsem, thans commies der posterijen 1' kl benoemd lot directeur van
liet postkantoor te Gorinchem.
De luit. Ier zee 2e kl. P. f'. Van der Velden Erdbrink, bchoorende lot
de rol van Zr. M*. opleidingsschip Anna Pouloivna en gedetacheerd aan
boord van Zr. M'. instructiebrik Castorwordt met 21 dezer overgeplaatst
aan boord van Zr. M*. wachtschip te Amsterdam, terwijl met dien datum
in de rol van evengenoemd opleidingsschip, om gedetacheerd te worden aan
boord van Zr. M*. instructiebrik Castor, wordt geplaatst de officier van ge
zondheid 2e kl. J. 11. F. Bozon.
In de zitting van de eerste kamer van heden is een adres van rouw
beklag vastgesteld wegens den dood van 11. K. 11. prinses .Marianne der
Nederlanden. Nadat den voorzitter herinnerd had aan den milddadigheidszin
van deze prinses, aan haar bevordering van zoo veie nuttige instellingen en
dat zij de laatst overgeblevene was van de vroegere Oranje-generatie, is het
adres aangenomen, waarin de kamer Z. M. den koning condoleert met den
dood van I1D*. beminde tante, door Nederland diep betreurd, daar zij gedu
rende haar geheele leven metterdaad getoond heelt het volk lief te hebben
en aan het Vaderland gehecht le zijn.
De minister van koloniën deelde den ontvangst mede van een telegram
van den gouv.-gen. van Ned.-Indië Buitenzorg 18 Juni: De toestand van
Atjeh is verbeterd. Groot Atjeh is nagenoeg geheel gezuiverd van benden,
die echter nog op de grenzen bijeen zijn. Hierop is de kamer gescheiden.
De voormalige dienstbode te huize van den heer V. R. le Loosdttinen,
die successivelijk een zoo groot aantal goederen uit de woning van haren
meester ontvreemde, dat karrevrachten noodig waren om ze gezaméljjk le
voeren, is heden door de rechtbank wegens diefstal in dienstbaarheid tot
6 maanden celstraf veroordeeld.
den vroegen ochtenstond, dat de dag van heden geene verre wandelingen of
dolce farnientes te midden van bosch en boomgaard toelaat, maar dat gij
integendeel in de nabijheid van het plaatsje moet vertoeven, wilt gij ter
stond een dak ter schutting kunnen vinden. Ook hiertoe echter beslaat
ruimschoots gelegenheid.
De breede door prachtige kastanjeboomen gevormde laan afgaande, welke
naar het stedeke leidt, vindt gij een klein nederig poortje, den ingang tot
een waren lusthof, in eigendom toebehoorende aan de familie van den bur
gemeester dezer plaats, den heer m'. R Loisel, die de vriendelijkheid heeft
deze lustwarande ter bezichtiging te stellen van alle vreemdelingen, liefheb
bers van weelderigen plantengroei en zeldzame Flora. In de zoele natuur
vindt gij alle mogelijke voortbrengselen van onze gematigde luchtstreken, in
de kassen producten van de tropische gewesten, hier ziet gij weilanden met
talrijke ooftboomen, daar bosschen van hooge beuken, waartusschen grijn
zende saters en lachende nymphen u uilnoodigen een enkel oogenblik op de
vele banken te wijlen, om op uw gemak de springende fonteinen te aan
schouwen. hunne waters verkrijgende uit de Geul, welk riviertje dit uitge
strekte goed doorsnijdt.
De brug over de kleine rivier voert naar het slot zelve, eenmaal hel
wapenmagazijn van Wairam's ridderkasleel(Walram was een der eerste
perzikken- en abrikozenboomendie, door geen vijandelijk schot meer ge
stoord. ruimschoots de zorgen aan hun besteed weten te beloonen.
Op dit landgoed kunt gij alle regenbuien trotseeren, de koepels en kassen
leveren genoeg aangename schuilplaatsen, waarin gij kunt vertoeven, totdat
de zon weder door de donkere wolken heendringt en u toelaat uwe schre
den huiswaarts te richten.
Een bezoek aan de ruïne van het vroegere kasteel is eveneens om dezelfde
redenen bij ongestadig weder ten zeerste aanbevelenswaardig.
Eenmaal de eigendom van de machtige beheerscliers van het land van
Valkenborch heelt deze burcht alie rampen van den krijg moeten verduren.
Na de verovering van Maastricht iu 1632 stelden de legers der vereenigde
provinciën zich achtereenvolgens in hel bezit van Valkenburg, Daelhem,
Limburg en Hertogenraede, alsmede van de sterke burchten op die plaatsen.
In 1634, bij het naderen van bet leger des graven Jan van Nassau, nam
de Staatsche bezetting van Valkenburg de wijk naar Maastricht en het kas
teel kreeg toen een Spaansch garnizoen. Den 10"'» November 1636 bemees-
terden de Staatschen andermaal de stad en kasteel en vijftien dagen later
werden zij wederom daaruit verdreven.
Wordt vervolgd.)
