LEIDSC HE
COURANT.
V. 120.
MAANDAG 5 JUNIJ.
B1NNENLANDSCHE BERIGTEN.
1882.
De Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. Üe prijs der Courant is per vierendeel jaars f1.60franco pp. 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar voor 5 cents.
De prjjs der Advertentiën is ran 1—4 regels 1.iedere regel meer 25 cents.
deze Courant behoort een Bijvoegsel.
LEIDEN, 3 Junjj.
Heden namiddag ten half drie ure werd in eene plegtigej openbare
zitting van het curatorium van de Thorbecke-stichting, in de senaatskamer
der universiteit, de eere-penning voor hel beste werk op het gebied van
Nederlandsche politiek in de laatste jaren verschenen, in bijzijn van vele
hoogleeraren en belangstellenden uitgereikt aan den hoogleetaar dr. P. J. Veth,
voor zjjn werk getiteld: //Java, ethnographisch, historisch en geographisch".
Nadat de rector-niagnificus, de hoogleeraar de Goeje, de vergadering ge
opend had, nam de heer mr. Vissering het woord. Hij opende zijne rede
met het weergeven van de geschiedenis van het ontstaan dezer stichting.
Hjj deelde mede hoe na den ruimen toevloed van giften, uit alle zijden des
lands en ook uit Indië zaamgestroomd, nadat alle kosten van het standbeeld,
te Amsterdam opgerigt, en andere huldeblijken voor den grooten man ge
dekt waren, er nog eene belangrijke som was overgebleven; hoe eene com
missie besloten had deze gelden tot een blijvend en onvervreemdbaar fonds
te kapitaliseren en uit de renten van dit fonds eereprijzen uit te reiken
aan hen, die door hunne geschriften over Nederlandsche belangen hel meest
die eer waardig waren, hetgeen zou beslist worden door een curatorium
hiertoe benoemd. De prijs zou steeds uitgereikt worden in het begin van
Junjj, zooveel mogelijk op den sterfdag van Thorbecke (4 Junjj 1872)
Spreker bragt vervolgens een woord van hulde aan de nagedachtenis van
den eersten president van het curatorium, wijlen den heer mr. üullerteen
der oudste leerlingen en tevens een der grootste vrienden van den over
leden staatsman.
De eerste maal, dat het curatorium in 1881 te zadmgekomen was ter
bepaling aan wien de eereprijs zou toegekend worden, was deze keuze al
uiterst gemakkelijk; zonder bezwaar toch van eenige zjjde werd prof. Veth
voor bovengenoemd werk die eer waardig gekeurd. Spreker bedankte den
scbrjjver voor dit kunstgewrocht, niet alleen voor zich zeiven, maar ook in
naam van allendie de wetenschap vereeren en het vaderland en Indië lief
hebben. Slechts in een opzigt verschilde hij van den schrijver van gevoelen.
Deze toch had in zijn werk gezegd, dat het een groot gebrek had, doordat
het geschrevene meer uit boekeu geput was, dan uit eigen ondervinding en
ervaring. Dat gebrek kon hij niet toegeven; de aanschouwing toch des
geestcs ging boven die der zintuigen.
Spreker eindigde zijne rede met een heilwensch aan den schrijver, waarbij
hij hooptedat eene ongestoorde gezondheideen voorspoedig leven en vooral
Gods zegen hem mogt vergezellen, en dat hem steeds het bewustzijn mogt
bijblijven, dat, al moeten wij ook eenmaal van dit aardsche afscheid nemen,
het goede, door onze hand gewrocht, steeds zal blijven bestaan. Met luide
bijvalsbetuigingen werden deze woorden begroet.
Hierna nam de hoogleeraar de Goeje het woord om den jubilaris zijne
gelukwenschingen aan te biedeu en hem tevens de verzekering te geven
dat deze keuze, door het curatorium gedaan, bjj geheel hel vaderland in
stemming had gevonden.
Vervolgens bragt prof. Veth zjjn dank voor deze onderscheiding, waar
mede hjj zich zoozeer vereerd gevoelde. Hij hoopte spoedig het laatste deel
van dit omvangrijk werk in het licht tc kunnen zenden en. zoo God hem
uog eenige jaren het leven schonk, nog vele verbeteringen in zijn werk
aan te brengen.
Het getal der in het Werkhuis alhier opgenomencn bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 37 tot 63 volwassen personen en 4 lol 8 kinderen.
Dezer dagen ontvingen wjj van curatoren der geneeskundige badin-
rigting Bethesda, te Laag-Soeren, het verslag betreffende deze stich
ting over 1881. Hel aantal lijders, die door den geneesheer-directeur
d'. W. Dammann behandeld werden, was grooter dan in 1880; in hel bad
huis Laag-Soeren werden 123, in het hotel Laag-Soeren 34, in het verpleeg
huis Sprengcnoord 36 patiënten behandeld, resp. 9, 6 en 10 meer dan in 1880.
Door het ongunstige weer zagen verscheiden patiënten af van hun voornemen,
om van deze inrigting gebruik te maken; nogtans kan ook dit jaar wegens
plaatsgebrek niet aan alle aanvragen tot opname voldaan worden. Sterf
gevallen kwamen noch in hel badhuis, noch in het hotel of in Sprengenoord
voor. Ten nutte van behoeftige lijders werd ook in het afgeloopen jaar
zeer veel gedaan, om de inrigting te doen beantwoorden aan het liefdadige
doel van haren stichter.
Nu er, meldt men ons, twintig schuilen te Katwijk op de haring
vangst zeilree liggen, zullen er wel spoedig meer volgen, zoodat binnen
weinig tijds niet eene schuit aan den wal blijft om verschen visch te vangen.
In de laatste weken werd er langs de kust gevischt, waarbij duizenden
visch, zoo groot als eene kinderhand, in de nelten gekomen, met evenveel
gretigheid aan boord werden gehaald, alsof de visschers met tarbot van on
geveer een meter te doen hadden. Zulk klein goed behoorde minstens nog
een jaar te leven, tevens om daardoor een zeer gegrond antwoord te voor
komen op de klagt, dat de zee zoo doende ontvolkt wordt.
De minister van binnenlandsche zaken heeft ter kennis van belangheb
benden gebragt, dat de commissiën, die, gedurende een jaareindigende
1 Augustus 1882. belast zijn met het afnemen van de examens van apothe
kers-bediende, zullen zitting houden te Middelburg op Woensdag 7 Junjj, en
te Utrecht op Maandag 12 Junij e. k. en volgende dagen.
De aandacht van Nederlandsche geneeskundigen wordt op nieuw ge
vestigd op de gelegenheid die er voor hen bestaat om onder genot eener
toelage van ƒ200 'smaands, vrjj van contributie ten behoeve der burgerlijke
pensioenen, belast te worden met de uitoefening van de burgerlijke genees
kundige dienst in een of ander door den gouverneur-generaal aan te wijzen
gedeelte van Nederl. Indië, terwijl zij daar tevens particuliere praktijk kun
nen waarnemen.
Het hoog militair geregtshof heeft goedgekeurd het vonnisdoor den
krjjgsraad te 's Gravenhage gewezen tegen 11. B., oud 24 j., geb. te Amsterdam,
vrjjwillig huzaar te Leiden, waarbij hij wegens 2de desertie, gevolgd door
vrjjwiliige aangifte binnen 4 weken, is veroordeeld tot eene militaire detentie
van 4 maanden, met last dat de veroordeelde, na zijn ontslag uil die deten
tie. zal geplaatst worden in eene klasse van militairen aan eene gestrenger
krijgstucht onderworpen.
Het stoomschip Prinses Marie is op 1 Junjj Ie Batavia aangekomen.
De Zeeland, van Rotterdam naar Batavia, en de Conrad, op weg naar
Amsterdam, kwamen op 1 Junij te Port-Said aan. De Prins van Oranje,
op weg naar Batavia, kwam op 1 Junij te Marseille aan.
Prof. J. A. C. Oudemans meldt aan het V. IJ. betreffende de komeet
van Wells: Gisteren avond was de komeet, niettegenstaande zjj door hare
nabijheid tot de zon in de schemering stond, en niettegenstaande de volle
maan. reeds vóór 10 uur voor het bloote oog zeer goed zigtbaar. Zij gaat
ten 11 u. 45 m. in hare zoogenaamde onderste culminatie door den meri
diaan, en staat dus ten 10 u. eenige graden westelijk van het noorden, niet
hoog boven den horizon; regts van de heldere ster Capella, die zich gemak
kelijk laat onderkennen, en op een afstand van die ster, ongeveer gelijk
aan een derde gedeelte van den afstand van diézelfde Capella tol de naaste
heldere ster regts a van Perseus). De komeet deed zich nog niet helderder
voor dan eene ster van de 3e of 4e grootte. Omstandigheden verhinderden
de bepaling van den staart; door het maanlicht was deze ook niet ver te
vervolgen. Nog altijd vertoonde de kern geene waaijervormige uitstralingen,
zooals andere kometen zoo dikwijls vertoond hebben. Hoeveel overeenkomst
de kern, bij eene kleine vergrooting beschouwd, met eene vaste ster heeft,
met eene 300 malige vergrooting wordt zij duidelijk geheel in een nevel
opgelost. Met eene zwakke vergrooling en met den objectief-spectroscoop
van Merz beschouwd, vertoonde de komeet een onafgebroken spectrum; het
rood was bijzonder sterk; lichte banden heb ik niet gezien. Blijft de
lucht helder, dan zal de komeet deze week en de volgende zich dagelijks
helderder verioonen en zal de. maan ook, door hare latere opkomst, iede-
ren dag minder hinderen. Maar de komeet slaat laag bij den horizon, een
tamelijk vrij uitzigt op het noordwesten is dus een vereischte om haar te
zien; een looneelkijker zal bij het zoeken altijd goede diensten bewijzen.
Naar men verneemt heeft de commanditaire vennootschap de Elec-
trische Verlichting-maatschappij Wisse, Piccaluga C.te 'sGravenhage,
zich heden opgelost in eene naamlooze vennootschap genaamd: //Neder
landsche Maatschappij voor Electriciteil", tot een kapitaal van een millioen
guldente storten in tien seriënelk van 100,000. Wij kunnen mede-
deelen, dal onmiddellijk twee seriën zijn volgeleekend, terwijl in de derde
serie reeds tot een aanzienlijk bedrag is ingeschreven.
Door het hoofdbestuur der vereeniging tot afshaffing van sterken drank
is bepaald, dal de jaarlijksche algemeene vergadering ter feestelijke her
denking van het 40-jarig bestaan van die vereeniging zal bijeenkomen te
Haarlem op 12 en 13 September aanst.
-- Te Rotterdam is door de politie aangehouden en ter beschikking van
de justitie gestéld een man, die in de biechtkamer der r. k. kerk aan de
Leeuwenstraat een hiechlhankje, twee koperen gasarmen, daartoe van de
