Sedert eenige weken, meldt het W.v.d. D., bestaat zoowel te Amster
dam als elders totaal gebrek aan goede Dnitsche stoomkolen, hoofdzakelijk
ten gevolge van gebrek aan kolenwagens in Duitschland. De kleinhande
laren en iabrieken, die geene contracten met de mijnen of hare agenten
hebben afgesloten, kunnen dan ook bijna geen kolen bekomen. Eenige
fabrikanten te Amsterdam gebruiken thans Engelsche in plaats van üuilsche
kolen; de eerste zijn ook bijna niet te koop, aangezien de booten te veel
stukgoederen 'nebben te vervoeren en daardoor de ruimte voor kolen zeer
gering is. Met het oog op den naderenden winter is het te wenschen, dat
bovenstaande toestand niet langer meer zal blijven voortduren.
Door de bergers van de lading naphta uit het Noordsche barkschip
Saga is ongeveer 30 per deel ontvangen Al de bergers zijn zoo edel
moedig geweest, ieder 2 van hun aandeel af te zonderen voor schipper Zegel,
wiens schuil tijdens het bergen langs de zijde van het schip in brand geraakte
en geheel verloren ging. Ook de bergers van het Nieuwediep hebben een som
metje voor hel goede doel beschikbaar gesteld, zoodat Zegel in slaat is
gesteld eciic schuit te koopen.
Een troep Zigeuners van 35 personen is dezer dagen in het noord
oosten van ons land, o. a. te Mussel- en Stadskanaal, als eene ware roover-
bende rondgetrokken. Bij den slager werd vleesch, bij den bakker brood,
bij den kastelein jenever, bij den winkelier manufacturen geroofdenz. Een
hakker van Valtliermond werd, op weg, gedwongen den voorraad brood
uit zijne kar op hun wagen over te laden, terwijl verschillende personen
werden aangerand en afgezet.
Te Miunertsga, in Friesland, is Donderdag nacht brand ontstaan in
den limmerwinkel van van der Meulcn, ten gevolge waarvan deze, evenals
hel daarbij behoorende woonhuis, is vernield. De bewoners konden lernaan-
wernood hun leven redden. Een timmermansknecht, die op den zolder van
een der naastgelegen panden den brand zag, viel later door het openslaand
zolderluik en kwam met het hoofd op den steencn vloer teregt, w aardoor hij
zoodanig werd bezeerd, dal er weinig kans is op het behoud van zijn leven.
Te Oud-Vroenhoven zijn bij een landbouwer in een nacht 1300 kilogr.
aardappelen, die op hel veld lagen, ontvreemd. De daders, ten getale van
twaalf en te Maastricht woonachtig, werden spoedig door de maréchaussee
ontdekt, evenals de gestolen aardappelen.
Dezer dagen herdacht Obbe van den Berg, ond 81 jaren, zijn 70-jari-
gen diensttijd als louwslagerskneeht bij de famiiie Ooslerbaan te Gorredijk.
Aan de leden van de tweede kamer is rondgedeeld het reeds eenige
dagen geleden aan die vergadering ingezonden wetsontwerp tot overdragt
aan den staat van de bezittingen en lasten der Amsterdamsche kanaal-
maatschappij.
Tot toelichting van deze gewigtige voordragl vangt de regering aan met
te constateren, dat uit reit ingesteld onderzoek gebleken is, dat de maat- j
schappij inderdaad noch de middelen lot geheele voitooijing der werken,
noch die om ze behoorlijk te onderhouden, bezit. De regering zag zich
dus geplaatst voor de gew igtige vraag of zij onderhandelingen met dé
maatschappij zoude openen, ten einde, onder voorbehoud van bekrachtiging
bij de wgt, eene minnelijke overeenkomst tot overdragt barer werken tot
stand te brengen, dan wel wettelijke tot magtiging zoude voorstellen tot
toepassing van art. 35 der concessie, volgens hetwelk de staat, hij verval
lenverklaring der concessie, zich de geheele onderneming met al hare baten
en lasten van regtswege kan toeëigenen ten einde die, zoo hij het noodig
acht. in het publiek belang voort te zetten zonder daarvoor aan de ven
nootschap vergoeding verschuldigd Ie zijn. doch onder verpligting de aan
de houders der schuldbrieven van de leening bij deze concessie toegekende
regten gestand te doen.
De overeenkomst, welke, na verkregen overeenstemming nopens den in
houd, aan de bekrachtiging der wet wordt onderworpen, bepaalt o. a., dat
alle bezittingen en regten en alle verpligtingen en lasten der maalschappjj
aan den staat overgaan. Met de voldoening van achterstallige vorderingen
wordt de slaat niet bezwaard. De lasten der door den slaat gewaarborgde
4 pCts leening van G 500.000 blijven lot en met 1880 ten laste der maat
schappij, zullende van 1881 lol en met 1917 de slaat Ie dier zake bezwaard
blijven met eene lol dusver in zijne betalingen wegens de aan de maat
schappij verleende garantie begrepen annuïteit van ongeveer 305,000. De
overeenkomst wordt geacht te zijn in werking getreden met 1 Januarij 1881.
Omtrent de aan de maatschappij te doene uitkeeringen is bepaald, dat de
briiio-opbrengst der kanaal- en havengelden kwartaalsgewijs aan de maat
schappij zal worden uitgekeerd tot een gezamenlijk bedrag van 6.039.900.11.
Voor het geval, dat de slaat, alvorens die som ten volle is uitgekeerd, de
helling van regten op het Noordzee-kanaal mogt willen afschaffen, is be
paald. dat de slaat te zijner keuze aan de maatschappij betaalt, öf jaarlijks
2 ton totdat bovenstaand bedrag zal zijn bereikt öf de ad 4 pCts gekapita
liseerde waarde dezer jaarlijksche nitkecring.
's Git AVEN 11 AGE 18 November.
Met ingang van 1 Januarij a. s. zal jhr. mr. F. P. van der Hoeven,
buitengewoon gezant en gevolmagtigd minister der 1' kl.den post van
gezant bij hel Dnitsche keizerrijk aanvaarden.
-- De heer 11. Tol, thans tijdelijk leeraar aan de rijks- hoogere burger
school te Sappetnecr, is benoemd lot leeraar aan die school.
De luit. ter zee 2e kl. F. E. baron Mulert, uit Oost-Indië teruggekeerd,
is op non-activiteit gesteld.
liet sohroefstoomschip le kl. Koningin Emma der Nederlandenonder
bevel van den kapitein ter zee jhr. M. W. van Rensselaar Bowier, is den
17 e" dezer van Hongkong vertrokken, koers stellende naar Singapore.
Iu de zitting der tweede kamer van gisteren bragt de minister
van koloniën, wat letrefl de vervanging van het militair bestuur in Atjeh
door het civile, het volgende in het midden: Geene andere reden leidde tot
vervanging van den generaal v. d. Heyden als de overtuiging van den gouv.-
gen.; dat het civile bestuur moest treden in de plaats van het milii».
Al wat verhaald is omtrent zekere boodschap aan den heer der Kind»
kan in geen verband staan tot deze zaak, De missie van dien raad i(
Indie bedoelde de vaststelling van de grondslagen waarop het regtswe
zou worden gevestigd. Inderdaad is er officieel aan dezen min. omtrent'!
vervanging van hel militaire hoofd niets anders in handen dan een brjj
waarbjj de gouv.-gen. mededeelde, dal hij gebruik gemaakt heeft «j,,
magtiging, hem verleend. De vervanging is geheel afgescheiden vapL
incident-v. d. Heyden. En wat het incident betreft, de brief, in heif^
land medegedeeld door een vriend van mr. der Kinderen, naar de
hoopt buiten zijn medeweten, die brief geelt voldoende opheldering
min. heeft den gouv.-gen. gevraagd, of die mededeeling juist was. Eit|
heeft die vraag bevestigend beantwoord. Nadat klagten waren ingektJ
over mishandeling van dwangarbeiders is eenige dagen vóór het vertrek q,
den heer der Kinderen de proc.-gen. gekomen bij den gouv.-gen., naar m
leiding van klagten tegen ambtenaren, die regtslreeks onder den gouver®,
van Atjeh stonden, met een brief van den auditeur-militair in Atjeh.
gezegd werd, dat de instructie in die zaak geen resultaat kon hebt»,
wanneer generaal v. d. Heyden in Atjeh bleef. Hij zou toch bij de instruct
als getuige moeten worden opgeroepen. Deze overwegingen en de meen»,
dat het hooren van den generaal van ongunstigen invloed op ons presijj,
kon wezen, heeft den gouv.-gen. geleid, den heer der Kinderen vóór ij,
vertrek naar Atjeh te laten komen en Item op le dragen de zaak aan Ij
generaal bloot te leggen, hem te doen opmerken, dal zijne tegenwoordigbjj
bij hel proces vereischt zou worden, en te vragen, of hij hel wenschtl
achtte, dat dit geschiedde, wijders hem in bedenking te geven, verlok
nemen. De afspraak met den heer der Kinderen was, dat de zaak in
geheim zou blijven. De min. kan verklarendat de heer v. Lansberge lie
i geen enkel woord over deze zaak geschreven heeft, niettegenstaande hjjlg
min. altijd de drijfveeren zijner handelingen geopenbaard heeft Ziedaar!
toedragt der zaak. Een tegen kapitein Kaufmann ingesteld onderzoek betli
geleid tot het besluit om de zaak niet te vervolgen,
i In de zitting van heden werd het debat over de Indische begroot»
j voortgezet. Naar aanleiding van opmerkingen van den heer de Casembru
over het ontslag van generaal van der Heyden en de niet-vervolging n
Kaufmann, zonder dat diens onschuld werd erkend, deelde de minister®
1 koloniën, nu van de zaak eene politieke quaestie werd gemaakt, mede It
I rapport van den procureur-generaal over de instructie der zaak Kaufman,
waaruit bleek dat deze gruwelijke mishandelingen aan dwangarbeiders lui
laten ondergaan, die door het civiel gouvernement van van der lleydtt
niet waren tegengegaan. De gouverneur-generaal was dan ook bevreesd dal.
als van der Heyden als getuige werd gehoord, hij als beschuldigde ut
i moeten worden vervolgd. De zaak van Kaulmann was alleen niet verii
vervolgd wegens de onmogelijkheid om inlandsche dwangarbeiders te idti
j tifiëren. Gok waren enkelen gestorven. De minister heelt alle dossiers o»
gelegd. De bh. Keuchenius en YVintgens constateren dat door het ntedtg
deelde geen smet op geueraa! van der Heyden viel. Vele replieken vnlgh
Maandag voortzetting.
- Door den heer W. K. van Dedem (Hoorn) is als amendement op It
Indische begrooting (hoofdstuk II) voorgesteld een memorie-post uit te trek
ken voor: //kosten van hel instellen van regeringswege van een onderzoek
naar de nadeelige gevolgen van het gebruik van opium voor de bevolk»;
1 van Java en naar hetgeen daartegen kan worden gedaan".
De eerste kamer is tot hervatting barer werkzaamheden bjjcëtigeroe
pen op Maandag 28 November, 's avonds 8 ure.
Voor het gereglshof alhier stond gisteren teregt de man, die in dn
morgen van 19 September jl. in de Zwartehondstraat te Rotterdam ecu t}
1 ner kameraden niet een pikhouweel eene verwonding aan het hoofd heelt
toegebragt, ten gevolge waarvan deze, A. S. gcheeten. den volgenden to
in hel ziekenhuis overleed. De besch. bekende volledig zijne schuld, ma
het bleek dat de slag werd toegebragt onder zeer vcrschoonende omstandig
heden. Hjj was in de genoemde straat met A. S. en nog andere persoi»
werkzaam aan de uitgraving der fundamenten van een afgebroken huisrn
was als broeder van den aannemer den Zaturdag te voren met de uitbeta
ling van hel weekloon belast geweest. Een ieder had toen 50 cents mindrr
dan gewoonlijk ontvangen en daarover loonde A. S. zich ontevreden, lij
plaagde, schold en sarde besch. voortdurend en verweet hem. dat hij lm
ongeluk van zijn gezin bewerkte, terwijl bovendien het gebruik van ster
ken drank den opgewonden toestand nog verergerde. Toen eindelijk besch..
die zich steeds lijdelijk had gehopden, S. aanmaande zich rustig te houden
en zich-te verwijderen, hief deze zjjn schop, waarmede hij werkzaam was,
op om den besch. te ireflen; maar ten einde den slag af te weren gebruikte
besch. zijn pikhouweel en raakte daarmede den verslager.e, die daarop hera
bloedende ter aarde stortte. De verwonding had eene verbrijzeling van to
schedel veroorzaakt, waarvan de dood het gevolg was. Niettegenstaande
besch. in de instructie had bekend, dat hij door drift vervoerd zijn tegen-
j partij had getracht te raken, waar het hem mogelijk was, werd deze om-
standigheid thans pertinent door hem ontkend en verklaarde hij alleen uit
zelfverdediging te hebben gehandeld.
Adv.-gen. mr. Gregory verklaarde zich door de houding van besch. te leut
J gesteld; hij had gedacht, dat deze bij zijne berouwvolle bekentenis, in it
j instructie afgelegd, zou zijn gebleven. Z. E G. A. achtte niettemin hel optrl
I bewezen en requireerdc, op grond van de vele verzachtende omstandig!»
den, waaronder het feit was gepleegd, schuldigverklaring aan moedwillig'»
doodslag (manslag) en veroordeeling tot een jaar celstraf,
j De verdediger. mr. II. A. van Raalle, trachtte aan te toonen, dat M
j opzet niet was bewezen en concludeerde lol ontslag van regtsvervolging
subsidiair tot eene ruime toepassing van verzachtende omstandigheden. I1'
uitspraak is bepaald op Donderdag aansl.
-- Voor het geregtshol alhier stond heden o. a. teregt Pb, de R, oud 41
