aantal geschenkenwaaronder een gratificatie van de directie ten bedrage
van 3000 mark.
- Te Hamburg heeft een koopman, llagens genaamd, wissels tol een
bedrag van 86000 mark uitgegevendoor hem met de teekening zijner firma
onderschreven, zonder dat zijn compagnon iets daarvan wist en de zaken
der firma daarmede iets te maken hadden. Vóór den vervaldag beeft Hagens
zich uil de voeten gemaakt. Hij zou een paar dagen later in het huwelijk
getreden zjjn en schjjnt ook zijne bruid geldelijk nadeel berokkend Ie hebben.
Op aanvraag van de llamburgsclie handelsbank, die voor 40000 mark bij dit
bedrag betrokken is, is de firma in staal van faillissement verklaard.
Uit Zurich wordt gemeld, dat de Zwitsersche sectie van hel interna
tionale arbeidersverbond op 28 Maart jl. een groot feest heelt gegeven ter
herinnering aan en ter cere van de mannen van 1848 en die der commune
te Parijs in 1871. He leden waren in grooten getale opgekomen, maar
talrijker nog was de menigte toeschouwers, die de «roode vlag" wenschten
te aanschouwen, door de vereeniging op het terrein van het Schiilzenhaus
geplant, het lokaal alwaar het feest werd gevierd. Er waren vier feest-
nommers ter tafel van hel cenlraal-orgaan der internationalen, hetwelk te
Zurich het licht ziet, namelijk van den Social-demokrat, benevens een
Beroep op de socialistische arbeiders-partij in Duitschland. Daarin wordt
gezegddat de socialisten de uitvaardiging der eerste socialistenwet in
Duitschland hebben geduld, maar dat het stellige voornemen is opgevat
om by de hernieuwing daarvan zich niet lijdelijk te laten verdrukken, maar
dat alle middelen ter hand zullen worden genomen om een geduchte revo-
- lulie voor te bereiden en de zon van hel socialisme zoo spoedig doenlijk
voor Duitschland te doen opgaan.
OOSTENRIJK.
De llongaarsche bladen maken gewag van een circulaire, onlangs
door den Bulgaarscheu minister van hinuenl. zakenImmikofT, verzonden
in verband met de maatregelen tot bedwingen van het rooverwezen in Bul
garije. Deze circulaire bevat dan ook zeer strenge bepalingen, vooral ten
opzigle van de aldaar wonende Muzelmannen. Ieder Turk, die onder ver
denking komt van medrpligtigheid aan rooi. zal over Varna het land wor
den uitgezet en hel huis van een Turk, die aan een roover schuilplaats
heeft verleend, zal worden gesloopt. Te Pesth beschouwt men een en
ander als hel bewijs dat men de Turken geheel uit het vorstendom Bulgarije
verdrijven wil. De Porte moet van plan zjjn by de mogendheden aan te
dringen op een protest tegen deze politiek van bovenmatige gestrengheid
en onverdraagzaamheid.
RUSLAND.
Te Odessa is een krijgsraad benoemd tot het verhooren van 18 poli
tieke misdadigers. Daaronder zijn twee vrouwen waarvan de eene schul
dig is aan den dielstal in de bank te Cherson, twee vaandrigs, een vrijwil
liger en verscheidene (sraëliten. Twee der gevangenen werden schuldig
bevonden van poging tot moord.
-PEK TKI.KCiUAAF.
's GRAVENHAGE, 6 April. Tot 2d"1 luitenant plaatseljjken adjudant te
Leiden is benoemd de wachtmeester van Diepenbrugge. van het 4de regiment
huzaren.
LONDEN, 5 April. Twee oud-afgevaardigden, behoorende tot de eonser-
valiven, zijn niet herkozen te Middlesex. Herbert Gladstone, de liberale
candidaat, heeft de conservaliven geslagen nut 4000 stemmen.
PARIJS, 5 April. De Estafette bevat een brief van prins Napoleon,
waarin hij verklaart, dat de decreten betredende dc congregatiën geen daad
van vervolging zijn, maar slechts een terugkeer tot een onvermijdeljjken
regel van het openbaar regt. Voorts zegt hij in den brief ook nog, dat
legiimistin en Bonapartisten, de mannen der witte en de volgelingen der
nationale vaan, niets met elkaar gemeen hebben.
LONDEN. 5 April. In Mid-Lothian is Gladstone gekozen met 1579 stem
men tegen 1369 op den tegen-candiiiaat. Bij de meeste der heden gehouden
verkiezingen in de graafschappen zijn conservative!! herkozen. De liberalen
woiinen heden twee plaatsen, St. Ives en Mid-Lothian.
LONDEN, 6 April. 3 uur in den ochtend. Tot op dezen oogenblik zjjn
gekozen 258 liberalen153 conservativen en 22 homerulcrs.
LONDEN, 6 April. De Tunes meldt oit Candahar van den 5, dat de
koningin Shere Aii tot sotivrreineu gebieder van Candahar benoemd heeft,
en dat daar een Engelsch garnizoen gelegd en een Engelsch agent gevestigd
zal worden.
De Times verneemt dat hel ministeriekort na de terugkomst der koningin
ontslag zal nemen en de aanvoerders der liberale partij met de zameustelling
van een nieuw kabinet belast zullen worden.
Daily Xews acht het mogelijk dat-de koningin aan Gladstone'het vornien
van een nieuw kabinet zal toevertrouwen, en mogt Gladstone weigeren, hjj
waarschijnlijk zonder portefeuille in het kabinet zal zitting nemen.
ATERABAD, (l'erzië), 4 April. De Russen hebben 5000 kameelen met ge
weld aan de Turkomaimen ontnomen. Een aanzienlijke wapenmagt is te
Tchikislar aangekomen.
BUDAPEST, 4 April. De ministerraad heeft zich heden onledig gehouden
met de voorbereidende maatregelen tot het hervatten van de onderhande
lingen over het sluiten van handelstraclaten, en met de ontwerpen van wet
betreffende den herbouw van Szegedin. Deze ontwerpen zjjn door hel ka
binet goedgekeurd en zullen eerstdaags bij hel Huis van Afgevaardigden
ingediend worden.
ST. PETERSBURG, 4 April. Te Charkow is heden voor een krijgsraad een
begin gemaakt met de behandeling van processen tegen negen revolutionai
ren, zeven studenten, een boer eu eene kolonelsdochter.
De St. /'clersbitrg Eedomosti van heden meldtdat uit de rijksfabriek
te Odessa eenige puds buskruid gesloten zjjn.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
„Tabarin", Tooneelspel in 2 bedrijven (van het «Théilre Francais"),
door Paul Ferrier, in proza overgezet door Egidius Hanssen, en
„De laatste rit", Tooneelspel in 3 bedrijven, naar het
lloogduitsch van J. Stettenheimdoor D. Haspels.
Eene voorstelling ter benefice van den heer W. J. Van Zuylen en ter
viering van zjjne 25-jarige verbintenis aan het looneel had wel recht op de
belangstelling van hel publiek. De zaal was dan ook vrij goed bezet, al
kon het gewone contingent der abonné's heden niet meegerekend worden.
De heer Van Zuylen is een der verdienstelijkste leden der Rolterdamsche
schouwburg-vereeniging en door zijn spel is menig stuk, dat op zich zelve
weinig aantrekkelijkheid bezatlevendig en belangwekkend geworden. De
door de dagbladen bekend gemaakte levensbjjzonderheden doen ons zien hoe
hjj zich. nog zeer jong zjjnde, aan het tooneel heelt gewijd. Hel feest zelf
bewijst dat ook genoegzaam, want iemand, die op 32-jarigen leeltjjd reeds 25 jaar
aan hel tooneel verbonden is geweest, moet wel vroeg begonnen zijn. Als
kind van 7 jaren verdiende hij zijne eerste sporen op een kindertooneel van
den heer Hammecher en daar men aan de schouwburgen zelden kinderrollen
vervullen laat, moest hjj later maar al te veel ondervinden, dat men hem
niet noodig had. Van Zuylen heeft met de bitterste armoede te worstelen
gehad en eerbied gevoelt men voor den man, die, eigenlijk zonder eenige
leiding of onderwijs en te midden van groote moeieljjkhedenzich in de
kunst lot eene hoogte wist te verheffen, zooals niet alle dagen bereikt
wordt. In Rotterdam zijn hem bij zijne feestelijke voorstelling vele blijken
van sympathie gegeven en dat ook Leiden, waar hij zoo menigmaal optrad,
niet geheel achter zou blijven, hadden wij wel verwacht. Als hulde in het
openbaar kunnen wij vermelden, dat hem van de zijde der commissarissen
van het studentencorps twee Iraaie kransen werden geschonken, terwijl hjj
(zooals men ons bericht heeftin de pauze van het bestuur der Leidsche
schouwburg-vereeniging een smaakvollen zilveren beker, met goud gemon
teerd, ontving.
Het eerste stuk «Tabarin" werd in het jaar 1874 voor het eerst in het
"Theatre Francais" opgevoerd en was, voor zoover wjj weten, aan het
llollandsch publiek lot beden onbekend gebleven. Het brengt ons in ken
nis met een reizend looneelgezelschap van bet jaar 1620, dal natuurljjk
van de latere tooneelgezelschappen hemelsbreed verschilt. Er schijnt in die
dagen allerlei slecht gespuis onder geschuild te hebbenwant een der acteurs
vertelt ons, dat hij pas een collega heeft zien ophangen. Tabarin is een
der eerste sujetten van dit gezelschap en de lieveling van het publiek. Zjjne
vrouw Franciska wordt zeer ruw door hem behandeld en ondervindt dik-
wjjls op gevoelige wjjzc den toorn van haar man, wanneer deze uit de
kroeg huiswaarts keert. Zij bljjft dan ook niet koel voor de liefdesverkla
ringen van een student, die zich, om steeds bij haar te zijn, aan den troep
verbindt. In beide bedrjjven worden wij verplaatst in het kleine schouw
burg-locaal en in de tweede acte wonen wij zelfs eene tooneelvoorstelling
bij. Tabarin treedt op in het kluchtspel »de twee tonnen", in hetwelk
zijne vrouw met een ridder coquetteerl. Die ridder is de bovengenoemde
student en terwjjl Tabarin meent, dat alles nog spel is, maakt zijne vróuw
van de gelegenheid gebruik en gaal met hare minnaar op de vlucht. De
ongelukkige man bemerkt het, en slaakt nu zeer natuurlijke uitbarstingen
van woede, die door het publiek met luid gelach én handgeklap ontvangen
worden, hetgeen zijn wanhoop nog vermeerdert. Op het oogenblik dat het
publiek iets van de zaak gaat begrijpen, komt Franciska berouwvol terug
en werpt zich in de armen van haar echtgenoot, die nn weèr aan het pu
bliek vertelt, dat alles slechts comcdie is geweest. Daarom zjj terugkeert
weet geen sterveling en dit. is eene groote fout iu het stuk. De scène van
het eerste bedrijt tusschcn de echtgenooieii heeft lot zulk een berouwvollen
omkeer geen aanleiding gegeven; zij toonde toen zeer weinig lieide jegens
haar man. De schrijver heeft blijkbaar geen gelegenheid gezien dien omkeer
te verklaren, doordal hjj de nutknóopiiig geheel in de scène der tooneel
voorstelling wilde samendringen. Eene opheldering is er misschien voor
Franciska's lerugkomst te vinden. Onder de toeschouwers namelijk bevindt
zich de vader van den student. Hij herkent Zijn zoon en verlaat den schouw
burg. Men kan dus aannemen dat het minnende paar door den vertoorn
den vader achlcrgehaald en gescheiden is. Overigens is het stuk zeer leven
dig geschreven en verdient de mise-cn-scène ook allen lof; men heeft van
localiteit en decoratief gemaakt wat men kon. De rol van Tabarin gaf aan
den heer Van Zuylen eene uitmuntende gelegenheid om te schitteren. Zjjne
scène met Franciska in het eerste bedrijf was zeer goed, doch zjjne toe
spraak aan de minnedrank had, onzes inziens, wel wat kalmer voorge
dragen kunnen worden. Wij zagen hem echter in al zijne kracht gedu
rende liet tweede bedrijf, bij zijne smart over de ontrouw zijner vrouw en
j de latere blijdschap over haar terugkeer.
In een geheel ander karakter trad de beneficiant op in hel 2de stuk
--/De laatste rit". En niemand zal hem daar in den stokouden postillon
Peter Klappe, herkend hebben. Alleen zijn stem verried hem. Het
stukje is eene soort van idylle, zeer eenvoudig, ja wel wat al te eenvou
dig zelfs. In de 3 tafercelen gebeurt bijna niets anders dan dat Peters'
zoon, wegens liet niet betahn der pacht, uit zijn huis gezet zal worden
en door de bemoeiingen van den ouden postillon, die den landheer zeil gaat
spreken, uit den nood geholpen wordt De laatste rit is eigenlijk een
laatste wandelingwant van eoi paard bemerken wij niets, en de brave
Peter bracht ons een oogenblik een kleinen jongen in de gedachte, die met
zijn zweep klapt en zich een riem met bellen uit een speelgoedwinkel omhangt
om paardje te spelen. Die laatste wandeling bekomt den grijsaard zóó slechtdat
hij aan hel eind van hel stuk den geest geelt in de armen zijner bloedverwanten.
Ofschoon dit stukje misschien iu onze dagen wat vrnuderd is, kunnen wjj
de keuze van den heer Van Zuylen cenigzius begrijpen. Zoowel door de
rol van Tabarin als die van den ouden Klappe was hij iu slaat de veelzij
digheid van zjjn talent iu het licht te stellen; eerst was hjj de ruwe onbe
schaafde dronkaard en hier de brave afgeleefde grjjsaard het contrast kon
niet sterker zijn. Peter Klappe mag ongetwijfeld een zijner beste rollen
genoemd worden.
Leidzx, 6 April 18f0.
