'do luidt althans liet oordeel van dr. J. G. Th. Grasse, den directeur van
K koninklijke musea te Dresden, die eene voorrede voor den catalogus heeft
(schreven. Het is de bibliotheek van graaf Gersdorf, met die van graaf
inzettdorf. en later met den boekenschat van uienig geleerde vermeerderd,
ijert 1753 eigendom der broedergemeente. De rij der boeken wordt ge-
(pend met een eenig exemplaar: een Hebreeuwschen Bijbel, van 1533,
,aarin Luther, Bugenhagen, Melanchthon Cruciger en vele anderen geschre-
,(ii hebben.
OOSTENRIJK.
De aartshertogin Christina heeft voor zich en hare nakomelingen
jlegtig afstand gedaan van hare regten op den Oosten rij kschen troon. De
itizer, de aartshertogen, de ministers, de voorzitters der Oostenrijksche
Hongaarsche kamers, het corps diplomatique, de Spaansche gezant als
uiiengewoon vertegenwoordiger van koning Alfonsus, de kardinaal Kutschker
verscheidene andere hooggeplaatste personen woonden deze plegtigheid bij.
acte van afstand geschiedt krachlens eene bepaling, door Maria Theresia
«maakt, en tot in 18C4 slechts van toepassing op de aartshertoginnen,
|[e met een vreemdeling huwen. Toen Maximiliaan de Mexicaansche kroon
pnnam, werd deze bepaling ook tot de aartshertogen uitgestrekt.
KII8LAND.
Sedert jaren rigt de diphlerilis in Rusland groote verwoestingen aan
i steeds blijft die vreeselijke ziekte zich uitbreiden. Volgens de Novoje
ll'tcinja heelt de regering eene commissie benoeoid, onder voorzitterschap
'skeizers lijfarts, dr. Karei, welke niet slechts een wetenschappelijk
ipderzoek moet instellen, maar aan welke tevens de bevoegdheid gegeven
s om gezondheidsmaatregelen en middelen tot voorkoming dat de ziekte
rich uitbreidtaan de locale besturen als verpligt voor te schrijven. Eenige
jjlers kunnen een denkbeeld geven van de verwoestingen door deze ziekte
aiigerigt. In het district Mirgorod, waar de ziekte sedert 1875 heerscht,
ras het cijfer der daaraan overledenen in 1876 van 414 tot 1308 in 1877
lestegen. In Odessa heeft de ziekte 76 pCt. der sedert 1 Mei van dit jaar
[iboren kinderen ten grave gesleept, terwijl in Stavropol in 4 maanden
ijds 50 pCt. der kinderen beneden 12 jaren aan die ziekte bezweken.
PKlï TKLKGIUAF.
PESTI1, 17 November. De algemeene beschouwingen in het huis van
feevaardigden over de voorgestelde regeling van bestuur in Bosnië zijn ge-
lolen. Met 188 tegen 167 stemmen is besloten, op den grondslag van het
ntwerp, de artikelen in behandeling te nemen.
LONDEN, 17 November. De kabinetsraad is per telegraaf bijeengeroepen
i ten 4 ure vergaderd.
WEENEN, 17 November. De aartshertogin Maria Christina is naar
pjnje vertrokken.
I! De commissie van onderzoek heeft het regerings-onlwerp ter zake van
et krijgswezen aangenomen en een voorstel, benevens amendementen, om
et leger op voet van vrede op eene normale sterkte van 230,000 man te
rengen, verworpen.
LONDEN18 November. De Times verneemt dal de heer Layard gisteren
an den grootvizier eene nota moest ter hand stellen, houdende deze eischen
tn Engeland: een goed georganiseerde militie, bescherming van de gouver-
rars tegen hofkuiperijenverpligting van de zijde der l'orte lot trapsgewijze
ervorming van het bestuur.
WEENEN, 17 November. Lobanofl zal, als gezant van Rusland, worden
lergcplaatst van Konslanlinopel naar Weenen.
BERLIJN18 November. De Russische grootvorst en zijne gemalin zijn.
I een zeer hartelijk afscheid te hebben genomen van den keizer en van
«koninklijke familie, heden nacht ten 11% ure naar St. Petersburg ver
tokken.
LONDEN, 18 November. Reuter meldt uit Konstantinopel van heden: De
iltan heeft Baker-pacha henoemd tot zijn vertecenwoordigcr, om opzigt le
tonden over de invoering der hervormingen in Klein-Azië. Baker-pacha ver-
lekt binnen een week derwaarts.
LEIDSCIIF, SCHOUW L II G.
„Roofvogels", Drama in 8 tafereelen, door 11. G. Roodiuiyzen.
ail
Erist eine alte geschichtedoch hleibt sie immer nou. die woorden van
leine zijn niet alleen op de liefde van toepassingmaar zeker niet minder
beursspeculaties en zwendelarijen van allerlei soort. Bij elk nieuw schan-
van dien aard, zooals nog kortelings te Rotterdam op eene buitenge-
oon groote schaal heeft plaats gehad, verhaalt men elkander de kroniek
ail in vorige jaren, en dan hoort men deze en gene zeggen: »ja ik herinner
ea ie nog 20 jaar geleden, dien drftigen mijnheer A. of 11 die liet vertroti-
van iedereen bezat, en alle Zondagen met eene witte das ijverig de
erk bezochthoe hij op eens op den loop ging en honderden kleine bur
ns ongelukkig maakte!" En nog veel hooger kan men opklimmen; dan
o1' omt men in de dagen van John Law en de Missisippi-speculaties, waar-
ge oor zoo velen geruïneerd werden. Het is dus geen wonder, dat het Rotter-
leiimsclie publiek, toen Roodhuyzen's drama op de planken verscheen, dade-
,rj k in de twee hoofdpersonen, Gruvema en Bolder, de lieeren Pincofls en
erdijk meende te zien. Toch is het stukvolgens de berichtenlang voor
8 betreurenswaardige geschiedenis geschreven, en ieder, die het gisteren
w rond g zien heeftzal ook moeten erkennen dat de overeenkomst slechts
lie bijnbaar is en dat dit schijnbare ook alleen daaruit voortkomt, dat het
d; w alte geschichte is. Het verschil tusschen Gruvema en den grooten
jjl Hterdammer valt in het oog, daar de laatste bijna den hoogsten sport
ii den maatschappelijke!! ladder had bereikt en met eer-ambien was over-
V len, terwijl wij van Gruvema weinig meer weten, dan dat hij een handig
inkier is en veel geld heelt verdiend. Het verwondert ons zelfs, dat men
ill het instudeeren van dit drama de verzoeking heeft kunnen weêrstaan,
vi i nog eenige aardigheden in te lasschen; ze kwamen ons ten minste ge-
irig in de gedachte.
Het drama van den heer Roodiuiyzen is dus, zooals wij reeds zeiden, geheel
t liet leven gegrepen en liet is daarom niet te verwonderen, dat het bij
dn1 opvoering met toejuichingen werd overladen. Wij stemmen met dien bij-
jjd 1 geheel in, wal de 6 eerste lafreelen betreft, al zouden wij ook daarin
„,lt meer intrige gewcnscht hebben. De schrijver schijnt weinig werk te
J® iken van eene doorloopcndc handeling, en toont daarin weer geheel Hol-
J lander te zijnwant het moet toch maar gezegd wordendat de Franschcn
het best van allen in staal zijn eene intrige te verzinnen, welke van de eersie
acte lot de laatste de aandacht spant. Het stuk van den heer Roodiuiyzen
is weer eene aaneenschakeling van gesprekken en scènes, maar een drama,
in den volsten zin van het woord, is het niet. Dat neemt echter niet weg.
dat die gesprekken en scènes met groot talent geschreven en enkele zelfs
ware juweeltjes in dal genre te noemen zijn. Wij wijzen maar eenvoudig
op die twee tooneelen in welke Bloemhof met zijne vrouw verschijnt. Die Noord-
holandsehe boer en boerin zijn zoo photografisch juist voorgesteld, hetgeen
ook door het meesterlijke spel van den heer Spoor en Mevr. van Üflel-Kley
helder uitkwam, dat men geen looneelspelers maar werkelijke personen
voor zich meende te zien. De inhoud van het stuk is met een paar woor
den op te geven. De lieeren Gruvema en Bolder, de roofvogels (die echter
hunne klauwen heel kunstig welen te verbergen) staan aan hel hoofd eener
groote bankierszaak en hebben eene reusachtige financiële operatie in Brazilië op
touw gezet, waarvoor 5 millocn uoodig zijn. Vooral Gruvema is een man
die alles in het groot wil behandelen, en zijn wat meer vreesachtigen com
pagnon waarschuwt de zaken toch niet zoo «kleinzielig" te beschouwen.
Het gelukt die hecren, zooals het dergelijke speculanten altijd gelukt, de
eenvoudige burgers beet te nemen, en daaronder behoort ook de bovenge
noemde landbouwer Bloemhof. Zooals alle boeren is hij zeer vasthoudend
omtrent zijn geld gezind, maar is later, (ook weêr als alle boeren), verba
zend gauw ingepakt als er sprake is van hooge rente. De man heeft reeds
eene halve ton in de üraziliaausche onderneming gestoken, maar, door zijne
vrouw bang gemaakt, komt hij aan het kantoor der lieeren Gruvema en
Bolder zijn geld terug vragen. Doch nu spelen die handige roof'v gels eene
scène, gelijk die bij elk kantoor, dat wrak slaaf, gewoonlijk vertoond wordt
en die daarmede eindigt, dat de misleide boer in plaats van zijn geld terng
le nemen er nog een halve ton bijvoegt. Onder al die geldzaken en bedrie
gerijen worden wij op eene aangename wijze bezig gehouden met de liefde
van Karei van Zoelen voor Lize. Grinemaen het daarop gevolgde huwelijk.
De declaratie-scène, die iu een looneelstuk altijd zeer moeielijk te spelen is, werd
er door Mevr. Egener-Van Dam en den heer Chrispijn allerliefst afgebracht. Dat
tooneellje, zoowel als het gesprek bij de w ieg, wanneer de eersteling van het
jonge paar zijn eersten tand heeft gekregenis als het ware de liefelijke zonne
straal, die de zoo koude atmospheer van egoïsme verwarmt en verheldert.
In het 6d5 tafereel is de bom op het punt van los te barsten. De zaken
der compagnieschap slaan hopeloos en Gruvema komt nog even afscheid
van zijne dochter nemen, voor hij naar Amerika vertrekt. Wat hij haar
verhaalt maakt zulk een indruk op de jonge vrouw, dat ze in diepe be
zwijming neèrzinkt, waarop de ongelukkige vader, vreezende vervolgd te
wordenijlings vertrekt. De twee volgende tafereelen bet spijt ons dat
wé het zeggen moeten komen ons zeer zwak voor, om niet te zeggen
geheel mislukt. De eisch van elk drama is, dat de belangstelling van den
toeschonwer klimt, maar dit is in de Roofvogels het geval niet, integen
deel wij worden er gaande weg onverschillig bij. De schrijver heeft blijk
baar geen goed slot voor zijn stuk weten le vinden. Welk eene heerlijke
gelegenheid ware er nu geweest, otp eenige vertegenwoordigers der bedro
gene crediteuren ten tooneele te brengen. Scènes als die aan de bekende
Glasgowbank had men aanschouwelijk kunnen maken. De arme Bloemhof met
zijne wederhelft hadden ten minste hunne verontwaardiging kunnen uilen,
maar niets van dat alles is geschied. Het 7ie tafereel bevat niets dan een
kantoortafereeltjedat onder deze omstandigheden vrij ontijdig wordt
aangevuld door grappen van een der kantoorbedienden, en eindigt met het
bericht, dat de lieeren Gruvema en Bolder het land hebben verlaten, liet-
gepn wij eigenlijk al wisten. In het laatste tafereel zijn wij ten huize van
Karei van Zoelen en vernemen wij, dat Gruvema overleden is en zjjne
dochter afstand heeft gedaan van het haar toekomende erfdeel om haar
's laders crediteuren gedeeltelijk te betalen. Als een soort van knaleffect
wordt de boekhouder Geel door Juffrouw Bloemhof (die in een vorig tafe
reel heeft verteld, dal zjj haar kind in vroeger jaren le vondeling had ge
legd) als zoon herkend. Al moge deze slot-scène voor zeer gevoelige toe
schouwers ook recht aandoenlijk wezen, zjj is er eigenlijk met de haren
bijgesleept, en doet tol het hoofd-idée van het stuk niets ai.
Van de uitvoering hebben wij hierboven reeds iels gezegd en voegen er
nu nog bij, dat die in alle bijzonderheden uitstekend was. De lieeren
Haspels en Le Gras als Gruvema en Bolder en ook zij, die mindere rollen
vervulden, werkten allen mule om aan hetiStnk een groot sticcès te ver
zekeren. Het verwonderde ons alleen, dat de lieer Faassen in de rol van
den boekhouder Geel optrad. Ofschoon wij het altijd lofwaardig vinden, dat
een gevierd tooneelspeler zich ok eene minder belangrijke rol laat welge
vallen. gclooven wij toch dat de leefiijd van den lieer Faasseii met dien
van Bloemhof's zoon niet in overeenstemming is.
Wij hopen den lieer Roodiuiyzen nog menigmaal als tooneelschrijver te
zien optreden, want welk een groote gave van schilderen hij bezit, bewees
hij hier door zjjne welgelukte type van den Hollamlsclnïi bóer.
3©le,t Staats-LoteriJ,
Rijfde Klasse. Trekking van 18 November.
Prijs van 5000: N*. 7301.
u 1000: n 109.
400: 1499 5191 5544 13296.
200: 971 3214 9237 9975.
v - 100: 7342 9373 11077 11687 17958.
Prjjzen van f 70.
162
202
229
458
482
520
771
1022
1085
1101
1167
1199
1314
1390
1481
1522
1632
1655
1717
1861
1986 4288
2208 4290
2232 4350
2260 4390
2289 4402
2350 4460
2600 4482
2691 4536
3114 4617
3177 4670
3360 4698
3547 4842
3573 4878
3597 4979
3601 5083
3639 5100
3768 5136
3785 5229
4035 5291
4213 5334
5454 7370
5776 7415
5957 7428
6305 7465
6355 7554
6481 7622
6001 7653
6651 7675
6741 7721
6742 7851
6819 7951
6879 7960
6890 8012
6946 8153
6947 8173
7047 8254
7236 8332
7256 8373
7304 8404
7319 8472
8476 10167
8598 10220
8765 10353
9067 10442
9135 10491
2164 10538
9188 10582
9249 10589
9281 10734
9287 10996
9329 11036
9369 11188
9397 11200
9588 11363
9716 11562
9755 11674
9765 11767
9819 11811
9951 11923
12070
12098
12233
12276
12446
12470
12626
12843
12906
13037
1313G
13225
13665
13783
13896
142C0
14429
14520
14530
14557
14664
14771
14855
14877
14938
15050
15090
15101
15305
15328
15376
15498
15605
15629
15686
15392
15836
15841
15904
16002
16010
16384
1,6481
16491
16641
16697
16731
16777
16848
16869
16895
16931
16945
17008
17023
17024
17123
17175
17226
17242
17447
17509
17738
17891
17957
17971
18020
18022
18325
18501
18754
18808
18871
19084
19178
19299
19371
19397
19508
19941
19943
20017
20108
20151
20352
20458
20460
20653
20676
20701
20815
20840
20854
20970
20972
