1ETAALARUE
MINERALE WATEREN
Pij ROME, 19 Februarij. Er is alhier eene vergadering gehouden tot liet
rrgervormen van eene nieuwe conservative partij, die de katholieken wil doen
jjeelneraen aan de verkiezingen.
1829-187».
IV.
Leiden, 20 Februari 1879.
Leiden, 18 Februari 1879. van Ooïen.
LEIDSGHE FABRIEK VAN
(systeem Beins),
LANGEBBUG N°. 14.
J. P. IMIDil,.
imijL snitin heeft den grootvizier met den goeden afloop dezer ouderhandc-
"HMpgfii geluk gew enseht.
gets Cs niiiiisierraad heeft zich met hel onderzoek van den geldelijkcn toestand
eniJjjes rijks bezig gehouden, liet is gebleken dat, na aftrek van de bronnen
or Lu iiikomstaan den lieer de Tocqueville afgestaan, en van de inkomsten
Irotier streken, welke hel rijk door den laatsten oorlog verloren heeft, de
(ontvangsten van liet rijk nog 12 millioen*Turksche ponden zullen bedragen.
101
tal* PER TELEGRAAF.
ran CAIRO, 19 Februarij. Nubar-pacha, president van den ministerraad,
jfl (|j,eef| zfjn ontslag gevraagd. De Khedive beeft liet hem verleend.
BERLIJN, 19 Februarij. Heden heeft de rijksdag beraadslaagd over de
lit an vraag der regering tol vervolging van Fritzsclie en Hasselmann en over
tuin ët voorstel van RiekenLasker c. s. Na een langdurig debat is bet voor-
:zell |el-Rickert c. s., om de vervolging le weigeren, met bijna eenparige stcm-
in neu aangenomen.
j aii1 CAli O, 18 Februarij. Aangaande de voorgevallen ongeregeldheden worden
illeniog de volgende bijzonderheden medegedeeld: Ongeveer 400 afgedankte offi-
ensi jtren kwamen gewapend voor liet hotel van het dep. van financien bijeen
ragt n vroegen betaling van achterstallige soldij. Toen de heer Rivers Wilson
n Nubar-pacha in een rijtuig liet gebouw verlieten, werden zij door de on-
evredenen omringd en beleedigd; de kleederen van Nubar-pacha werden ge-
"nclieiird en hij werd door een kogel gewondde koetsier ontving een sabelhouw,
n Abd-el-Kader, de ceremoniemeester van den khedive, een wond aan de hand.
ie khedive besaf zich naar de plaats, waarde ongeregeldheden voorvielen, doch
sewel hij de menigte toesprak, gelukte het liern niet haar uiteen te doen gaan.
Jj'djj zelf werd aangerand -•■- -
"ponten; zij
Verscheidene personen zijn gevat.
e"' KAAPSTAD, 2 Februarij. 4000 Zoeloe's hebben den 24" Januarij de
lelsche colonne-Wood aangevallen die den vijand met weinig verlies
Ireef. Wood is naar-Utrecht teruggetrokken Oe aanvallen op de andere
ilonnes werden insgelijks afgeslagen. De Zoeloe's trekken hunne magt
naar Ekove. De kolonne-Pearson houdt sterke position bezet. Een
ïval wordt verwacht.
"1 LONDEN. 19 Februarij. liet berigt van de benoeming van Lord Napier
de Magdala lot opperbevelhebber van het Brilsche leger in Zuid-Afrika is
Ongegrond.
enli
n (1
werd aangerand en beleedigd. Inmiddels was de lijfgarde aange
maakte van hare vuurwapenen gebruik en joeg de menigte uiteen.
IAC EZON1IEN.
latT
EENE HISTORISCHE STUDIE, LEIDEN BETREFFENDE.
Gemeentewerken.
«Die aan den weg timmert moet aansloot lijden", fit spreekwoord heeft
ingdwel eene algemeene toepassing bij regeeringszakenmaar vooral en meer
cm bijzonder in het beheer der gemeentewerken of der zaken van dusgenaamde
fabricage. De stads- of gemcente-archiieet behoorde ook niet onder de wat
men noemt personae gratae. In de laatste 50 jaren waren er twee in die
betrekking werkzaam: de hh. S. van der Paauw en J. W. Schaap. Van
"*1824 tot 1838 was liet beheer der fabricage niet opgedragen aan eene vaste
commissie, maar aan een lid van liet college van dageljjksch bestuur. Sedert
fin 1839 bestaat eene commissie van fabricage en wel uit een wethouder en
twee raadsleden. Van 1816 tol en met 1862 was de heer van der Paauw
architect en sedert 1863 de heer Schaap. In liet verloopen 50 jarig tijdvak
is veel veranderd, vernieuwd en verbeterd, naar den cisch en den drang
'*der omstandigheden. Elke wethouder droeg daartoe liet zijne bij Onder
icsljhel bestuur van den wethouder I' Cunaeus werden de vestwallen tot plant-
>ppoenen aangelegd-, de wethouder graaf van Limburg Stirum gaf den eersten
ijstootTot bel verbeteren der straatverlichting door een gasfabriek; de wet
houder lliicaille begon het leggen van ijzeren draaibruggen; de wethouder
r. C. W. tlubreclit breidde dit uit, zoowel als dempen van grachten, het
verbeteren van liet rioolstelsel door eene proefneming met liet Licruurstel-
sel, slichtte een nieuwe concertzaal en openbare schoolgebouwen en gaf
door het afbreken van poorten aan Leiden een behaaglijk voorkomen, ook
door het verstrekken van kosteloos duinwater zorgende voor de openbare
gezondheid, waaraan de wethouder de Laat de Kanier de laatste hand
legde door een nauwkeurig onderzoek en een spoedige uitvoering te bevor
deren der plannen van een duinwaterleiding.
't Spreekt van zelf, dat die veranderingen ook van invloed zijn geweest
op de kosten voor liet onderhoud, de vernieuwing en den aanleg van ge-
meeniewerkeii, ofschoon nog vele van de door den architect Schaap ont-
worpen plannen lot het vergrooten der Viscliniarkt, het bebouwen van het
Grooie Rutneplein en de uitbreiding van het Liernursche rioolstelsel tol geen
uitvoering zijn gekomen. De volgende cijfers zijn welsprekend.
De uitgaven voor 1848 werden aldus geraamd:
"-Onderhoud van straten, wegen, wandelplaatsen en voctpadeu 14000
m bruggenriolen en pompen9500
fk| n havens, kaaimuren, enz2000
Oiep- en schoonhouden van grachten1180
J Onderhoud van kazernen en stallen3500
700
Jaarwedden
a schuiten
n huizen, poorten, torens, enz
u klokken
trekvaarten en jaagpaden
scholen en schoolnienbelcn
van den architect en verdere beambten
6600
800
2000
1280
3650
Onder die som was begrepen het
Te. zanieii
arbeidsloon van
ƒ45136
stads-vvei'ktieden,
waardoor hel juiste bedrag van liet onderhoud der verschillende werken
verkregen werd, Irrwijl in de laatste jaren, volgens de voorschriften der
provinciale autoriteit, al de arbeidsloonen van stads-werklieden niet op de
verschillende artikels, maar op een post zijn uitgetrokken Een toelage van
ƒ600 'sjaars aan hel Invalidenhuis, onder de ƒ45136 begrepen, is evenals
de kosten onderhoud der kazernen later vervallen.
Voor 1879 zijn die kosten geraamd als volgt:
Onderbond van straten861125
wegen 3250.- -
wandelplaatsen1200.—
i' bruggen 5900.
i' pompen en riolen 8320.—
havens en kaaimuren 6600.—
"schuiten000.—
huizen enz5460.—
klokken700.—
scholen7540.—
trekvaarten en jaagpaden 4200
Aanvoer van duinwater2600.
Liernursche rioolstelsel1700.
Loongelden der werklieden15100.
Jaarwedden van don architect en verdere beambten 6205.-
Te zamen 77986.25
in mindering van dat bedrag komen verschillende inkomsten, zooals van
het baggeren, van de faecale stoffen, huur der Slads-Concerlzaal, enz.,
die op ongeveer ƒ8000 kunnen worden geraamd. De oorzaken der ver
hooging van de uitgaven zijn hoofdzakelijk rijzing der prijzen van materia
len, stijgen der arbeidsloonen, verbetering der riolen en aanbouw van scho
len, vermeerdering van het personeel en van de bezoldiging der beambten.
En nu blijft nog het verschil van gevoelen bestaan, dat 50 jaren geleden
reeds voor- en tegenstanders vond en telkens in dal langdurig tijdvak werd
ter sprake gebracht, welk stelsel de voorkeur verdiende, dal van eigen be
heer of van openbare aanbesteding?
Een onzijdig en onpartijdig oordeel heelt uil de ervaring een overtuiging
verkregen, dat onderhoud van straten en van riolen minder kost onder
eigen beheer dan bij aanneming; dat onderhoud van gebouwen bij aanbe
steding wel een aanhoudend en dagelijksch streng toezicht vereischtmaar
toch de voorkeur verdient boven het vroeger stelsel om dat aan werkbazen
op te dragen of onder eigen beheer te doen verrichten, dat bij aanbeste
ding evenwel niet alles in bijzonderheden, stipt en bepaald hij bestek en
voorwaarden kan worden voorgeschreven, maar aan de directie een ruimte
van gezag moet worden toegekend, die niet schaden kan bij eene billijke
uitvoering, en dat de lijn scherp kan worden gelrokken wat voor aanbe
steding al of niet vatbaar is, wanneer eene naauwkeurige beschrijving van
bet bestek en eene strikte omschrijving der voorwaarden mogelijk is.
Derde
I'rjjs van 100
399 Staats-liOtertJ.
Klasse. Trekking van 20 Februarij.
N». 7234 16785.
391 2143
518 2232
533 2645
583 2663
688 2757
980 2791
1639 2b81
1662 3243
1979 3400
3581 5090
3884 5534
4048 5794
4451 5939
4648 GO12
4650 6046
4707 6155
4736 6238
6640
7129
7338
7381
7784
7842
8206
8467
Prijzen van
8559 10137
8595 10479
9016 11328
9074 11470
9510 11793
9516 11823
9725 13263
10045 13410
ƒ45.
13571
14075
14237
14290
14353
14406
14438
14645
14665
14715
15945
16135
16146
16335
16337
16517
16726
16917
17188
17308
17790
18215
18267
18589
18701
18854
18961
18893
19042
19364
19365
19431
19744
19809
19885
20182
20433
20708
20914
20937
ADVERT ENTI K IN.
Getrouwd bjj volmacht
Dr. J. C. C. W. VAN NOOTEN,
te Buitenzorg
en
C. C. BROEKMEIJER.
Voorspoedig bevallen van een Meisje D. SCHMIER TRUFFINO.
Algemeene en bijzondere kennisgeving.
19 Februari 1879.
Heden overleed, tot mijne diepe droefheid, de Heer ANTONIUS VAN
SCHIE, in den ouderdom van 74 jaren en 4 maanden, na voorzien te zjjn
geweest van de laatste 11H. Sacramenten der Stervenden.
Wed. VV. F. VAN SC11IE,
Bij deze heb ik de eer mijne geachte Stadgenooten hekend te
maken dat ik heden alhier eene Fabriek van MIVERAl.E WATE
REN en KOOLZELRIIOIJDEINDE DRANKEN heb geopend.
Mij minzaam aanbevelende,
