He minislcrs van financiën, van oorlog cn van waterstaat enz. zullen
Donderdag aanst. geen gehoor verlcenen.
In de zitting van de tweede kamer van heden zijn de beraadslagingen
over de staatsbegrooling aangevangen. De hh. Schimmelpenninck van der
Oye en Teding van Berkhout hebben sterk afgekeurd het rapport omtrent
het schoolwet-petitionement. De heer Gratama heeft aangedrongen op de
uitbreiding van het kiesregt en het algemeen stemregt bepleit. De heer
Rlnssé wenscht de herziening der grondbelasting als den hoeksteen der be
lastingregeling. De heer van Eek stond verstandige, niet kleingeestige,
bezuiniging voor. Morgen voortzetting.
Alle berigten omtrent het tijdstip van terugkomst des konings in de
residentie bleken tot dusver voorbarig te zijn. Uit goede bron verneemt
men. dat Z. M.zoo niet aanstaanden Zaturdag, dan toch in de daaropvol
gende week hier ter stede zal aankomen.
Aan de oproeping, tot de ingezetenen der residentie gerigt, tot het
houden eener bijeenkomst ter bespreking van de regeringsmaatregelen, die
doeltreffend konden worden geacht tot bestrijding van het misbruik van
sterken drank, werd jl. Zaturdag avond in ruime mate beantwoord. Een
der zalen van Diligentia was overvuld met belangstellenden van allerlei rang
en stand.
De bijeenkomst werd geopend door dr. Egeliug, die zijn dank betuigde
voor de talrijke opkomst en te kennen gaf dat de heer mr. Goeman Borge-
sius bereid was de bespreking in te leiden. Deze heer kweet zich daarvan
op uitmuntende wijze. Zijne taak was, gelijk hij het noemde, wel niet
aangenaam, maar hij beschouwde die allezins nuttig en pligtmatig en hij
vond in de tegenwoordigheid van zoovelen het bewijs dat men den omvang
van een zoo groot kwaad, als het misbruik van sterken drank, wel besefte
en tevens de noodzakelijkheid om dit te bestrijden. Hoezeer bij enkelen
nog wel de illusie zou bestaan dat het kwaad juist zoo erg nog niet is,
wees spreker in de eerste plaats op de telkens terugkomende staten van
het departement van financiën, waaruit blijkt welk eene enorme som jaar
lijks aan accijns van gedistilleerd wordt betaald. In 1866 beliep dit 13%
millioen. in 1877 over de 21 millioeu gulden, en voor 1879 is het bedrag
zelfs op 22% kunnen worden geraamd. Met meerdere cijlers toonde de
spreker vervolgens aan, op welkejschrikbarende wijze met de bevolking ook
het drankverbruik in ons land is toegenomen, hetgeen in 1877 op 10 liter
per hoold. ongerekend de vrouwen en kinderen, kon worden gesteld. In
de officiële opgaven wordt medegedeeld dat vóór 1877 de toeneming van het
verbruik op 15 lot 25 duizend hectoliter per jaar kon worden geschat. Al
verder loonde de heer Borgesins met sterk sprekende cijlers aan, op welke
in het 002 loopende wijze de bronnen van het kwaad, het verrijzen van
kroegen, vooral van kleine kroegen in de achterbuurten, zijn vermeerderd,
zoodat in ons land kan worden gerekend op 1 kroeg of drankwinkel op
de 83 zielen. Daarentegen was volgens sprekers berekeningen het vleesch-
verbruik allengs verminderd cn had hel drankverbruik niet alleen het ver
lies van kapitaal, maar ook het verlies van het zedelijk karakter bij het
volk ten gevolge. De jenever was voor Nederland de grootste vijand, die
op eene verlokkende wijze wist binnen te sluipen en daar rondwaart cn
talrijke slag toilers maakt. Die vijand moest met kracht verdreven worden
en daartoe alle gepaste pogingen worden aangewend.
De redenaar, die luide werd toegejuicht, als blijk van instemming met
het door hem ontwikkeld gevoelen, werd nog door onderscheidene sprekers
gevolgd. Allen waren het eens dat de handen moesten worden ineengesla
gen om de vaderlandsche ramp te kecren. Ten slotte bleek het doel dezer
vergadering te zijn liet teekenen van een adres lot adhaesie aan het adres
van het iMnltapatior-bond, dat dezer dagen Z. M. den koning zal worden
aangeboden en dat strekt 0111 bij de volksvertegenwoordiging eene wet aan
hangig te maken tot beteugeling van het misbruik van bedwelmende dran
ken. De aanwezigen toonden voor het meerendeel door de onderteekening
van het adres hunne ingenomenheid hiermede en onderseheidenen verklaarden
zich bereid persoonlijk het adres aan de huizen der ingezetenen ter onder
teekening aan te bieden.
l»UiTEN LANI)SC IK BK li 10TE
BELflIE
Te Antwerpen heeft men zekere weduwe van Roey. handelaarster in
steenkolen, vermoord gevonden. Een policieagcnt. hel huis voorbijgaande,
hoorde kermen llij gaf hiervan ocrigt aan eene in de buurt wonende
zuster der weduwe. Daarop werd de voordeur geopend Men vond de be
woonster blijkbaar verworgd en verder eenige kasten ru laden geopend.
Het gekerm duurde intnsschen nog voort en kwam uit een belendend ver
trek, alwaar men den kleinzoon der weduwe, een twintigjarig jongman,
John Retsin genaamd, aan handen en voelen gebonden en met een prop in
den mond. op den grond vond liggen. Naar zijne verklaring was hij over
vallen door zekeren Asselhergs en een paar onbekende personen. Daar er
evenwel nergens eenig spoor van braak aan deuren of vensters was te vin
den en Retsin slechts verwarde tegenstrijdige antwoorden gat; daar hij bo
vendien algemeen bekend slaat wegens zijne uitspattingen en tevens bij
hem het geld en de waarden werden gevonden, die uil de brandkast dei-
weduwe waren gestolenw erd hij onmiddellijk in verzekerde bewaring
genomen.
ENGEI-ANM.
LONDEN, 1 December.
Het thans verschenen blaauwe boek, houdende de tusschcn Engeland
en Rusland gewisselde stukken over Centraal-Azië en Afganistan. bevat 206
bladzijden en 167 stukken, met twee aanhangsels. Het handelt over liet
tijdvak van 20 December 1873 let 30 September 1878
Uit Lahore wordt het volgende gemeld: Een detachement onder majoor
Pearson is op eene hoogvlakte tegenover den Khyberpas door Afridi's aan
gevallen. Twee man sneuvelden en een werd gekwetst; het paard van den
majoor werd gedood. De pas is versperd, de convooijen keerden terug.
Eene compagnie van het 9e regiment en het 45e regiment Sikhs zijn naar
Kampsoen opgerukt, van waar schoten gehoord zijn, maar de uitslag van
het gevecht is onbekend. Men hoort hevig geweervuur nabij Ali-Mttshid.
Slechts een enkele stam der Afridi's is vijandig gezind.
Voorts wordt uit Peshawur gemeld dat de gemeenschap met de troepen
onder generaal Browne tijdelijk is afgebroken. Verscheidene vijandige berg
bewoners, van de Zukkur- en Khuki-stammen, ten gelale van ongeveer vier
duizend man. zijn bijeengeschoold in de bergachtige streek beneden Ali-
Mttshid en snijden, met ongeloolelijke vermetelheid, de achterblijvers van
de andere troepen af, of vuren op gewapende afdcelingen. De toestand is j
ernstig en krachtige maatregelen worden dringend vereischt.
Er is eene verklaring openbaar gemaakt van kapitein Pritchard, ge- t
zagvoerder der Moei Eilian, volgens welk stuk niet de Pommerania door
hem. maar zijn schip door de Pommerania is aangevaren. Wij stuurden,
zegt hij, naar Dunseness en de Pommerania kruiste onzen koers 2 a 2%
streek van onder bij. Wegens de duisternis en den digten regen konden
wij niet goed zien. De zeer zwakke wind was ongeveer voor noord of
noordoost. Wij voeren ongeveer vijf knoopen toen de Pommerania ons
aanliep. Had zij ons in de zijde geraakt, dan waren ook wij ongetwijfeld
gezonken. Wij liepen met stuurboordshalzen toe en onze lichten brandden
helder toen het stoomschip ons voorbijliep en onzen boeg op de linkerzijde
trof. Na de aanvaring voer zij zoo snel mogelijk verder. Wij hadden
haar vóór de aanvaring luide aangeroepen en daarna nog toegeroepen van
te stoppen. Ik weet niet hoelang het duurde eer zij zonk. Zij had ons
geheel cn al omgezwaaid en is toen doorgestoomd.
In een der booten van de Pommeraniadie te Boulogne zjjn aange-
bragtbevond zich eene zak met kleederen. waarin ook een wissel van
25000 die behoort aan een der geredde passagiers.
Tegen lady Gooch is, wegens het onderschuiven van een vreemd voor
een eigen kind. regtsingang verleend.
FRANKRIJK.
Naar men verneemt is de directeur der mnui te Bordeaux in hechte
nis genomen, als verdacht van ruim een millioen ten nadeele van het huis
Rothschild ontvreemd te hebben.
Een twist Over dienstzaken heeft te Cherbourg aanleiding gegeven tot
een duel tusschen twee daar in garnizoen liggende kapiteins van de mariniers.
Het duel had plaats met de pistool op 25 pas. Een der officieren werd in
de keel getroffen en overleed een paar uur later.
DIJITKCI1LAID.
Krachtens de uitvoeringdie aan art. 28 der socialistenwet wordt ge
geven, is van wege de policic aan een veertigtal der voornaamste socialisten
bevel gegeven, de stad te verlaten. Dit is officieus aan de avondbladen
medegedeeld. De /Vat. Zeit. noemt, op grond van nadere mededeeling, de
bekende socialistische partijhoofden Hasselman en Fritzsche.
De regering heeft de bedoelde uitzonderingsmaatregelen niet zonder gewig-
tige redenen genomen. Het is ontwijfelbaar, dat geheime vereenigingen van
engeren omvang, welke door vertrouwde personen met elkander in verbin
ding slaan en bepaalde aanwijzingen van bekende leiders volgen, op de
wijze van de oude Mazzinistische vereenigingen, op hel grondgebied van
den staat en met name in de hoofdstad verspreid zijn. Dit geeft eene be
paalde aanwijzingdat de agitatie met internationale leiding in naattwe
verbinding staat. Met het oog op deze feiten is het de pligt der regering,
lot bescherming der maatschappij van de gegeven wapenen gebruik te maken
voordat het te laat is, en het net van internationale agitatie, dat volgens
stellige kenteekenen ook Berlijn lol hoofdcentrum gemaakt heeft, te ver
breken.
In de dagbladen wordt melding gemaakt van geruchten omtrent het
ontdekken te Hamburg van 2 kisten met Orsini-bommen gevuld.
OOSTENRIJ K.
In de begrootingscommissie der Oostenrijksche delegatie heeft de mi
nister van buiteulandsche zaken, graaf Andrassy, eene lange rede gehouden
over den politieken toestand. In antwoord op de zoowel vóór als na het con
gres tegen de regering ingebragle beschuldigingen betoogde hij, dat ieder
onpartijdig beoordeelaar zou moeten erkennendal de monarchie, zonder
aan den oorlog deel te nemeu, in aanzien gewonnen had. en dat zij slechts
gedwongen was tot eene gedeeltelijke onlplooijing barer slrijdmagt. nog
wel slechts na den oorlog en uitsluitend tot vervulling harer duidelijk om
schreven taak, namelijk de bezetting en het bestuur van Bosnia cn de Her-
zegowina. De monarchie heeft hoegenaamd geen behoefte aan vergrooting
van haar gebied: zij heeft geen uitbreiding van noode, maar wel inwendige
ontwikkeling. Omdat dit haar taak is. daarom is haar bestaan cn hare
versterking als een Enropesche noodzakelijkheid erkend eu de vervulling
harer natuurlijke roeping boezemt dan ook geen wantrouwen, maar enkel
vertrouwen in. Aan de hand der gebeurtenissen trachtte graaf Andrassy
de bewering te ontzenuwendat de regering de bezetting onvermijdelijk
wilde maken.
Bij de na het uitspreken dezer rede gehouden beraadslagingen werden
door verschillende leden der commissie vragen aan den minister gedaan
over den diuir der bezetting, ol annexatie beoogd werd, waarom eene schik
king met Turkije niet lot stand kwam, hoever de overeenkomst betrek
kelijk Novibazar gevorderd was, enz. Graaf Andrassy verklaarde zich be
reid den volgenden dag deze vragen te beantwoorden.
5* T-l IV S E.
BATAVIA. 24 October.
Door den gativcrneur-generaal van Ned.-lndië zijn de volgende beschik
kingen genomen
Civiel departement. Benoemd: lol adsist.-resident van Soemenep(Madura),
de inspecteur chef der afd. gevangeniswezen bij het depart, van justitie mr. j.
Deketh; tot leeraar in de Franschc taal- en letterkunde aan het gymnasium
Willem III te Batavia, de ambtenaar op non-activiteit A. N. Clavier; tot
adjunct-inspecteur hjj de post- en teiegr.-dienst, de ambtenaar op non-acli-
viieit A. Slreifi; tot 3'n suhst.-griffier bij den raad van justitie te Batavia,
de ambtenaar voor de regterl. magt mr. J. L. F. Rliemrev; tot le" commies
op het resid.-kantoor te Bandoeng (Preanger-Regentsch.), de griffier bij den
landraad van Batavia Cb. Knaud; bij de algem. rekenkamer: tol 1" com
mies, de ambtenaar op non-activiteit W. M. Meijer; tot 2'n commies, de 3e
commiezen E. Iturgemeeslre en E J. W. Simons en de ambtenaar op onder
stand F. Th. E. Telling; tot 3e0 commies, de ambtenaar op non-activiteit
W. C. Hooghwinkel en de klerken A. Wolterheek en .1 E. Robinson; bij
de staatsspoorwegen op Java: tot inspecteur-generaal, chef van de dienst,
de hoofdingenieur D. Maarschalk; tot ingenieur 2' kl., de sectie-ingenieurs
J. C. Schipper en J. W. IJzerman en de adjunct-ingenieur D R. J. baron
van Lynden; tot 2'" hulponderw. (ondcrw. 3' kl.) aan de openb. 5e lagere
school te Soerabaija, de uit zijne betrekking ontslagen onderw. 2e kl.
J. J. Ctiyle.
Departement van oorlop. Verleend: een tweejarig verlof naar Nederland,
aan den kapt. der inf. M. Sablerolle; zes maanden verlof naar Europa, aan
den l'° luit.-kwarlierm. bij de mil. admiuisir. M. P. J. G. Brouwer. Bevor
derd: bij het wapen infanterie, tot kapt de le luit. W. F. O. Hojel: tot
ltD luit., de 2' luitt. J E. Tulleken en G. J. W. Vos.
Departement van marine. Verleend: een tweejarig verlof naar Neder
land aan den ingenieur le kl. voor scheepsbouw bij het marine-etablisse
ment op Onrust B. Kruys Claaszoon.
PK It TELEGRAAF.
LONDEN. 1 December. In eene redevoering te Greenwich beeft de heer
Gladstone zich afkeurend uitgelaten over hel persoonlijk bewind, door de