BUIT E iN LA -\ DSC IIK BGUIGT K
onderscheidene opzigteu werd, naar veler gevoelen, de wet van 187C niel
naar geesl en letter uitgevoerd
Het kon. besluit van 29 Junij 1878, tot vaststelling van het leerplan der
gymnasia en progymnasia, gaf aan eenige leden stof tol bedenking. Het
ging h. i. te ver, de zamenvoeging van klassen te verbieden, de regeling
van het onderwijs in natuurlijke historie was niet goed, en twee uren
onderwijs per week in natuur- en scheikunde gedurende het 5'' en 6e jaar
was onvoldoende voor hen die zich aan geneeskunde of wis- en natuur
kunde willen wijden. Velen zagen oplossing van deze bezwaren in de
instelling van een examen voor toekomstige geneeskundigen en philosophen
na den afloop van den vijfjarigen cursus. Vele leden stemden in met 's mi
nisters systeem omtrent het subsidiëren der gymnasia en progymnasia,
maar drongen bij de toepassing op de meest mogelijke spaarzaamheid aan.
Anderen hadden bedenkingen tegen het stelsel. Zij keurden de hellt der
kosten zelfs als maximum te hoog en achtten het wensehclijk niet overal
gelijk subsidie te geven. Voorts werd gevraagd of het wel billijk is de
steden met eene bevolking van meer dan 100.000 zielen van het genot van
subsidie geheel uit te sluiten, .let werd betreurd dat de minister bij het
aangeboden ontwerp tot aanvulling der wet op het middelbaar onderwjjs
daaraan niet meerder uitbreiding had gegeven, door enkele dringend ver-
eisehte verbeteringen ten aanzien van de hoogere burgerscholen: inkrimping
der leervakken, vereenvoudiging en betere regeling van het eindexamen,
door dit te doen afnemen door de leeraren daarin op te nemen.
's GRAVENI1AGE, 6 November.
De opper-ceremoniemeester heeft bekend gemaakt dat, ingevolge de
bevelen des konings, het hof den ligten roitw zal aannemen voor den tijd
van drie dagen, ingaande den 6d'° dezer, wegens het overlijden van H M.
koningin Christina van Spanje, grootmoeder van Z. M. den koning van Spanje.
- De tweede kamer is bijeengeroepen tegen Dingsdag den 19deD dezer,
des namiddags ten 2 ure.
Door den minister van oorlog is bepaald, dat het examen voor 2de»
luit. bij het wapen der infanterie in October 1879, in plaats van in April,
zal plaats hebben. Dit staat in verband met het uitstel der oprigting van
de militaire school.
-- Naar de Zw. C. met zekerheid verneemt, heeft Klaas Nieuwenhtiis,
een der medeverdachten van den dubbelen moord die onlangs te VolLnhove
heeft plaats gehad, ook volledig bekend daaraan schuldig te zijn, zoodat
thans de verdachte Gcrrit Nieuwenhuis nog de eenige is die zijn schuld niet
bekend heeft.
De veldwachter nil Heerlen, die een strooper door een schot gevaar
lijk heeft verwond, is aangehouden. Uit de instructie is gebleken, dat het
schot van achteren is toegebragt, terwijl de strooper niet gewapend was.
Uit Rottevalle meldt men aan de TV. R. C.: Maandag ochtend werd
afliier in tegenwoordigheid van den officier van justitie het lijk geopend
van een ouden man, die was gestorven, naar men vermoedde, ten gevolge
eener mishandeling, hem door zijn schoonzoon aangedaan. Uit het genees
kundig onderzoek is gebleken, dat er wel mishandeling heeft plaats gehad,
maar dat de bedoelde persoon ten gevolge daarvan niet is overleden, zoo
dat tegen den schoonzoon, alleen wegens mishandeling, eene vervolging
is ingesteld.
Maandag II. heeft er een groot ongeluk plaats gehad aan het Stam-
pertgatsche. veer, over de rivier de Mark, tusschen Fijnaart en Gastel. De
aldaar bestaande brug was Vrijdag avond te voren door een vaartuig aan
gevaren, en zoodanig gehavend, dat de passage daarover niet alleen voor
rijtuigen maar ook voor voetgangers was gestremd. De passage voor voet
gangers geschiedde nu per bootje, dat langs een lijn werd overgetrokken.
Toen nu 's morgens vroeg de arbeiders zich aldaar naar hun werk wilden
begeven, werden er onbedacht te veel, en wel 20 tegelijk, in een boot
geladen, die door den sterken golfslag omsloeg, zoodat allen te water ge
raakten. Door de vele schepen, die aldaar in de Mark lagen, was er spoe
dig genoegzaam hulp bij de hand, en na vele pogingen gelukte het van de
20 personen 19 te redden. Een oppassend jongeling van 15 jaar werd het
slagtofler van de ramp.
Het boek, dat, sedert de uitvinding van de boekdrukkunst, met de
kleinste lettersoort gedrukt werd, is dit jaar door de gebroeders Solmin
te Padua naar de Parijsche wereldtentoonstelling gezonden. Zij hebben
duizend exemplaren getrokken van een boekje van 500 bladzijden, dat
0 05 meter lang, 0 035 meter breed is in de geheele «Commedia divina"
van Dante bevat. De grootste onder de meer dan 400 beslaande drukken
van dat werk is die, welke in 1809 bij Mussi te Milaan verscheen; deze
bestaat uit drie deelen van het grootste folioformaat, welker afmetingen
0 58 bij 0.40 meter ziju.
Het voorloopig verslag omtrent hoofdstuk V (dep. van binnenl. zaken) der
staatsbegrootfng voor 1879 is verschenen. Terwijl enkele leden verklaarden
hun grieven tegen hel staatsbeleid van den minister ter zake van het lager
onderwijs, bij hoofdstuk I ontvouwd, niet te willen herhalen, werd door
andere leden op nieuw te kennen gegeven dat het antwoord des ministers
omtrent de indiening van voorstellen tot herziening van het kiesregt hen
weinig bevredigd had. Zij hoopten dat 1879 niet zou voorbijgaanzonder
dat eene nieuwe poging tot uitbreiding der kiesbevoegdheid beproefd was.
Daartegenover stond het gevoelen dat zonder Jierziening der grondwet af
doende regeling van dit leeder en moeijelijk onderwerp niet mogelijk is, en
alleen de te hooge census in de grootere sleden kan worden verlaagd. Up
nieuw echter beval men grondwets-herzieningook uit onderscheidene andere
oogpunten eene wezenlijke behoefte, aan de ernstige overweging der rege
ring aan. Vrij algemeen wenschte men dat de minister zijn aandacht mogt
wijden aan eene partiële herziening van sommige organieke wetten, inzon
derheid van de provinciale en gemeente-wetten, de laatste vooral, o. a. met
het oog op art. 129 en volgg. (vereeniging of verandering van de grenzen
van gemeenten), art. 264 (het ter visie leggen van de kohieren der hoofde
lijke omslagen) en art. 245 (het domicilie als maatstaf van belastbaarheid).
Vrij algemeen werd geklaagd hij dit hoofdstuk over neiging tot opdrijving
der uitgaven en over de karige toelichting.
De opheffing van de afdeeling statistiek van het departement werd door
verscheidene leden zeer betreurd, door andereii niet genoegzaam geregtvaar-
digd genoemd. Er waren echter leden, die meenden dat de afdeeling statis
tiek wel degelijk kon worden gemist en de minister teregt de daardoor
verrigte werkzaamheden door de afdeelingen, waar zij eigenlijk thuis be
hoorden wilde doen verrigleu.
Up nieuw drongen enkele leden aan op voorziening legen vcrvalsching
der levensmiddelen bij eene algemeene rijkswet. Andere leden meenden dat
deze zaak in haar vollen omvang bij het nieuwe strafwetboek zou worden j
geregeld.
Uit de zeer hooge som van 8 ton gouds, uitgetrokken voor de beteugeling
van besmettelijke veeziekte, maakte men op dat de minister de genomen
maatregelen ter bestrijding der besmettelijke longziekte, vooral in het Zttid-
hollandsche spoeling-district, krachtig wil doorzetten. Beloven die maat
regelen. werd gezegd, zoover men daarover kan oordeclen, goede vrucht
te dragen
Vele leden drongen met den mceslen ernst aan op de opheffing van eene
of twee universiteiten. Men wilde weten welk cijler van tijdelijke en blij
vende uitgaven de minister nagenoeg noodig acht om aan de drie universi
teiten die inrigting en uitbreiding te geven, welke door hem bij volledige
uilvoering der wet onvermijdelijk worden geacht. Verscheidene leden ver
zetten zich met nadruk legen de vermindering van hel aantal rijksuniversi
teiten. Zij achtten het verderfelijk en strijdig met de waardigheid der wet
geving, nu reeds in dit opzigt op eene wet terug te komen, die nog naau-
welijks twee jaren oud is. Vrij eenstemmig was men dat de uitvoering der
wet op het hooger onderwijs niet geheel van overijling is vrij te pleiten en
uit het oogpunt van spaarzaamheid wel iets te wenschcn overlaat. In kor
ten tijd waren te veel nieuwe hoogleeraren benoemd. Met eenige overhaas
ting zijn professoren van onderscheidene speciale vakken benoemd. In
ilELGIE.
Door het hof van gezworenen te Brussel is thans een aanvang gemaakt
met de behandeling der zaak van E. t'Kint, eene zaak, die vroeger zooveel
gerucht heeft gemaakt. Eugène t'Kint van Roodenbeke, gewezen chef de bu
reau bij de Belgische bank, oud 38 jaar, wordt beschuldigd van verduiste
ring van gelden, ten bedrage van ongeveer zestien millioen francs, ten
nadeele der bank, voorts van vervalsching van bank- en handelspapier en
bovendien van misbruik vau vertrouwen.
- ENCEIiAND.
LONDEN, 5 November.
Met groote verwondering heeft men thans vernomen dat Stewart, een
der directeuren van de City Bank, tegen eene cautie van 15,000 op vrije
voeten is gesteld; en zyn collega's zullen binnen een of twee dagen insge
lijks in dat voorregt deelen. Deze zaak heeft eenen hoogst ongunstigen
indruk gemaakt.
In eene bijeenkomst te Glasgow is voorloopig voor 30.000 ingeschreven
ten behoeve der meest hulpbehoevende slagtoflers van het bankroet.
Op het verzoek van den gemeenteraad van Woolwich om teruggave
van de kosten voor het opzoeken en begraven van de lijken der passagiers
van de Princess Alice is door den staat afwijzend beschikt. De raad heelt
toen besloten, dat voortaan geen in de Theems drijvende lijken zullen worden
opgevischtalleen indien zij te Woolwich aan den oever drjjven zullen zij
opgenomen en begraven worden.
F It A \T K R IJ K.
In het thans verschenen gele boek vindt men o. a eene depeche van
lord Salisbury van 7 Jttlij. w aai bij hij aan de Fransche regering de over
eenkomst aangaande het eiland Cyprus mededeelt. Die overeenkomst was
gesloten ont westelijk Azië niet zonder verdediging aan Rusland overgeleverd
te laten. Engeland had, om Frankrijk niet tegen zich in te nemen, Egypte
niet willen bezetten, of zich meester willen maken van het Suez-kanaal.
Eene depeche van den heer Waddington van 21 Jttlij maakt melding van de
beweging, die overal, vooral in Frankrijk, veroorzaakt werd door de over
eenkomst tot afstand van Cyprus. Er werd op gewezen, dat Frankrijk
Engeland eerbiedigt als eene groote Aziatische mogendheiddoch eveneens
geëerbiedigd wil worden als eene groote mogendheid in de Middellandsche
Zee. Lord Salisbury erkende dat de twee staten gelijke regten hebben, en
dal zij elkander gelijken eerbied verschuldigd zijn. Dit gold vooral ten
opzigtc van Frankrijk's en Engeland's verhouding tot Egypte. Eene depeche
van Salisbury, van 7 Augustus, gaf blijk van Engeland's opregten wensch
om ecrljjk met Frankrijk zamen te werken tol het verzekeren en beveiligen
van Egypte's hulpbronnen. Engeland noch Frankrijk zou in Egypte grond
gebied zoeken te verkrijgen. Beiden wenschten de duurzaamheid van des
Khedive's gezag, streefden krachtig naar verwezenlijking der ingevoerde
hervormingen, en verlangden dat de schulden des lands werden afbetaald.
Zaturdag 11. heeft de begrootings commissie der kamer zich bezig ge
houden met het rapport over de begrooting voor schoone kunsten, waarbij
over de toelagen aan de verschillende schouwburgen gehandeld werd. De
opera ontvangt uit de schatkist 800,000 fr. Daar het contract met den tegen-
woordigen directeur in het volgende jaar afloopt, werd het denkbeeld ge
opperd, dat, alvorens dit te vernieuwen, de wenschelijkheid van hel subsi
diestelsel met dat van reglstreekschc exploitatie vergeleken, nader zou
worden onderzocht. De toelage van 240,000 fr. voor de «Frangais" werd
