LEIDSCHE
COURANT.
n\
1878.
WOENSDAG G MAART.
l)e Courant verschijnt dagelijks, Zen- en feestdagen uitgezonderd, lie prijs der Courant is per vierendeel jaars f3.—franco p. p. f 3.BO
met het Verslag der Handelingen van den Gemeenteraad ƒ3.35, franco p. p. f 3.85. liet verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor f 3.50
's jaars, luiten de expeditiekoslen. Afzonderlijke nommers der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prijs der Advertenlién is van 1- 4 regels iedere regel meer 25 cenls.
BINNEtNLANDSCHE BERICTKIN.
LEIDEN, 5 Maart.
De arrondissements-reglbank te 'sGravenhage heeft heden, in de ont-
eigenings-proceduren der spoorwegmaatschappij Leiden—Woerden, de vol
gende schadeloosstelling toegekend, als: ƒ2702.90 aan G. Verhagen (aanbod
ƒ2550, rapport deskundigen ƒ7405.90, conclusie O. M. ƒ2675.30): ƒ7021.25
aan wed. Hartevelt ^aanbod ƒ5400, rapp. desk. 15751.28 "4 concl. O. M.
ƒ6570.48); ƒ3863 40 aan G. van Ommering (aanbod ƒ4600, rapp. desk.
ƒ7292 02, concl. O. M. ƒ4173.80), en ƒ4290.90 aan J. D. van den Akker
(aanbod ƒ5300, rapp. desk. 10017.77 concl. O. M. 3791.81).
- De wijziging van sommige bepalingen der wet tot regeling van het
hooger onderwijs bepaalt zich tot enkele artikelen.
Art. 7 ondergaat drievoudige wijziging. Vooreerst wordt het leerplan,
regelende den omvang van het onderwijs, in art. 5 bedoeld, en de wijze,
waarop het over de verschillende jaren van den cursus moet worden ver
deeld, vervangen door een algemeen leerplan, regelende den omvang van
hel onderwijs, in art. 5 genoemd, en de grondtrekken van den cursus.
Voorts vervalt de tweede zinsnede betrekkelijk de splitsing na het vijlde
jaar. en erlangen de progymnasia een eigen leerplan.
In art. 9 wordt achter het tweede lid ingelascht'Waar de plaatselijke
omstandigheden het raadzaam makin, kan de gemeenteraad bepalen, dat
het examen zich zal uitstrekken tot de beginselen der wiskunde en die der
Frausche taal of tot een van deze vakken."
Art. 3. In art. 17 wordt als tweede lid ingevoegd: «De benoemingen bij
scholenwelke door het rijk worden gesubsidieerdbehoeven de goedkeuring
van onzen minister van binnenlandsche zaken."
Het laatste lid van art. 84 zal aldus luiden«Alvorens ons besluit te
wijzigen, worden de senaten der rijks-universiteiten doch ieder afzonderlijk
gehoord.
Naar men verneemt bestaal het voornemen bij de regering omnadat
de commissie van enquête betreffende de longziekte hare taak zal hebben
volbragt.in Zuidholland twee lijnen van afsluiting te trekken, één binnen
welke alle runderen zullen moeten worden ingeënt en één binnen welke
alle aan longziekte lijdende en verdachte runderen zullen moeten afgemaakt;
binnen de eerste lijn zouden de verdachte runderen niet worden afgemaakt.
In het tijdperk van vier weken, 27 Januarij tot 23 Februarij 1878,
zijn, blijkens bij het. dep. van binnenl. zaken ingekomen ambtsberigten
door longziekte aangetast: in Gelderland 1 rund. in Znidliolland 66 runde
ren, in Noordholland 5. in Friesland 6: in het geheel 78 runderen. In het
vorig tijdperk van vier weken waren 63 runderen door die ziekte aangetast.
Gedep. staten van Noordbrabant hebben, naar aanleiding eener opdragt
van de provinciale staten, voor eenigen tijd aan den koning een adres ge-
rigt. met verzoek dal wettelijke maatregelen worden genomen ter bescher
ming van de insecten-etende vogelen. De minister van justitie en die van
waterstaat enz. hebben hierop te kennen gegevendat zijhet gevoelen
tieelende, dat bescherming van voor landbouw en houtteelt nuttige dier
soorten wenschelijk is, op het voorstellen van maatregelen ter voorziening
in deze behoefte bedacht zijn.
Het stoomschip Torritigton is op 1 Maart te Batavia aangekomen.
He heer J. van der Feltz, vroeger pred. te Barnevld, heeft aan de
diaconie der herv. gem. aldaar, alsmede te Sprang, Katwijk-Binnen en
Beverwijk1000 gelegateerd.
Te Botterdam is gisteren een vierjarig jongentje, dal aan de Goudsche
Wagenstraat voor een met aardappelen beladen handwagen wilde uitwijken,
gestruikeldmet het gevolg dat het kind een wiel van den wagen over
den hals kreeg, zoodat het terstond dood was. He voerman had het kind
herhaaldelijk toegeroepen en zijn wagen niet kunnen inhouden.
Een treurig ongeval had gisteren op de spoorwegbrug te Dordrecht
plaats. Een werkmanbezig met het aanschroeven der moeren van spoor
staven, werd door een trein overreden. Herhaalde signalen van den ma
chinist schenen zjjn aandacht niet te trekken; vreesselijk verminkt is zijn
'ijk wedergevonden.
Aan den Helder werden Zondag door schipper Korving, voerende de
Scheveninger vischschuit Crouw Neeltje. aangebragt vijf schipbreukelingen
"it de Engelsche vischsloep Constance. Volgens hunne opgaven bad het
vaartuig in den nacht van 25 op 26 February op eene bank in de Noordzee
gestooten en verlieten zij hetzelve met de sloep. Na zes uur in die sloep
te hebben doorgebraglwerden zq door schipper Korving gered en kort
daarna zonk het vaartuig.
Te Voorst is Zaturdag eene jonge dochter, die aan toevallen leed en
alleen te huis was gelaten, in het vuur gevallen. Toen men haar vond,
gaf zij nog slechts flaauwe teekenen van leven.
De gemeenteraad van Almelo heeft tot leeraar in de Nederl. taal en
geschiedenis aan de school voor middelbaar onderwqs aldaar benoemd den
heer F. A. van Dam. te l.eiden.
In October van het vorige jaar is door aanvaring eener stoomboot een
schip gezonken in de trekvaart van Harlingen naar Leeuwarden, op de
hoogte van Schenkenschans. Nog altijd zit het daar. Waarschqnlqk wordt
met de opruiming gewacht tot het einde van een proces, gevoerd door den
schipper en de stoombootreedery. De kosten van bewakingvan het plaat
sen eener lantaarn 'snachts enz., bedragen intusschen bijna zooveel als het
schip waard is, terwijl de scheepvaart grooten last heeft van het wrak,
dat midden in het vaarwater aan den grond zit.
De officier van justitie Ie Heerenveen heeft bekend gemaakt, dat het
hem gebleken is, dat eeuige personen, wonende te Haule. Haulerwijk en
aangrenzende plaatsen de navolgende middelen bezigen om zich van dé
goederen van anderen meester te maken. Zoodra zq in eene courant eene
advertentie lezen, waarbij een koopman zijne waren aanbeveelt, doet een
hunner eene bestellingdie somtijds vergezeld gaat van een bewijs van
soliditeit door de anderen afgegeven. Dikwerf wordt aan die bestellingen
geen gevolg gegevenwaarschijnlijk omdat de kooplieden de zaak niet ver-
trouwen of omdat zij vooraf nadere information hebben ingewonnen, doeh
somtqds wordt het bestelde afgezonden, dat dan onmiddellqk tot eiken prijs
wordt verkocht. Aldus is gehandeld met verfwaren, guano, teer, orgels,
harmonica's, vaten jenever, vaten bier. petten, gemaakte bloemen, sigaren,
kisten koek, kisten Zweedsche lucifers enz. Betaling van het geleverde
volgt niet.
In den aanhef der memorie van toelichting tot het nieuw wets-ontwerp
op het lager onderwijs wordt op den voorgrond gesteld dat de Grondwet
aan de overheid stellige verpligtingen oplegtaan welker volkomen vervul
ling zij zich onder geen voorwendsel onttrekken mag. Voor allen die het
behoeven moet door hare gestadige zorg de gelegenheid om lager onderwijs
te ontvangen nergens ontbreken. Dat onderwijs, hetgeen door omvang en
gehalte aan al de eischcn des tijds behoort Ie beantwoorden, moet gegeven
worden in scholenwelkegeregeld en bekostigd door het openbaar gezag,
toegankelijk zqn voor de belijders van alle godsdienstige gezindheden zon
der onderscheid.
Het is de pligt van den openbaren onderwijzer zich te onthouden van het
verkondigen van leerstellige begrippen omtrent de godsdienst en zich zorg
vuldig in acht te nemen voor hel kwetsen der godsdienstige begrippen van
anderendoor woord of daad. De staatsschool stelt zich ten doel burgers
te kweeken van liet gemeenschappelijk vaderland. Zq laat hel onderwqs
in de kerkleer der onderscheidene gezindten aan de bedienaars der gods
dienst over.
Aanspraak op het uitsluitend regt van onderwqs te geven schrijft de
slaat zich niet toe. De wet laat aan een ieder vrij zich als onderwijzer
neder te zetten, mits hq voldoe aan vereischten van bekwaamheid en zede
lijkheid, welke voor allen gelijk zijn. Er is dus onderwqs van tweeerlei
soort: openbaar en niet openbaar. Het eerste is dat, waarvan de kosten
geheel of ten deele met de middelen, door belastingheffing verkregen, wor
den gedekt; het andere dat, wat gegeven wordt op grond der vrqheid en
met behulp der krachten van bet bijzonder onderwijs. Die vrqheid ver
schaft het middel, waarvan zij zich kunnen bedienen, die geen vrede heb
ben met het onzijdig karakter, dat de openbare school tegenover de leerstel
lige begrippen der verschillende gezindheden bewaren moet. Het bqzonder
onderwijs, dat neutraal gegeven wordt, heeft geen aanspraak op geldelijke
ondersteuning van overheidswege; met welk regt zou dan het bijzonder
onderwijs, dat niet neutraal is, dergelijke aanspraak willen laten gelden?
Integendeel elke zoodanige ondersteuning kan inbreuk maken op de onzij
digheid, welke de slaat in alleopzigten jegens het bqzonder ondemqs moet
in acht nemen.
